Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 1/2016

01-01-2016 | Wetenschappelijke artikelen

Verschillen in arbeidsongeschiktheidscijfers en de benadering van arbeidsongeschiktheid in Nederland en Duitsland

Auteurs: I.J.G.M. Verwer, J.W. Groothoff, J. van der Velden, J.W.J. van der Gulden

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 1/2016

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Ons land stond lang bekend vanwege het hoge percentage arbeidsongeschikten. Inmiddels bestaat er internationaal juist waardering voor hoe de toestroom tot de WAO en WIA door tal van maatregelen werd ingeperkt. Tot voor kort waren de Duitse arbeidsongeschiktheidscijfers aanzienlijk lager dan die in Nederland. Deze cijfers bleven over de jaren heen betrekkelijk stabiel. In dit literatuuronderzoek wordt de wetgeving rond en de benadering van arbeidsongeschiktheid in Nederland en Duitsland vergeleken met als intentie de dalende trend in Nederland beter te begrijpen.
In Nederland veranderde de sociale zekerheid in de afgelopen decennia grondig. Hierdoor daalde de instroom in de WAO en de WIA, vooral vanaf 2002, aanzienlijk. Ook het aantal mensen met een WAO of WIA-uitkering is gedaald. Deze ontwikkeling wordt toegeschreven aan een serie wetswijzingen die heeft geleid tot een grotere verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer voor tijdige werkhervatting en een hogere toegangsdrempel tot een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Bovendien veranderde de visie op arbeidsongeschiktheid: er is nu veel meer oog voor wat iemand met gezondheidsbeperkingen nog wél kan. In Duitsland veranderde daarentegen maar weinig aan de regelgeving en uitvoering van de sociale zekerheid. De mogelijkheid van opname in een ‘Rehabilitationsklinik’ bij dreigende arbeidsongeschikt voor een combinatie van behandeling, beoordeling en advies is een interessante aspect van de Duitse aanpak. Sinds 2004 is het percentage ‘nieuwe gevallen’ van arbeidsongeschiktheid in Nederland en Duitsland vergelijkbaar, terwijl het verschil in het percentage ‘bestaande gevallen’ geleidelijk afneemt.
vorige artikel Kinderbiobanken in Nederland
volgende artikel Primaire preventie van chronische ziekten: obstakels, stand van zaken en perspectieven
Literatuur
1.
Mascini P, Soetken M. van der Veen RJ. From Welfare to Workfare. The implementation of activation and reintegration policies. In: Van der Veen R, Yerkes M, Achterberg P. The transformation of solidarity. Chanching risks and the future of the Welfare State. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2011, p 165-89.
2.
Veldheer V, Jonker JJ, Noije L van, Vrooman C (red). Een beroep op de burger. Minder verzorgingsstaat, meer eigen verantwoordelijkheid? Den Haag: SCP, 2012.
3.
Burg C van der, Prins R. Employment instead of benefit receipt? Progress and outcomes of reassessment of Dutch disability benefit recipients. Eur J Soc Security 2010;12:144-55.
4.
Burkhauser RV, Daly MC, McVicar D, Wilkins R. Disability benefit growth and disability reform in the US: lessons from other OECD nations. IZA J Labor Policy 2014;3:4.CrossRef
5.
Versantvoort M, Echtelt P van (red). Belemmerd aan het werk. Trendrapportage ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en arbeidsdeelname personen met gezondheidsbeperkingen. Den Haag: SCP, CBS, UWW Kenniscentrum, 2012.
6.
Sonsbeek JM van, Gradus R. Estimating the effects of recent disability reforms in the Netherlands. Amsterdam: Tinbergen Institute, Faculty of Economics and Business Administration, VU University, 2011.
7.
Vrooman C. Een succesvolle gedaantewisseling? De hervormingen in de sociale zekerheid, 1985-2010. Tijdschr Arbeidsvraagstukken 2010;26:358-77.
8.
Gestel N van, Vossen E, Oomens S, Hollanders D. Toekomst van de sociale zekerheid. Over provisie, preventie en participatie. Den Haag: Boom Lemma uitgevers, 2013.
9.
Jehoel-Gijsbers G (red). Beter aan het werk. Trendrapportage ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en werkhervatting. Den Haag: SCP, CBS, TNO Kwaliteit van leven, 2007.
10.
Geurts S, Kompier M, Gründemann R. Curing the Dutch disease? Sickness absence and work disability in the Netherlands. Int Soc Security Rev 2000;53:79-103.CrossRef
11.
Hemerijck A, Manow P. The experience of negotiated reforms in the Dutch and German welfare states. In: Ebbinghaus B, Manou P (eds). Comparing welfare capitalism, social policy and political economy in Europe, Japan and the USA. London: Routledge, 2001.
12.
Waltz G, Ruig de L. Arbostelsels en -outcome in Europees perspectief. Quickscan naar arbostelsels in vier landen. Zoetermeer: Research voor Beleid, 2011.
13.
OECD. Sickness, disability and work. Breaking the barriers: a synthesis of findings across OECD countries. Paris: OECD, 2010.
14.
Popken H. Fallmangement der AOK bei Arbeitsunfähigket. In: Bandura B, Schellschmidt H, Vetter C (red). Fehlzeiten-Report 2006. Chronische Krankheiten. Betriebliche Strategien zur Gesundheitsförderung, Prävention und Wiedereingliederung. Berlin: Springer Verlag, 2007.
15.
Rath R. Berufsgenossenschaftliche Akademie für Arbeitssicherheit und Verwaltung. Bad Hennef-Sieg: Bilanz und Perspective, 2005.
16.
Wallmann P. Behinderung und Ausweis. Münster: LWL Integrationsamt Westfalen, 2005.
17.
Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der. Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Duitsland in historisch perspectief. Tijdschr Gezondheidswet 2013;91:340–6.CrossRef
18.
Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der. Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland in historisch perspectief. Tijdschr Gezondheidswet 2014;93;26–32.CrossRef
19.
UWV. Statistische Tijdreeksen. Amsterdam: UWV, 2012.
20.
21.
22.
Deutsche Rentenversicherung. Ergebnisse auf einen Blick. Stand Dezember 2002. Statistische Analyse. Referat 0631. Wuerzburg: DRV.
23.
Deutsche Rentenversicherung. Ergebnisse auf einen Blick. Stand Dezember 2012. Statistische Analyse. Referat 0641. Wuerzburg: DRV.
24.
Jong P de, Velema W. Nederland is niet ziek meer. Van WAO-debakel naar WIA-mirakel. Den Haag: Ape/AStri, 2010.
25.
Besseling JJM, Genabeek J van, Wevers CWJ, Zwinkels WS. Epidemiologie van verzuim, arbeidsongeschiktheid en reïntegratie. In: Handboek Arbeid en Belastbaarheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghem, 2009, p 14–38.
26.
Refeld U. Gesundheitsbedingte Frühberentung. Statistisches Bundesamt. Berlin: Springer Verlag, 2011.
27.
IKK Westfalen. Sozial Versicherungsgesetz 2005. Coesfeld: IKK Westfalen, 2005.
28.
Schliehe F. Medical Rehabilitation in Germany - Experiences and development. Frankfurt am Main: Deutsche Rentenversicherung, 2002.
29.
Deutsche Rentenversicherung. Die medizinische und berufliche Rehabilitation der Rentenversicherung im Licht der Statistik. Berlin: DRV, 2012.
30.
Pick P. Kurz und bündig. Die MDK - Gemeinschaft. Essen: MDK, 2004.
31.
Deutsche Rentenversicherung. Die Renteberechnung (Entgeldpunkte). Informationsreihe Rentenversicherung. Heft 7. Berlin: DRV, 2009.
32.
Post M, Krol B, Groothoff JW. De Wet verbetering poortwachter: Hoe verloopt het re-integratieproces? Tijdschr Bedrijfs Verzekeringsgk 2006;14:109–14.
33.
34.
UWV. RIV-toets in de praktijk. Werkwijzer voor arbeidsdeskundigen en verzekeringsartsen. Amsterdam: UWV, 2011.
35.
36.
Jong PR de. Recent changes in Dutch disability policy. Den Haag: APE, 2012.
37.
Cuelenaere B, Veerman TJ, Thio V, Reijenga F, Burg C van der. Onderzoek evaluatie WIA. Leiden AStri, 2011.
38.
Voorbereidingscommissie Medipridentie. Mediprudentie in de startblokken. Utrecht: Stichting Verzekeringsgeneeskundig Instituut, 2009.
39.
Cox RH. The social construction of an imperative. Why Welfare Reform happened in Denmark and the Netherlands but not in Germany. World Politics 2001;53:463–98.PubMedCrossRef
40.
Schils T. Early retirement in Germany, the Netherlands, and the United Kingdom: a longitudinal analysis of individual factors and institutional regimes. Eur Sociol Rev 2008;24:315–29.CrossRef
41.
Verwer IJGM, Groothoff JW, Velden J van der, Gulden JWJ van der.. Verschillen in verzuim en verzuimbegeleiding in Nederland en Duitsland. Tijdschr Gezondheidswet 2014;92:240–7.CrossRef
42.
Gebauer E. Grundlagen der medizinischen Begutachtung. Münster: ÄKWL/DRV, 2008.
43.
44.
Prins R. Arbeidsongeschiktheid in internationaal perspectief. ESB 1991;76:64-7.
45.
Hollederer A. Arbeitslosigkeit, Gesundheit und ungenutzte Potentiale von Praevention und Gesundheitsfoerderung. In Badura B (red). Fehlzeiten-Report 2005. Arbeitsplatzunsicherheit und Gesundheit. Heidelberg: Springer Verlag, 2006.
46.
Radl J. Labour market exit and social stratification in Western Europe: the effects of social class and gender on the timing of retirement. Eur Sociol Rev 2013;29:654-68.CrossRef
47.
Oorschot W van. Dutch Welfare State: recent trends and challenges in historical perspective. Eur J Soc Sec 2006;8:57-76.
48.
Centraal Bureau voor de Statistiek. Nederland langs de Europese meetlat. Den Haag / Heerlen: CBS, 2010.
49.
Zwart BCH de, Prins R, Gulden JWJ van der. Onderzoek naar de positie van de bedrijfsarts. Eindrapport. Leiden: AStri Beleidsonderzoek en -advies, 2011.
Metagegevens
Titel
Verschillen in arbeidsongeschiktheidscijfers en de benadering van arbeidsongeschiktheid in Nederland en Duitsland
Auteurs
I.J.G.M. Verwer
J.W. Groothoff
J. van der Velden
J.W.J. van der Gulden
Publicatiedatum
01-01-2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 1/2016
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-016-0012-7

Andere artikelen Uitgave 1/2016

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 1/2016 Naar de uitgave

Spectrum

Health and care for refugees and asylum seekers

Spectrum

Asielzoekers en vluchtelingen: gezondheid en zorg in vogelvlucht

Spectrum

Gezondheid en zorg voor vluchtelingen en asielzoekers

Wetenschappelijke artikelen

Primaire preventie van chronische ziekten: obstakels, stand van zaken en perspectieven

Spectrum

Jeugdgezondheidszorg voor vluchtelingen: een kijkje in de keuken van GGD West-Brabant

Redactioneel

Het preventiebeleid in bedrijven komt niet goed op gang