Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 3/2012

01-04-2012

Lokaal integraal gezondheidsbeleid: effecten van beleidsondersteuning op de ontwikkeling van gemeentelijke intersectorale samenwerking

Auteurs: Mieke Steenbakkers, Maria Jansen, Hans Maarse, Nanne de Vries

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 3/2012

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het belang van lokaal integraal gezondheidsbeleid wordt landelijk steeds vaker benadrukt. Intersectorale samenwerking wordt gezien als een voorwaardenscheppend proces om te komen tot formulering van integraal beleid. Echter, lokaal worden nog weinig initiatieven ondernomen tot intersectorale samenwerking. Via een begeleidingstraject zijn gemeenten, zowel bestuurlijk als ambtelijk, ondersteund bij het bevorderen van de interne dialoog tussen gemeentelijke beleidsafdelingen. Voorafgaand en na afloop van dit begeleidingstraject is bij Limburgse gemeenten onderzocht hoe gemeenten aankijken tegen intersectorale samenwerking en het ontwikkelen van integraal gezondheidsbeleid. Portefeuillehouders, afdelingshoofden en beleidsmedewerkers zijn via een digitale vragenlijst hierover bevraagd. Dit onderzoek laat zien dat de effecten van het begeleidingstraject in het algemeen zeer beperkt zijn, zowel in positieve als negatieve zin. Het begeleidingstraject heeft positief bijgedragen aan de vormgeving van integraal beleid voor het gezondheidsprobleem overgewicht. Met name de betrokken beleidsmedewerkers volksgezondheid zijn positief beïnvloed door het traject; hun kennis en kunde is toegenomen maar ook het besef dat het realiseren van intersectorale samenwerking binnen een gemeentelijke organisatie geen gemakkelijk proces is. Zeker als binnen de eigen gemeente bestuurders en managers niet of beperkt betrokken zijn. Geconcludeerd wordt dat het stimuleren van intersectorale samenwerking rondom gezondheidsproblemen betrokkenheid en inzet vereist vanuit alle hiërarchische niveaus binnen een gemeente. Ook dient er meer overleg plaats te vinden met niet- VGZ beleidsterreinen. Met daadkrachtige sturing op managementniveau door een beleidsentrepeneur vanuit de gemeente en inbreng van kennis en kunde door een gezondheidsmakelaar vanuit de GGD, kan integraal beleid wellicht succesvoller dan tot nu toe worden vormgegeven.
Literatuur
1.
go back to reference WHO. Ottawa charter for health promotion. Health Promotion Int 1986;1:iii-v. WHO. Ottawa charter for health promotion. Health Promotion Int 1986;1:iii-v.
2.
go back to reference WHO. Health Equity in All Urban Policies. A report on the expert consultation on Intersectoral Action (ISA) in the prevention of Noncommunicable conditions. Kobe: WHO 2009 22-24 june. WHO. Health Equity in All Urban Policies. A report on the expert consultation on Intersectoral Action (ISA) in the prevention of Noncommunicable conditions. Kobe: WHO 2009 22-24 june.
3.
go back to reference Kickbusch I, McCann W, Sherbon T. Adelaide revisited: from healthy public policy to Health in All Policies. Health Promotion Int 2008;23:1CrossRef Kickbusch I, McCann W, Sherbon T. Adelaide revisited: from healthy public policy to Health in All Policies. Health Promotion Int 2008;23:1CrossRef
4.
go back to reference Kickbusch I. Policy Innovation for Health. New York: Springer Science & Business Media, 2009.CrossRef Kickbusch I. Policy Innovation for Health. New York: Springer Science & Business Media, 2009.CrossRef
5.
go back to reference Ministerie van VWS. Gezond gedrag bevorderd. Eindrapportage van de werkgroep IBO. Interdepartementaal beleidsonderzoek, 2006–2007, nr.1. Den Haag: VWS, 2007. Ministerie van VWS. Gezond gedrag bevorderd. Eindrapportage van de werkgroep IBO. Interdepartementaal beleidsonderzoek, 2006–2007, nr.1. Den Haag: VWS, 2007.
6.
