Skip to main content
Top

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

7. Weer aan het werk

Auteurs : Harald Miedema, Josephine Engels, Shirley Oomens

Gepubliceerd in: Handboek arbeid & gezondheid

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Kernpunten van dit hoofdstuk zijn:
  • Re-integratie heeft betrekking op de inspanningen, die tot doel hebben cliënten te doen herintreden in betaalde arbeid.
  • Re-integratie omvat alle activiteiten die worden verricht om te bevorderen dat iemand die uitgevallen is uit het werk weer terug kan keren in het arbeidsproces.
  • Er zijn vier contexten van re-integratie: eerste spoor, tweede spoor en derde spoor re-integratie en re-integratie vanuit de Ziektewet.
  • In het eerste spoor van het re-integratietraject is het streven dat de werknemer het werk kan hervatten bij de werkgever waarmee hij een arbeidsovereenkomst heeft, in eerste instantie in de eigen functie. Is dit niet mogelijk, dan in een andere functie binnen dezelfde arbeidsorganisatie.
  • In het tweede spoor van het re-integratietraject moeten werkgever en werknemer samen op zoek naar passend werk bij een andere werkgever. Dit spoor is gericht op werkhervatting buiten de oorspronkelijke arbeidsorganisatie, omdat duidelijk is geworden dat er geen mogelijkheden zijn voor re-integratie bij de oorspronkelijke werkgever.
  • In het derde spoor van het re-integratietraject gaat het om terugkeer naar werk vanuit een situatie waarin een arbeidsongeschiktheidsuitkering is toegekend en er geen arbeidscontract meer is. Derde spoor re-integratie begint wanneer het zoeken naar mogelijkheden voor tweede spoor re-integratie niet succesvol is geweest en de wettelijke termijn van twee jaar ziekteverzuim wordt overschreden.
  • De Ziektewet is van toepassing op werknemers met een tijdelijk of flexibel arbeidscontract, die ziek zijn bij afloop van hun arbeidscontract of die ziek worden binnen één maand na afloop van dit arbeidscontract. Bijvoorbeeld werknemers met een arbeidscontract voor bepaalde tijd of flexibel contract voor bijvoorbeeld thuiswerkers, oproepkrachten, stagiairs of freelancers.
  • Veel mensen die COVID-19 hebben doorgemaakt houden nog maanden- tot jarenlang klachten, die benoemd worden als post-COVID-19-syndroom, ofwel long-COVID, waarvan de belangrijkste zijn: vermoeidheids- of conditionele klachten, cognitieve klachten (zoals geheugen- en concentratieproblemen en brainfog), benauwdheid of kortademigheid, hartkloppingen of andere hartklachten, spier-, zenuw- of gewrichtsklachten, en reuk- of smaakproblemen. Een aanzienlijk deel van de patiënten herstelt maar heel langzaam of helemaal niet. Er is maatwerk nodig en bij sommige patiënten een afwijkende aanpak in het re-integratietraject, waarin wordt voorkomen dat iemand te snel te veel doet en waarin in kleine stapjes en een traag tempo wordt opgebouwd naar een wat hoger belastbaarheidsniveau.
  • Door de veranderingen in wetgeving en de (mede) daardoor teweeggebrachte ontwikkelingen op het gebied van preventie, vitaliteit, duurzame inzetbaarheid en re-integratie nam in de periode 1978 tot 2008 het verzuimpercentage sterk af, van 10 % eind jaren zeventig van de vorige eeuw tot 4 % in 2008. Daarna bleef het relatief stabiel tot 2017, maar tijdens de recente crisis vanwege de COVID-19-pandemie steeg het verzuimpercentage via 5 % in 2020 tot 5,6 % in 2022. In de zorg ligt het verzuimpercentage nog 2–3 % boven het landelijk gemiddelde.
  • Mede onder invloed van veranderingen in wetgeving en in de begeleiding van werkenden is in de afgelopen decennia zowel het algehele verzuimpercentage als het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen aanzienlijk afgenomen.
  • Arbeidsorganisaties doen er goed aan om een gericht verzuim- en re-integratiebeleid uit te werken en in het kader daarvan goede afspraken te maken met de bedrijfsarts, andere kerndeskundigen, arboprofessionals en re-integratieprofessionals.
  • Arbocuratieve samenwerking is nog steeds onderontwikkeld, maar blijft van groot belang voor het bevorderen van de arbeidsparticipatie van werkenden met een chronische aandoening of ziekte. Er komt wel steeds meer aandacht voor.
  • De leidinggevenden en de HR-professionals kunnen binnen een arbeidsorganisatie een belangrijke rol vervullen om de kans op re-integratie bij zieke werknemers te vergroten.
  • Er zijn veel bevorderende en belemmerende factoren voor werkhervatting of werkbehoud bekend, die praktische handvatten kunnen bieden voor re-integratie-interventies.
  • Van een proactief re-integratiebeleid, waarin tijdig (zonder onnodige vertraging) en op maat casemanagement, werkaanpassingen en gerichte re-integratie-interventies kunnen worden ingezet, kan een duidelijk positief effect op verzuimreductie en werkhervatting worden verwacht.
  • Er is behoorlijk veel onderzoek beschikbaar over re-integratie-interventies, dat erg gevarieerd is in inhoud van de interventies en betrokken doelgroepen, maar in grote lijnen wel aanwijzingen kan opleveren voor de keuze van interventies waarvan positieve effecten te verwachten zijn. Het is van groot belang om uit te zoeken welke interventiecomponenten voor welke doelgroepen in het behandelaanbod van een bepaalde re-integratie-organisatie of zorginstelling zijn opgenomen.
Voetnoten
1
Met dank aan E. Jurgens, bedrijfsarts.
 
