Top

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander hoofdstuk

Gepubliceerd in:

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2021 | OriginalPaper | Hoofdstuk

12. Angststoornissen

Auteurs : Dr. Kamini Ho Pian, MSc Monique Nederstigt

Gepubliceerd in: Slaapstoornissen in de psychiatrie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Angststoornissen gaan vaak gepaard met klachten over het slapen. De verschillende angststoornissen, met vooral aandacht voor de gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis en obsessief-compulsieve stoornis, en daarbij voorkomende slaapklachten worden in dit hoofdstuk besproken. In het bijzonder wordt stilgestaan bij het nachtelijk piekeren bij de gegeneraliseerde angststoornis, en nachtelijke paniekaanvallen bij de paniekstoornis en de mogelijke verklaringsmodellen. De transdiagnostische aspecten van slaapstoornissen in relatie tot angststoornissen zijn een belangrijk onderwerp, met daaruit volgend de plaatsbepaling van behandeling van angststoornissen en slaapstoornissen, ofwel: welke stoornis behandel je eerst? Specifieke behandelmethodieken bij angststoornissen, zoals psychoeducatie, cognitieve gedragstherapie, EMDR, e-health en farmacotherapie, worden uiteengezet.

vorige hoofdstuk Stemmingsstoornissen

volgende hoofdstuk Posttraumatische stressstoornis

A-Tjak, J., & De Groot, F. (2008). Acceptance and commitment therapy, een praktische handleiding voor hulpverleners. Stafleu van Loghum, Houten: Bohn.

Ball, S., Marangell, L. B., Lipsius, S., & Russell, J. M. (2013). Brain-derived neurotrophic factor in generalized anxiety disorder: Results from a duloxetine clinical trial. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 43, 217–221. PubMedCrossRef

Buoli, M., Grassi, S., Serati, M., & Altamura, A. C. (2017). Agomelatine for the treatment of generalized anxiety disorder. Expert Opinion of Pharmacotherapy, 18(13), 1373–1379. CrossRef

Cervena, K., Matousek, M., Prasko, J., Brunovsky, M., & Paskova, B. (2005). Sleep disturbances in patients treated for panic disorder. Sleep Medicine, 6, 149–153. PubMedCrossRef

Coles, M. E., Johnson, E. M., & Schubert, J. R. (2011). Retrospective reports of the development of obsessive compulsive disorder: Extending knowledge of the protracted symptom phase. Behavioural Cognitive Psychotherapy, 39(5), 579–589. PubMedCrossRef

Cox, R. C., & Olatunji, B. O. (2016). A systematic review of sleep disturbance in anxiety and related disorders. Journal of Anxiety Disorders, 37, 104–129. PubMedCrossRef

Drummond, L. M., Wulff, K., Rani, R. S., et al. (2012). How should we measure delayed sleep phase shift in severe, refractory obsessive-compulsive disorder? International Journal of Psychiatry and Clinical Practice, 16(4), 268–276. CrossRef

Fava, M., Asnis, G. M., Shrivastava, R., Lydiard, B., Bastani, B., Sheehan, D., et al. (2009). Zolpidem extended-release improves sleep and next-day symptoms in comorbid insomnia and generalized anxiety disorder. Journal of Clinical Psychopharmacology, 29, 222–230. PubMedCrossRef

Fontaine, R., Beaudry, P., Le Morvan, P., Beauclair, L., & Chouinard, G. (1990). Zopiclone and triazolam in insomnia associated with generalized anxiety disorder: A placebo-controlled evaluation of efficacy and daytime anxiety. International Journal of Clinical Psychopharmacology, 5(3), 173–183. CrossRef

Fonzo, G. A., & Etkin, A. (2017). Affective neuroimaging in generalized anxiety disorder: An integrated review. Dialogues in Clinical Neuroscience, 19(2), 169–179. PubMedPubMedCentralCrossRef

Gregory, A. M., Caspi, A., Eley, T. C., Moffit, T., O’conner, T. G., & Poulton, R. (2005). Prospective longitudinal associations between persistent sleep problems in childhood and anxiety and depression disorders in adulthood. Journal of Abnormal Child Psychology, 33, 157–163. PubMedCrossRef

Groot, P. (2014). Onttrekkingsverschijnselen voorkomen bij de afbouw van antidepressiva: Het nut van taperingstrips. Psyfar, 3, 18–26.

Harvey, A. G., Murray, G., Chandler, R. A., & Soehner, A. (2011). Sleep disturbance as transdiagnostic: Consideration of neurobiological mechanisms. Clinical Psychology Review, 31(2), 225–235. PubMedCrossRef

Hauri, P. J., Friedman, M., & Ravaris, C.L. (1989). Sleep in patients with spontaneous panic attacks. Sleep, 12(4); 323–337.

Hayes, S. C., & Lillis, J. (2012). Acceptance and commitment therapy. Washington D.C.: American Psychological Association.

Kandel, E. R., Schwartz, J. H., & Jessell, T. M. (1995). Essentials of neural science and behavior. Norwalk Connecticut: Appleton & Lange.

Klein, D.F., (1993). False suffocation alarms, spontaneous panics, and related conditions. An integrative hypothesis. Archives of General Psychiatry, 50(4), 306–317.

Kluge, M., Schüssler, P., Weikel, J., Dresler, M., Zuber, V., Querfurt, F., et al. (2006). Altered nocturnal growth hormone (GH) secretion in obsessive compulsive disorder. Psychoneuroendocrinology, 31(9), 1098–1104.

Kluge, M., Schüssler, P., Künzel, H. E., Dresler, M., Yassouridis, A., & Steiger, A. (2007). Increased nocturnal secretion of ACTH and cortisol in obsessive compulsive disorder. Journal of Psychiatric Research, 41(11), 928–933.

Korrelboom, K. (2011). COMET voor negatief zelfbeeld. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. CrossRef

Korrelboom, K., & Ten Broeke, E. (2014). Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie. Coutinho, Bussum: Handboek voor theorie en praktijk.

Lancel, M., & Karsten, J. (2013). Antidepressiva: Effecten op slaap. Psyfar, 2, 20–27.

Lange, K. W., Lange, K. M., Hauser, J., Tucha, L., & Tucha, O. (2012). Circadian rhythms in obsessive-compulsive disorder. Journal of Neural Transmisson, 119(10), 1077–1083. CrossRef

Levitan, M. N., & Nardi, A. (2009). Nocturnal panick attacks. Expert review of neurotherapeutics, 9(2), 245–254.

Marchand, L., Marchand, A., Landry, P., Letarte, A., & Labrecque, J. (2013). Efficacy of two cognitive-behavioral treatment modalities for panic disorder with nocturnal panic attacks. Behavior Modification, 37(5), 680–704. PubMedCrossRef

McMakin, D. L., & Alfano, C. A. (2015). Sleep and anxiety in late childhood and early adolescence. Current opinion in Psychiatry, 26(6), 483–489. CrossRef

Nakamura, M., Sugiura, T., Nishida, S., Komada, Y., & Inoue, Y. (2013). Is nocturnal panic a distinct disease category? Comparison of clinical characteristics among patients with primary nocturnal panic, daytime panic, and coexistence of nocturnal and daytime panic. Journal of Clinical Sleep Medicine, 9(5), 461–467. PubMedPubMedCentralCrossRef

Nordahl, H., Havnen, A., Hansen, B., Öst, L. G., & Kvale, G. (2018). Sleep disturbances in treatment-seeking OCD-patients: Changes after concentrated exposure treatment. Scandinavian Journal of Psychology, 59, 186–191. PubMedCrossRef

Nutt, D. J. (2001). Neurobiological mechanisms in generalized anxiety disorder. Journal of Clinical Psychiatry, 62(11), 22–27. PubMed

Papadimitriou, G. N., & Linkowski, P. (2005). Sleep disturbance in anxiety disorders. International Review of Psychiatry, 17(4), 229–236. PubMedCrossRef

Pollack, M., Kinrys, G., Krystal, A., McCall, W. V., Roth, T., Schaefer, K., et al. (2008). Eszopiclone coadministered with escitalopram in patients with insomnia and comorbid generalized anxiety disorder. Archives of General Psychiatry, 65(5), 551–562. PubMedCrossRef

Reinhold, J. A., & Rickels, K. (2015). Pharmacological treatment for generalized anxiety disorder in adults: An update. Expert Opinion on Pharmacotherapy, 16(11), 1669–1681. PubMedCrossRef

Ruiz, M. A., Álvarez, E., Carrasco, J. L., Olivares, J. M., Pérez, M., & Rejas, J. (2015). Modeling the longitudinal latent effect of pregabalin on self-reported changes in sleep disturbances in outpatients with generalized anxiety disorder managed in routine clinical practice. Drug Design, Development and Therapy, 9, 4329–4340. PubMedPubMedCentralCrossRef

Sheikh, J. I., Woodward, S. H., & Leskin, G. A. (2003). Sleep in post-traumatic stress disorder and panic: Convergence and divergence. Depression and Anxiety, 18, 187–197. PubMedCrossRef

Stein, D. J., Khoo, J., Ahokas, A., Jarema, M., Van Ameringen, M., Vavrusova, L., et al. (2018). 12-Week double-blind randomized multicenter study of efficacy and safety of agomelatine (25–50 mg/day) versus escitalopram (10–20 mg/day) in out-patients with severe generalized anxiety disorder. European Neuropsychopharmacology, 28(8), 970–979. PubMedCrossRef

Taylor, D. J., & Pruiksma, K. E. (2014). Cognitive and behavioural therapy for insomnia (CBT-I) in psychiatric populations: A systematic review. International Review of Psychiatry, 26(2), 205–213. PubMedCrossRef

Todder, D., & Baune, B. T. (2010). Quality of sleep in escitalopram-treated female patients with panic Disorder. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental, 25, 167–173. CrossRef

Turner, J., Drummond, L. M., Mukhopadhyay, S., Ghodse, H., White, S., Pillay, A., et al. (2007). A prospective study of delayed sleep phase syndrome in patients with severe resistant obsessive-compulsive disorder. World Psychiatry, 6, 108–111. PubMedPubMedCentral

Van Amelsfoort, T., Klaassen, A. M. J., & Van den Heuvel, M. C. (2018). Transdiagnostische psychiatrie: Concept in ontwikkeling. Tijdschrift voor psychiatrie, 60(3), 194–198.

Van Balkom, T., Oosterbaan, D., Visser, S., & Van Vliet, I. (2018). Handboek angst- en dwangstoornissen. Amsterdam: De Tijdstroom.

Van de Laar, M. (2017). Individual differences in insomnia: implications of psychological factors for diagnosis and treatment. Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht, The Netherlands: Maastricht University.

Van der Heiden, C. (2009). Metacognitieve therapie bij gegeneraliseerde angst. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. CrossRef

Verbeek, I., & Van de Laar, M. (2015). Behandeling van langdurige slapeloosheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. CrossRef

Verbraecken, J., Buyse, B., Hamburger, H., Van Kasteel, V., & Van Steenwijk, R. (2013). Leerboek slaap en slaapstoornissen. Leuven: Acco.

Werkgroep Multidisciplinaire richtlijnontwikkeling Angststoornissen/Depressie (2013). Multidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen. Utrecht: Trimbos Instituut.

Willis, T. A., & Gregory, A. M. (2015). Anxiety disorders and sleep in children and adolescents. Sleep Medicine Clinics, 10, 125–131.

Zachariae, R., Lyby, M. S., Ritterband, L. M., & O’Toole, M. S. (2016). Efficacy of internet-delivered cognitive-behavioral therapy for insomnia – A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Sleep Medicine Reviews, 30, 1–10. PubMedCrossRef

Titel: Angststoornissen
Auteurs: Dr. Kamini Ho Pian
MSc Monique Nederstigt
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Slaapstoornissen in de psychiatrie
Print ISBN: 978-90-368-2523-8

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2524-5

Copyright: 2021
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2524-5_12

Bohn Stafleu van Loghum

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander hoofdstuk

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen