Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Kind en adolescent 1/1998

01-03-1998 | Artikelen

Vaders. Vaderschap in historisch perspectief

Vaders in de geschiedenis. Een inleiding

Auteur: Mevr. dr. N. Bakker

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 1/1998

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

semenvatting

Deze inleiding schetst de grote lijnen van de geschiedenis van enerzijds vaderschapsidealen en anderzijds de praktijk van preïndustrieel en modern vaderschap. De populaire opvatting dat in het verleden van vaders geen bijdrage aan het gezinsleven werd verwacht, blijkt ongefundeerd. Tot aan de industrialisatie hebben vaders waarschijnlijk een grotere invloed gehad op de opvoeding en vorming van vooral hun zonen dan in de jaren vijftig en zestig van deze eeuw het geval is geweest. Dit globale overzicht van de ontwikkeling van het vaderschap toont aan dat vaders niet slechts een traditie hebben van gezagsuitoefening, maar ook een van intimiteit en betrokkenheid.
Literatuur
go back to reference Badinter, E. (1983). De mythe van de moederliefde. Geschiedenis van een gevoel. Utrecht: Bijleveld. Badinter, E. (1983). De mythe van de moederliefde. Geschiedenis van een gevoel. Utrecht: Bijleveld.
go back to reference Bakker, N. (1989). Elise van Calcar en de gezinsopvoeding. Pedagogisch Tijdschrift, 14, 82-88. Bakker, N. (1989). Elise van Calcar en de gezinsopvoeding. Pedagogisch Tijdschrift, 14, 82-88.
go back to reference Bakker, N. (1995). Dokter Allebé: de negentiende-eeuwse Dokter Spock. Jeugd en Samenleving, 25, 243-253. Bakker, N. (1995). Dokter Allebé: de negentiende-eeuwse Dokter Spock. Jeugd en Samenleving, 25, 243-253.
go back to reference Boswell, J. (1990). Overgeleverd aan vreemden. Het verlaten van kinderen in de Oudheid en de Middeleeuwen. Amsterdam: Balans. Boswell, J. (1990). Overgeleverd aan vreemden. Het verlaten van kinderen in de Oudheid en de Middeleeuwen. Amsterdam: Balans.
go back to reference Crombrugge, H. van (1996). Opvoeder-zijn is iets anders dan vader-zijn. De vader en de echtelijke liefde bij Pestalozzi. In N. Bakker & P. Schreuder (Red.), Kind en cultuur in opvoeding en onderwijs (pp. 202-209). Groningen: GION. Crombrugge, H. van (1996). Opvoeder-zijn is iets anders dan vader-zijn. De vader en de echtelijke liefde bij Pestalozzi. In N. Bakker & P. Schreuder (Red.), Kind en cultuur in opvoeding en onderwijs (pp. 202-209). Groningen: GION.
go back to reference Cunningham, H. (1995). Children and childhood in Western society since 1500. Londen/New York: Longman. Cunningham, H. (1995). Children and childhood in Western society since 1500. Londen/New York: Longman.
go back to reference Damsma, D. (1993). De dubbele revolutie en het gezin. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 165-192). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit. Damsma, D. (1993). De dubbele revolutie en het gezin. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 165-192). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit.
go back to reference Dekker, R. (1995). Uit de schaduw in ’t grote licht. Kinderen in egodocumenten van de Gouden Eeuw tot de Romantiek. Amsterdam: Wereldbibliotheek. Dekker, R. (1995). Uit de schaduw in ’t grote licht. Kinderen in egodocumenten van de Gouden Eeuw tot de Romantiek. Amsterdam: Wereldbibliotheek.
go back to reference Demos, J. (1986). Past, present and personal. The family and the life course in American history. New York/Oxford: Oxford University Press. Demos, J. (1986). Past, present and personal. The family and the life course in American history. New York/Oxford: Oxford University Press.
go back to reference Dongen, M.C.P. van, Frinking, G.A.B. & Jacobs, M.J.G. (Eds.) (1995). Changing fatherhood. An interdisciplinary perspective. Amsterdam: Thesis Publishers. Dongen, M.C.P. van, Frinking, G.A.B. & Jacobs, M.J.G. (Eds.) (1995). Changing fatherhood. An interdisciplinary perspective. Amsterdam: Thesis Publishers.
go back to reference Flandrin, J.L. (1979). Families in former times. Kinship, household and sexuality. Londen: Cambridge University Press. Flandrin, J.L. (1979). Families in former times. Kinship, household and sexuality. Londen: Cambridge University Press.
go back to reference Gillis, J.R. (1985). For better, for worse. British marriages, 1600 up to the present. New York/Oxford: Oxford University Press. Gillis, J.R. (1985). For better, for worse. British marriages, 1600 up to the present. New York/Oxford: Oxford University Press.
go back to reference Greven, P.J., Jr. (1972). Four generations. Population, land and family in colonial Andover, Massachusetts. Ithaca: Cornell University Press. Greven, P.J., Jr. (1972). Four generations. Population, land and family in colonial Andover, Massachusetts. Ithaca: Cornell University Press.
go back to reference Greven, P.J., Jr. (1977). The Protestant temperament. Patterns of child-rearing, religious experience and the self in early America. New York: Knopf. Greven, P.J., Jr. (1977). The Protestant temperament. Patterns of child-rearing, religious experience and the self in early America. New York: Knopf.
go back to reference Groenendijk, L.F. (1984). De Nadere Reformatie van het gezin. De visie van Petrus Wittewrongel op de christelijke huishouding. Dordrecht: Van den Tol. Groenendijk, L.F. (1984). De Nadere Reformatie van het gezin. De visie van Petrus Wittewrongel op de christelijke huishouding. Dordrecht: Van den Tol.
go back to reference Groenendijk, L.F. (1989). ‘Tot Gods eere, het gemeene best ende der kinderen heyl’. Het gezinspedagogische ideaal van gereformeerde protestanten in de Republiek. Jeugd en Samenleving, 19, 644-661. Groenendijk, L.F. (1989). ‘Tot Gods eere, het gemeene best ende der kinderen heyl’. Het gezinspedagogische ideaal van gereformeerde protestanten in de Republiek. Jeugd en Samenleving, 19, 644-661.
go back to reference Haks, D. (1982). Huwelijk en gezin in Holland in de 17de en 18de eeuw. Assen: Van Gorcum. Haks, D. (1982). Huwelijk en gezin in Holland in de 17de en 18de eeuw. Assen: Van Gorcum.
go back to reference Hareven, T.K. (1991). The history of the family and the complexity of social change. American Historical Review, 96, 95-124.CrossRef Hareven, T.K. (1991). The history of the family and the complexity of social change. American Historical Review, 96, 95-124.CrossRef
go back to reference Hausen, K. (1976). Die Polarisierung der ‘Geslechtscharaktere’. Eine Spiegelung der Dissoziation von Erwerbs- und Familienleben. In W. Conze (Hrsg.), Sozialgeschichte der Familie in der Neuzeit Europas (pp. 363-393). Stuttgart: Klett. Hausen, K. (1976). Die Polarisierung der ‘Geslechtscharaktere’. Eine Spiegelung der Dissoziation von Erwerbs- und Familienleben. In W. Conze (Hrsg.), Sozialgeschichte der Familie in der Neuzeit Europas (pp. 363-393). Stuttgart: Klett.
go back to reference Hill, Chr. (1964). Society and Puritanism in pre-revolutionary England. Londen: Secker & Warburg. Hill, Chr. (1964). Society and Puritanism in pre-revolutionary England. Londen: Secker & Warburg.
go back to reference Houlbrooke, R.A. (1984). The English family, 1450-1700. Londen/New York: Longman. Houlbrooke, R.A. (1984). The English family, 1450-1700. Londen/New York: Longman.
go back to reference Kloek, E. (1993a). Seksualiteit, huwelijk en gezinsleven tijdens de lange zestiende eeuw, 1450-1650. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 107-138). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit. Kloek, E. (1993a). Seksualiteit, huwelijk en gezinsleven tijdens de lange zestiende eeuw, 1450-1650. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 107-138). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit.
go back to reference Kloek, E. (1993b). Huwelijk en gezinsleven tijdens het Ancien Régime, 1650-1800. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 139-164). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit. Kloek, E. (1993b). Huwelijk en gezinsleven tijdens het Ancien Régime, 1650-1800. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 139-164). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit.
go back to reference Knijn, T. (1995). Towards post-paternalism? Social and theoretical changes in fatherhood. In M.C.P. van Dongen, G.A.B. Frinking & M.J.G. Jacobs (Red.), Changing fatherhood. An interdisciplinary perspective (pp. 1-20). Amsterdam: Thesis Publishers. Knijn, T. (1995). Towards post-paternalism? Social and theoretical changes in fatherhood. In M.C.P. van Dongen, G.A.B. Frinking & M.J.G. Jacobs (Red.), Changing fatherhood. An interdisciplinary perspective (pp. 1-20). Amsterdam: Thesis Publishers.