2
Deze teksten zijn verweven door het gehele hoofdstuk. Er wordt niet steeds opnieuw naar verwezen.
 
3
Deels gebaseerd op definitie van UWV (te vinden op ‘https://​www.​ensie.​nl/​uwv/​werkhervatting’; geraadpleegd op 20/1/2023).
 
4
Synoniem: fysieke/somatische aandoening/ziekte.
 
5
Synoniem: psychische aandoening/ziekte.
 
6
In de Arbowet zijn vier kerndeskundigen benoemd die de werkgever ondersteunen bij de verschillende kerntaken rond preventie, arbeidsomstandigheden en verzuim. De kerndeskundigen zijn de bedrijfsarts, de veiligheidskundige, de arbeidshygiënist en de arbeids- en organisatiedeskundige (zie ook par. 4.​4.​2).
 
7
De Stichting Beheer Certificatieregeling Arbodiensten (SBCA) is in het kader van de Arbowet aangewezen als beheerstichting voor de ‘Regeling Certificatie Arbodiensten’. De certificatie-eisen worden vastgelegd in een certificatieschema. De meeste gecertificeerde arbodiensten zijn externe arbodiensten, ofwel onafhankelijke arbodienstverleners. Interne arbodiensten zijn gecertificeerde arbodiensten die deel uitmaken van een (veelal grote) organisatie.
 
8
artikel 7:658a lid 4 BW.
 
9
Graded activity is een gedragsmatige oefenmethode binnen de fysiotherapie waarin het stapsgewijs opvoeren van activiteiten in tijd, aantal of zwaarte centraal staat.
 
