Gepubliceerd in:
2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk
14 Samen werken aan kwaliteit
Auteurs : Vera Habes, Miranda Snoeren
Gepubliceerd in: Klinisch redeneren bij ouderen
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Samenvatting
-
De overheid heeft de inzet van hbo-verpleegkundigen in de ouderenzorg gestimuleerd, zowel in het onderwijs als in zorgorganisaties. Uit onderzoek is gebleken dat een hbo-verpleegkundige een aantal CanMEDS-rollen vrij gemakkelijk aanneemt, zoals die van zorgverlener en communicator; de rollen van reflectieve professional en kwaliteitsbevorderaar worden echter onvoldoende benut (paragraaf 14.1).
-
Een uitdaging voor de ouderenzorg is de overgang van een traditionele naar een lerende werkomgeving. Een cultuur van innovatie en ‘levenslang leren’ moet in veel ouderenzorgorganisaties vaak nog ontwikkeld worden (paragraaf 14.2.1).
-
Een uitdaging die in het verlengde hiervan ligt, is het omgaan met weerstand tijdens een innovatie. Dit verzet kan verscheidene oorzaken hebben: werkdruk, veranderingsmoeheid, ongeloof in de verwachte verbeteringen, onzekerheid, ontwrichting van het sociale netwerk en aanvankelijk een toename van het aantal fouten en een afname van de productiviteit (paragraaf 14.2.1).
-
Verticale functiedifferentiatie komt veel voor in de ouderenzorg. De nadelen die hieraan kleven, vormen nog twee uitdagingen waar de hbo-verpleegkundige zich op moet voorbereiden: het waarborgen van persoonsgericht werken, waarbij positieve samenwerkingsrelaties bevorderd worden, en het delen van kennis die aansluit bij andere zorgprofessionals (paragraaf 14.2.2).
-
Om de vier eerdergenoemde uitdagingen aan te gaan is het van belang dat de hbo-verpleegkundige methodisch en onderbouwd te werk gaat. Er zijn enkele methodieken ontwikkeld die de hbo-verpleegkundige hierbij kan gebruiken. Een krachtige methode in de ouderenzorg is practice development (paragraaf 14.3.1).
-
In Nederland wordt de visie van practice development tot uiting gebracht in een aantal zorginnovatiecentra in de ouderenzorg, die verbonden zijn aan hbo-opleidingen waarbij werken, leren en onderzoek doen continu met elkaar worden gecombineerd (paragraaf 14.3.1).
-
De aanbevelingen voor de hbo-verpleegkundige bij de vier uitdagingen zien er respectievelijk als volgt uit (paragraaf 14.3.2 t/m paragraaf 14.3.5).
-
Maak een QuickScan van het lerend vermogen van een team. Het resultaat kan dienen als spiegel voor reflectie en bewustwording. Op basis van deze scan kan er gekozen worden uit gangbare methodieken die binnen het hbo-onderwijs onderwezen worden om de gewenste verbeteringen te implementeren. Voorbeelden: de PDCA-cyclus, PAO of de methode Responsieve Evaluatie (RE).
-
Het omgaan met weerstand ziet er zo uit: achterhaal eerst de oorzaken, accepteer vervolgens dat er een bepaalde mate van weerstand zal zijn en ontwikkel dan betrokkenheid en draagvlak.
-
Wees alert op groeimogelijkheden van collega’s en faciliteer deze zo veel mogelijk. Onnodige splitsing van taken kan voorkomen worden wanneer collega’s gefaciliteerd worden bij het klinisch redeneren, zodat ook zij leren hun handelen te onderbouwen en hierin te groeien. Neem een voorbeeldrol in bij het neerzetten van een persoonsgerichte cultuur: stel bijvoorbeeld shared decision making centraal.
-
Zoek creatief naar overdrachtsmethoden die passen bij de leerstijl van collega’s. Ondersteun daarnaast de reflectie- en conceptualiseringsskills van collega’s, zodat alle fasen van het leerproces doorlopen worden. Gebruik coaching on the job voor nieuwe kennis die van buiten de context wordt aangeboden.