go back to reference Laslett, P. (1972). Introduction: The history of the family. In P. Laslett & R. Wall (Red.), Household and family in past time (pp. 1-89). Cambridge/New York/Melbourne: Cambridge University Press. Laslett, P. (1972). Introduction: The history of the family. In P. Laslett & R. Wall (Red.), Household and family in past time (pp. 1-89). Cambridge/New York/Melbourne: Cambridge University Press.
go back to reference Macfarlane, A. (1970). The family life of Ralph Josselin, a seventeenth century clergyman. An essay in historical anthropology. Cambridge: Cambridge University Press. Macfarlane, A. (1970). The family life of Ralph Josselin, a seventeenth century clergyman. An essay in historical anthropology. Cambridge: Cambridge University Press.
go back to reference Macfarlane, A. (1986). Marriage and love in England, 1300-1840. Oxford: Blackwell. Macfarlane, A. (1986). Marriage and love in England, 1300-1840. Oxford: Blackwell.
go back to reference Nationale Contactcommissie voor Gezinsbelangen & de Gezinsraad (1960). Verslag nationale studiedagen ‘de vader in het gezin’ (Arnhem 3 en 4 november 1960). Nationale Contactcommissie voor Gezinsbelangen & de Gezinsraad (1960). Verslag nationale studiedagen ‘de vader in het gezin’ (Arnhem 3 en 4 november 1960).
go back to reference Ozment, S. (1983). When fathers ruled. Family life in Reformation Europe. Cambridge (Mass.)/Londen: Harvard University Press. Ozment, S. (1983). When fathers ruled. Family life in Reformation Europe. Cambridge (Mass.)/Londen: Harvard University Press.
go back to reference Ozment, S. (1996). The Bürgemeister's daughter. Scandal in a sixteenth-century German town. New York: St. Martin's Press. Ozment, S. (1996). The Bürgemeister's daughter. Scandal in a sixteenth-century German town. New York: St. Martin's Press.
go back to reference Pauw, A. (1986). De ‘waare Verlichting’ van de vrouw. Vrouwen en gezin binnen het burgerlijk beschavingsideaal van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen, 1784- ca. 1840. Comenius, 6, 292-317. Pauw, A. (1986). De ‘waare Verlichting’ van de vrouw. Vrouwen en gezin binnen het burgerlijk beschavingsideaal van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen, 1784- ca. 1840. Comenius, 6, 292-317.
go back to reference Pollock, L. (1983). Forgotten cildren. Parent-child relations from 1500 to 1900. Cambridge/New York/Melbourne: Cambridge University Press. Pollock, L. (1983). Forgotten cildren. Parent-child relations from 1500 to 1900. Cambridge/New York/Melbourne: Cambridge University Press.
go back to reference Rang, B. (1996). Brieven uit Holland over opvoeding en onderwijs. Een onbekende bron van John Locke's ‘Some thoughts concerning education’. In N. Bakker & P.Schreuder (Red.), Kind en cultuur in opvoeding en onderwijs (pp. 20-32). Groningen: GION. Rang, B. (1996). Brieven uit Holland over opvoeding en onderwijs. Een onbekende bron van John Locke's ‘Some thoughts concerning education’. In N. Bakker & P.Schreuder (Red.), Kind en cultuur in opvoeding en onderwijs (pp. 20-32). Groningen: GION.
go back to reference Regt, A. de (1984). Arbeidersgezinnen en beschavingsarbeid. Ontwikkelingen in Nederland 1870-1940. Meppel: Boom. Regt, A. de (1984). Arbeidersgezinnen en beschavingsarbeid. Ontwikkelingen in Nederland 1870-1940. Meppel: Boom.
go back to reference Regt, A. de (1993a). Arbeiders, burgers en boeren: gezinsleven in de negentiende eeuw. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 193-218). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit. Regt, A. de (1993a). Arbeiders, burgers en boeren: gezinsleven in de negentiende eeuw. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 193-218). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit.
go back to reference Regt, A. de (1993b). Het ontstaan van het ‘moderne’ gezin, 1900-1950. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 219-239). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit. Regt, A. de (1993b). Het ontstaan van het ‘moderne’ gezin, 1900-1950. In T. Zwaan (Red.), Familie, huwelijk en gezin in West-Europa. Van Middeleeuwen tot moderne tijd (pp. 219-239). Amsterdam/Heerlen: Boom/Open Universiteit.
