Top

Gepubliceerd in:

2020 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Agressiebehandeling bij cliënten met antisociaal gedrag

Auteur : Drs. C. A. (Carola) van Tilburg

Gepubliceerd in: Praktijkboek antisociaal gedrag en persoonlijkheidsproblematiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

In de behandeling van agressieproblematiek is sprake van twee vormen van agressie: reactieve, ook wel emotionele agressie genoemd, en instrumentele agressie. Bij reactieve agressie ervaren cliënten hun eigen gedrag als problematisch en zijn ze vaak gemotiveerd voor behandeling. Behandelaren worden echter ook geconfronteerd met instrumentele agressie bij cliënten, die agressie bewust inzetten om doelen te bereiken. De verschillende vormen van agressie vragen ieder een andere aanpak. In dit hoofdstuk zetten we uiteen waarom het zinvol is beide vormen van agressie bij antisociale persoonlijkheidsproblematiek te behandelen en geven we behandeladviezen voor de aanpak van zowel reactieve als instrumentele agressie. Reactieve agressie kan het beste worden behandeld door ontlokkers en signalen van spanningsopbouw te leren herkennen, responspreventie, cognitieve therapie en sociale en probleemoplossingsvaardigheden aan te leren. Bij instrumentele agressie richt de behandeling zich op kosten-batenanalyses en toepassen van andere, effectievere, probleemoplossingsvaardigheden.

vorige hoofdstuk Motiveren van cliënten met een antisociale persoonlijkheidsstoornis voor psychotherapeutische behandeling

volgende hoofdstuk Antisociale persoonlijkheidsstoornis en middelengebruik

Anderson, C. A., & Bushman, B. J. (2002). Human aggression. Annual Review of Psychology, 53, 27–51.PubMedCrossRef

Andrews, D. A., & Bonta, J. (2014). The psychology of criminal conduct. Abingdon-on-Thames: Routledge.

Babcock, J. C., Green, C. E., & Robie, C. (2004). Does batterers’ treatment work? A meta-analytic review of domestic violence treatment. Clinical Psychology Review, 23, 1023–1053.PubMedCrossRef

Babcock, J. C., Tharp, A. L., Sharp, C., Heppner, W., & Stanford, M. S. (2014). Similarities and differences in impulsive/premeditated and reactive/proactive bimodal classifications of aggression. Aggression and Violent Behavior, 19(3), 251–262.CrossRef

Bakker, I., Drost, L., Roeleveld, W., & Nap, E. J. (2010). Wat hebben geweldplegers gemeen? Een typologie van plegers van geweld tegen de publieke taak en van publiek geweld. Utrecht: Verwey Jonker Instituut.

Barner, J. C., & Mohr Carney, M. (2011). Interventions for intimate partner violence: A historical review. Journal of Family Violence, 26, 235–244.CrossRef

Beke, B. M. W. A., De Haan, W. J. M., & Terlouw, G. J. (1999). Geweld: Gemeld, geteld en geanalyseerd. Een inventarisatie van geweld op straat. Den Haag: WODC/Ministerie van Justitie.

Bernard, J., Appelo, M., Scholing, A., & Kok, F. (2003). De periodieke explosieve stoornis: Richtlijnen voor de behandeling. Directieve Therapie, 23, 9–24.CrossRef

Capaldi, D. M., & Hyoun, K. K. (2007). Typological approaches to violence in couples: A critique and alternative conceptual approach. Clinical Psychology Review, 27, 253–265.PubMedCrossRef

Chase, K. A., O’Leary, K. D., & Heyman, R. E. (2001). Categorizing partner-violent men within the reactive–proactive typology model. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 69(3), 567.PubMedCrossRef

Davidson, K. M., Tyrer, P., Tata, P., Cooke, D., Gumley, A., Ford, I., et al. (2009). Cognitive behaviour therapy for violent men with antisocial personality disorder in the community: An exploratory randomized controlled trial. Psychological Medicine, 39(4), 569–577.PubMedCrossRef

Deneer, B. (2001). Groepstraining in agressiebeheersing. Handboek Groepspsychotherapie, 14.3–14.36.

Deneer, B. (2004). Gevaarlijke groepen. Groepsbehandeling in de ambulante forensische praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

De Ruiter, C., & Veen, V. C. (2005). Terugdringen van recidive bij drie typen geweldsdelinquenten: Werkzame interventies bij relationeel geweld, seksueel geweld en algemeen geweld. Utrecht: Trimbos Instituut.

De Ruiter, C., & Veen, V. C. (2006). Voorkomen van recidive bij geweldsdelinquenten: Wat werkt. Directieve therapie, 26, 51–60.CrossRef

Dixon, L., & Graham-Kevan, N. (2011). Understanding the nature and etiology of intimate partner violence and implications for practice and policy. Clinical Psychology Review, 31, 1145–1155.PubMedCrossRef

Driessen, F. M. H. M., Ester, T. J., & Spel, L. (2008). Geweld in Nederland. Een verkenning van de aard en omvang van geweldsdelicten in de Nederlandse samenleving. Utrecht: Bureau Driessen.

