Top

Gepubliceerd in:

01-07-2013 | Nascholing

Late gevolgen van kankerbehandeling: gedeelde zorg

Auteurs: dr. Janine Nuver, Hink Boer, Sophie Bunskoek, dr. Sabine Siesling, dr. Annette Berendsen, prof.dr. Jourik Gietema

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 7/2013

Samenvatting

Nuver J, Boer H, Bunskoek S, Siesling S, Berendsen AJ, Gietema JA. Late gevolgen van kankerbehandeling: gedeelde zorg. Huisarts Wet 2013;56(7):342-5.

Veel nadelige effecten van behandelingen van kanker treden pas na jaren op. Voorbeelden zijn cardiotoxiciteit, metabool syndroom en osteoporose. Deze late effecten kunnen soms gunstig worden beïnvloed of worden voorkomen, als ze tijdig worden opgespoord. Patiënt en huisarts dienen betrokken te worden bij de zorg om deze potentiële late toxiciteit, door het ontwikkelen van een duidelijk nazorgplan voor elke overlever, waarin patiënt, huisarts en oncoloog ieder een eigen rol hebben. De huisarts is een belangrijke en logische speler in deze zogeheten shared care, gezien zijn generalistische achtergrond en zijn kennis van multimorbiditeit. Voor het slagen van shared care zijn wel betere richtlijnen nodig en is meer onderzoek vereist naar nut en frequentie van screening op de diverse late effecten.

vorige artikel Nieuwe orale anticoagulantia

volgende artikel Dermatocorticosteroïden bij constitutioneel eczeem

Knottnerus J, Wijffels J. Nazorg bij kanker: De rol van de eerste lijn. Amsterdam: KWF Kankerbestrijding, 2011.

Meulepas J, Kiemeney L. Kanker in Nederland tot 2020: Trends en prognoses. Amsterdam: KWF Kankerbestrijding, 2011.

Hewitt M, Greenfield S, Stovall E. From cancer patient to cancer survivor: Lost in transition. Washington (DC): The National Academies Press, 2005.

Earle CC, Ganz PA. Cancer survivorship care: don’t let the perfect be the enemy of the good. J Clin Oncol 2012;30:3764–8.PubMedCrossRef

Aleman BM, Van den Belt-Dusebout AW, Klokman WJ, Van ’t Veer MB, Bartelink H, Van Leeuwen FE. Long-term cause-specific mortality of patients treated for Hodgkin’s disease. J Clin Oncol 2003;21:3431–9.PubMedCrossRef

Van den Belt-Dusebout AW, Nuver J, De Wit R, Gietema JA, Ten Bokkel Huinink WW, Rodrigus PT, et al. Long-term risk of cardiovascular disease in 5-year survivors of testicular cancer. J Clin Oncol 2006;24:467–75.PubMedCrossRef

Hudson MM, Mertens AC, Yasui Y, Hobbie W, Chen H, Gurney JG, et al. Health status of adult long-term survivors of childhood cancer: A report from the Childhood Cancer Survivor Study. JAMA 2003;290:1583–92.PubMedCrossRef

Oeffinger KC, Mertens AC, Sklar CA, Kawashima T, Hudson MM, Meadows AT, et al. Chronic health conditions in adult survivors of childhood cancer. N Engl J Med 2006;355:1572–82.PubMedCrossRef

Harrop JP, Dean JA, Paskett ED. Cancer survivorship research: a review of the literature and summary of current NCI-designated cancer center projects. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2011;20:2042–7.PubMedCrossRef

10.

Yoon GJ, Telli ML, Kao DP, Matsuda KY, Carlson RW, Witteles RM. Left ventricular dysfunction in patients receiving cardiotoxic cancer therapies are clinicians responding optimally? J Am Coll Cardiol 2010;56:1644–50.PubMedCrossRef

11.

Cardinale D, Colombo A, Lamantia G, Colombo N, Civelli M, De Giacomi G, et al. Anthracycline-induced cardiomyopathy: clinical relevance and response to pharmacologic therapy. J Am Coll Cardiol 2010;55:213–20.PubMedCrossRef

12.

