Top

Gepubliceerd in:

01-03-1997

Sociale steun van ouders en vrienden en emotionele problemen in de adolescentie

Auteurs: M. Helsen, W. Vollebergh, W. Meeus

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 1/1997

Extract

Uit recent Nederlands onderzoek blijkt dat tussen de dertien en zevenentwintig procent van de Nederlandse jongeren ernstige emotionele problemen ervaart (Diekstra e.a., 1991; Meeus, 1994b). Deze emotionele problemen bestaan uit depressiviteit, eenzaamheid, lage zelfwaardering, sociale isolatie en suïcidale gedachten. Bevindingen uit andere landen laten vergelijkbare percentages zien (zie bijv. Offer, Ostrov, Howard & Atkinson, 1988; American Medical Association, 1990). Emotionele problemen nemen toe tijdens de adolescentie, en voor een aanzienlijk aantal adolescenten zouden ze chronisch kunnen worden (Laufer & Laufer, 1984). Meisjes ervaren over het algemeen meer emotionele problemen dan jongens (Kandel & Davies, 1982; Kienhorst, 1988; Meeus, 1993; White, 1989). Gegeven de grote aantallen en de gevolgen die deze problemen kunnen hebben voor verdere sociale aanpassing, is het van zowel maatschappelijk als wetenschappelijk belang om de determinanten van emotionele problemen in de adolescentie te onderzoeken. In dit artikel richten we ons op de relaties van adolescenten met ouders en leeftijdgenoten, en de invloed hiervan op het ontstaan van emotionele problemen. We proberen dit te begrijpen vanuit de veranderingen die in de adolescentie optreden in sociale relaties met ouders en leeftijdgenoten. We gaan eerst in op de relationele veranderingen in de adolescentie en resultaten van empirisch onderzoek naar de relatie met psychisch welbevinden. Vervolgens worden resultaten van eigen onderzoek gepresenteerd. …

vorige artikel De Ouder–Kind Interactie Vragenlijst (OKIV)

volgende artikel De hoeksteen brokkelt af – ook op de buis

NBHogere-orde-interacties waren niet significant, en zijn daarom niet opgenomen in deze tabel.

p < 0,001

p < 0,01

p < 0,001

p < 0,01

p < 0,001

Aiken, L.S. & West, S.G. (1991). Multiple regression: Testing and interpreting interactions. Newbury Park (CA): Sage.

American Medical Association (1990). America's adolescents: How healthy are they? Chicago: Author.

Armsden, G.C. & Greenberg, M.T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psychological well–being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16, 427–454.CrossRef

Belle, D. (1989). Gender differences in children's social networks and supports. In D. Belle (Ed.), Children's social networks and social supports (pp. 173–188). New York: Wiley.

Berndt, T. (1979). Developmental changes in conformity to peers and parents. Developmental Psychology, 15, 608–616.CrossRef

Blyth, D.A. & Traeger, C. (1988). Adolescent self–esteem and perceived relationships with parents and peers. In S. Salzinger, J. Antrobus & M. Hammer (Eds.), Social networks of children, adolescents, and college students (pp. 171–194). Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss, volume 2, Separation. New York: Basic books.

Brittain, C.V. (1968). An exploration of the bases of peer–compliance and parent–compliance in adolescence. Adolescence, 13, 445–458.

Brown, B., Eicher, S. & Petrie, S. (1986). The importance of peer group (‘crowd’) affiliation in adolescence. Journal of Adolescence, 9, 73–95.CrossRefPubMed

Bryant, B.K. (1994). How does social support function in childhood? In F. Nestmann & K. Hurrelmann (Eds.), Social networks and social support in childhood and adolescence (pp. 23–35). Berlin: De Gruyter.

Cantril, H. (1965). The pattern of human concerns. New Brunswick, N.J.: Rutger University Press.

