Top

Gepubliceerd in:

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

15. Familiegerichte zelfmanagementondersteuning

Auteurs : Dr. Friede Simmes, Drs. Boukje Dijkstra, Dr. Lilian Vloet

Gepubliceerd in: Verpleegkundige ondersteuning bij zelfmanagement en eigen regie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Dit hoofdstuk opent met een bespreking van het belang van familiegerichte zelfmanagementondersteuning, legt uit wat hieronder wordt verstaan en verduidelijkt waarom dit thema actueel is. Vervolgens komen feiten over mantelzorg en ervaringen van mantelzorgers aan bod. Ook worden de verschillende rollen van de familie bij zorg en zelfmanagement uitgediept. De taken die verpleegkundigen hierbij hebben, worden besproken. Het model voor familiegerichte zelfmanagementondersteuning staat beschreven, aangevuld met de visie en ervaringen van patiënten, hun familie en de professionals rond familieparticipatie. Vervolgens komen de positieve en negatieve effecten van familieparticipatie aan bod. Ten slotte worden enkele interventies beschreven die je kunt inzetten voor familiegerichte zelfmanagementondersteuning.

vorige hoofdstuk Zelfmanagement en eigen regie aan het einde van het leven

volgende hoofdstuk Zelfmanagementondersteuning en het multidisciplinaire team

Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers

Agard, A. S., & Maindal, H. T. (2009). Interacting with relatives in intensive care unit. Nurses’ perceptions of a challenging task. Nursing in Critical Care, 14(5), 264–272. https://doi.org/10.1111/j.1478-5153.2009.00347.x

Årestedt, K., Saveman, B., Johansson, P., & Blomqvist, K. (2013). Social support and its association with health-related quality of life among older patients with chronic heart failure. European Journal of Cardiovascular Nursing, 12(1), 69–77. https://doi.org/10.1177/1474515111432997CrossRefPubMed

Bransen, E., De Gee, A., & De Jonge, M. (2013). Psychische problemen in de familie: Een groepscursus voor mantelzorgers. TSG: Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 91(3), 139–142.

De Boer, A., Oudijk, D., Timmermans, J., & Pot, A. M. (2012a). Ervaren belasting door mantelzorg: Constructie van de EDIZ-plus. Tijdschrift Voor Gerontologie En Geriatrie, 43(2), 77–88.CrossRefPubMed

De Boer, A. H., Oudijk, D., Broese Van Groenou, M. I., & Timmermans, J. M. (2012b). Positieve ervaringen door mantelzorg: Constructie van een schaal. Tijdschrift Voor Gerontologie En Geriatrie, 43, 244–254.

Dwarswaard, J., Bakker, E. J., Van Staa, A., & Boeije, H. R. (2016). Self-management support from the perspective of patients with a chronic condition: A thematic synthesis of qualitative studies. Health Expectations, 19(2), 194–208. https://doi.org/10.1111/hex.12346CrossRefPubMed

Dijkstra, B. M., Felten-Barentsz, K. M., Van der Valk, M. J., Pelgrim, T., Van der Hoeven, H. G., Schoonhoven, L., Ebben,. R. H. E., & Vloet, L. C. (2022). Family participation in essential care activities: Needs, perceptions, preferences, and capacities of intensive care unit patients, relatives, and healthcare providers. An integrative review. Australian Critical Care, S1036-7314(22)00029-7. https://doi.org/10.1016/j.aucc.2022.02.003

Feith, S., & Vermaas, M. (2012). Besteden verpleegkundigen in het ziekenhuis aandacht aan mantelzorgers? TvZ Tijdschrift Voor Verpleegkundige Experts, 4, 44–47.

Gallant, M. P., Spitze, G. D., & Prohaska, T. R. (2007). Help or hindrance? How family and friends influence chronic illness self-management among older adults. Research on Aging, 29(5), 375–409. https://doi.org/10.1177/0164027507303169CrossRef

GGZ Standaarden (2016). Generieke module Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek. Geraadpleegd op: https://www.ggzstandaarden.nl/generieke-modules/samenwerking-en-ondersteuning-naasten-van-mensen-met-psychische-problematiek.

Harvey, M. A., & Davidson, J. E. (2016). Postintensive care syndrome: Right care, right now… and later. Critical Care Medicine, 44(2), 381–385. https://doi.org/10.1097/CCM.0000000000001531CrossRefPubMed

Hartmann, M., Bäzner, E., Wild, B., & Eisler, B. (2010). Effects of interventions involving the family in the treatment of adult patients with chronic physical diseases: A meta-analysis. Psychotherapy and Psychosomatics, 79(3), 136–148. https://doi.org/10.1159/000286958CrossRefPubMed

Latour, J. M., & Haines, C. (2007). Families in the ICU: Do we truly consider their needs, experiences and satisfaction? Nursing in Critical Care, 12(4), 173–174. https://doi.org/10.1111/j.1478-5153.2007.00234.xCrossRefPubMed

Op ‘t Hoog, S. A., Eskes, A. M., Van Oers, J. A., Boerrigter, J. L., Prins-Smulders, M. W., Oomen, M., Van der Hoeven, J. G., Vermeulen, H., & Vloet, L. C. M. (2022). A Quality Improvement Project to support post-intensive care unit patients with COVID-19: Structured telephone support. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(15), 9689. https://doi.org/10.3390/ijerph19159689

Pot, A. M., Van Dyck, R., & Deeg, D. J. H. (1995). Ervaren druk door informele zorg: Constructie van een schaal. Tijdschrift Voor Gerontologie En Geriatrie, 26, 214–219.PubMed

Rosland, A. (2009). Sharing the care: The role of family in chronic illness. California Healthcare Foundation.

