Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top

2021 | Boek

Achtergrondkennis bij klinisch redeneren hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Klinisch redeneren en evidence-based practice

Weloverwogen besluitvorming door verpleegkundigen

Auteurs: Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Dit boek helpt uw studenten verpleegkunde om de kwaliteit van hun klinische redenering en daarmee de kwaliteit van zorg te verhogen. Het leert studenten herkennen wanneer een klinische redenering nodig is, en om welke redenering het dan gaat. Dit is belangrijk voor twee rollen in het opleidingsprofiel Bachelor Nursing 2020: de Zorgverlenerrol en de rol van de Reflectieve Evidence-Based Practice (EBP)-professional.

Klinisch redeneren en evidence-based practice. Weloverwogen besluitvorming door verpleegkundigen sluit aan bij actuele kennis over het aanleren van complexe cognitieve vaardigheden. Vanuit deze kennis zijn vier sets standaardvragen geformuleerd, waarmee de student cognitieve scripts kan ontwikkelen voor het redeneren over de diagnose, etiologie, prognose en interventies. Vanuit het 4C/ID-model zijn complexiteitsniveaus, leertaken en deeltaakoefeningen opgenomen. Het leren klinisch redeneren wordt ondersteund met onder meer casusvideo’s en flitscolleges.

Klinisch redeneren en evidence-based practice bestaat uit drie delen. Het eerste deel, over klinisch redeneren, is geschreven voor eerste- en tweedejaars hbo-v-studenten. Deel twee, over EBP, is ook voor latere opleidingsjaren geschikt. Het leert studenten wetenschappelijke artikelen kritisch te lezen en te beoordelen of deze bruikbaar zijn voor de eigen praktijk. Deel drie bevat verdieping, extra uitleg, en materiaal dat docenten flexibel kunnen inzetten.

Nieuw in deze tweede druk van Klinisch redeneren en evidence-based practice is aparte aandacht voor diversiteitsensitief redeneren.

Inhoudsopgave

Voorwerk

Klinisch redeneren

Voorwerk
1. Achtergrondkennis bij klinisch redeneren
Samenvatting
Verpleegkundigen nemen tijdens hun werk voortdurend besluiten. Deze besluiten kunnen in vier soorten verdeeld worden: diagnostische, etiologische, prognostische en therapeutische besluiten. Klinisch redeneren gaat over het denkproces waarmee de verpleegkundige deze besluiten neemt. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de manier waarop de verpleegkundige deze besluiten neemt, en welke kennis en hulpmiddelen daarbij ondersteunen.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
2. Diagnostisch besluit: wat is er aan de hand?
Samenvatting
Door diagnostisch redeneren beantwoordt de verpleegkundige de vraag: ‘Wat is er aan de hand met de patiënt?’ De diagnose beschrijft de gezondheidstoestand van de patiënt. Hierbij zijn de klachten, gedragingen en symptomen van de patiënt het uitgangspunt, door te redeneren over de gezondheidsproblemen waar deze klachten, gedragingen en symptomen op kunnen wijzen komt de verpleegkundige tot een diagnose.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
3. Etiologisch besluit: waardoor komt het probleem?
Samenvatting
Bij het etiologisch redeneren gaat het om de vraag wat een bepaald gezondheidsprobleem veroorzaakt heeft, én waardoor dit gezondheidsprobleem in stand wordt gehouden. In veel situaties is er een aantal oorzaken die samen het gezondheidsprobleem veroorzaakt hebben.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
4. Prognostisch besluit: wat kunnen we bereiken?
Samenvatting
Een prognose is een voorspelling van hoe een bepaald gezondheidsprobleem waarschijnlijk zal aflopen. Deze afloop wordt voorspeld door de prognostische factoren in kaart te brengen en door de invloed van een eventuele interventie in te schatten. Het opstellen van de prognose leidt tot het vaststellen van een resultaatklasse en tot een patiëntendoel. De resultaatklasse geeft in een woord de prognose weer. In het patiëntendoel wordt concreet beschreven welk resultaat de verpleegkundige en de patiënt samen willen bereiken.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
5. Therapeutisch besluit: wat kunnen we aan het probleem doen?
Samenvatting
Therapeutisch redeneren moet tot een besluit leiden over de uit te voeren interventie(s). Een goede interventie leidt tot een optimaal resultaat en past dus goed bij de resultaatklasse en het patiëntendoel. Maar om de interventie uit te kunnen voeren moet deze wel beschikbaar zijn, en moet de patiënt het ermee eens zijn dat deze interventie uitgevoerd wordt. Voldoende kennis van het werkingsmechanisme van de interventie en van evidence-based practice is belangrijk om vooraf een goede inschatting te kunnen maken van het effect van de interventie op het gezondheidsprobleem van de patiënt.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel

Evidence-based practice (EBP)