Cauce, A.M. (1986). Social networks and social competence: Exploring the effects of early adolescent friendships. American Journal of Community Psychology, 14, 607–628.CrossRefPubMed

Cauce, A.M., Mason, C., Gonzales, N., Hiraga, Y. & Liu, G. (1994). Social support during adolescence: Methodological and theoretical considerations. In F. Nestmann, K. Hurrelmann (Eds.), Social networks and social support in childhood and adolescence (pp. 89–108). Berlin: De Gruyter.

Cauce, A.M., Reid, M., Landesman, S. & Gonzales, N. (1990). Social support in young children: Measurement, structure, and behavioral impact. In B.R. Sarason, I.G. Sarason & G.R. Pierce (Eds.), Social support: An interactional view (pp. 64–95). New York: Wiley.

Cauce, A.M. & Srebnik, D.S. (1990). Returning to social support systems: A morphological analysis of social networks. American Journal of Community Psychology, 18, 609–616.CrossRef

Dekovic, M. & Meeus, W. (1995). Emotional problems in adolescence. In M. Du Bois–Reymond, R. Diekstra, K. Hurrelmann & E. Peters (Eds.), Coping: Strategies and status transitions in adolescence (pp. 225–241). Berlin: De Gruyter.

Diekstra, R.W.F., Garnefski, N., Heus, P. de, Zwart, R. de, Praag, B.M.S. van & Warnaar, M. (1991). Scholierenonderzoek 1990. Gedrag en gezondheid van scholieren uit het Voortgezet Onderwijs. Den Haag: NIBUD.

Dunphy, D. (1963). The social structure of urban adolescent peer groups. Sociometry, 26, 523–535.CrossRef

Fisher, C.S. (1982). To dwell among friends. Personal networks in town and city. Chicago: Chicago University Press.

Furman, W. & Buhrmester, D. (1992). Age and sex differences in perceptions of networks of personal relationships. Child Development, 63 , 103–115.CrossRefPubMed

Goldberg, D. P. (1978). Manual of The General Health Questionnaire. Horsham: General Practice Research Unit.

Greenberg, M.T., Siegel, J.M. & Leitch, C.J. (1983). The nature and importance of attachment relationships to parents and peers during adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 12, 373–386.CrossRef

Grotevant, H.D. & Cooper, C.R. (1985). Patterns of interaction in family relationships and the development of identity formation in adolescence. Child Development, 56, 415–428.CrossRefPubMed

Grotevant, H.D. & Cooper, C.R. (1986). Individuation in family relationships. Human Development, 29, 82–100.CrossRef

Hirsch, B.J. & DuBois, D.L. (1992). The relation of peer social support and psychological symp– tomatology during the transition of junior high school: A two–year longitudinal analysis. American Journal of Community Psychology, 20, 333–347.CrossRefPubMed

Holler, B. & Hurrelmann, K. (1990). The role of parent and peer contacts for adolescents’ state of health. In K. Hurrelmann & F. Lösel, Health hazards in adolescence (pp. 409–432). Berlin: De Gruyter.

Joosten, J. & Drop, M. (1987). De betrouwbaarheid en vergelijkbaarheid van de drie versies van de VOEG. Gedrag en Gezondheid, 8, 251–265.

Kandel, D.B. (1974). Inter– and intragenerational influences on adolescent marijuana use. Journal of Social Issues, 30, 107–135.CrossRef

Kandel, D.B. & Davies, M. (1982). Epidemiology of depressive moods in adolescents. An empirical study. Archives of General Psychiatry, 39, 1205–1212.PubMed

Kandel, D. & Lesser, G.S. (1969). Parent–adolescent relationships and adolescent independence in the United States and Denmark. Journal of Marriage and the Family, 31, 348–358.CrossRef

Kienhorst, I. (1988). Suïcidaal gedrag bij jongeren. Onderzoek naar omvang en kenmerken. Baarn: Ambo.