Eckhardt, C. I., Murphy, C. M., Black, D., & Suhr, L. (2006). Intervention programs for perpetrators of intimate partner violence: Conclusions from al clinical research perspective. Public Health Reports, 121, 369–381.PubMedPubMedCentralCrossRef

Fite, P. J., Raine, A., Stouthamer-Loeber, M., Loeber, R., & Pardini, D. A. (2010). Reactive and proactive aggression in adolescent males: Examining differential outcomes 10 years later in early adulthood. Criminal Justice and Behavior, 37(2), 141–157.CrossRef

Glenn, A. L., Johnson, A. K., & Raine, A. (2013). Antisocial personality disorder: A current review. Current Psychiatry Reports, 15(12), 427.PubMedCrossRef

Goldstein, A. P., Glick, B., & Gibbs, J. C. (1998). Aggression replacement training. Illinois: Research Press.

Gondolf, E. W. (2004). Evaluating batterer counseling programs: A difficult task showing some effects and implications. Aggression and Violent Behavior, 9, 605–631.CrossRef

Graham-Kevan, N. (2007). Domestic violence: Research and implications for batterer programmes in Europe. European Journal on Criminal Policy and Research, 13, 213–225.CrossRef

Hakstege, B. (2004). Het leed gaat keurig gekleed over straat. Groepsbehandeling van plegers van relationeel geweld. In B. Deneer (Red.), Gevaarlijke groepen. Groepsbehandeling in de ambulante forensische praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Hornsveld, R. (Red.). (2004). Held zonder geweld. Behandeling van agressief gedrag. Amsterdam: Boom.

Hornsveld, R. H., Nijman, H. L., & Kraaimaat, F. W. (2008). Aggression control therapy for violent forensic psychiatric patients: First results. Psychology, Crime & Law, 14(1), 1–18.CrossRef

Jacobs, M. J. G., Jans, M. E. W., & Roman, B. (2009). Aard en omvang van ongewenst gedrag tegen werknemers met een publieke taak: Een vervolgonderzoek. Tilburg: IVA.

Kempes, M., Matthys, W., De Vries, H., & Van Engeland, H. (2005). Reactive and proactive aggression in children A review of theory, findings and the relevance for child and adolescent psychiatry. European Child & Adolescent Psychiatry, 14(1), 11–19.CrossRef

Kroes, S., & Trijsburg, W. (2006). Naar een integratieve behandeling op maat bij partnergeweld. Tijdschrift voor Psychotherapie, 32(6), 243–254.CrossRef

Krug, E. G., Mercy, J. A., Dahlberg, L. L., & Zwi, A. B. (2002). The world report on violence and health. The Lancet, 360(9339), 1083–1088.CrossRef

Kuin, N., Masthoff, E., Kramer, M., & Scherder, E. (2015). The role of risky decision-making in aggression: A systematic review. Aggression and Violent Behavior, 25, 159–172.CrossRef

Lünnemann, K. D., & Bruinsma, M. Y. (2005). Geweld binnen en buiten, aard, omvang en daders van huiselijk geweld en publiek geweld. Den Haag: Ministerie van Justitie, WODC.

Marshall, W. L., & Burton, D. L. (2010). The importance of group processes in offender treatment. Aggression and Violent Behavior, 15, 141–149.CrossRef

Marshall, A. D., Martin, E. K., Warfield, G. A., Doron-Lamarca, S., Niles, B. L., & Taft, C. T. (2010). The impact of antisocial personality characteristics on anger management treatment for veterans with PTSD. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 2(3), 224.CrossRef

Merk, W., Orobio de Castro, B., Koops, W., & Matthys, W. (2005). The distinction between reactive and proactive aggression: Utility for theory, diagnosis and treatment? European Journal of Developmental Psychology, 2(2), 197–220.CrossRef

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2017). Cijfers kindermishandeling en huiselijk geweld 2016. https://www.huiselijkgeweld.nl/feiten/landelijk/cijfers-kindermishandeling-en-huiselijk-geweld-2016.

Mulder, J. (1995). Het terugvalpreventiemodel als behandelingsmethode in een forensische dagbehandelingskliniek. Tijdschrift voor Psychotherapie, 21, 119–133.CrossRef

Murphy, C. M., & Eckhardt, C. I. (2005). Treating the abusive partner: An individualized cognitive-behavioral approach. New York: Guilford Press.

Oostermeijer, S., Smeets, K. C., Jansen, L. M., Jambroes, T., Rommelse, N. N., Scheepers, F. E., et al. (2017). The role of self-serving cognitive distortions in reactive and proactive aggression. Criminal Behaviour and Mental Health, 27(5), 395–408.PubMedCrossRef

Pence, E., & Paymar, M. (1993). Education groups for men who batter: The Duluth model. New York: Springer Publishing Company.CrossRef

Ross, J. M., & Babcock, J. C. (2009). Proactive and reactive violence among intimate partner violent men diagnosed with antisocial and borderline personality disorder. Journal of Family Violence, 24(8), 607–617.CrossRef

Ruiter, A. M., & Van Middelkoop, J. (1999). Let op de kleintjes: Handleiding voor psycho-educatie aan kinderen die getuige zijn (geweest) van geweld in relaties. Utrecht: TransAct.

Saini, M. (2009). A meta-analysis of the psychological treatment of anger: Developing guidelines for evidence-based practice. The Journal of the American Academy of Psychiatry and Law, 37, 473–488.

Sartin, R. M., Hansen, D. J., & Huss, M. T. (2006). Domestic violence treatment response and recidivism: A review and implications for the study of family violence. Aggression and Violent Behavior, 11, 425–440.CrossRef

Serie, C., Van Tilburg, C. A., Van Dam, A., & De Ruiter, C. (2015). Agressieregulatiegroepstherapie voor relationeel geweldplegers – Een open trial. Gedragstherapie, 48, 265–281.

Serie, C. M., Van Tilburg, C. A., Van Dam, A., & De Ruiter, C. (2017). Spousal assaulters in outpatient mental health care: The relevance of structured risk assessment. Journal of interpersonal violence, 32(11), 1658–1677.PubMedCrossRef

Sonkin, D. J., Martin, D., & Walker, L. E. A. (1985). The male batterer: A treatment approach. New York: Springer-Verlag.

Stover, C. S., Meadows, A. L., & Kaufman, J. (2009). Interventions for intimate partner violence: Review and implications for evidence-based practice. Professional Psychopathology, Research and Practice, 40, 223–233.CrossRef

Swogger, M. T., Walsh, Z., Houston, R. J., Cashman-Brown, S., & Conner, K. R. (2010). Psychopathy and axis I psychiatric disorders among criminal offenders: Relationships to impulsive and proactive aggression. Aggressive Behavior, 36(1), 45–53.PubMedCrossRef

Terlouw, G. J., De Haan, W. J. M., & Beke, B. M. W. A. (2000). Geweld: Gemeld en geteld: Een analyse van aard en omvang van geweld op straat tussen onbekenden. Arnhem: Bureau Beke.

Thijssen, J., & De Ruiter, C. (2010). De relatie tussen subtypen relationeel geweldplegers en de adviezen van reclassering. Proces, 89, 416–428.

Van Dam, A., Baselier, B., Bosse, W., Dingemans, B., Hermes, F., Verdult, J., et al. (2015). Mannen tegen agressie, 12-stappenplan. Bergen op Zoom: GGZ WNB.

Van Dam, A., & Mulder, N. (2008). Motivatie en mogelijkheden van moeilijke mensen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Van Dam, A., & Van Tilburg, C. A. (2007). Groepsgedragstherapie bij agressie, gevalsbeschrijvingen uit de behandelkamer. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Van Dam, A., Van Tilburg, C. A., Steenkist, P., & Buisman, M. (2007). Niet meer door het Lint, werkboek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Van Dam, A., Van Tilburg, C. A., Steenkist, P., & Buisman, M. (2009). Niet meer door het Lint, handleiding. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Van der Veen, H. C. J., & Bogaerts, S. (2010). Huiselijk geweld in Nederland: Overkoepelend synthese-rapport van het vangst-hervangst-, slachtoffer- en daderonderzoek 2007–2010. The Hague: WODC.

Van Dijk, T., Flight, S., Oppenhuis, E., & Duesmann, B. (1997). Huiselijk geweld. Aard, omvang en hulpverlening. Den Haag: Ministerie van Justitie, Dienst Preventie, Jeugdbescherming en Reclassering.

Van Erpecum, I. (2005). Van afzijdigheid naar betrokkenheid: Preventieve strategieën tegen geweld. Den Haag: Ministerie van Justitie: CCV.

Walker, L. E. (1979). The battered woman. New York: Harper and Row.

Warnaar, B., & Wegelin, M. (2005). Behandeling van daders van relationeel geweld. In: C. De Ruiter & M. Hildebrand (Red.), Behandelingsstrategieën bij forensisch psychiatrische patiënten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

World Health Organization (2017). Violence against women; Intimate partner and sexual violence against women.

Zoomer, O. J. (2001). Huiselijk geweld. Den Haag: WODC.

Titel: Agressiebehandeling bij cliënten met antisociaal gedrag
Auteur: Drs. C. A. (Carola) van Tilburg
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Praktijkboek antisociaal gedrag en persoonlijkheidsproblematiek
Print ISBN: 978-90-368-2294-7

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2295-4

Copyright: 2020
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2295-4_6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen