Skip to main content
Top

2020 | OriginalPaper | Hoofdstuk

7. Evaluatief onderzoek naar kwaliteitsverbetering in de patiëntenzorg

Auteurs : Dr. H. C. H. Wollersheim, Prof. dr. T. van der Weijden

Gepubliceerd in: Kwaliteit en veiligheid in patiëntenzorg

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Aan kwaliteitsverbetering gaat het betrouwbaar meten en analyseren van de (huidige) kwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg vooraf. In deze diagnostische fase spreekt men van probleemidentificatie (waar zijn de problemen in de zorg en hoe ernstig zijn deze?) en probleemanalyse (welke oorzaken liggen ten grondslag aan de problemen?). De meetmethoden voor probleemidentificatie en -analyse moeten voldoen aan strikte psychometrische kenmerken van validiteit, betrouwbaarheid en bruikbaarheid. Bij het analyseren van de oorzaken van suboptimale kwaliteit is een kwalitatieve aanpak met interviews, observaties en documentenanalyse meestal noodzakelijk. Op grond van de analyse van de huidige zorg, de gevonden oorzaken voor suboptimale zorg en ervaringen met verbeterstrategieën kan een passende verbeterinterventie- en een implementatiestrategie worden geformuleerd. Hierbij kan men een gefundeerd oordeel vellen over de te verwachten effecten door gebruik te maken van systematische literatuurreviews naar het effect van verbeterinterventies en implementatiestrategieën. Verbeterinterventies en implementatiestrategieën zijn vaak opgebouwd uit meerdere onderdelen, zoals psychosociale, management- en economische componenten. Idealiter is de interventie synergistisch gericht op zowel het macro-, meso- en microniveau van de gezondheidszorgpiramide. Bij het evaluerend onderzoek naar de effecten van verbeterinterventies en implementatiestrategieën kan men gebruikmaken van diverse onderzoeksopzetten, van eenvoudige voor- en nametingen tot diverse typen van randomized controlled trials. De cluster controlled trials en het stepped wedge design zijn voorbeelden van onderzoeksopzetten die toegesneden lijken op kwaliteitsverbeteronderzoek. De laatste jaren is er toegenomen aandacht voor praktijkonderzoek met participerende en adaptieve designs, uitgevoerd in ‘real life’ zonder exclusie van participanten en een meer lerende dan evaluerende analyse. Bij deze analyse worden kwantitatieve en kwalitatieve methoden gebruikt (mixed methods) en bij de voor- en nametingen of het cohortonderzoek worden vormen van variantieanalyse, statistical proces control en tijdserieanalyse steeds meer gebruikt.
Literatuur
go back to reference Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen. Amsterdam: Boom; 2005. Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen. Amsterdam: Boom; 2005.
go back to reference Bouter L, Van Dongen M, Zielhuis G, Zeegers M. Leerboek Epidemiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2016.CrossRef Bouter L, Van Dongen M, Zielhuis G, Zeegers M. Leerboek Epidemiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2016.CrossRef
go back to reference Brown C, Lilford R. The stepped wedge design: a systematic review. BMC Med Res Methodol. 2006;6:5–4.CrossRef Brown C, Lilford R. The stepped wedge design: a systematic review. BMC Med Res Methodol. 2006;6:5–4.CrossRef
go back to reference Campbell M, Fayers P, Grimshaw J. Determinants of the intracluster correlation coefficient in cluster randomized trials: the case of implementation research. Clin Trials. 2005;2:99–107.CrossRef Campbell M, Fayers P, Grimshaw J. Determinants of the intracluster correlation coefficient in cluster randomized trials: the case of implementation research. Clin Trials. 2005;2:99–107.CrossRef
go back to reference Donabedian A. Evaluating the quality of medical care. Milbank Q. 2005;83:691–729.CrossRef Donabedian A. Evaluating the quality of medical care. Milbank Q. 2005;83:691–729.CrossRef
go back to reference Eccles M, Grimshaw JM, Campbell M, Ramsay C. Research designs for studies evaluating the effectiveness of change and improvement strategies. Qual Saf Health Care. 2003;12:47–52.CrossRef Eccles M, Grimshaw JM, Campbell M, Ramsay C. Research designs for studies evaluating the effectiveness of change and improvement strategies. Qual Saf Health Care. 2003;12:47–52.CrossRef
go back to reference Hulscher M, Laurant M, Grol R. Process evaluation of quality improvement interventions. In: Grol R, Baker R, Moss F, redactie. Quality improvement research. London: BMJ Publishing Group; 2004. pag. 165–83. Hulscher M, Laurant M, Grol R. Process evaluation of quality improvement interventions. In: Grol R, Baker R, Moss F, redactie. Quality improvement research. London: BMJ Publishing Group; 2004. pag. 165–83.
go back to reference Malterud K. Qualitative research: standards, challenges, and guidelines. The Lancet. 2001;358:483–8.CrossRef Malterud K. Qualitative research: standards, challenges, and guidelines. The Lancet. 2001;358:483–8.CrossRef
go back to reference Ogrinc G, Davies L, Goodman D, Batalden P, Davidoff F, Stevens D. SQUIRE 2.0 (Standards for Quality improvement reporting excellence): revised publication guidelines from a detailed consensus process. BMJ Qual Saf. 2016;25:986–92. Ogrinc G, Davies L, Goodman D, Batalden P, Davidoff F, Stevens D. SQUIRE 2.0 (Standards for Quality improvement reporting excellence): revised publication guidelines from a detailed consensus process. BMJ Qual Saf. 2016;25:986–92.
go back to reference Plochg T, Juttmann R, Klazinga N, Mackenbach JP, redactie. Handboek gezondheidszorgonderzoek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007. Plochg T, Juttmann R, Klazinga N, Mackenbach JP, redactie. Handboek gezondheidszorgonderzoek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007.
go back to reference Van der Donk C. Praktijkonderzoek in zorg en welzijn. Bussum: Coutinho; 2016. Van der Donk C. Praktijkonderzoek in zorg en welzijn. Bussum: Coutinho; 2016.
go back to reference Zorginstituut Nederland. Richtlijn voor het uitvoeren van economische evaluaties in de gezondheidszorg. Diemen: Zorginstituut Nederland; 2015. Zorginstituut Nederland. Richtlijn voor het uitvoeren van economische evaluaties in de gezondheidszorg. Diemen: Zorginstituut Nederland; 2015.
Metagegevens
Titel
Evaluatief onderzoek naar kwaliteitsverbetering in de patiëntenzorg
Auteurs
Dr. H. C. H. Wollersheim
Prof. dr. T. van der Weijden
Copyright
2020
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2360-9_7