6. Aan het werk blijven

Werkgevers hebben een arbowettelijke zorgplicht voor hun werknemers. Zij zijn verplicht zorg te dragen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Uit de verantwoordelijkheden van werkgevers vloeien allerlei rechten voort van werknemers.

Werkenden zijn verplicht zorg te dragen voor de eigen veiligheid en gezondheid, en voor die van de anderen.

In het algemeen zijn werkgevers en werkenden gemotiveerd om aandacht te geven aan veilig en gezond werken, want iedereen wil wel fluitend naar het werk, aan het einde van de werkdag met voldoening en heelhuids naar huis en zo prettig en gezond mogelijk genieten van het pensioen.

Aandacht voor veilig en gezond werken staat in de praktijk dikwijls op gespannen voet met andere aandachtsgebieden, zoals arbeidsproductiviteit en de kwaliteit van het werk. Soms lijkt het dan dat werkgevers en werkenden veiligheid en gezondheid onbelangrijk vinden – maar dat is doorgaans een misverstand. Meestal wil men wel, maar men weet niet hoe.

De arbowettelijk verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is het vertrekpunt voor veilig en gezond werken.

Bij het oplossen van concrete arboknelpunten verlangt de Arbowet dat maatregelen in een vaste volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de grondoorzaken van de problemen wordt gekeken. Dit wordt de arbeidshygiënische strategie genoemd. Deze strategie is oorspronkelijk door arbeidshygiënisten ontwikkeld en is later vertaald naar onder andere de arbothema’s arbeidsveiligheid, fysieke belasting en psychosociale arbeidsbelasting (PSA).

Beheersing van veiligheids- en gezondheidsrisico’s vereist een combinatie van organisatorische, technische en gedragsmaatregelen en aandacht voor de ontwikkeling van de organisatiecultuur.

Arbeidsorganisaties besteden in toenemende mate aandacht aan werkgeluk, vitaliteit en leefstijl.

Aanvullend op curatie en preventie is er steeds meer aandacht voor amplitie – het versterken van hetgeen er al is.

Professionals die succesvolle maatregelen en interventies willen ontwikkelen en implementeren, dienen te beschikken over voldoende inzicht en vaardigheden op het gebied van gedragsbeïnvloeding, educatie en communicatie.

Een interprofessioneel arboteam kan veel meerwaarde hebben voor het bewaken van de samenhang tussen de arbeidshygiënische strategie, de organisatorische, technische en gedragsmaatregelen, de kwaliteit van de educatie en communicatie en het ontwikkelen van de organisatiecultuur.