1 Inleiding

De demografische ‘shift’ van minder jongeren naar meer ouderen creëert zijn eigen balans in vooren nadelen, kansen en bedreigingen. De maatschappij en de gezondheidszorg worden uitgedaagd nieuwe oplossingen te vinden voor de diverse problemen die samenhangen met deze relatief grote verschuiving (hoofdstuk 1).

Denkend vanuit functiebehoud tot op hoge leeftijd is aandacht voor preventie van mogelijk functieverlies gedurende de gehele levensloop van belang. In het kader van dit boek is er speciale aandacht voor de rol van de hbo-verpleegkundige bij het vinden van antwoorden waar de (toekomstige) kwetsbare oudere baat bij heeft (hoofdstuk 1).

Er worden vijf tijdvensters van potentiële preventiewinst onderscheiden (paragraaf 1.1).

De filosofische basis van de gepresenteerde preventievisie op functiebehoud in levensloopperspectief is diep geworteld in de Griekse wijsbegeerte. Het gaat hierbij om filosofie als toetsing van het leven (in tegenstelling tot filosofie als kennis van de ziel). Twee begrippen staan centraal: epimeleia en alêthês bios (paragraaf 1.2).

Gangbare lineaire co-/multimorbiditeitsmodellen, zoals het dominomodel (figuur 1.2) en het synergistische model (figuur 1.3), worden uitgebreid naar een model dat berekend is op complexe multifactoriële interfererende processen, die het kenmerk vormen van kwetsbare ouderen. Het integratief gerodynamisch model is niet primair georiënteerd op co-/multimorbiditeit, maar op een ontwikkelingsperspectief vanaf de geboorte (paragraaf 1.3).

De bedoeling van het boek is om aan de beantwoording van opgeworpen vragen een bijdrage te leveren vanuit een (inter)generationeel levensloopperspectief. Hierbij ligt de focus op de praktische verpleegkundige uitvoering (paragraaf 1.4).