Kienhorst, C.W.M., Wilde, E.J., Bout, J. van den & Diekstra, R.F.W. (1990). Psychometrische eigenschappen van een aantal zelfrapportage–vragenlijsten over ‘(on)welbevinden’. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 45, 124–133.

Laufer, M. & Laufer, M.E. (1984). Adolescence and developmental breakdown. London: Yale University Press.

Meeus, W. (1989). Parental and peer support in adolescence. In K. Hurrelmann & U. Engel (Eds.), The social world of adolescents (pp. 167– 185). New York: De Gruyter.

Meeus, W. (1993). De psychosociale ontwikkeling van adolescenten. In W. Meeus & H. 't Hart (Red.), Jongeren in Nederland (pp. 31–55). Amersfoort: Academische uitgeverij.

Meeus, W. (1994a). Relaties met volwassenen en leeftijdgenoten. In W. Meeus (Red.), Adolescentie. Een psychosociale benadering (pp. 150–184). Groningen: Wolters–Noordhoff.

Meeus, W. (1994b). Psychosocial problems and social support in adolescence. In F. Nestmann & K. Hurrelmann (Eds.), Social networks and social support in childhood and adolescence (pp. 241–255). Berlin: De Gruyter.

Meeus, W., Du Bois–Reymond, M. & Hazekamp, J.L. (1991). Het zelf en anderen in de adolescentie. In A. Pennings e.a. (Red.), Bijdragen aan pedagogisch onderzoek 1990 (pp. 116–129). Amersfoort/Leuven: Acco.

Meeus, W. & 't Hart, H. (Red.) (1993). Jongeren in Nederland. Amersfoort: Academische uitgeverij.

Mounts, N.S. & Steinberg, L. (1995). An ecological analysis of peer influence on adolescent grade point average and drug use. Developmental Psychology, 31, 915–922.CrossRef

Nada Raja, S., McGee, R. & Stanton, W.R. (1992). Perceived attachments to parents and peers and psychological well–being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 21, 471–485.CrossRef

Offer, D., Ostrov, E., Howard, K. & Atkinson, R. (1988). The teenage world. New York: Plenum Press.

Reed, F.W., McBroom, W.H., Lindekugel, D.N., Roberts, V. & Tureck, A.M. (1986). Perceived value similarity in the transition to adulthood. Youth and Society, 17, 267–285.CrossRef

Sabatelli, R.M. & Mazor, A. (1985). Differentiation, individuation, and identity formation: The integration of family system and individual developmental perspectives. Adolescence, 20, 619–633.PubMed

Sarason, B.R., Pierce, G.R. & Sarason, I.G. (1990). Social support: The sense of acceptance and the role of relationships. In B.R. Sarason, I.G. Sarason & G.R. Pierce (Eds.), Social support: An interactional view (pp. 97–128).

Steinberg, L. & Silverberg, S.B. (1986). The vicissitudes of autonomy in early adolescence. Child Development, 57, 841–851.CrossRefPubMed

Vondra, J. & Garbarino, J. (1988). Social influences on adolescent behavior problems. In S. Salzinger, J. Antrobus & M. Hammer (Eds.), Social networks of children, adolescents, and college students (pp. 195–224). Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.

White, J.L. (1989). The troubled adolescent. New York: Pergamon Press.

Titel: Sociale steun van ouders en vrienden en emotionele problemen in de adolescentie
Auteurs: M. Helsen
W. Vollebergh
W. Meeus
Publicatiedatum: 01-03-1997
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 1/1997
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060644

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Extract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/1997

De hoeksteen brokkelt af – ook op de buis

De Ouder–Kind Interactie Vragenlijst (OKIV)

De Elektronische Stemmingsmeter

Gehechtheid van ouders en kinderen. Intergenerationele overdracht van gehechtheid in theorie, (klinisch) onderzoek en gevalsbeschrijvingen

Marginalisering van allochtone jongeren en risicofactoren in hun dagelijks leven