Literatuur
go back to reference Aasdahl L, Pape K, Jensen C, Vasseljen O, Braathen T, Johnsen R, Fimland MS. Associations between the readiness for return to work scale and return to work: a prospective study. J Occup Rehabil. 2018;28(1):97–106.CrossRefPubMed Aasdahl L, Pape K, Jensen C, Vasseljen O, Braathen T, Johnsen R, Fimland MS. Associations between the readiness for return to work scale and return to work: a prospective study. J Occup Rehabil. 2018;28(1):97–106.CrossRefPubMed
go back to reference Bastiaanssen MHH, Brouwers EPM, Jekel G, Nieuwenhuijsen K, Oud M, Wind H, Van Aalderen M, Heijnen T, Van Kessel L, Kloosterhuis HH, Krispijn R, Nicolai L, Oeij TS, Van Ringen H, Roseboom M, Sijbom M, Verbart E, Zwerver F, Van der Klink JJL, Loo MAJM, Terluin B. Achtergronddocument bij de richtlijn Psychische problemen. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; 2019. Bastiaanssen MHH, Brouwers EPM, Jekel G, Nieuwenhuijsen K, Oud M, Wind H, Van Aalderen M, Heijnen T, Van Kessel L, Kloosterhuis HH, Krispijn R, Nicolai L, Oeij TS, Van Ringen H, Roseboom M, Sijbom M, Verbart E, Zwerver F, Van der Klink JJL, Loo MAJM, Terluin B. Achtergronddocument bij de richtlijn Psychische problemen. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; 2019.
go back to reference Berendsen E, Van Deursen C, Gerritsen C, Lammers M. Extra WIA-stijging 2021. Corona en andere factoren die hierbij een rol spelen. Amsterdam: UWV; 2022. Berendsen E, Van Deursen C, Gerritsen C, Lammers M. Extra WIA-stijging 2021. Corona en andere factoren die hierbij een rol spelen. Amsterdam: UWV; 2022.
go back to reference Bramsen I, Spaan I, Miedema H. Bevordering van dialooggestuurde re-integratie. Een onderzoek bij mensen met post-whiplash-syndroom, ME/CVS en prikkelbaredarmsyndroom. Aan de Slag. Tijdschrift over re-integratie en Participatie. 2013;13(1/2):30–2. Bramsen I, Spaan I, Miedema H. Bevordering van dialooggestuurde re-integratie. Een onderzoek bij mensen met post-whiplash-syndroom, ME/CVS en prikkelbaredarmsyndroom. Aan de Slag. Tijdschrift over re-integratie en Participatie. 2013;13(1/2):30–2.
go back to reference Briand C, Durand M-J, St-Arnaud L, Corbière M. Work and mental health: learning from return-to-work rehabilitation programs designed for workers with musculoskeletal disorders. Int J Law & Psychiatry. 2007;30(4/5):444–57.CrossRef Briand C, Durand M-J, St-Arnaud L, Corbière M. Work and mental health: learning from return-to-work rehabilitation programs designed for workers with musculoskeletal disorders. Int J Law & Psychiatry. 2007;30(4/5):444–57.CrossRef
go back to reference Burgmans A. Patiënt arbeid en recht, naslagwerk voor hulpverleners over wetgeving en wetsuitvoering. Utrecht: Kenniscentrum Arbeid en Psyche; 2004. Burgmans A. Patiënt arbeid en recht, naslagwerk voor hulpverleners over wetgeving en wetsuitvoering. Utrecht: Kenniscentrum Arbeid en Psyche; 2004.
go back to reference Coutu M, Baril R, Durand M, Côté D, Cadieux G. Clinician-patient agreement about the work disability problem of patients having persistent pain: why it matters. J Occup Rehabil. 2013;23(1):82–92.CrossRefPubMed Coutu M, Baril R, Durand M, Côté D, Cadieux G. Clinician-patient agreement about the work disability problem of patients having persistent pain: why it matters. J Occup Rehabil. 2013;23(1):82–92.CrossRefPubMed
go back to reference Dekkers-Sánchez PM, Wind H, Sluiter JK, Frings-Dresen MHW. What promotes sustained return to work of employees on long-term sick leave? Perspectives of vocational rehabilitation professionals. Sc J Work Environ Health. 2011;37(6):481–93.CrossRef Dekkers-Sánchez PM, Wind H, Sluiter JK, Frings-Dresen MHW. What promotes sustained return to work of employees on long-term sick leave? Perspectives of vocational rehabilitation professionals. Sc J Work Environ Health. 2011;37(6):481–93.CrossRef
