Top

Gepubliceerd in:

01-10-2014 | Artikelen

De effecten op traumatische stressproblemen van een pleegouderinterventie voor kinderen met externaliserende gedragsproblemen

Auteurs: Dr. Femke Vanschoonlandt, Prof. Dr. Johan Vanderfaeillie, Dr. Frank Van Holen, Drs. Skrallan De Maeyer, Drs. Marijke Robberechts

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 3/2014

Samenvatting

Ongeveer 60% van de pleegkinderen maakt traumatische gebeurtenissen mee en ongeveer één op de vier pleegkinderen heeft als gevolg hiervan traumatische stresssymptomen. In dit artikel gaan we na of een pleegouderinterventie ontwikkeld voor pleegkinderen met externaliserende gedragsproblemen ook effecten heeft op traumatische stressproblemen. De sim-module van Pleegouders Versterken in Opvoeden is gebaseerd op het sociaal-interactioneel model (Patterson, Reid, & Dishion, 1992) en op een model van belangrijke opvoedingsvaardigheden voor pleegkinderen van Schofield en Beek (2005). De effectiviteit van de interventie is onderzocht met een rct waarbij 30 pleeggezinnen de pleegouderinterventie kregen en 33 pleeggezinnen ‘care-as-usual’. De traumatische stressproblemen zijn voorafgaand aan de interventie, onmiddellijk erna en bij follow-up (drie maanden later) gemeten met de subschaal ‘traumatische stress’ van de Child Behavior Checklist (ingevuld door de pleegmoeder). Op korte termijn daalden de traumatische stressproblemen niet statistisch significant. De effectgrootte is klein (d= .35). Op lange termijn is de daling echter significant en is de effectgrootte matig (d= .77). De pleegouderinterventie komt tegemoet aan belangrijke opvoedingsvaardigheden die nodig zijn voor pleegkinderen met traumatische stressproblemen. De preliminaire evidentie voor de effectiviteit van de pleegouderinterventie op traumatische stressproblemen verantwoordt een verdere implementatie en onderzoek.

vorige artikel De Nederlandse versie van de Clinician-Administered PTSD Scale for Children and Adolescents

volgende artikel Multifamily Therapy met vluchtelingengezinnen: van oorlog naar veiligheid

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2000). Manual for Aseba preschool forms & profiles. Burlington: aseba.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2001). Manual for the Aseba School-age forms & Profiles: child behavior Checklist for ages 6-18. Burlington: aseba.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2007). Multicultural supplement to the manuel for the aseba school-age forms and profiles. Burlington: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2010). Multicultural supplement to the manuel for the aseba preschool forms and profiles. Burlington: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families.

Armsden, G., Pecora, P. J., Payne, V. H., & Szatkiewicz, J. P. (2000). Children placed in long-term foster care: an intake profile using the child behavior checklist/4-18. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 8, 49–64.CrossRef

Briere, J. (2005). Trauma symptom checklist for young children: Professional manual. Odessa: Psychological Assessment Resources.

Chevalier, P. (2008). Wel of geen locf?Wanneer gegevens ontbreken... Tijdschrift voor evidence-based medicine, 7, 11–2.

Cloitre, M. (2009). Effective psychotherapies for posttraumatic stress disorder: a review and critique. cns Spectrums, 14(Suppl 1), 33–43.

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum.

Cohen, J. A., Mannarino, A. P., & Deblinger, E. (2008). Behandeling van trauma bij kinderen en adolescenten met de methode traumagerichte cognitieve gedragstherapie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Dubner, A. E., & Motta, R. W. (1999). Sexually and physically abused foster care children and posttraumatic stress disorder. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67, 367–373.PubMedCrossRef

Gerson, R., & Rappaport, N. (2013). Journal of Adolescent Health. Journal of Adolescent Health, 52, 137–143.PubMedCrossRef

Gillies, D., Taylor, F., Gray, C., O’Briens, L., & D’Abrew, N. (2013). Psychological therapies for the treatment of post-traumatic stress disorder in children and adolescents (Review). Evidence-Based Child Health: A Cochrane Review Journal, 8, 1004–1116.CrossRef

Greeson, J. K. P., Briggs, E. C., Kisiel, C. L., Layne, C. M., Ake, G. S., Ko, S. J. (2011). Complex trauma and mental health in children and adolescents placed in foster care: findings fromthe National Child Traumatic Stress Network. Child Welfare, 60(6), 91–108.