Satink, T. (2016). Zelfmanagement in de CVA-revalidatie: Uitdagingen voor CVA-getroffenen, partners en professionals. Radboud Universiteit Nijmegen.

Schumacher, K. L. (1996). Reconceptualizing family caregiving: Family-based illness care during chemotherapy. Research in Nursing and Health, 19, 261–271. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-240X(199608)19:4%3c261::AID-NUR1%3e3.0.CO;2-GCrossRefPubMed

SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau) (2015). Informele hulp: Wie doet er wat? Omvang, aard en kenmerken van mantelzorg en vrijwilligerswerk in de zorg en ondersteuning in 2014. Rapport 2015–35. Geraadpleegd op https://www.scp.nl/publicaties/publicaties/2015/12/15/informele-hulp-wie-doet-er-wat.

Simmes, F., Gielen, S., Manders, W., & Verharen, L. (2015). Familiegerichte zelfmanagementondersteuning. Rapport. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Geraadpleegd op http://docplayer.nl/68319118-Het-benutten-van-de-krachten-van-de-familie-bij-het-zelfmanagement-van-de-zorgvrager.html.

Stamp, D., Dunbar, S., Clark, P. C., Reilly, C. M., Gary, R. A., Higgins, M., & Ryan, R. M. (2016). Family partner intervention influences self-care confidence and treatment self-regulation in patients with heart failure. European Journal of Cardiovascular Nursing, 15(5), 317–327. https://doi.org/10.1177/1474515115572047CrossRefPubMed

Van Beusekom, I., Bakhshi-Raiez, F., De Keizer, N. F., Dongelmans, D. A., & Van der Schaaf, M. (2015). Reported burden on informal caregivers of ICU survivors: A literature review. Critical Care, 20(1), 1–8.

Van Busschbach, J. T., Wolters, K. J. K., & Boumans, H. P. A. T. (2009). Betrokkenheid in kaart gebracht: Ontwikkeling en gebruik van de Triadekaart in de GGZ. RGOc. Geraadpleegd op https://docplayer.nl/15983330-Betrokkenheid-in-kaart-gebracht.html.

Van der Voort, T. Y., Van Meijel, B., Goossens, P. J., Hoogendoorn, A. W., Draisma, S., Beekman, A., & Kupka, R. W. (2015). Collaborative care for patients with bipolar disorder: Randomised controlled trial. The British Journal of Psychiatry, 206(5), 393–400. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.114.152520CrossRefPubMed

van Exel, N. J., Scholte op Reimer, W. J., Brouwer, W. B., van den Berg, B., Koopmanschap, M. A., & van den Bos, G. A. (2004). Instruments for assessing the burden of informal caregiving for stroke patients in clinical practice: a comparison of CSI, CRA, SCQ and self-rated burden. Clinical Rehabilitation, 18(2), 203–214. https://doi.org/10.1191/0269215504cr723oa

Van Mol, M. M., Boeter, T. G., Verharen, L., Kompanje, E. J., Bakker, J., & Nijkamp, M. D. (2017). Patient- and family-centred care in the intensive care unit: A challenge in the daily practice of healthcare professionals. Journal of Clinical Nursing, 26(19–20), 3212–3223. https://doi.org/10.1111/jocn.13669CrossRefPubMed

Vassilev, I., Rogers, A., Kennedy, A., & Koetsenruijter, J. (2014). The influence of social networks on self-management support: A metasynthesis. BMC Public Health, 14(1), 719. https://doi.org/10.1186/1471-2458-14-719CrossRefPubMedPubMedCentral

Visser-Meily, A., & Van Heugten, C. (2004). Zorg voor de mantelzorg. Nederlandse Hartstichting.

Visser, G., & Royers, T. (2009). Samenspel met mantelzorgers. Bijzijn XL, 24–25.

VKI (Van Kleef Instituut) (2017). Storytellingonderzoek Ethische dilemma’s in de zorg. Van Kleef Instituut.

Wassenaar, A., & Rood, P. (2019). De inzet van familie op de IC. Nurse Academy 1, https://www.prelum.nl/wp-content/uploads/Nurse-Academy-De-inzet-van-familie-op-de-IC-2019-1.pdf.

Wlz (Wet langdurige zorg) 2015. (2014, 3 december). Begripsbepaling (hoofdstuk 1). Geraadpleegd op: https://wetten.overheid.nl/BWBR0035917/2017-01-01.

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015. Begripsbepaling (hoofdstuk 1). Geraadpleegd op: https://wetten.overheid.nl/BWBR0035362/2016-08-01.

Ypsilon (2021). Triadekaart. Herziene versie. Geraadpleegd op https://www.ypsilon.org/zorg-voor-jezelf/handige-hulpmiddelen/#triadekaart

Ziekenhuis Gelderse Vallei & Rijnstate (z.d.). IC-gesprekskaart. Geraadpleegd op: https://www.geldersevallei.nl/wcm/connect/www/68d4432d-2b34-4a0c-aa82-da363dcf11b7/IC-Gesprekskaart.pdf?MOD=AJPERES.

Titel: Familiegerichte zelfmanagementondersteuning
Auteurs: Dr. Friede Simmes
Drs. Boukje Dijkstra
Dr. Lilian Vloet
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Verpleegkundige ondersteuning bij zelfmanagement en eigen regie
Print ISBN: 978-90-368-2918-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2919-9

Copyright: 2023
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2919-9_15

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen