Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

1. Ondersteunen van zelfmanagement; wat houdt dat in?

Auteurs : Dr. AnneLoes van Staa, Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, Drs. Lausanne Mies

Gepubliceerd in: Verpleegkundige ondersteuning bij zelfmanagement en eigen regie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

In dit hoofdstuk werken we uit waar het om draait bij zelfmanagement(ondersteuning). Het opent met de vraag waarom zelfmanagementondersteuning behoort tot de kern van het verpleegkundig beroep en waarom de term zelfmanagement past bij de zorg voor mensen met chronische aandoeningen. Vervolgens leggen we uit wat wij verstaan onder de begrippen eigen regie, zelfmanagement en zelfmanagementondersteuning. Daarna bespreken we de verschillende visies van verpleegkundigen en patiënten op zelfmanagement en gaan we in op de patiëntvaardigheden die nodig zijn voor effectief zelfmanagement. Vervolgens werken wij de centrale elementen van zelfmanagement verder uit en lichten we toe wat adaptieve opgaven en zelfmanagementprocessen van patiënten zijn. Dan volgt een korte bespreking van een aantal veelgehoorde bedenkingen bij zelfmanagement. We besluiten het hoofdstuk met een korte beschouwing over de vraag: is zelfmanagement het wondermiddel?
volgende hoofdstuk Verpleegkundige competenties voor zelfmanagementondersteuning
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Voetnoten
1
Bij het schrijven van dit hoofdstuk is gebruikgemaakt van verschillende documenten, zoals het Beroepsprofiel Verpleegkundige (Schuurmans et al., 2012; DOC1.1), de Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 (CBO, 2014; DOC1.2), de visie van de beroepsvereniging V&VN op zelfmanagementondersteuning (V&VN, 2014a; DOC1.3), de Generieke module Zelfmanagement (GGZ Standaarden, 2016; DOC1.4), naast diverse andere wetenschappelijke bronnen.
 
2
Het is nog niet zo gebruikelijk om over kanker te spreken als een chronische aandoening. Toch nemen door de vroegere diagnose en de betere behandeling van veel kankersoorten de overlevingskansen toe, waardoor kanker in veel rijke landen steeds meer een chronische ziekte wordt. De intensieve behandeling van kanker leidt in sommige gevallen tot blijvende gezondheidsbeperkingen.
 
3
Aandoeningen uit groep 3 worden gekenmerkt door een blijvend gebrek in het functioneren. Chronische fysieke beperkingen kunnen aangeboren zijn (bijvoorbeeld aangeboren hartaandoeningen of spierziekten) of verworven (bijvoorbeeld niet-aangeboren hersenletsel of gevolgen van een trauma).
 
Literatuur
Baart, A., & Grypdonck, M. (2008). Verpleegkunde en presentie: een zoektocht in dialoog naar de betekenis van presentie voor verpleegkundige zorg. Lemma.
Bandura, A. (1991). Social cognitive theory of self-regulation. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 248–287.CrossRef
Corbin, J. M., & Strauss, A. L. (1988). Unending work and care: Managing chronic illness at home. Jossey-Bass Publishers.
Engels, J., & Dijcks, B. (2011). De verpleegkundige als coach. TvZ Tijdschrift Voor Verpleegkundige Experts, 121(4), 12–16.
Grypdonck, M. (1999). Het leven boven de ziekte uittillen. De opdracht van de verpleegkunde en de Verplegingswetenschap voor chronisch zieken. Spruyt, Van Mantgem & De Does.
Grypdonck, M. (2013). Zelfmanagement. In R. Van den Brink, H. Timmermans, J. Havers, & H. Van Veenendaal (Red. CBO). Ruimte voor regie. Pioniers over zelfmanagement in de zorg. Hoofdstuk 1, pag. 21–32. Kluwer/CBO.
Huber, M., Knottnerus, J. A., Green, L., Van der Horst, H., Jadad, A. R., Kromhout, D. Leonard, B., Lorig, K., Loureiro, M.I., Van der Meer, J.W., Schnabel, P., Smith, R., Van Weel, C., & Smid, H. (2011). How should we define health? BMJ: British Medical Journal, 343, d4163. https://​doi.​org/​10.​1136/​bmj.​d4163
Lambregts, J., Grotendorst, A., & Van Merwijk, C. (Red.) (2015). Bachelor of Nursing 2020: een toekomstbestendig opleidingsprofiel 4.0. Bohn Stafleu van Loghum.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. Springer Publishing Company.
Moos, R. H., & Holahan, C. J. (2007). Adaptive tasks and methods of coping with illness and disability. In E. Martz, & H. Livneh. (Eds.), Coping with Chronic Illness and Disability, Theoretical, Empirical, and Clinical Aspects (pp. 107–126). Springer Science & Business Media, LLC.
Nijhof, G. (2002). Ziekenwerk. Het Spinhuis.
Pool, A., Werner, A., & Van Antwerpen-Hoogenraad, P. (2016). Wijkverpleging. Balanceren tussen zorg en zeggenschap. Boom Uitgevers.
Schuurmans, M., Lambregts, J., V&V Projectgroep, & Grotendorst, A. (2012). Deel 3. Beroepsprofiel verpleegkundige (pp. 107–156). In: Leren van de toekomst. Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020. Bohn Stafleu van Loghum.
Strauss, A. L., & Corbin, J. M. (1988). Shaping a new health care system: The explosion of chronic illness as a catalyst for change. Jossey-Bass Publishers.
Timmermans, H., & Havers, J. (2013). Het Generiek model Zelfmanagement. In R. Van den Brink, H. Timmermans, J. Havers, & H. Van Veenendaal (Red. CBO). Ruimte voor regie. Pioniers over zelfmanagement in de zorg. Hoofdstuk 2, pag. 33–60. Kluwer/CBO.
Trappenburg, J. C. A., Jonkman, N. H., Jaarsma, T., Van Os-Medendorp, H., Kort, H. S. M., De Wit, N., Hoes, A., & Schuurmans, M. J. (2014). Zelfmanagement bij chronische ziekten. Huisarts En Wetenschap, 57(3), 120–124.CrossRef
Udlis, K. A. (2011). Self-management in chronic illness: Concept and dimensional analysis. Journal of Nursing and Healthcare of Chronic Illness, 3(2), 130–139.CrossRef
Van den Bos, G. A. M., Danner, S. A., De Haan, R. J., & Schadé, E. (2000). Chronisch zieken en gezondheidszorg. Elsevier.
Van der Burgt, M., & Verhulst, F. J. C. M. (2009). Doen en blijven doen, voorlichting en compliancebevordering door paramedici. 4e herziene druk. Bohn Stafleu Van Loghum.
Van Hooft, S. M., Dwarswaard, J., Bal, R., Strating, M. M., & Van Staa, A. L. (2016). What factors influence nurses’ behavior in self-management support? An explorative questionnaire study. International Journal of Nursing Studies, 63, 65–72.CrossRefPubMed
Van der Stel, J. C. (2015). Functioneel herstel en zelfregulatie: Opgaven voor cliënten én psychiaters. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 11, 815–822.
Verkooijen, H. E. (2006). Ondersteuning eigen regievoering & vraaggestuurde zorg. Academisch Proefschrift. Verkooijen & Beima.
Verkooijen, L. (2010). Van inspraak naar invloed. Health School Almere.
Metagegevens
Titel
Ondersteunen van zelfmanagement; wat houdt dat in?
Auteurs
Dr. AnneLoes van Staa
Dr. Ada ter Maten-Speksnijder
Drs. Lausanne Mies
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Verpleegkundige ondersteuning bij zelfmanagement en eigen regie

Print ISBN: 978-90-368-2918-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2919-9

Copyright: 2023

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2919-9_1