Grietens, H., Van Oijen, S., & Ter Huizen, M. (2012). Stressvolle levensgebeurtenissen en traumasymptomen bij pleegkinderen: Een verkennend onderzoek in Noord-Nederland. Orthopedagogiek: Onderzoek en Praktijk, 51, 16–27.

Griffin, G., Mcclelland, G., Holzberg, M., Stolbach, B., Maj, N., & Kisiel, C. (2011). Addressing the impact of trauma before diagnosing mental illness in child welfare. Child Welfare, 90(6), 69–90.PubMed

Grillio, C. A., Lott, D. A., Foster Care Subcommittee of the Child Welfare Committee, & National Child Traumatic Stress Network. (2010). Caring for children who have experienced trauma: A workshop for resoure parents. A facilitator’s guide. Los Angeles: National Center for Child Traumatic Stress.

Kaminski, J. W., Valle, L. A., Filene, J. H., & Boyle, C. L. (2008). A meta-analystic review of components associated with parent training program effectiveness. Journal of Abnormal Child Psychology, 36, 567–589.PubMedCrossRef

Kearney, C. A., Wechsler, A., Kaur, H., & Lemos-Miller, A. (2010). Posttraumatic Stress Disorder in maltreated youth: a review of contemporary research and thought. Clinical Child and Family Psychology Review, 13, 46–76.PubMedCrossRef

Koeter, M. W. J., & Ormel, J. (1991). General Health Questionnaire. Nederlandse bewerking. Handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Leenarts, L. E. W., Diehle, J., Doreleijers, T. A. H., Jansma, E. P., & Lindauer, R. J. L. (2013). Evidence-based treatments for children with trauma-related psychopathology as a result of childhood maltreatment: a systematic review. European Child and Adolescent Psychiatry, 22, 269–283.PubMedCrossRef

Morris, S. B. (2008). Estimating effect sizes from pretest-porsttest-control group designs. Organizational Research Methods, 11, 364–386.CrossRef

Patterson, G. R., Reid, J. B., & Dishion, T. J. (1992). Antisocial boys. A social interactional approach. Eugene or: Castalia Publishing Company.

Pecora, P. J. (2010). Why current and former recipients of foster care need high quality mental health services. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Service Research, 37, 185–190.CrossRef

Pynoos, R. S., Fairbank, J. A., & James-Brown, C. (2011). Effectively addressing the impact of child traumatic stress in child welfare. Child Welfare, 90(6), 11–17.PubMed

Ruggiero, K. J., & McLeer, S. V. (2000). ptsd scale of the child behavior checklist: Concurrent and discriminant validity with non-clinic-referred sexually abused children. Journal of Traumatic Stress, 13, 287–299.PubMedCrossRef

Salazar, A. M., Keller, T. E., Gowen, L. K., & Courtney, M. E. (2013). Trauma exposure and ptsd among older adolescents in foster care. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 48, 545–551.PubMedCentralPubMedCrossRef

Samuels, B. H. (2011). Introduction: Addressing trauma to promote social and emotional well-being: A child welfare imparative. Child Welfare, 90(6), 19–29.PubMed

Schofield, G., & Beek, M. (2005). Providing a secure base: Parenting children in long-term foster family care. Attachment and Human Development, 7, 3–25.PubMedCrossRef

Silverman, W. K., Ortiz, C. D., Viswesvaran, C., Burns, B. J., Kolko, D. J., & Putnam, F. W. (2008). Evidencebased psychosocial treatments for children and adolescents exposed to traumatic events. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 37, 156–183.PubMedCrossRef

Shonkoff, J. P., & Garner, A. S. (2012). The lifelong effects of early childhood adversity and toxic stress. Pediatrics, 129, 232–246.CrossRef

Steinberg, A. M., Brymer, M., Decker, K., & Pynoos, R. S. (2004). The ucla ptsd reaction index. Current Psychiatry Reports, 6, 96–100.PubMedCrossRef

Strijker, J., & Knorth, E. J. (2009). Uitdagingen voor pleegouders: een empirisch onderzoek naar factoren die samenhangen met de aanpassingen van het pleegkind. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, Kinderpsychiatrie en Klinische Kinderpsychologie, 34, 2–15.

Tarren-Sweeney, M. (2013). An investigation of complex attachment- and trauma-related symptomatology among children in foster and kinship care. Child Psychiatry and Human Development, 44, 727–741.PubMedCrossRef

Taves, D. R. (2010). The use of minimization in clinical trials. Contemporary Clinical Trials, 31(2), 180–184.PubMedCrossRef

Van der Oord, S., Lucassen, S., Van Emmerik, A., & Emmelkamp, P. (2008). Cognitief gedragstherapeutische schrijftherapie bij kinderen met een posttraumatische stressstoornis. Resultaten van een ongecontroleerde behandelstudie. Kind en Adolescent Praktijk, 4, 168–174.CrossRef

Vanschoonlandt, F. (2013). Development, implementation, and evaluation of a foster parent intervention for foster children’s externalizing problems in Flanders. (PhD), Vrije Universiteit Brussel, Brussel.

Vanschoonlandt, F., Vanderfaeillie, J., & Van Holen, F. (2012). De instroom in Vlaamse pleegzorg nader bekeken. Welke kinderen worden om welke redenen geplaatst? In J. Vanderfaeillie, F. Van Holen & F. Vanschoonlandt (Eds.), Op weg met pleegzorg. Kansen en risico’s (pp. 232-248). Leuven: Acco.

Vanschoonlandt, F., Vanderfaeillie, J., Van Holen, F., & DeMaeyer, S. (2012). Development of an intervention for foster parents of young foster children with externalizing behavior: theoretical basis and program description. Clinical Child and Family Psychology Review, 15, 330–344.PubMedCrossRef

Wells, K. (1997). The death of discipline: Is the requiem premature? Aggression and Violent Behavior, 2, 337–341.CrossRef

Whittaker, K., Sutton, C., & Burton, C. (2006). Pragmatic randomised controlled trials in parenting research: the issue of intention to treat. Journal of Epidemiology and Community Health, 60, 858–864.PubMedCentralPubMedCrossRef

Wolfe, V. V., Gentile, C., & Wolfe, D. A. (1989). The impact of sexual abuse on children: A ptsd formulation. Behavior Therapy, 20, 215–228.CrossRef

Titel: De effecten op traumatische stressproblemen van een pleegouderinterventie voor kinderen met externaliserende gedragsproblemen
Auteurs: Dr. Femke Vanschoonlandt
Prof. Dr. Johan Vanderfaeillie
Dr. Frank Van Holen
Drs. Skrallan De Maeyer
Drs. Marijke Robberechts
Publicatiedatum: 01-10-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 3/2014
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-014-0025-4

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 3/2014

Redactioneel: Hoe kunnen we de jeugdzorg ‘traumasensitiever’ maken?

Multifamily Therapy met vluchtelingengezinnen: van oorlog naar veiligheid

Traumatische gebeurtenissen en traumatische stresssymptomen bij pleegkinderen: een verkennende studie in vlaanderen

Signaleren van posttraumatische stressklachten bij kinderen en adolescenten: betrouwbaarheid en validiteit van de screeningslijst CRIES-13

Slotbeschouwing – ‘Van traumasensitieve kennis naar traumasensitief handelen’

Seksueel misbruik van pleegkinderen in de periode 1945-2010: een kwalitatieve inhoudsanalyse van meldingen bij de commissie-Samson