Romond EH, Jeong JH, Rastogi P, Swain SM, Geyer CE, Jr, Ewer MS, et al. Seven-year follow-up assessment of cardiac function in NSABP B-31. A randomized trial comparing doxorubicin and cyclophosphamide followed by paclitaxel (ACP) with ACP plus trastuzumab as adjuvant therapy for patients with node-positive, human epidermal growth factor receptor 2-positive breast cancer. J Clin Oncol 2012;30:3792–9.PubMedCrossRef

13.

Hooning MJ, Botma A, Aleman BM, Baaijens MH, Bartelink H, Klijn JG, et al. Long-term risk of cardiovascular disease in 10-year survivors of breast cancer. J Natl Cancer Inst 2007;99:365–75.PubMedCrossRef

14.

Huddart RA, Norman A, Shahidi M, Horwich A, Coward D, Nicholls J, et al. Cardiovascular disease as a long-term complication of treatment for testicular cancer. J Clin Oncol 2003;21:1513–23.PubMedCrossRef

15.

Meinardi MT, Gietema JA, Van der Graaf WT, Van Veldhuisen DJ, Runne MA, Sluiter WJ, et al. Cardiovascular morbidity in long-term survivors of metastatic testicular cancer. J Clin Oncol 2000;18:1725–32.PubMed

16.

Keating NL, O’Malley AJ, Smith MR. Diabetes and cardiovascular disease during androgen deprivation therapy for prostate cancer. J Clin Oncol 2006;24:4448–56.PubMedCrossRef

17.

Nuver J, Smit AJ, Sleijfer DT, Van Gessel AI, Van Roon AM, Van der Meer J, et al. Microalbuminuria, decreased fibrinolysis, and inflammation as early signs of atherosclerosis in long-term survivors of disseminated testicular cancer. Eur J Cancer 2004;40:701–6.PubMedCrossRef

18.

Nuver J, Smit AJ, Van der Meer J, Van den Berg MP, Van der Graaf WT, Meinardi MT, et al. Acute chemotherapy-induced cardiovascular changes in patients with testicular cancer. J Clin Oncol 2005;23:9130–9137.PubMedCrossRef

19.

Nuver J, Smit AJ, Wolffenbuttel BH, Sluiter WJ, Hoekstra HJ, Sleijfer DT, et al. The metabolic syndrome and disturbances in hormone levels in long-term survivors of disseminated testicular cancer. J Clin Oncol 2005;23:3718–25.PubMedCrossRef

20.

De Haas EC, Altena R, Boezen HM, Zwart N, Smit AJ, Bakker SJ, et al. Early development of the metabolic syndrome after chemotherapy for testicular cancer. Ann Oncol 2013;24:749–55.PubMedCrossRef

21.

Collier A, Ghosh S, McGlynn B, Hollins G. Prostate cancer, androgen deprivation therapy, obesity, 2 metabolic syndrome, type 2 diabetes, and cardiovascular disease: A review. Am J Clin Oncol 2012;35:504-9.PubMedCrossRef

22.

Dockery F, Bulpitt CJ, Agarwal S, Donaldson M, Rajkumar C. Testosterone suppression in men with prostate cancer leads to an increase in arterial stiffness and hyperinsulinaemia. Clin Sci (Lond) 2003;104:195–201.CrossRef

23.

Lustberg MB, Reinbolt RE, Shapiro CL. Bone health in adult cancer survivorship. J Clin Oncol 2012;30:3665–74.PubMedCrossRef

24.

VanderWalde A, Hurria A. Aging and osteoporosis in breast and prostate cancer. CA Cancer J Clin 2011;61:139–56.PubMedCrossRef

25.

Blaauwbroek R, Barf HA, Groenier KH, Kremer LC, Van der Meer K, Tissing WJ, et al. Family doctor-driven follow-up for adult childhood cancer survivors supported by a web-based survivor care plan. J Cancer Surviv 2012;6:163–71.PubMedCrossRef

Titel: Late gevolgen van kankerbehandeling: gedeelde zorg
Auteurs: dr. Janine Nuver
Hink Boer
Sophie Bunskoek
dr. Sabine Siesling
dr. Annette Berendsen
prof.dr. Jourik Gietema
Publicatiedatum: 01-07-2013
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 7/2013
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-013-0181-4

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 7/2013

De diagnostiek van meningitis

Tekenbeet: dilemma’s in de huisartsenpraktijk

Antibiotica na tekenbeet: het voordeel van de twijfel?

Screening

De rijbewijskeuring

Theorie, praktijk en geloof