go back to reference Lucht F van der, Polder J. Van gezond naar beter. Kernrapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010. Bilthoven: RIVM, 2010. Lucht F van der, Polder J. Van gezond naar beter. Kernrapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010. Bilthoven: RIVM, 2010.
7.
8.
go back to reference Storm I, Zoest F, Broeder L. Integraal gezondheidsbeleid: theorie en toepassing. Bilthoven: RIVM, 2007. Storm I, Zoest F, Broeder L. Integraal gezondheidsbeleid: theorie en toepassing. Bilthoven: RIVM, 2007.
9.
go back to reference RVZ, Onderwijsraad, Rob. Buiten de gebaande paden. Advies over intersectoraal gezondheidsbeleid. Zoetermeer: RVZ, 2009. RVZ, Onderwijsraad, Rob. Buiten de gebaande paden. Advies over intersectoraal gezondheidsbeleid. Zoetermeer: RVZ, 2009.
10.
go back to reference Jackson SF, Perkins F, Khandor E et al. Integrated health promotion strategies: a contribution to tackling current and future health challenges. Health Promotion Int 2007;21(S1):75–83. Jackson SF, Perkins F, Khandor E et al. Integrated health promotion strategies: a contribution to tackling current and future health challenges. Health Promotion Int 2007;21(S1):75–83.
11.
go back to reference Pagliccia N, Spiegel J, Alegret M et al. Network analysis as a tool to assess the intersectoral management of health determinants at the local level: A report from an exploratory study of two Cuban municipalities. Soc Sci Med 2010;71:394–9.PubMedCrossRef Pagliccia N, Spiegel J, Alegret M et al. Network analysis as a tool to assess the intersectoral management of health determinants at the local level: A report from an exploratory study of two Cuban municipalities. Soc Sci Med 2010;71:394–9.PubMedCrossRef
12.
go back to reference St-Pierre L. Governance tools and Framework for Health in All Policies. Québec: National Collaborating centre for Healthy Public Policy. European Observatory on Health Systems and Policies, 2010. St-Pierre L. Governance tools and Framework for Health in All Policies. Québec: National Collaborating centre for Healthy Public Policy. European Observatory on Health Systems and Policies, 2010.
13.
go back to reference Fafard P. Evidence and Healthy Public Policy: Insights from Health and Political Sciences. Ottawa: National Collaborating Centre for Healthy Public Policy, 2008. Fafard P. Evidence and Healthy Public Policy: Insights from Health and Political Sciences. Ottawa: National Collaborating Centre for Healthy Public Policy, 2008.
14.
go back to reference Schuit J, Storm I. Successen en valkuilen van integraal gezondheidsbeleid. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:415–6.CrossRef Schuit J, Storm I. Successen en valkuilen van integraal gezondheidsbeleid. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:415–6.CrossRef
15.
go back to reference Zuid Limburgse gemeenten. Samen gezond! Regionale prioriteiten Volksgezondheidsbeleid Zuid Limburg 2007–2011. Maastricht: Zuid Limburgse gemeenten, 2007. Zuid Limburgse gemeenten. Samen gezond! Regionale prioriteiten Volksgezondheidsbeleid Zuid Limburg 2007–2011. Maastricht: Zuid Limburgse gemeenten, 2007.
16.
go back to reference Ruland E, Fransen G, Dorgelo A. Drie jaar werken aan gezondheidsbevordering op lokaal niveau. Activiteiten en resultaten van het programma Lokaal Gezond. Woerden: NIGZ, 2009. Ruland E, Fransen G, Dorgelo A. Drie jaar werken aan gezondheidsbevordering op lokaal niveau. Activiteiten en resultaten van het programma Lokaal Gezond. Woerden: NIGZ, 2009.
17.
go back to reference Steenbakkers M, Jansen M, Hesdahl B, ten Dam J, Maarse H. Gemeentelijke intersectorale samenwerking stimuleren: Lokale begeleiding bij het ontwikkelen van integraal gezondheidsbeleid. Tijdschr Gezondheidswet 2011;5:266–73.CrossRef Steenbakkers M, Jansen M, Hesdahl B, ten Dam J, Maarse H. Gemeentelijke intersectorale samenwerking stimuleren: Lokale begeleiding bij het ontwikkelen van integraal gezondheidsbeleid. Tijdschr Gezondheidswet 2011;5:266–73.CrossRef
