Top

Gepubliceerd in:

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Morele reflectie en beraad in de praktijk van alledag

Auteurs : Hans van Dartel, Ankana Spekkink

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

In de verpleegkundige praktijk neem je voortdurend beslissingen in de zorg. Zonder dat je er altijd bewust bij stilstaat, kies je een bepaalde richting voor je handelen. Gevoelens en intuïties begeleiden je daarbij. Ook als situaties complexer worden en echt je aandacht gaan vragen, omdat je niet goed weet wat het goede is, spelen intuïties en gevoelens een rol. Naast meer expliciete overwegingen. In dit hoofdstuk gaat het over de vraag hoe je tot goede beslissingen komt over goede zorg. Wat is het belang van gevoelens en intuïties. Hoe verhouden die zich tot meer rationele overwegingen. Naast de betekenis van gevoelens en intuïties besteden we daarom aandacht aan klassieke manieren van moreel redeneren. En aan moreel beraad. Want gezamenlijk in gesprek gaan helpt om complexe vragen te beantwoorden en morele stress tegen te gaan. We introduceren een aantal gespreksmethoden voor moreel beraad, die je tevens kunt gebruiken voor eigen ethische reflecties.

vorige hoofdstuk Beroepsnormen van de verpleegkunde

volgende hoofdstuk Dilemma’s in de praktijk van alledag

Arendt, H. (2004). Verantwoordelijkheid en oordeel. Lemniscaat.

Aristoteles. (2004). Retorica. (Vertaald, ingeleid van aantekeningen voorzien: Huys, M.). Historische Uitgeverij.

Boenink, M. (1998). Inleiding. In M. Nussbaum (Red.), Wat liefde weet. Emoties en morele oordelen (pag. 7–26). Boom/Parrèsia.

Brody, H. (1976). Ethical decisions in medicine. Little, Brown.

Bruers, S. (2017). Morele illusies. Waarom onze intuïties niet te vertrouwen zijn. Houtekiet.

De Bree, M., & Veening, E. (2016). Handleiding moreel beraad. Praktische gids voor zorgprofessionals. Van Gorcum.

Delaere, P. (2014). Deugdenethiek: Oud en nieuw. In M. Van Hees, T. Nys, & I. Robeyns (Red.), Basisboek ethiek (pag. 179–195). Boom.

Den Hartogh, G., Jacobs, F., & Van Willigenburg, T. (2013). Wijsgerige ethiek. Hoofdvragen, discussies en inzichten. Damon.

Devisch, I. (2017). Het empathisch teveel. Op naar een werkbare onverschilligheid. De Bezige Bij.

De Witte, J. (2008). Hoe gebruik je de beroepscode? Handreiking voor de Nationale Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden. V&VN.

Grypdonck, M., Vanlaere, L., & Timmermann, M. (2018). Zorgethiek in praktijk. De basis. LannooCampus.

Haidt, J. (2021). Het rechtvaardigheidsgevoel. Waarom wij niet allemaal hetzelfde denken over politiek en moraal. Ten Have.

Jacobs, F. (2012). De utilistische traditie: Mill. In A. Van Melle & P. Van Zilfhout (Red.), Woorden & daden. Een inleiding in de ethiek (pag. 89–122). Boom.

Kahneman, D. (2011). Ons feilbare denken. Business Contact.

Keij, J. (2019). Levinas in de praktijk. Een handleiding voor het best mogelijke helpen, privé en in de zorg. Klement.

Lambregts, J., Grotendorst, A., & Van Merwijk, A. (Red.). (2016). Bachelor Nursing 2020. Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde (LOOV).

Manschot, H. (2003). De betekenis van het tragische voor de ethiek van de zorg- en hulpverlening. In H. Manschot & H. van Dartel (Red.), In gesprek over goede zorg. Overlegmethoden voor ethiek in de praktijk (pag. 225–241). Boom.

Metselaar, S., Van Schaik, M., Widdershoven, G., & Pasman, H. R. (2022). CURA: A clinical ethics support instrument for caregivers in palliative care. Nursing Ethics, https://doi.org/10.1177/09697330221074014.

Nussbaum, M. (2001). Oplevingen van het denken. Over de menselijke emoties. Ambo.

