Skip to main content
Top

2022 | OriginalPaper | Hoofdstuk

28. De wervelkolom

Auteurs : Prof. dr. G. M. Rommers, Drs. G. M. M. Winnubst, Dr. J. Damen, Dr. M. W. J. L. Schmitz, Dr. C. J. Haven

Gepubliceerd in: Fysische diagnostiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het onderzoek van de wervelkolom bestaat uit de cervicale, thoracale en lumbale wervelkolom. Zorg ervoor dat de patiënt bij het onderzoek voldoende is ontkleed om de samenhang tussen de verschillende delen te kunnen zien. Achtereenvolgend worden inspectie (met oriënterende palpatie), bewegingsonderzoek, (klinische) palpatie en de specifieke testen uitgevoerd. Tijdens de onderzoeken is de observatie van de patiënt (bewegingsbeperking, pijn), het stabiliseren van de romp en de juiste handzetting voor de te onderzoeken gewrichten belangrijk. Afwijkingen bij het lichamelijk onderzoek moeten altijd geduid worden in het kader van de context (anamnese) van de patiënt: de wetenschappelijk waarde van een afwijkende geïsoleerde test is vaak gering. De betrouwbaarheid van het lichamelijk onderzoek is groter als de combinatie van anamnese, inspectie, bewegingsonderzoek, palpatie en de specifieke test bij een diagnose passen. Veelvoorkomende afwijkingen en klachten die aan de orde komen zijn scoliose, thoracale kyfose, nek- en rugklachten (o.a. lumbago en aspecifieke myalgie) en degeneratieve aandoeningen als spondylose, spondylartrose en facetartrose.
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Literatuur
2.
go back to reference Koes BW, Van Tulder MW, Poos MJJC. Hoe vaak komen nek- en rugklachten voor en hoeveel mensen sterven eraan? In Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM; 2014. Koes BW, Van Tulder MW, Poos MJJC. Hoe vaak komen nek- en rugklachten voor en hoeveel mensen sterven eraan? In Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM; 2014.
5.
go back to reference Deyo R, Rainville J, Kent DL. What can the history and physical examination tell us about low back pain? JAMA. 1992;268b:760–5. Deyo R, Rainville J, Kent DL. What can the history and physical examination tell us about low back pain? JAMA. 1992;268b:760–5.
6.
go back to reference Miedema HS. Reuma-onderzoek meerdere echelons (ROME): basisrapport. NIPG-publicatienr. 93.099. Leiden: NIPG-TNO; 1994. Miedema HS. Reuma-onderzoek meerdere echelons (ROME): basisrapport. NIPG-publicatienr. 93.099. Leiden: NIPG-TNO; 1994.
8.
go back to reference Ensing GT, Knobben BAS, Houweling ST, et al., redactie. Probleemgeoriënteerd denken in de orthopedie. 2e druk. Utrecht: De Tijdstroom; 2006. Ensing GT, Knobben BAS, Houweling ST, et al., redactie. Probleemgeoriënteerd denken in de orthopedie. 2e druk. Utrecht: De Tijdstroom; 2006.
9.
go back to reference Koes BW, Van Tulder MW. Wat zijn de mogelijkheden voor diagnostiek en behandeling? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM; 2014. Koes BW, Van Tulder MW. Wat zijn de mogelijkheden voor diagnostiek en behandeling? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM; 2014.
10.
go back to reference Lurie JD, Gerber PD, Sox HC. A pain in the back. N Engl J Med. 2000;342:723–6.CrossRef Lurie JD, Gerber PD, Sox HC. A pain in the back. N Engl J Med. 2000;342:723–6.CrossRef
11.
go back to reference Boumans MTA, Van Ooy A, Mameren H. Vaardigheden in de geneeskunde: Het onderzoek van de wervelkolom. 4e druk. Maastricht: Mediview; 2018. Boumans MTA, Van Ooy A, Mameren H. Vaardigheden in de geneeskunde: Het onderzoek van de wervelkolom. 4e druk. Maastricht: Mediview; 2018.
13.
go back to reference Hoppenfeld S. Physical examination of the spine and extremities. Norwalk: Appleton Century Crofts; 1976. Hoppenfeld S. Physical examination of the spine and extremities. Norwalk: Appleton Century Crofts; 1976.