18.
go back to reference GGD Zuid Limburg/ Universiteit Maastricht. Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg. Maastricht: GGD Zuid Limburg, 2006. GGD Zuid Limburg/ Universiteit Maastricht. Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg. Maastricht: GGD Zuid Limburg, 2006.
19.
go back to reference Steenbakkers M, Jansen M, Maarse H, Vries N de. Lokaal integraal gezondheidsbeleid: intersectorale samenwerking vanuit het perspectief van gemeenten. Tijdschr Gezondheidswet 2010; 88:136–43.CrossRef Steenbakkers M, Jansen M, Maarse H, Vries N de. Lokaal integraal gezondheidsbeleid: intersectorale samenwerking vanuit het perspectief van gemeenten. Tijdschr Gezondheidswet 2010; 88:136–43.CrossRef
20.
go back to reference Bekker M. The Politics of Healthy Policies: Redesigning Health Impact Assessment to Integrate Health in Public Policy. Rotterdam: Erasmus University, 2007. Bekker M. The Politics of Healthy Policies: Redesigning Health Impact Assessment to Integrate Health in Public Policy. Rotterdam: Erasmus University, 2007.
21.
go back to reference Jansen M. Mind the gap: Collaboration between practice, policy and research in local public health. Maastricht: University Maastricht, 2007. Jansen M. Mind the gap: Collaboration between practice, policy and research in local public health. Maastricht: University Maastricht, 2007.
22.
go back to reference Jansen M, Vries N de, Kok G, Oers HA van. Collaboration between pratice, policy and research in local public health in the Netherlands. Health Policy 2008;86:295–307.PubMedCrossRef Jansen M, Vries N de, Kok G, Oers HA van. Collaboration between pratice, policy and research in local public health in the Netherlands. Health Policy 2008;86:295–307.PubMedCrossRef
24.
go back to reference Steenbakkers M, Jansen M, Maarse H, Vries N de. Sturing op integraal gezondheidsbeleid: de rol van het gemeentelijke management. Tijdschr Gezondheidswet 2012;90:89–96. Steenbakkers M, Jansen M, Maarse H, Vries N de. Sturing op integraal gezondheidsbeleid: de rol van het gemeentelijke management. Tijdschr Gezondheidswet 2012;90:89–96.
25.
go back to reference Warner M, Gould N. Integrating health in all policies at the local level: using network governance to create ‘Virtual Reorganization by Design’. In: Kickbusch I (ed). Policy Innovation for Health. New York: Springer, 2009. p. 125–63. Warner M, Gould N. Integrating health in all policies at the local level: using network governance to create ‘Virtual Reorganization by Design’. In: Kickbusch I (ed). Policy Innovation for Health. New York: Springer, 2009. p. 125–63.
26.
go back to reference Hunter DJ. Leading for health and Wellbeing: the need for a new paradigm. J Public Health 2009;31:202–4.CrossRef Hunter DJ. Leading for health and Wellbeing: the need for a new paradigm. J Public Health 2009;31:202–4.CrossRef
27.
go back to reference Leeuw E de, McNess A, Stagnitti K, Crisp B. It’s research, Jim, but not as we know it. Acting at the Nexus. Integration of Research, Policy and Practice. Geelong: Deakin University, 2007. Leeuw E de, McNess A, Stagnitti K, Crisp B. It’s research, Jim, but not as we know it. Acting at the Nexus. Integration of Research, Policy and Practice. Geelong: Deakin University, 2007.
28.
go back to reference Maarse JAM. Sturing op gezondheidsdoeleinden en gezondheidswinst op macroniveau. Achtergrondstudie bij RVZ-rapport: Sturen op gezondheid. Den Haag: RVZ, 2011. Maarse JAM. Sturing op gezondheidsdoeleinden en gezondheidswinst op macroniveau. Achtergrondstudie bij RVZ-rapport: Sturen op gezondheid. Den Haag: RVZ, 2011.
29.