go back to reference Dol M, Varatharajan S, Neiterman E, McKnight E, Crouch M, McDonald E, Malachowski C, Dali N, Giau E, MacEachen E. Systematic review of the impact on return to work of return‑to‑work coordinators. J Occup Rehabil. 2021;31(4):675–698. Dol M, Varatharajan S, Neiterman E, McKnight E, Crouch M, McDonald E, Malachowski C, Dali N, Giau E, MacEachen E. Systematic review of the impact on return to work of return‑to‑work coordinators. J Occup Rehabil. 2021;31(4):675–698.
go back to reference Durand M-J, Corbière M, Coutu M-F, Reinharz D, Albert V. A review of best work-absence management and return-to-work practices for workers with musculoskeletal or common mental disorders. Work. 2014;48(4):579–89.CrossRefPubMed Durand M-J, Corbière M, Coutu M-F, Reinharz D, Albert V. A review of best work-absence management and return-to-work practices for workers with musculoskeletal or common mental disorders. Work. 2014;48(4):579–89.CrossRefPubMed
go back to reference Faber KA. Re-integratie volgens plan. Een onderzoek naar de mogelijkheden en consequenties van het gebruik van het instrument trajectplan bij re-integratie (dissertatie). Den Haag: Boom Juridische uitgevers; 2009. Faber KA. Re-integratie volgens plan. Een onderzoek naar de mogelijkheden en consequenties van het gebruik van het instrument trajectplan bij re-integratie (dissertatie). Den Haag: Boom Juridische uitgevers; 2009.
go back to reference Fisker J, Hjorthoj C, Hellström L, Eplov L. Predictors of return to work for people on sick leave with common mental disorders: a systematic review and meta-analysis. Int Arch of Occup and Environm Health. 2022;95(4):1–13.CrossRef Fisker J, Hjorthoj C, Hellström L, Eplov L. Predictors of return to work for people on sick leave with common mental disorders: a systematic review and meta-analysis. Int Arch of Occup and Environm Health. 2022;95(4):1–13.CrossRef
go back to reference Gielen M, Kluft S, Kalisvaart I, Athmer J, Blom M. Chronisch ziek, chronisch risico. Eindrapport onderzoek naar eventuele uitbreiding van de no-risk polis voor mensen met een chronische aandoening. Den Haag: Significant APE; 2021. Gielen M, Kluft S, Kalisvaart I, Athmer J, Blom M. Chronisch ziek, chronisch risico. Eindrapport onderzoek naar eventuele uitbreiding van de no-risk polis voor mensen met een chronische aandoening. Den Haag: Significant APE; 2021.
go back to reference Grosscurt R, Knapen J, Boeije H. Meedoen in de samenleving 2009–2019: Update kerncijfers participatiemonitor. Utrecht: Nivel; 2021. Grosscurt R, Knapen J, Boeije H. Meedoen in de samenleving 2009–2019: Update kerncijfers participatiemonitor. Utrecht: Nivel; 2021.
go back to reference Van Hees S, Oldenkamp M, De Putter I, Van der Hoek L, Boeije H. Participatiemonitor 2008–2016: Deelname aan de samenleving van mensen met een beperking en ouderen. Utrecht: Nivel; 2018. Van Hees S, Oldenkamp M, De Putter I, Van der Hoek L, Boeije H. Participatiemonitor 2008–2016: Deelname aan de samenleving van mensen met een beperking en ouderen. Utrecht: Nivel; 2018.
go back to reference Huysmans M, Schaafsma F, Viester L, Anema H. Multidisciplinaire leidraad participatieve aanpak op de werkplek. Amsterdam: EMGO Instituut en afdeling Sociale Geneeskunde VUMC; 2016. Huysmans M, Schaafsma F, Viester L, Anema H. Multidisciplinaire leidraad participatieve aanpak op de werkplek. Amsterdam: EMGO Instituut en afdeling Sociale Geneeskunde VUMC; 2016.