Nussbaum, M. (2016). Woede en vergeving. Wrok, ruimhartigheid, gerechtigheid. Ambo/Anthos.

Nussbaum, M. (2018). Het koninkrijk van de angst. Een filosofische blik op angst als politieke emotie en de crisis van onze tijd. Ambo/Anthos.

Nys, T. (2014). Klassieke deontologie. In M. Van Hees, T. Nys, & I. Robeyns (Red.), Basisboek ethiek (pag. 113–129). Boom.

Peterson, M. (2014). Klassiek utilitarisme en consequentialisme. In M. Van Hees, T. Nys, & I. Robeyns (Red.), Basisboek ethiek (pag. 79–95). Boom.

Singer, P. (2017). Effectief altruïsme. Lemniscaat.

Spekkink, A., & Jacobs, G. (2021). The development of moral sensitivity of nursing students: A scoping review. Nursing Ethics, 28(5), 791–808.CrossRefPubMed

Van Dartel, H. (2014a). Casusvergelijking – leren van gemeenschappelijke ervaringen. In H. van Dartel & B. Molewijk (Red.), In gesprek blijven over goede zorg. Overlegmethoden voor moreel beraad (pag. 127–141). Boom.

Van Dartel, H. (2014b). Twee zorgethische gespreksmethoden. In H. van Dartel & B. Molewijk (Red.), In gesprek blijven over goede zorg. Overlegmethoden voor moreel beraad (pag. 171–187). Boom.

Van Dartel, H. (2022). Casus: Kamerdeuren op slot om dwalen te voorkomen. Klik 51(09), 16–17.

Van Dartel, H., & De Witte, J. (2014). Professionele verantwoordelijkheid en ethische reflectie. In H. van Dartel & B. Molewijk (Red.), In gesprek blijven over goede zorg. Overlegmethoden voor moreel beraad (pag. 36–49). Boom.

Van Dartel, H., & Molewijk, B. (Red.). (2014). In gesprek blijven over goede zorg. Overlegmethoden voor moreel beraad. Boom.

Van Dartel, H., & Spekkink, A. (2021). Verpleegkundige verantwoordelijkheid in een virocratie. TvZ, 131(01), 17–22.

Van den Hoven, M., & Bolt, I. (2014). Het Utrechts stappenplan. In H. van Dartel & B. Molewijk (Red.), In gesprek blijven over goede zorg. Overlegmethoden voor moreel beraad (pag. 113–126). Boom.

Van der Cingel, M. (2012). Compassie in de verpleegkundige praktijk: Een leidend principe voor goede zorg. Proefschrift. Boom/Lemma.

Van der Rijt, J. W. (2014). Hedendaagse deontologie. In M. van Hees, T. Nys & I. Robeyns (Red.), Basisboek Ethiek (pag. 130–145). Boom.

Van Dijk, E., & Zeelenberg, M. (2009). De (ir)rationaliteit van de beslisser. In W. Tiemeijer, C. Thomas, & H. Prast (Red.), De menselijke beslisser. Over de psychologie van keuze en gedrag (pag. 25–46). Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid (WRR).

Van Nistelrooij, I. (2022). Basisboek Zorgethiek. Over mensbeeld, moraal en ethische reflectie in de zorg. Abdij van Berne.

Van Schaik, M., Pasman, H. R., Widdershoven, G., & Metselaar, S. (2022). Participatory development of CURA, a clinical ethics support instrument for palliative care. BMC Medical Ethics, 23(1), 1–12.

Van Tongeren, P. (2008). Schaamte. Ethische Perspectieven, 18(3), 437–450.CrossRef

Verplaetse, J. (2008). Het morele instinct. Over de natuurlijke oorsprong van onze moraal. Nieuwezijds.

Vosman, F., & Baart, A. (2008). Aannemelijke zorg. Over het uitzieden en verdringen van praktische wijsheid in de gezondheidszorg. Lemma.

Wiss, E. (2020). Socrates op sneakers. Filosofische gids voor het stellen van goede vragen. Ambo/Anthos.

Titel: Morele reflectie en beraad in de praktijk van alledag
Auteurs: Hans van Dartel
Ankana Spekkink
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Goed verplegen
Print ISBN: 978-90-368-2955-7

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2956-4

Copyright: 2024
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2956-4_6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen