Samenvatting
In de behandeling van agressieproblematiek is sprake van twee vormen van agressie: reactieve, ook wel emotionele agressie genoemd, en instrumentele agressie. Bij reactieve agressie ervaren cliënten hun eigen gedrag als problematisch en zijn ze vaak gemotiveerd voor behandeling. Behandelaren worden echter ook geconfronteerd met instrumentele agressie bij cliënten, die agressie bewust inzetten om doelen te bereiken. De verschillende vormen van agressie vragen ieder een andere aanpak. In dit hoofdstuk zetten we uiteen waarom het zinvol is beide vormen van agressie bij antisociale persoonlijkheidsproblematiek te behandelen en geven we behandeladviezen voor de aanpak van zowel reactieve als instrumentele agressie. Reactieve agressie kan het beste worden behandeld door ontlokkers en signalen van spanningsopbouw te leren herkennen, responspreventie, cognitieve therapie en sociale en probleemoplossingsvaardigheden aan te leren. Bij instrumentele agressie richt de behandeling zich op kosten-batenanalyses en toepassen van andere, effectievere, probleemoplossingsvaardigheden.