go back to reference Joossen MCW, Lugtenberg M, Arends I, Van Gestel JAWM, Schaapveld B, Terluin B, Van Weeghel J, Van der Klink JJL, Brouwers EPM. Barriers and facilitators for return to work from the perspective of workers with common mental disorders with short, medium, and long-term sickness absence: a longitudinal qualitative study. J Occup Rehab. 2022;32:272–83.CrossRef Joossen MCW, Lugtenberg M, Arends I, Van Gestel JAWM, Schaapveld B, Terluin B, Van Weeghel J, Van der Klink JJL, Brouwers EPM. Barriers and facilitators for return to work from the perspective of workers with common mental disorders with short, medium, and long-term sickness absence: a longitudinal qualitative study. J Occup Rehab. 2022;32:272–83.CrossRef
go back to reference Jurgens E, Brouwer F, Maas J, Schaafsma F, Senden S, Strikkers R, Oosterhuis T, Brocken E, Hermanns R, Holleman M, Mathies J, Ter Mull D, Raaijmakers T. Herstel en re-integratie van werkenden met het Post-COVID Syndroom – Leidraad voor bedrijfsartsen. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; 2022. Jurgens E, Brouwer F, Maas J, Schaafsma F, Senden S, Strikkers R, Oosterhuis T, Brocken E, Hermanns R, Holleman M, Mathies J, Ter Mull D, Raaijmakers T. Herstel en re-integratie van werkenden met het Post-COVID Syndroom – Leidraad voor bedrijfsartsen. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; 2022.
go back to reference Klein Hesselink J, Kraan K, Venema A, Van den Bossche S. Ziekteverzuim in Nederland in 2012. Hoofddorp: TNO; 2014. Klein Hesselink J, Kraan K, Venema A, Van den Bossche S. Ziekteverzuim in Nederland in 2012. Hoofddorp: TNO; 2014.
go back to reference KNMG. KNMG-visiedocument Zorg die werkt – naar een betere arbeidsgerichte medische zorg voor (potentieel) werkenden. Utrecht: KNMG; 2017. KNMG. KNMG-visiedocument Zorg die werkt – naar een betere arbeidsgerichte medische zorg voor (potentieel) werkenden. Utrecht: KNMG; 2017.
go back to reference Lemieux P, Durand M, Hong Q. Supervisors’ perception of the factors influencing the return to work of workers with common mental disorders. J Occup Rehabil. 2011;21(3):293–303.CrossRefPubMed Lemieux P, Durand M, Hong Q. Supervisors’ perception of the factors influencing the return to work of workers with common mental disorders. J Occup Rehabil. 2011;21(3):293–303.CrossRefPubMed
go back to reference Li-Tsang CWP, Li EJQ, Lam CS, Hui KY, Chan CCH. The effect of a job placement and support program for workers with musculoskeletal injuries: a randomized control trial(RCT) study. J Occup Rehabil. 2008;18:299–306.CrossRefPubMed Li-Tsang CWP, Li EJQ, Lam CS, Hui KY, Chan CCH. The effect of a job placement and support program for workers with musculoskeletal injuries: a randomized control trial(RCT) study. J Occup Rehabil. 2008;18:299–306.CrossRefPubMed
go back to reference Luites JWH, Kuijer PPFM, Hulshof CTJ, Kok R, Langendam MW, Oosterhuis T, Hoving JL. Achtergronddocument bij de richtlijn lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; 2020. Luites JWH, Kuijer PPFM, Hulshof CTJ, Kok R, Langendam MW, Oosterhuis T, Hoving JL. Achtergronddocument bij de richtlijn lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; 2020.
go back to reference Menting J, Zonneveld E, Hulsbosch L, Aussems C, Boeije H. Monitoring Onbeperkt meedoen! Eindrapportage overkoepelende indicatoren: 2016–2020. Nivel, Patiëntenfederatie Nederland, Trimbos instituut, Utrecht; 2021. Menting J, Zonneveld E, Hulsbosch L, Aussems C, Boeije H. Monitoring Onbeperkt meedoen! Eindrapportage overkoepelende indicatoren: 2016–2020. Nivel, Patiëntenfederatie Nederland, Trimbos instituut, Utrecht; 2021.
go back to reference Miedema HS. Chronisch Zieken en werk: arbeidsparticipatie en sociale zekerheid. In: Pool G, Heuvel F, Ranchor AV, Sanderman R, redactie. Handboek psychologische interventies bij somatische aandoeningen, 2e herziene druk. Assen: Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum; 2020. Miedema HS. Chronisch Zieken en werk: arbeidsparticipatie en sociale zekerheid. In: Pool G, Heuvel F, Ranchor AV, Sanderman R, redactie. Handboek psychologische interventies bij somatische aandoeningen, 2e herziene druk. Assen: Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum; 2020.
go back to reference Miedema HS, Engels JA. Zorgbasics werkhervatting en re-integratie. Den Haag: Boom-Lemma; 2015. Miedema HS, Engels JA. Zorgbasics werkhervatting en re-integratie. Den Haag: Boom-Lemma; 2015.
go back to reference Ntsiea MV, Van Aswegen H, Lord S, Olorunju SS. The effect of a workplace intervention programme on return to work after stroke: a randomised controlled trial. Clin Rehabil. 2015;29:663–73.CrossRefPubMed Ntsiea MV, Van Aswegen H, Lord S, Olorunju SS. The effect of a workplace intervention programme on return to work after stroke: a randomised controlled trial. Clin Rehabil. 2015;29:663–73.CrossRefPubMed
go back to reference Oosterhuis T, Smaardijk VR, Kuijer PPM, Langendam MW, Frings-Dresen MHW, Hoving JL. Systematic review of prognostic factors for work participation in patients with sciatica. Occup and Environm Medicine. 2019;76(10):772–9.CrossRef Oosterhuis T, Smaardijk VR, Kuijer PPM, Langendam MW, Frings-Dresen MHW, Hoving JL. Systematic review of prognostic factors for work participation in patients with sciatica. Occup and Environm Medicine. 2019;76(10):772–9.CrossRef
go back to reference Saunders SL, MacEachen E, Nedelec B. Understanding and building upon effort to return to work for people with long-term disability and job loss. Work. 2015;52(1):103–14.CrossRefPubMed Saunders SL, MacEachen E, Nedelec B. Understanding and building upon effort to return to work for people with long-term disability and job loss. Work. 2015;52(1):103–14.CrossRefPubMed
go back to reference Sullivan MJ, Adams H, Rhodenizer T, Stanish WD. A psychosocial risk factor-targeted intervention for the prevention of chronic pain and disability following whiplash injury. Phys Ther. 2006;86:8–18.CrossRefPubMed Sullivan MJ, Adams H, Rhodenizer T, Stanish WD. A psychosocial risk factor-targeted intervention for the prevention of chronic pain and disability following whiplash injury. Phys Ther. 2006;86:8–18.CrossRefPubMed
go back to reference Sol CCAM, Glebbeek AC, Edzes AJE, De Bok H, Busschers I, Engelsman JS, Nysten CER. Fit or unfit. Naar expliciete re-intetgratietheorieën. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam; 2011. Sol CCAM, Glebbeek AC, Edzes AJE, De Bok H, Busschers I, Engelsman JS, Nysten CER. Fit or unfit. Naar expliciete re-intetgratietheorieën. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam; 2011.
go back to reference Toye F, Seers K, Allcock N, Briggs M, Carr E, Barker K. A synthesis of qualitative research exploring the barriers to staying in work with chronic musculoskeletal pain. Disabil Rehabil. 2016;38(6):566–72.CrossRefPubMed Toye F, Seers K, Allcock N, Briggs M, Carr E, Barker K. A synthesis of qualitative research exploring the barriers to staying in work with chronic musculoskeletal pain. Disabil Rehabil. 2016;38(6):566–72.CrossRefPubMed
go back to reference Van Vilsteren M, Van Oostrom SH, De Vet HCW, Franche RL, Boot CRL, Anema JR. Workplace interventions to prevent work disability in workers on sick leave. Cochrane Database Syst Rev. 2015;2015(10):CD006955. Van Vilsteren M, Van Oostrom SH, De Vet HCW, Franche RL, Boot CRL, Anema JR. Workplace interventions to prevent work disability in workers on sick leave. Cochrane Database Syst Rev. 2015;2015(10):CD006955.
go back to reference Varekamp I, Van Dijk FJ. Workplace problems and solutions for employees with chronic diseases. Occup Med. 2010;60:287–93.CrossRef Varekamp I, Van Dijk FJ. Workplace problems and solutions for employees with chronic diseases. Occup Med. 2010;60:287–93.CrossRef