Voorwerk
6. Klinisch redeneren en evidence-based practice (EBP)
Samenvatting
Evidence-based practice (EBP) is een manier om wetenschappelijke kennis te betrekken bij het nemen van het beste besluit voor de eigen patiënt. Deze wetenschappelijke kennis kan op systematische wijze gezocht worden in grote digitale wetenschappelijke databases. De methode van EBP bestaat uit vijf stappen, en via deze stappen kunnen verpleegkundigen op een verantwoorde wijze het beste wetenschappelijke bewijs toepassen in de patiëntenzorg.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
7. Wat is er aan de hand: hoe kan ik artikelen over diagnostische tests kritisch beoordelen?
Samenvatting
Om diagnosen vast te stellen wordt soms met diagnostische tests gewerkt. Via zo’n test of meetinstrument wordt dan bepaald of een patiënt inderdaad de diagnose heeft. Een voorbeeld is de SNAQ-test waarmee vastgesteld kan worden of de patiënt ondervoed is. Het is van belang om te weten of zo’n test goed werkt en inderdaad de patiënten met de diagnose onderscheidt van de patiënten die deze diagnose niet horen te krijgen. Dit hoofdstuk gaat over het onderzoek naar dit soort testen.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
8. Wat is de oorzaak: hoe kan ik artikelen over etiologische factoren kritisch beoordelen?
Samenvatting
De onderzoeksvormen naar etiologie zijn het cohortonderzoek en het patiëntcontroleonderzoek. Beide onderzoeksdesigns worden observationeel onderzoek genoemd. De onderzoeker voert geen interventie uit, maar gaat na of er verschil is in het optreden van een bepaalde gezondheidstoestand tussen de onderzoeksgroep waarin een potentiële etiologische factor wel aanwezig is, en de groep waarin deze niet aanwezig is. Bij dit soort onderzoek zijn er verschillende valkuilen en vormen van bias die het onderzoek kunnen verstoren. De resultaten van het onderzoek kunnen dan vertekend zijn en dus niet kloppen. Daarom is een kritische beoordeling van dit onderzoek, met behulp van een checklist, nodig voordat besloten wordt de resultaten van het onderzoek al dan niet te gebruiken.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
9. Wat denken we te bereiken: hoe kan ik artikelen over prognostisch onderzoek kritisch beoordelen?
Samenvatting
Een prognostische factor is een factor die, als het gezondheidsprobleem er al is, het verloop of de afloop ervan positief of negatief beïnvloedt. Prognostisch onderzoek verloopt via een cohortonderzoek of een historisch cohortonderzoek. Indien een interventie als prognostische factor wordt gezien is de randomised controlled trial het onderzoekstype.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
10. Wat kunnen we aan het probleem doen: hoe kan ik artikelen over interventies kritisch beoordelen?
Samenvatting
Onderzoek naar het effect van interventies vindt plaats via ‘oorspronkelijke studies’: randomised controlled trials (RCT) en controlled clinical trials (CCT). In dit type onderzoeken wordt het effect van een experimentele interventie vergeleken met het effect van een controle-interventie. Als verschillende RCT’s en/of CCT’s dezelfde interventie getest hebben, kunnen zij worden samengevoegd (‘gesynthetiseerd’) in een systematic review met meta-analyse. Omdat daarin verschillende RCT’s en CCT’s gecombineerd worden is de bewijskracht van zo’n synthese sterker dan die van de afzonderlijke oorspronkelijke studies. Er bestaan ook evidence-based richtlijnen. Hierin brengen experts alle bewijsvoering over interventies bij een bepaalde patiëntengroep bij elkaar. De experts vatten de betekenis van al dat bewijs samen in aanbevelingen voor de praktijk. Deze evidence-based richtlijnen bieden het meest complete bewijs over interventies.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
11. Hoe kan ik de beleving van de patiënten beter begrijpen: het begrijpen van psychosociale processen in de gezondheidszorg door kwalitatief onderzoek
Samenvatting
In kwalitatief onderzoek ligt de nadruk op begrijpen van psychosociale processen. Het is onderzoek waarbij psychosociale processen onderzocht worden. Hoe beleven patiënten hun ziekte? Wat vinden zij zelf belangrijk in hun situatie? Hoe denken verpleegkundigen over hun rol in de zorgverlening? Wat bepaalt het succes in complexe gesprekken met patiënten over leefstijlverandering? Het gaat bij kwalitatief onderzoek dus niet om statistiek en om kansen, maar om perspectief en begrip van betekenisverlening en andere psychosociale processen.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel

Tweede laag met diverse extra’s

Voorwerk
12. Verdiepingsteksten
Samenvatting
In dit hoofdstuk zijn verdiepingsteksten bij de hoofdstukken 1-11 van het boek te lezen.
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel
Nawerk
Meer informatie
Titel
Klinisch redeneren en evidence-based practice
Auteurs
Jos Dobber
José Harmsen
Margriet van Iersel
Copyright
2021
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-2610-5
Print ISBN
978-90-368-2609-9
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2610-5