go back to reference Roberts, B. (1996). Vaderschap in de achttiende eeuw: de gebroeders Van der Muelen. In N. Bakker & P. Schreuder (Red.), Kind en cultuur in opvoeding en onderwijs (pp. 217-225). Groningen: GION. Roberts, B. (1996). Vaderschap in de achttiende eeuw: de gebroeders Van der Muelen. In N. Bakker & P. Schreuder (Red.), Kind en cultuur in opvoeding en onderwijs (pp. 217-225). Groningen: GION.
go back to reference Rousseau, J.J. (z.j., or. 1762). Emile of over het wezen der opvoeding. Bewerkt door I. Querido. Amsterdam: Maatschappij van Goede en Goedkoope Lectuur. Rousseau, J.J. (z.j., or. 1762). Emile of over het wezen der opvoeding. Bewerkt door I. Querido. Amsterdam: Maatschappij van Goede en Goedkoope Lectuur.
go back to reference Setten, H. van (1986). In de schoot van het gezin. Opvoeding in Nederlandse gezinnen in de twintigste eeuw. Nijmegen: SUN. Setten, H. van (1986). In de schoot van het gezin. Opvoeding in Nederlandse gezinnen in de twintigste eeuw. Nijmegen: SUN.
go back to reference Shahar, S. (1992). Childhood in the Middle Ages. London: Routledge. Shahar, S. (1992). Childhood in the Middle Ages. London: Routledge.
go back to reference Spierenburg, P. (1989). Verkering, huwelijk en gezin in historisch perspectief. Jeugd en Samenleving, 19, 614-627. Spierenburg, P. (1989). Verkering, huwelijk en gezin in historisch perspectief. Jeugd en Samenleving, 19, 614-627.
go back to reference Stearns, C.Z. (1988). Lord, let me walk humbly. Anger and sadness in England and America, 1570-1750. In C.Stearns & P. Stearns (Red.), Emotion and social change (pp. 39-68). New York: Holmes & Meier. Stearns, C.Z. (1988). Lord, let me walk humbly. Anger and sadness in England and America, 1570-1750. In C.Stearns & P. Stearns (Red.), Emotion and social change (pp. 39-68). New York: Holmes & Meier.
go back to reference Stearns, P.N. (1977). Old age in European society. The case of France. Londen: Croom Helm. Stearns, P.N. (1977). Old age in European society. The case of France. Londen: Croom Helm.
go back to reference Stearns, P.N. (1991). Fatherhood in historical perspective: the role of social change. In F.W. Bozett & S.M.H. Hanson (Red.), Fatherhood and families in cultural context (pp. 28-52). New York: Springer. Stearns, P.N. (1991). Fatherhood in historical perspective: the role of social change. In F.W. Bozett & S.M.H. Hanson (Red.), Fatherhood and families in cultural context (pp. 28-52). New York: Springer.
go back to reference Stone, L. (1979). The family, sex and marriage in England 1500-1800. Harmondsworth: Penguin. Stone, L. (1979). The family, sex and marriage in England 1500-1800. Harmondsworth: Penguin.
go back to reference Trumbach, R. (1978). The rise of the egalitarian family. Aristocratic kinship and domestic relations in eighteenth-century England. New York: Academic Press. Trumbach, R. (1978). The rise of the egalitarian family. Aristocratic kinship and domestic relations in eighteenth-century England. New York: Academic Press.
go back to reference Wijsenbeek-Olthuis, Th. (1992). Vreemd en eigen. Ontwikkelingen in de woon- en leefcultuur binnen de Hollandse steden van de zestiende tot de negentiende eeuw. In P. te Boekhorst, P. Burke & W. Frijhoff (Red.), Cultuur en maatschappij in Nederland 1500-1850 (pp. 79-107). Meppel, Amsterdam, Heerlen: Boom/Open Universiteit. Wijsenbeek-Olthuis, Th. (1992). Vreemd en eigen. Ontwikkelingen in de woon- en leefcultuur binnen de Hollandse steden van de zestiende tot de negentiende eeuw. In P. te Boekhorst, P. Burke & W. Frijhoff (Red.), Cultuur en maatschappij in Nederland 1500-1850 (pp. 79-107). Meppel, Amsterdam, Heerlen: Boom/Open Universiteit.
go back to reference Woude, A.M. van der (1970). De omvang en samenstelling van de huishouding in Nederland in het verleden. AAG Bijdragen, 15, 202-241. Woude, A.M. van der (1970). De omvang en samenstelling van de huishouding in Nederland in het verleden. AAG Bijdragen, 15, 202-241.
Metagegevens
Titel
Vaders. Vaderschap in historisch perspectief
Vaders in de geschiedenis. Een inleiding
Auteur
Mevr. dr. N. Bakker
Publicatiedatum
01-03-1998
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Kind en adolescent / Uitgave 1/1998
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03060675

Andere artikelen Uitgave 1/1998

Kind en adolescent 1/1998 Naar de uitgave

Artikelen

Vaders