go back to reference Verhoef JAC, Bal MI, Roelofs PDDM, Borghouts JAJ, Roebroeck ME, Miedema HS. Effectiveness and characteristics of interventions to improve work participation in adults with chronic physical conditions: a systematic review. Disabil Rehabil. 2020;20:1–16. Verhoef JAC, Bal MI, Roelofs PDDM, Borghouts JAJ, Roebroeck ME, Miedema HS. Effectiveness and characteristics of interventions to improve work participation in adults with chronic physical conditions: a systematic review. Disabil Rehabil. 2020;20:1–16.
go back to reference Verhoef JAC, Miedema HS, Bal MI, Roebroeck ME. Interventies om de arbeidsparticipatie van mensen met een chronische lichamelijke aandoening te bevorderen. Ned T Revalidatiegeneesk. 2021;43(1):12–6. Verhoef JAC, Miedema HS, Bal MI, Roebroeck ME. Interventies om de arbeidsparticipatie van mensen met een chronische lichamelijke aandoening te bevorderen. Ned T Revalidatiegeneesk. 2021;43(1):12–6.
go back to reference Versantvoort M, Van Echtelt P. Belemmerd aan het werk. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2012. Versantvoort M, Van Echtelt P. Belemmerd aan het werk. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2012.
go back to reference Versantvoort M, Van Echtelt P. Beperkt in functie. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2016. Versantvoort M, Van Echtelt P. Beperkt in functie. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2016.
go back to reference Vooijs M, Leensen MC, Hoving JL, Daams JG, Wind H, Frings-Dresen MH. Disease-generic factors of work participation of workers with a chronic disease: a systematic review. Int Arch Occup Environ Health. 2015;88:1015–29.CrossRefPubMedPubMedCentral Vooijs M, Leensen MC, Hoving JL, Daams JG, Wind H, Frings-Dresen MH. Disease-generic factors of work participation of workers with a chronic disease: a systematic review. Int Arch Occup Environ Health. 2015;88:1015–29.CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Vooijs M, Van der Heide I, Leensen M, Hoving J, Wind H, Frings-Dresen M. Richtlijn Chronisch Zieken en Werk. Amsterdam: Coronel instituut AMC; 2016. Vooijs M, Van der Heide I, Leensen M, Hoving J, Wind H, Frings-Dresen M. Richtlijn Chronisch Zieken en Werk. Amsterdam: Coronel instituut AMC; 2016.
go back to reference Wagener MN, Van Opstal SEM, Miedema HS, Brandjes DPM, Dahmen R, Van Gorp ECM, Roelofs PDDM. Employment-related concerns of HIV-positive people in the Netherlands: input for a multidisciplinary guideline. J Occup Rehabil. 2014;24(4):790–7.CrossRefPubMed Wagener MN, Van Opstal SEM, Miedema HS, Brandjes DPM, Dahmen R, Van Gorp ECM, Roelofs PDDM. Employment-related concerns of HIV-positive people in the Netherlands: input for a multidisciplinary guideline. J Occup Rehabil. 2014;24(4):790–7.CrossRefPubMed
go back to reference De Wit M, Wind H, Hulshof CTJ, Frings-Dresen MHW. Person-related factors associated with work participation in employees with health problems: a systematic review. Int Arch of Occup and Environm Health. 2018;91:497–512.CrossRef De Wit M, Wind H, Hulshof CTJ, Frings-Dresen MHW. Person-related factors associated with work participation in employees with health problems: a systematic review. Int Arch of Occup and Environm Health. 2018;91:497–512.CrossRef
go back to reference Zorginstituut Nederland. Standpunt Medisch Specialistische Revalidatie – zorg zoals revalidatieartsen plegen te bieden; hoofdstuk 5 Arbeidsre-integratie. Diemen: Zorginstituut Nederland; juni 2023. Zorginstituut Nederland. Standpunt Medisch Specialistische Revalidatie – zorg zoals revalidatieartsen plegen te bieden; hoofdstuk 5 Arbeidsre-integratie. Diemen: Zorginstituut Nederland; juni 2023.
32.
Metagegevens
Titel
Weer aan het werk
Auteurs
Harald Miedema
Josephine Engels
Shirley Oomens
Copyright
2024
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2974-8_7