go back to reference Barr V, Pedersen S, Pennock M, Rootman I. Health equity through intersectoral action: an analysis of 18 country case studies. Ottawa: WHO, 2008. Barr V, Pedersen S, Pennock M, Rootman I. Health equity through intersectoral action: an analysis of 18 country case studies. Ottawa: WHO, 2008.
30.
go back to reference Hoeijmakers M. Local health policy development processes. Health promotion and network perspectives on local health policy-making in the Netherlands. Maastricht: University Maastricht, 2005. Hoeijmakers M. Local health policy development processes. Health promotion and network perspectives on local health policy-making in the Netherlands. Maastricht: University Maastricht, 2005.
31.
go back to reference Ruland E. Bestuurlijke verankering van innovaties in de openbare gezondheidszorg: lessen uit de casus Hartslag Limburg. Maastricht: Universiteit Maastricht, 2008. Ruland E. Bestuurlijke verankering van innovaties in de openbare gezondheidszorg: lessen uit de casus Hartslag Limburg. Maastricht: Universiteit Maastricht, 2008.
32.
go back to reference Aarts M-J, Jeurissen MPJ, Oers H van, Schuit AJ, Goor IAM van de. Multi-sector policy action to create activity-friendly environments for children: A multiple-case study. Health Policy 2011;101:11–9.PubMedCrossRef Aarts M-J, Jeurissen MPJ, Oers H van, Schuit AJ, Goor IAM van de. Multi-sector policy action to create activity-friendly environments for children: A multiple-case study. Health Policy 2011;101:11–9.PubMedCrossRef
33.
go back to reference Kingdon JW. Agendas, alternatives and public policies. New York: Addison-Wesley Educational Publishers Inc., 2003. Kingdon JW. Agendas, alternatives and public policies. New York: Addison-Wesley Educational Publishers Inc., 2003.
34.
go back to reference Mannheimer LN, Lehto J, Östlin P. Window of opportunity for intersectoral health policy in Sweden-open, half-open or halfshut? Health Promotion Int 2007;22:307–15.CrossRef Mannheimer LN, Lehto J, Östlin P. Window of opportunity for intersectoral health policy in Sweden-open, half-open or halfshut? Health Promotion Int 2007;22:307–15.CrossRef
35.
go back to reference Hoeijmakers M, Leeuw E de, Kenis PN, Vries NK de. Lokaal gezondheidsbeleid: een beleidsentrepreneur voor integraal beleid. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:43–6.CrossRef Hoeijmakers M, Leeuw E de, Kenis PN, Vries NK de. Lokaal gezondheidsbeleid: een beleidsentrepreneur voor integraal beleid. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:43–6.CrossRef
36.
go back to reference Harting J, Kunst AE, Kwan A, Stronks K. A ‘health broker’ role as a catalyst of change to promote health: an experiment in deprived Dutch neighbourhoods. Health Promotion Int Advance Access 2010;10:1–17. Harting J, Kunst AE, Kwan A, Stronks K. A ‘health broker’ role as a catalyst of change to promote health: an experiment in deprived Dutch neighbourhoods. Health Promotion Int Advance Access 2010;10:1–17.
37.
go back to reference IGZ. Staat van de gezondheidszorg 2005. deelrapport Resultaten van het toezicht op de gemeentelijke betrokkenheid 2004. Den Haag: IGZ 2005. IGZ. Staat van de gezondheidszorg 2005. deelrapport Resultaten van het toezicht op de gemeentelijke betrokkenheid 2004. Den Haag: IGZ 2005.
38.
go back to reference IGZ. Staat van de Gezondheidszorg 2010. Utrecht: IGZ 2010. IGZ. Staat van de Gezondheidszorg 2010. Utrecht: IGZ 2010.
Metagegevens
Titel
Lokaal integraal gezondheidsbeleid: effecten van beleidsondersteuning op de ontwikkeling van gemeentelijke intersectorale samenwerking
Auteurs
Mieke Steenbakkers
Maria Jansen
Hans Maarse
Nanne de Vries
Publicatiedatum
01-04-2012
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 3/2012
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-012-0070-4

Andere artikelen Uitgave 3/2012

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 3/2012 Naar de uitgave