Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-01-2016 | Kleine kwaal

Dyspareunie bij oudere vrouwen

Auteurs: Selma Jonkers, dr. Arie Knuistingh Neven, dr. Just Eekhof

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 1/2016

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De menopauze leidt bij vrouwen tot nogal wat veranderingen op sociaal, psychisch en lichamelijk gebied. Ook seksuele klachten kunnen ontstaan, die de kwaliteit van leven negatief beïnvloeden.1 Uit onderzoek is bekend dat bijna 80% van de vrouwen van 70 tot 80 jaar niet meer seksueel actief is. Een van de mogelijke oorzaken is dyspareunie.1,2 In de huisartsenpraktijk is de incidentie van pijnlijke coïtus (ICPC X04) voor vrouwen van 65 tot 74 jaar 0,2 per 1000; voor vrouwen boven de 75 jaar 0,1 per 1000 patiënten.1
Literatuur
1.
go back to reference Lochlainn MN, Kenny RA. Sexual activity and aging. J Am Med Dir Assoc 2013;14:565-72.CrossRef Lochlainn MN, Kenny RA. Sexual activity and aging. J Am Med Dir Assoc 2013;14:565-72.CrossRef
2.
go back to reference Nicolosi A, Buvat J, Glasser DB, Hartmann U, Laumann EO, Gingell C, et al. Sexual behaviour, sexual dysfunctions and related help seeking patterns in middle-aged and elderly Europeans: the global study of sexual attitudes and behaviors. World J Urol 2006;24:423-8.PubMedCrossRef Nicolosi A, Buvat J, Glasser DB, Hartmann U, Laumann EO, Gingell C, et al. Sexual behaviour, sexual dysfunctions and related help seeking patterns in middle-aged and elderly Europeans: the global study of sexual attitudes and behaviors. World J Urol 2006;24:423-8.PubMedCrossRef
3.
go back to reference Van der Linden MW, Westert GP, De Bakker GH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: Klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Bilthoven: NIVEL/RIVM, 2004. www.nivel.nl/tweedenationalestudie. Van der Linden MW, Westert GP, De Bakker GH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: Klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Bilthoven: NIVEL/RIVM, 2004. www.​nivel.​nl/​tweedenationales​tudie.
4.
go back to reference Inelmen EM, Sergi G, Girardi A, Coin A, Toffanello ED, Cardin F, et al. The importance of sexual health in the elderly; breaking down barriers and taboos. Aging Clin Exp Res 2012;24:31-4.PubMed Inelmen EM, Sergi G, Girardi A, Coin A, Toffanello ED, Cardin F, et al. The importance of sexual health in the elderly; breaking down barriers and taboos. Aging Clin Exp Res 2012;24:31-4.PubMed
5.
go back to reference Bouma J, De Jonge M, De Laat EAT, Eekhof H, Engel HF, Groeneveld FPMJ, et al. NHG-Standaard De overgang. www.nhg.org. Bouma J, De Jonge M, De Laat EAT, Eekhof H, Engel HF, Groeneveld FPMJ, et al. NHG-Standaard De overgang. www.​nhg.​org.
6.
go back to reference Tan O, Bradshaw K, Carr BR. Management of vulvovaginal atrophy-related sexual dysfunction in postmenopausal women: an up-to-date review. Menopause 2012;19:109-17.PubMedCrossRef Tan O, Bradshaw K, Carr BR. Management of vulvovaginal atrophy-related sexual dysfunction in postmenopausal women: an up-to-date review. Menopause 2012;19:109-17.PubMedCrossRef
7.
go back to reference Glansdorp A, Van Kimmenade R, Lemaire E, Vliet Vlieland C, De Vries L, Jako Burgers J, et al. NHG-Standaard Lichen sclerosus. www.nhg.org. Glansdorp A, Van Kimmenade R, Lemaire E, Vliet Vlieland C, De Vries L, Jako Burgers J, et al. NHG-Standaard Lichen sclerosus. www.​nhg.​org.
9.
go back to reference Van der Laak JA, De Bie LM, De Leeuw H, De Wilde PC, Hanselaar AG. The effect of Replens on vaginal cytology in the treatment of postmenopausal atrophy: cytomorphology versus computerised cytometry. J Clin Pathol 2002;55:446-51.CrossRef Van der Laak JA, De Bie LM, De Leeuw H, De Wilde PC, Hanselaar AG. The effect of Replens on vaginal cytology in the treatment of postmenopausal atrophy: cytomorphology versus computerised cytometry. J Clin Pathol 2002;55:446-51.CrossRef
10.
go back to reference Suckling JA, Kennedy R, Lethaby A, Roberts H. Local oestrogen for vaginal atrophy in postmenopausal women. Cochrane Database Syst Rev 2006;4: CD00150-0. Suckling JA, Kennedy R, Lethaby A, Roberts H. Local oestrogen for vaginal atrophy in postmenopausal women. Cochrane Database Syst Rev 2006;4: CD00150-0.
11.
go back to reference Rahn DD, Carberry C, Sanses TV, Mamik MM, Ward RM, Meriwether KV, et al. Vaginal estrogen for genitourinary syndrome of menopause, a systematic review. Obstet Gynecol 2014;124:1147-56.PubMedCrossRef Rahn DD, Carberry C, Sanses TV, Mamik MM, Ward RM, Meriwether KV, et al. Vaginal estrogen for genitourinary syndrome of menopause, a systematic review. Obstet Gynecol 2014;124:1147-56.PubMedCrossRef
12.
go back to reference Sinha A, Ewies AAA. Non-hormonal topical treatment of vulvovaginal atrophy: an up-to-date overview. Climacteric 2013;16:305-12.PubMedCrossRef Sinha A, Ewies AAA. Non-hormonal topical treatment of vulvovaginal atrophy: an up-to-date overview. Climacteric 2013;16:305-12.PubMedCrossRef
13.
go back to reference Stute P. Is vaginal hyaluronic acid as effective as vaginal estriol for vaginal dryness relief? Arch Gynecol Obstet 2013;288:1199-201.PubMedCrossRef Stute P. Is vaginal hyaluronic acid as effective as vaginal estriol for vaginal dryness relief? Arch Gynecol Obstet 2013;288:1199-201.PubMedCrossRef
Metagegevens
Titel
Dyspareunie bij oudere vrouwen
Auteurs
Selma Jonkers
dr. Arie Knuistingh Neven
dr. Just Eekhof
Publicatiedatum
01-01-2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 1/2016
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-016-0019-y