Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Kind en adolescent 1/1999

01-03-1999 | Artikelen

Diagnostiek in de praktijk

Hypothesentoetsend èn cliëntgericht?

Auteurs: Mevr. Drs. N. K. Pameijer, Mevr. drs. J. T. E. van Beukering

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 1/1999

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Discussies over de functie van diagnostiek zijn onverminderd actueel. Te meer nu er belangrijke ontwikkelingen gaande zijn in de diagnostiek binnen de jeugdzorg. Twee recente ontwikkelingen zijn: verwetenschappelijking van het diagnostisch proces met een hypothesentoetsend model, en een cliëntgerichte diagnostiek met een contractmodel. In de praktijk heerst verwarring over de relatie tussen deze twee modellen. In dit artikel beschrijven we de praktische mogelijkheden en knelpunten van beide modellen, en we vergelijken ze aan de hand van drie aspecten van diagnostiek: het methodologische, vakinhoudelijke en relationele aspect. We bevelen ten slotte aan om zowel hypothesentoetsend als cliëntgericht te werken.
Literatuur
go back to reference Aarle, E.J.M. van, Carlier, E., Aalsvoort, G.M. van der & Kosterman, W.M. (Red.) (1996). Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? Leuven: Acco. Aarle, E.J.M. van, Carlier, E., Aalsvoort, G.M. van der & Kosterman, W.M. (Red.) (1996). Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? Leuven: Acco.
go back to reference Akkerman-Zaalberg van Zelst, M.W.M., Leeuwen, H.M.P. van & Pameijer, N.K. (Red.) (1998). Ouderbegeleiding nader bekeken: schouders onder de ouders. Lisse: Swets & Zeitlinger. Akkerman-Zaalberg van Zelst, M.W.M., Leeuwen, H.M.P. van & Pameijer, N.K. (Red.) (1998). Ouderbegeleiding nader bekeken: schouders onder de ouders. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Bennema-Sybrandy, J.A. (1992). Het contractmodel in de hulpverlening: uitgewerkt voor hulpverlening aan ouders en kinderen. Groningen: Wolters-Noordhoff. Bennema-Sybrandy, J.A. (1992). Het contractmodel in de hulpverlening: uitgewerkt voor hulpverlening aan ouders en kinderen. Groningen: Wolters-Noordhoff.
go back to reference Bennema-Sybrandy J. (1996). Het contractmodel in de hulpverlening aan ouders en kinderen. In P. van Geert & S. Jackson (Red.), Afspreken in de hulpverlening: het contractmodel bij ontwikkelings-, leer- en opvoedingsproblemen (pp. 9-53). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Bennema-Sybrandy J. (1996). Het contractmodel in de hulpverlening aan ouders en kinderen. In P. van Geert & S. Jackson (Red.), Afspreken in de hulpverlening: het contractmodel bij ontwikkelings-, leer- en opvoedingsproblemen (pp. 9-53). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Bruyn, E.E.J. De (1995). Psychodiagnostiek: trajecten en kwalificaties op hoofdlijnen. Nederlands Tijdschrift voor Opvoeding, Vorming en Onderwijs, 11, 135-144. Bruyn, E.E.J. De (1995). Psychodiagnostiek: trajecten en kwalificaties op hoofdlijnen. Nederlands Tijdschrift voor Opvoeding, Vorming en Onderwijs, 11, 135-144.
go back to reference Bruyn, E.E.J. De (1996). Epiloog: analyse van de diagnostiekdiscussie en voorstellen voor een beleidsverandering. In E.J.M. van Aarle, E. Carlier, G.M. van der Aalsvoort & W.M. Kosterman, (Red.) (1996), Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? (pp. 109-131). Leuven: Acco. Bruyn, E.E.J. De (1996). Epiloog: analyse van de diagnostiekdiscussie en voorstellen voor een beleidsverandering. In E.J.M. van Aarle, E. Carlier, G.M. van der Aalsvoort & W.M. Kosterman, (Red.) (1996), Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? (pp. 109-131). Leuven: Acco.
go back to reference Bruyn, E.E.J. De, Pameijer, N.K., Ruijssenaars, A.J.J.M. & Aarle, E.J.M van (1995). Diagnostische besluitvorming: handleiding bij het doorlopen van de diagnostische cyclus. Leuven: Acco. Bruyn, E.E.J. De, Pameijer, N.K., Ruijssenaars, A.J.J.M. & Aarle, E.J.M van (1995). Diagnostische besluitvorming: handleiding bij het doorlopen van de diagnostische cyclus. Leuven: Acco.
go back to reference Buggenum, W. van & Hermanns, J. (1995). Contracthulpverlening in de jeugdzorg op basis van de methodiek Goal Attainment Scaling. Utrecht: swp. Buggenum, W. van & Hermanns, J. (1995). Contracthulpverlening in de jeugdzorg op basis van de methodiek Goal Attainment Scaling. Utrecht: swp.
go back to reference Clarijs, Y. (1997). Actieve betrokkenheid van ouders in hulpverlening noodzakelijk. Nederlands tijdschrift voor jeugdzorg, 3, 20-24. Clarijs, Y. (1997). Actieve betrokkenheid van ouders in hulpverlening noodzakelijk. Nederlands tijdschrift voor jeugdzorg, 3, 20-24.
go back to reference Groot, A.D. de (1961). Methodologie: grondslagen van onderzoek en denken in de gedragswetenschappen. 's Gravenhage: Mouton. Groot, A.D. de (1961). Methodologie: grondslagen van onderzoek en denken in de gedragswetenschappen. 's Gravenhage: Mouton.
go back to reference Heijden, M.K. van der (1996). Analyse van de sociaal-normatieve context: een vast onderdeel van het diagnostisch proces. In E.J.M. van Aarle, E. Carlier, G.M. van der Aalsvoort & W.M. Kosterman (Red.), Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? (pp. 39-43). Leuven: Acco. Heijden, M.K. van der (1996). Analyse van de sociaal-normatieve context: een vast onderdeel van het diagnostisch proces. In E.J.M. van Aarle, E. Carlier, G.M. van der Aalsvoort & W.M. Kosterman (Red.), Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? (pp. 39-43). Leuven: Acco.
go back to reference Hermanns, J.M.A. (1995). Besluitvorming in de jeugdzorg: het hulpverleningscontract als alternatief. Kind en Adolescent, 16, 111-128.CrossRef Hermanns, J.M.A. (1995). Besluitvorming in de jeugdzorg: het hulpverleningscontract als alternatief. Kind en Adolescent, 16, 111-128.CrossRef
go back to reference Hermanns, J. (1997a). Contracthulpverlening met een financiële paragraaf: naar financiële gelijkwaardigheid tussen cliënt en hulpverlener. Nederlands Tijdschrift voor Jeugdzorg, 1, 40-41. Hermanns, J. (1997a). Contracthulpverlening met een financiële paragraaf: naar financiële gelijkwaardigheid tussen cliënt en hulpverlener. Nederlands Tijdschrift voor Jeugdzorg, 1, 40-41.
go back to reference Hermanns, J. (1997b). Professionele diagnostiek en hulpvraaggericht werken. In J.D. van der Ploeg, J.M.A.M. Janssens & E.E.J. De Bruyn (Red.), Diagnostiek in de jeugdzorg (pp. 91-101). Groningen: Wolters-Noordhoff. Hermanns, J. (1997b). Professionele diagnostiek en hulpvraaggericht werken. In J.D. van der Ploeg, J.M.A.M. Janssens & E.E.J. De Bruyn (Red.), Diagnostiek in de jeugdzorg (pp. 91-101). Groningen: Wolters-Noordhoff.
go back to reference Hermanns, J.M.A., Knorth, E.J., Pijnenburg, H.M. & Sleeboom, I.A. (Red.) (1995). Besluitvorming in de jeugdzorg. Kind en Adolescent, 16. Hermanns, J.M.A., Knorth, E.J., Pijnenburg, H.M. & Sleeboom, I.A. (Red.) (1995). Besluitvorming in de jeugdzorg. Kind en Adolescent, 16.
go back to reference Kievit, Th. & Tak, J.A. (1996). De praktijk van de hulpverlening en de regulatieve cyclus. In TH. Kievit, J. de Wit, J.H.A. Groenendaal & J.A. Tak (Red.), Handboek psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen (pp. 42-65). Utrecht: De Tijdstroom. Kievit, Th. & Tak, J.A. (1996). De praktijk van de hulpverlening en de regulatieve cyclus. In TH. Kievit, J. de Wit, J.H.A. Groenendaal & J.A. Tak (Red.), Handboek psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen (pp. 42-65). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Laak, J.J.F ter, m.m.v. Bergsma, A. (1995). Psychologische diagnostiek: inhoudelijke en methodologische aspecten. Lisse: Swets & Zeitlinger. Laak, J.J.F ter, m.m.v. Bergsma, A. (1995). Psychologische diagnostiek: inhoudelijke en methodologische aspecten. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Nota, P.H., Schaft, R.A. van der & Yperen, T.A. van (1996). Toegang tot de jeugdzorg: advies van de projectgroep Toegang. Utrecht: nizw. Nota, P.H., Schaft, R.A. van der & Yperen, T.A. van (1996). Toegang tot de jeugdzorg: advies van de projectgroep Toegang. Utrecht: nizw.
go back to reference Pameijer, N.K. (1992). Het hypothesentoetsend model en de diagnostiek van leer- en opvoedingsproblemen in de praktijk. Amsterdam: Gemeentelijk Pedologisch Instituut. Pameijer, N.K. (1992). Het hypothesentoetsend model en de diagnostiek van leer- en opvoedingsproblemen in de praktijk. Amsterdam: Gemeentelijk Pedologisch Instituut.
go back to reference Pameijer, N.K. (1993). Systematisering van het diagnostisch proces: pleidooi voor het hypothesentoetsende model. Kind en Adolescent, 14, 53-67.CrossRef Pameijer, N.K. (1993). Systematisering van het diagnostisch proces: pleidooi voor het hypothesentoetsende model. Kind en Adolescent, 14, 53-67.CrossRef
go back to reference Pameijer, N.K & Beukering, J.T.E. van (1997).Handelingsgerichte diagnostiek: een praktijkmodel voor diagnostiek en advisering bij onderwijsleer- en opvoedingsproblemen. Leuven/Amersfoort: Acco. Pameijer, N.K & Beukering, J.T.E. van (1997).Handelingsgerichte diagnostiek: een praktijkmodel voor diagnostiek en advisering bij onderwijsleer- en opvoedingsproblemen. Leuven/Amersfoort: Acco.
go back to reference Pelzer, H.J. (1996). Protocol diagnostische besluitvorming. riagg ozl: interne publicatie. Pelzer, H.J. (1996). Protocol diagnostische besluitvorming. riagg ozl: interne publicatie.
go back to reference Pijnenburg, H.C.E. (1997). Consensus over psychiatrische problemen van het kind: een empirisch onderzoek naar overeenstemming tussen hulpverlener en ouders. Proefschrift. Amsterdam: VU Uitgeverij. Pijnenburg, H.C.E. (1997). Consensus over psychiatrische problemen van het kind: een empirisch onderzoek naar overeenstemming tussen hulpverlener en ouders. Proefschrift. Amsterdam: VU Uitgeverij.
go back to reference Pijnenburg, H.M. (1996). Psychodiagnostic decision-making within clinical conferences: exploring a domain. Thesis. Nijmegen: nici. Pijnenburg, H.M. (1996). Psychodiagnostic decision-making within clinical conferences: exploring a domain. Thesis. Nijmegen: nici.
go back to reference Pijnenburg, H.M. & Bruyn, E.E.J. De (1995). Psychodiagnostische besluitvorming in teamverband. Kind en Adolescent, 16, 88-111.CrossRef Pijnenburg, H.M. & Bruyn, E.E.J. De (1995). Psychodiagnostische besluitvorming in teamverband. Kind en Adolescent, 16, 88-111.CrossRef
go back to reference Ploeg, J.D van der & Scholte, E.M. (1995). Andere wegen in de diagnostiek en behandeling binnen de jeugdhulpverlening. Nederlands tijschrift voor opvoeding, vorming en onderwijs, 11, 86-103. Ploeg, J.D van der & Scholte, E.M. (1995). Andere wegen in de diagnostiek en behandeling binnen de jeugdhulpverlening. Nederlands tijschrift voor opvoeding, vorming en onderwijs, 11, 86-103.
go back to reference Prins, P.J.M. (1995). Kleine mythologie van effectieve kinderpsychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 21, 524-527. Prins, P.J.M. (1995). Kleine mythologie van effectieve kinderpsychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 21, 524-527.
go back to reference Rispens, J. (1990). Diagnostiek in de hulpverlening: een probleemverkenning. In J. Rispens, E. Carlier & P. Schoorl (Red.), Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten, Lisse: Swets & Zeitlinger. Rispens, J. (1990). Diagnostiek in de hulpverlening: een probleemverkenning. In J. Rispens, E. Carlier & P. Schoorl (Red.), Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten, Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Rispens, J. (1996). Wat is er beter aan diagnostiek dan een afsprakenmodel? In P. van Geert & S. Jackson (Red.), Afspreken in de hulpverlening: het contractmodel bij ontwikkelings-, leer- en opvoedingsproblemen, (pp. 89-103). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Rispens, J. (1996). Wat is er beter aan diagnostiek dan een afsprakenmodel? In P. van Geert & S. Jackson (Red.), Afspreken in de hulpverlening: het contractmodel bij ontwikkelings-, leer- en opvoedingsproblemen, (pp. 89-103). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Rispens, J., Carlier, E. & Schoorl, P. (Red.) (1984). Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten van opvoedings- en leerproblemen. Lisse: Swets & Zeitlinger. Rispens, J., Carlier, E. & Schoorl, P. (Red.) (1984). Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten van opvoedings- en leerproblemen. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Rispens, J., Carlier, E. & Schoorl, P. (Red.) (1990). Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten. Lisse: Swets & Zeitlinger. Rispens, J., Carlier, E. & Schoorl, P. (Red.) (1990). Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference Ruijssenaars, A.J.J.M. (1995). De rol van ouders in het proces van diagnostiek en interventie. In D.A. van der Ploeg, P.M. Schoorl & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen, hulpverleners en onderzoekers (pp. 109-120). Leuven/Apeldoorn: Garant. Ruijssenaars, A.J.J.M. (1995). De rol van ouders in het proces van diagnostiek en interventie. In D.A. van der Ploeg, P.M. Schoorl & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen, hulpverleners en onderzoekers (pp. 109-120). Leuven/Apeldoorn: Garant.
go back to reference Ruijssenaars, A.J.J.M. (1996). De diagnostiek van leerproblemen: we moeten wel beslissen. In P. van Geert & S. Jackson (Red.), Afspreken in de hulpverlening (pp. 137-153). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Ruijssenaars, A.J.J.M. (1996). De diagnostiek van leerproblemen: we moeten wel beslissen. In P. van Geert & S. Jackson (Red.), Afspreken in de hulpverlening (pp. 137-153). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Ruijssenaars, A.J.J.M., Schoorl, P. & Ploeg, D.A. van der (1995). Recht van handelen en recht van spreken. In D.A. van der Ploeg, P.M. Schoorl & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen, hulpverleners en onderzoekers (pp. 209-222). Leuven/Apeldoorn: Garant. Ruijssenaars, A.J.J.M., Schoorl, P. & Ploeg, D.A. van der (1995). Recht van handelen en recht van spreken. In D.A. van der Ploeg, P.M. Schoorl & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen, hulpverleners en onderzoekers (pp. 209-222). Leuven/Apeldoorn: Garant.
go back to reference Smit, M. & Knorth, E.J. (1995). De rol van ouders bij residentiële jeugdhulpverlening. In D.A. van der Ploeg, P.M. Schoorl & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen, hulpverleners en onderzoekers (pp. 147-165). Leuven/Apeldoorn: Garant. Smit, M. & Knorth, E.J. (1995). De rol van ouders bij residentiële jeugdhulpverlening. In D.A. van der Ploeg, P.M. Schoorl & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen, hulpverleners en onderzoekers (pp. 147-165). Leuven/Apeldoorn: Garant.
go back to reference Sonuga-Barke, E. & Balding, J. (1993). British parents beliefs about the causes of three forms of childhood psychological disturbance. Journal of Abnormal Child Psychology, 21, 367-376.CrossRefPubMed Sonuga-Barke, E. & Balding, J. (1993). British parents beliefs about the causes of three forms of childhood psychological disturbance. Journal of Abnormal Child Psychology, 21, 367-376.CrossRefPubMed