14.
go back to reference Magee DJ. Orthopedic physical assessment. 6e druk. St. Louis, MO: Saunders; 2013. Magee DJ. Orthopedic physical assessment. 6e druk. St. Louis, MO: Saunders; 2013.
15.
go back to reference Van Wingerden JP. Rugpijn en andere onbegrepen klachten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2014.CrossRef Van Wingerden JP. Rugpijn en andere onbegrepen klachten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2014.CrossRef
16.
go back to reference Malanga GA, Nadler SF. Musculoskeletal physical examination. Philadelphia, PA: Mosby; 2006. Malanga GA, Nadler SF. Musculoskeletal physical examination. Philadelphia, PA: Mosby; 2006.
17.
go back to reference Gross J, Fetto J, Rosen E. Musculoskeletal examination. 3e druk. Malden, MA: Blackwell Publishing Inc.; 2009. Gross J, Fetto J, Rosen E. Musculoskeletal examination. 3e druk. Malden, MA: Blackwell Publishing Inc.; 2009.
18.
go back to reference Kendall FP, Creary Mc EK. Spieren. 4e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008. Kendall FP, Creary Mc EK. Spieren. 4e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008.
19.
go back to reference Verhaar JAN, Van Mourik JBA. Leerboek orthopedie. 4e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2019. Verhaar JAN, Van Mourik JBA. Leerboek orthopedie. 4e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2019.
20.
go back to reference Rae R Mc. Clinical orthopedic examination. 6e druk. Philadelphia, PA: Churchill Livingstone; 2010. Rae R Mc. Clinical orthopedic examination. 6e druk. Philadelphia, PA: Churchill Livingstone; 2010.
22.
go back to reference Tousignant M, Poulin L, Marchand S, et al. The Modified-Modified Schober test for range of motion assessment of lumbar flexion in patients with low back pain: a study of criterion validity, intra- and inter-rater reliability and minimum metrically detectable change. Disabil Rehabil. 2005;27:553–9.CrossRefPubMed Tousignant M, Poulin L, Marchand S, et al. The Modified-Modified Schober test for range of motion assessment of lumbar flexion in patients with low back pain: a study of criterion validity, intra- and inter-rater reliability and minimum metrically detectable change. Disabil Rehabil. 2005;27:553–9.CrossRefPubMed
23.
go back to reference Robinson R, Robinson HS, Bjǿrke G, Kvale A. Reliability and validity of a palpation technique for identifying the spinous processus of C7 and L5. Manual Ther. 2009;14:409–14.CrossRef Robinson R, Robinson HS, Bjǿrke G, Kvale A. Reliability and validity of a palpation technique for identifying the spinous processus of C7 and L5. Manual Ther. 2009;14:409–14.CrossRef
24.
go back to reference Kim HW, Ko YJ, Rhee WI, et al. Interexaminer reliability and accuracy of posterior superior iliac spine and iliac crest palpation for spinal level estimations. J Manipulative Physiol Ther. 2007;30:386–9.CrossRefPubMed Kim HW, Ko YJ, Rhee WI, et al. Interexaminer reliability and accuracy of posterior superior iliac spine and iliac crest palpation for spinal level estimations. J Manipulative Physiol Ther. 2007;30:386–9.CrossRefPubMed
25.
go back to reference Kilby J, Heneghan NR, Maybury M. Manual palpation of lumbo-pelvic landmarks: a validity study. Man Ther. 2012;17:259–62.CrossRefPubMed Kilby J, Heneghan NR, Maybury M. Manual palpation of lumbo-pelvic landmarks: a validity study. Man Ther. 2012;17:259–62.CrossRefPubMed
26.
go back to reference Robinson HS, Mengshoel AM. Assessments of lumbar flexion range of motion: intertester reliability and concurrent validity of 2 commonly used clinical tests. Spine. 2014;39:E270–5.CrossRefPubMed Robinson HS, Mengshoel AM. Assessments of lumbar flexion range of motion: intertester reliability and concurrent validity of 2 commonly used clinical tests. Spine. 2014;39:E270–5.CrossRefPubMed
27.
28.
go back to reference Bickley LS. Bates’ guide to physical examination and history taking. 10e druk. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2012. Bickley LS. Bates’ guide to physical examination and history taking. 10e druk. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2012.
29.
go back to reference Duane TM, Dechert T, Wolfe LG, et al. Clinical examination and its reliability in identifying cervical spine fractures. J Trauma. 2007;62:1405–8.PubMed Duane TM, Dechert T, Wolfe LG, et al. Clinical examination and its reliability in identifying cervical spine fractures. J Trauma. 2007;62:1405–8.PubMed
30.
go back to reference Stochkendahl MJ, Christensen HW, Hartvigsen J, et al. Manual examination of the spine: a systematic critical literature review of reproducibility. J Manipulative Physiol Ther. 2006;29(475–85):485.e1-10. Stochkendahl MJ, Christensen HW, Hartvigsen J, et al. Manual examination of the spine: a systematic critical literature review of reproducibility. J Manipulative Physiol Ther. 2006;29(475–85):485.e1-10.
31.
go back to reference Quack C, Schenk P, Laeubli T, et al. Do MRI findings correlate with mobility tests? Eur Spine J. 2007;16:803–12.CrossRefPubMed Quack C, Schenk P, Laeubli T, et al. Do MRI findings correlate with mobility tests? Eur Spine J. 2007;16:803–12.CrossRefPubMed
32.
go back to reference Malanga GA, Nadler SF. Musculoskeletal physical examination. Philadelphia, PA: Mosby; 2006. Malanga GA, Nadler SF. Musculoskeletal physical examination. Philadelphia, PA: Mosby; 2006.
33.
go back to reference Bunnell WP. Selective screening for scoliosis. Clinical orthopedics and related research. Number 434, 40–5. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2005. Bunnell WP. Selective screening for scoliosis. Clinical orthopedics and related research. Number 434, 40–5. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2005.
34.
go back to reference Karachalios T, Sofianos J, Roidis N, et al. Is the forward bending test an accurate diagnostic criterion for the screening of scoliosis? Spine. 1999;24:2318–24.CrossRefPubMed Karachalios T, Sofianos J, Roidis N, et al. Is the forward bending test an accurate diagnostic criterion for the screening of scoliosis? Spine. 1999;24:2318–24.CrossRefPubMed
35.
go back to reference Coté P, Kreitz BG, Cassidy J, et al. A study of the diagnostic accuracy and reliability of the scoliometer and Adam’s forward bend test. Spine. 1998;23:796–802.CrossRefPubMed Coté P, Kreitz BG, Cassidy J, et al. A study of the diagnostic accuracy and reliability of the scoliometer and Adam’s forward bend test. Spine. 1998;23:796–802.CrossRefPubMed
36.
go back to reference Van der Meer JWM, Postma CT, Blockmans DE, De Rooij SEJA. Anamnese en lichamelijk onderzoek. 9e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2019. Van der Meer JWM, Postma CT, Blockmans DE, De Rooij SEJA. Anamnese en lichamelijk onderzoek. 9e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2019.
37.
go back to reference McGaugh JM, Brismée JM, Dedrick GS, et al. Comparing the anatomical consistency of the posterior superior iliac spine to the iliac crest as reference landmarks for the lumbopelvic spine: a retrospective radiological study. Clin Anat. 2007;20:819–25.CrossRefPubMed McGaugh JM, Brismée JM, Dedrick GS, et al. Comparing the anatomical consistency of the posterior superior iliac spine to the iliac crest as reference landmarks for the lumbopelvic spine: a retrospective radiological study. Clin Anat. 2007;20:819–25.CrossRefPubMed
38.
go back to reference Viitanen JV, Kokko ML, Heikilla S, et al. Correlation between mobility restrictions and radiological changes in ankylosing spondylitis. Spine. 1995;20:492–6.CrossRefPubMed Viitanen JV, Kokko ML, Heikilla S, et al. Correlation between mobility restrictions and radiological changes in ankylosing spondylitis. Spine. 1995;20:492–6.CrossRefPubMed
39.
go back to reference Macagno AE, O’Brien MF. Thoracic and thoracolumbar kyphosis in adults. Spine. 2006;31(19 Suppl):161–70.CrossRef Macagno AE, O’Brien MF. Thoracic and thoracolumbar kyphosis in adults. Spine. 2006;31(19 Suppl):161–70.CrossRef
Metagegevens
Titel
De wervelkolom
Auteurs
Prof. dr. G. M. Rommers
Drs. G. M. M. Winnubst
Dr. J. Damen
Dr. M. W. J. L. Schmitz
Dr. C. J. Haven
Copyright
2022
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2787-4_28