Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top

2010 | Boek

1 Zorg voor de kwetsbare oudere hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Zorg voor de kwetsbare oudere

Auteur: R. J. Schim van der Loeff-van Veen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Geriatrische problemen kenmerken zich door een toegenomen kwetsbaarheid bij oudere patiënten. Een klein probleem kan aanleiding geven voor ontregeling van de totale gezondheid. Vroegtijdige herkenning is van groot belang.Geriatrische problematiek zal de komende jaren in alle velden waar verzorgenden werkzaam zijn, explosief toe gaan nemen. Doordat de verzorgende dicht bij de patiënt staat, kan zij een belangrijke rol spelen bij de herkenning en verzorging van geriatrische patiënten.

Geriatrische problematiek kenmerkt zich door een veelvoud aan beïnvloedende factoren. Lichamelijke, psychische en sociale oorzaken zijn vaak verweven, waardoor het meestal niet op voorhand duidelijk is wat de probleemaanleiding vormt. Kennis, vaardigheden en het vermogen samen te kunnen werken met de arts, verpleegkundige en andere disciplines, zijn essentiële vaardigheden om de zorg voor geriatrische patiënten waar te kunnen maken.

Dit boek geeft inzicht in het geriatrisch spectrum aan zorgproblemen. Elk hoofdstuk biedt per zorgprobleem een praktische handleiding voor benadering en verzorging. Schematisch loodst de tekst de verzorgende (i.o) via een beeldende casus, langs de probleeminventarisatie, interventies, het waarom van de interventies naar de conclusie. Door verwijzingen blijkt dat de zorgproblemen niet op zichzelf staan, maar in onderlinge samenhang voorkomen.De stof wordt op een aantrekkelijke manier gepresenteerd, zodat de student de situaties uit de praktijk kan herkennen en direct een koppeling kan maken naar de theorie.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1 Zorg voor de kwetsbare oudere
Samenvatting
Steeds meer mensen bereiken een hoge leeftijd. Dit verschijnsel heet ‘vergrijzing’. Bovendien worden deze ouderen ook nog eens veel ouder dan vroeger. Hiervoor bestaat het begrip ‘dubbele vergrijzing’.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
2 Ondervoeding, een gewichtig probleem
Samenvatting
Bij ondervoeding denken veel mensen aan uitgemergelde kinderen uit derdewereldlanden, aan oorlog, armoede en uitzichtloze situaties. Het zal hen dan ook verbazen dat er in Nederland ook sprake is van ondervoede mensen. De situatie waarin en de manier waarop deze ondervoeding ontstaat, zijn echter anders. Vooral kwetsbare ouderen bevinden zich in de gevarenzone. In 2008 bleek 25% van de ouderen die in een verzorgingshuis wonen ondervoed te zijn. Voor ouderen die in een verpleeghuis wonen, was dit percentage ruim 30. In het ziekenhuis is de kans dat ouderen ondervoed zijn het grootst, namelijk bij ruim 39%. Ook ouderen die thuiszorg ontvangen, be horen tot de risicogroep.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
3 Uitdroging, bij warm weer nog gevaarlijker
Samenvatting
Uitdroging wordt veroorzaakt door een te laag vochtgehalte in het lichaam, waarbij de lichaamsweefsels een tekort aan water hebben. Dit probleem komt vaak voor in de zorg voor kwetsbare ouderen. Maar liefst meer dan de helft van de 70-plussers die voor opname in het ziekenhuis komen, heeft uitdrogingsverschijnselen. Gek genoeg is de oudere zelf zich vaak helemaal niet bewust van de dreigende uitdroging. Dat komt doordat met de jaren de regelende functies van het lichaam afnemen. Zo hebben ouderen minder vaak dorst en dat is de reden dat ze er niet altijd aan denken om te drinken. Als het dan warm weer is, ontstaat er een probleem. Gevolg hiervan is dat het lichaam meer vocht verliest.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
4 Overloopincontinentie : mis het niet!
Samenvatting
Alle mensen plassen meerdere keren op een dag. Vaak gaat dat vanzelf en hoeven we daar niet over na te denken. Voor veel ouderen is dat anders. Voor hen kan de dagelijkse gang naar het toilet reden voor veel zorg en narigheid zijn. Ongeveer één op de drie ouderen heeft moeite met de controle over de blaas. Bij vrouwen komt incontinentie twee keer zo vaak voor als bij mannen. Ongeveer 75 procent van de ouderen in verpleeghuizen heeft problemen met plassen en 50 procent heeft ook nog eens moeite met het ophouden van de ontlasting. Rond de 60 procent van de ouderen die in verzorgingshuizen wonen, kampen met urine-incontinentie en bij 45 procent van de thuiswonende ouderen is dit ook het geval.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
5 Hartfalen, herken de symptomen
Samenvatting
Hartfalen is een kwaal die de kwetsbaarheid van ouderen aanzienlijk vergroot. Het ontstaat doordat het hart minder bloed kan rondpompen dan het lichaam nodig heeft. Hierdoor komt er te weinig zuurstof in de lichaamsweefsels.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
6 Duizeligheid en flauwvallen, een kwestie van evenwicht
Samenvatting
Wie op de kermis wel eens net een rondje te veel in de draaimolen heeft gezeten, weet hoe duizelig een mens zich kan voelen. Datzelfde gevoel kun je krijgen na flink wat borreltjes te hebben gedronken, aan de vooravond van een flinke griep of door op een warme dag uren in de rij te moeten staan voor een kaartje van een popconcert.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