go back to reference Steerneman, P. (1995). Psychodiagnostiek in de RIAGG Jeugdzorg. Nederlands Tijdschrift voor Opvoeding, Vorming en Onderwijs, 11, 126-135. Steerneman, P. (1995). Psychodiagnostiek in de RIAGG Jeugdzorg. Nederlands Tijdschrift voor Opvoeding, Vorming en Onderwijs, 11, 126-135.
go back to reference Steerneman, P. (1996). Context(on)afhankelijke modellering van orthopedagogische diagnostiek. In E.J.M. van Aarle, E. Carlier, G.M. van der Aalsvoort & W.M. Kosterman (Red.), Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? (pp. 89-95). Leuven: Acco. Steerneman, P. (1996). Context(on)afhankelijke modellering van orthopedagogische diagnostiek. In E.J.M. van Aarle, E. Carlier, G.M. van der Aalsvoort & W.M. Kosterman (Red.), Diagnostiek in beweging: weging van context of door context bewogen? (pp. 89-95). Leuven: Acco.
go back to reference Stege, H.A. van der (1997). Ideeën van ouders over de invloed van aanleg, opvoeding en omgeving op de ontwikkeling van hun kind. Academisch proefschrift, Universiteit van Amsterdam. Stege, H.A. van der (1997). Ideeën van ouders over de invloed van aanleg, opvoeding en omgeving op de ontwikkeling van hun kind. Academisch proefschrift, Universiteit van Amsterdam.
go back to reference Strien, P.J. van (1975). Naar een methodologie van het praktijkdenken in de sociale wetenschappen. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 30, 601-619. Strien, P.J. van (1975). Naar een methodologie van het praktijkdenken in de sociale wetenschappen. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 30, 601-619.
go back to reference Strien, P.J. van (1984). Naar een verwetenschappelijking van de praktijk. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 23, 162-181. Strien, P.J. van (1984). Naar een verwetenschappelijking van de praktijk. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 23, 162-181.
go back to reference Strien, P.J. van (1986). Praktijk als wetenschap. Methodologie van het sociaal-wetenschappelijk handelen. Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1986. Strien, P.J. van (1986). Praktijk als wetenschap. Methodologie van het sociaal-wetenschappelijk handelen. Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1986.
go back to reference Veerman, J. W. (1997). Meten en weten in de jeugdzorg. Inaugurele rede Katholieke Universiteit Nijmegen. Veerman, J. W. (1997). Meten en weten in de jeugdzorg. Inaugurele rede Katholieke Universiteit Nijmegen.
go back to reference Wit, J. de & Tak, J.A. (1996). Theoretische achtergronden van klinische diagnostiek. In Th. Kievit, J. de Wit, J.H.A. Groenendaal & J.A. Tak (Red.), Handboek psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen (pp. 15-42). Utrecht: De Tijdstroom. Wit, J. de & Tak, J.A. (1996). Theoretische achtergronden van klinische diagnostiek. In Th. Kievit, J. de Wit, J.H.A. Groenendaal & J.A. Tak (Red.), Handboek psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen (pp. 15-42). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Yperen T. van & Geffen, L. van (1997). Screening, diagnostiek en indicatiestelling: Toegang tot de jeugdzorg. Utrecht: nizw Uitgeverij. Yperen T. van & Geffen, L. van (1997). Screening, diagnostiek en indicatiestelling: Toegang tot de jeugdzorg. Utrecht: nizw Uitgeverij.
Metagegevens
Titel
Diagnostiek in de praktijk
Hypothesentoetsend èn cliëntgericht?
Auteurs
Mevr. Drs. N. K. Pameijer
Mevr. drs. J. T. E. van Beukering
Publicatiedatum
01-03-1999
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Kind en adolescent / Uitgave 1/1999
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03060721

Andere artikelen Uitgave 1/1999

Kind en adolescent 1/1999 Naar de uitgave

Opmerkelijk

Commentaar