7 Vallen, de zwaartekracht te lijf
Samenvatting
Wie kan schaatsen of skaten, herinnert zich vast nog wel hoe het leren ervan verliep. Hoe banger je bent om te vallen, des te eerder val je ook. De angst zorgt voor het aanspannen van de spieren en dit verhoogt weer het risico op pijn en blessures. Veel ouderen komen ook ten val gewoon tijdens de dagelijkse bezigheden. De gevolgen zijn er niet minder door!
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
8 Vermoeidheid, tot niets meer kunnen komen
Samenvatting
Vermoeidheid is een opvallend gevoel van uitputting na een lichamelijke, psychische of emotionele inspanning. Meer dan een derde van de oudere vrouwen en iets minder dan een kwart van de oudere mannen heeft er last van. Vermoeidheid kan een ingewikkeld probleem zijn. Vaak vraagt het de nodige tijd en aandacht om te kunnen achterhalen wat de oorzaak is en wat het gevolg. Dit komt doordat de klacht ‘vermoeidheid’ zoveel oorzaken kan hebben. Vermoeidheid heeft meestal grote gevolgen voor de gezondheid van de oudere. Het belemmert bij de zelfzorg, zoals wassen en kleden, het verzorgen van de maaltijd of het ondernemen van sociale activiteiten. Daarom is het zo belangrijk om de oorzaak te vinden, want de ouderen die last hebben van vermoeidheid belanden heel snel van de regen in de drup.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
9 Pijn, begrijp het goed
Samenvatting
Wie pijn heeft, wil daar meestal snel weer vanaf. Pijn roept de naarste gevoelens op die mensen kunnen hebben. Pijn voel je niet alleen met het lichaam, maar ook met de geest. Denk er maar eens aan als je naar de tandarts moet en weet dat je iets pijnlijks staat te wachten. Pijn kan je angstig, somber of machteloos doen voelen. Pijn maakt onrustig, gespannen en verhoogt de stress. Naarmate mensen ouder worden neemt de kans op pijn toe. De cijfers liegen er niet om. Naar schatting 25 tot 50 procent van de thuiswonende ouderen heeft last van pijn. Voor ouderen die in verzorgingshuizen en verpleeghuizen wonen, kan dit oplopen tot 80 procent. Het gaat daarbij met name om chronische pijn. Dit is langdurige pijn veroorzaakt door meerdere chronische ziekten bij ouderen. Deze pijn heeft een direct gevolg op het dagelijks functioneren en daarmee komt de kwaliteit van leven behoorlijk onder druk te staan. Pijn kan ook plotseling ontstaan als gevolg van een chronische aandoening. Een voorbeeld daarvan is beschreven in onderstaande casus.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
10 Delier, hoe de psyche ontspoort
Samenvatting
Lichamelijke factoren hebben invloed op de psyche. Daar kent iedereen uit eigen ervaring wel voorbeelden van. Bedenk maar eens hoe prikkelbaar je kunt zijn als je niet lekker bent. Bijvoorbeeld bij een flinke griep en koorts en met een beetje pech ook verstopte voorhoofdholtens. Je neemt de wereld dan toch heel anders waar dan wanneer je je fit en gezond voelt. Of stel je juist de uitgelatenheid en ontremming voor die ontstaan na inname van alcohol of drugs. Velen kennen deze gevoelens uit eigen ervaring of hebben ze bij anderen gezien.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
11 Dementie, omgaan met onvoorspelbaarheid
Samenvatting
Wie kent er niet dat nare gevoel van schaamte als je iets niet begrijpt waar anderen blijkbaar geen moeite mee hebben. Wie komt er nooit in de problemen door merkbaar voor anderen iets te vergeten?
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
12 Depressie, zon achter heel veel wolken
Samenvatting
Een beetje ‘depri’ is iedereen wel eens. Zomaar vanwege het rotweer of omdat er iets gebeurd is dat je neerslachtig maakt. Een paar onvoldoendes achter elkaar terwijl je toch je best had gedaan. Of problemen thuis, waarvan niet een-twee-drie duidelijk is hoe deze moeten worden opgelost. Vaak zwakken deze nare gevoelens vanzelf af en is het niet elke dag zo heftig dat je er last van hebt omdat er ook andere dingen zijn waar je van kunt genieten. Een feest of een vakantiereis naar Turkije bijvoorbeeld. Er kunnen duizend en één redenen zijn waarom het leven even niet meer zo lekker loopt als je zou willen.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
13 Probleemgedragprobleemgedrag, vroege herkenning biedt de meeste kans op herstel
Samenvatting
Rusteloosheid, dwalen, apathie, claimen, agressie, continu lawaai maken en ontremd gedrag met eten of op seksueel gebied. Allemaal voorbeelden van gedrag dat als probleemgedrag bekendstaat.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
14 Vrijheidsbeperking: alleen in uiterste gevallen
Samenvatting
Vrijheidsbeperking is het gedwongen inperken van de bewegingsvrijheid, vaak met als doel om letsel te voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld door fixatie van een patiënt met een Zweedse band (zie figuur 14.1) om te voorkomen dat de oudere gaat vallen. Fixatie betekent in dit geval ‘vastbinden’.
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
Nawerk
Meer informatie
Titel
Zorg voor de kwetsbare oudere
Auteur
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
Copyright
2010
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-6942-3
Print ISBN
978-90-313-6941-6
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-6942-3