Top

Gepubliceerd in:

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

5 De actieve sportbeoefening in Nederland en Vlaanderen: een gelijkspel?¹

Auteurs : Jeroen Scheerder, Bart Vanreusel

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

In dit hoofdstuk staat de sportdeelname centraal. Vraagstukken die aan bod komen, zijn de meetbaarheid van sportbeoefening, de operationalisering van deze vrijetijdsactiviteit, en de vergelijking Nederland versus Vlaanderen inzake sportparticipatie. Het gaat uitsluitend om de actieve deelname aan sport. De ‘passieve sportconsumptie’ – namelijk de belangstelling voor sport in de hoedanigheid van toeschouwer, televisiekijker, radioluisteraar of krantlezer – wordt in dit hoofdstuk niet bestudeerd. Er worden evenmin uitspraken geformuleerd over de fysieke activiteit of de fysieke fitheid van de Nederlandse of de Vlaamse bevolking, wel óf, in welke mate en hoe Nederlanders en Vlamingen sportief actief zijn.

vorige hoofdstuk 4 De sociale functies en betekenissen van sport

volgende hoofdstuk 6 Sport en samenleving

Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen, KU Nijmegen.

Sociaal & Cultureel Planbureau.

Research Unit Sociaalculturele Kinesiologie, Faculteit Bewegings- & Revalidatiewetenschappen, KU Leuven.

Administratie Planning & Statistiek, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

Sociologisch Onderzoeksinstituut van het Departement Sociologie, Faculteit Sociale Wetenschappen, KU Leuven.

Deze studie maakt ook een vergelijking met Wallonië inzake sportparticipatie.

Jongeren Adviescentrum voor Sport, VU Brussel.

Vakgroep Bewegingsagogiek, Sport- & Vrijetijdsbeleid, Faculteit Lichamelijke Opvoeding & Kinesitherapie, VU Brussel.

Interuniversitair Onderzoekscentrum voor Sportbeleid in Vlaanderen.

Het dient evenwel gezegd dat ook vóór de culturele revolutie gedurende de jaren zestig al andere motieven dan competitie in de sport een rol speelden, zoals gezondheid, gezelligheid, ontspanning of avontuur. Deze beweegredenen om aan sport te doen, wogen echter niet op tegen traditionele sportwaarden als competitie, prestatiebevordering, standaardisering, reglementering, training, enzovoort (Crum 1991: 1-2; zie ook Guttmanns kenmerken van de moderne sport (1978)).

Hoewel de georganiseerde en gereglementeerde competitiesport een duidelijke karakteristiek blijft van de hedendaagse sport, is een mogelijke vraag hoe het de sport in deze enge zin in de toekomst zal vergaan. Recente kortetermijnbevindingen geven immers een geleidelijke daling in het aantal clubgeorganiseerde sportbeoefenaars aan (Ysebaert 2003: 2). Voorlopig lijken middellange- en langetermijnstudies deze trend niet te bevestigen (Scheerder & Pauwels 2002; Scheerder e.a. 2002).

In de COMPASS 1999 (Coördinated Monitoring of Participation in Sports) werden naast zeven comparative study countries ook een twintigtal andere landen opgenomen waarvoor sportparticipatiegegevens beschikbaar zijn, doch zonder dat met een crossnationaal vergelijkingscriterium rekening gehouden werd. Dit is onder meer het geval voor België (enkel gegevens voor het Franstalige landsgedeelte en niet voor Vlaanderen); zie ook: http://w3.uniroma1.it/compass/index.htm.

Dit onderzoeksbureau is intussen overgegaan in het W.J.H. Mulier Instituut. Dit instituut verricht sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek (zie http://www.mulierinstituut.nl).

Voor een overzicht van sportparticipatiestudies in Nederland en/of Vlaanderen verwijzen we naar de publicaties van Breedveld & Van der Meulen (2001), Janssens (2002[?]), Scheerder en Vanreusel (2002b) en Vanreusel e.a. (2002).

Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek, Sociaal & Cultureel Planbureau; het AVO is een vierjaarlijks, grootschalig onderzoek (aanvang in 1979) om gegevens te verkrijgen over het gebruik van een groot aantal maatschappelijke en culturele voorzieningen door de Nederlandse bevolking (6 jaar en ouder), waaronder sport (zie ook: http://www.scp.nl/onderzoek/avo99/default.htm). Resultaten uit het AVO met betrekking tot sportbeoefening kunnen onder meer geraadpleegd worden in Breedveld (2003), Breedveld en De Haan (2001), De Haan en Breedveld (2000), SCP (meerdere jaargangen), Van den Heuvel en Van der Werff (1998) en Van der Meulen (2003).

Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen, Katholieke Universiteit Nijmegen; de resultaten uit de ITS-studies zijn terug te vinden bij Manders en Kropman (1974, 1979, 1982, 1987) en bij Prinssen en Kropman (1992).

Administratie Planning & Statistiek, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap; de APS-survey is een grootschalig burgeronderzoek waarin jaarlijks gepeild wordt naar waarden, houdingen en gedragingen (o.a. sportbeoefening) bij volwassenen in Vlaanderen (zie ook: http://aps.vlaanderen.be/survey/aps_survey/APS-survey.htm). Bevindingen uit de APS omtrent actieve sportdeelname zijn terug te vinden in MVG (meerdere jaargangen), Scheerder en Pauwels (2002) en Scheerder e.a. (2003b).

Physical Fitness en Studie over de Bewegingsactiviteiten in Vlaanderen, Katholieke Universiteit Leuven; in deze sportparticipatiestudies, uitgevoerd door de onderzoekseenheid Sociale & Culturele Kinesiologie (SOCK) in samenwerking met het Studiecentrum voor Fysieke Ontwikkeling (KU Leuven), wordt sinds het einde van de jaren zestig op regelmatige tijdstippen de sportieve vrijetijdsbesteding van jongeren en volwassen bestudeerd. Voor de resultaten uit deze studies kan men terecht bij Ostyn e.a. (1980), Simons e.a. (1990), Scheerder e.a. (2002, 2003a, 2003b), Scheerder en Vanreusel (2002c) en Taks e.a. (1991). Het onderhavige onderzoek maakt uitgebreid gebruik van de gegevens uit de PF/SBV-studies.

Studiegroep voor CultuurBevordering/Sociologisch OnderzoeksInstituut, Katholieke Universiteit Leuven; de resultaten uit de SCB/SOI-studies kunnen geraadpleegd worden in Agten en Claeys (1975), Bollen e.a. (1982-83), Bosscher en Claeys (1986-87) en Claeys e.a. (1976-77).

TijdsBestedingsOnderzoek, Sociaal & Cultureel Planbureau; het TBO verzamelt sinds 1975 op vijfjaarlijkse basis gegevens over de wijze waarop Nederlanders van 12 tot 79 jaar hun tijd gedurende één week in oktober verdelen over een uiteenlopend aantal activiteiten, waaronder sportbeoefening (zie ook: http://www.tijdsbesteding.nl). Resultaten uit het TBO met betrekking tot sportbeoefening kunnen onder meer geraadpleegd worden in Breedveld (2001, 2003), SCP (meerdere jaargangen), Van den Broek e.a. (1999), Van den Heuvel en Van der Werff (1998) en Van der Meulen (2003).

Tempus Omnia Revelat – Onderzoeksgroep voor de studie van Tijd, Cultuur en Samenleving, Vrije Universiteit van Brussel; in het TOR-tijdsbudgetonderzoek worden de gegevens verzameld van Vlamingen tussen 16 en 75 jaar omtrent hun deelname gedurende één week aan een uiteenlopend aantal activiteiten, waaronder sportbeoefening (zie ook: http://www.vub.ac.be/TOR/intro/intro.phtml). Resultaten uit het TOR met betrekking tot sportbeoefening kunnen onder meer geraadpleegd worden in Glorieux en Vandeweyer (2001) en Glorieux e.a. (2001, 2002).

PanelStudie van Belgische Huishoudens; de PSBH startte in 1990 als een project in het ‘Impulsprogramma voor Maatschappelijk Onderzoek’ van het federale Ministerie voor Wetenschapsbeleid (thans Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische & Culturele Aangelegenheden). De opdracht werd toegekend aan de universiteiten van Antwerpen en Luik (zie ook: http://www.uia.ac.be/psbh).

Bij Scheerder & Vanreusel (2002) had de vergelijking Nederland – Vlaanderen betrekking op diverse meetpunten uit de voorbije decennia. Voor tijdstrendgegevens verwijzen we naar deze studie.

Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek; het AVO is een vierjaarlijks, grootschalig onderzoek (aanvang anno 1979) om gegevens te verkrijgen over het gebruik van een groot aantal maatschappelijke en culturele voorzieningen door de Nederlandse bevolking (6 jaar en ouder), waaronder sport (zie ook: http://www.scp.nl).

Studies over de Bewegingsactiviteiten in Vlaanderen; het SBV is een tienjaarlijks grootschalig onderzoek naar de actieve sportdeelname van 12- tot 18-jarige schoolgaande kinderen en hun ouders in Vlaanderen (resultaten sinds 1969). De gegevens over 1969 en 1979 komen voort uit de Physical Fitness-studies van het Studiecentrum voor Fysieke Ontwikkeling aan de KU Leuven (zie Ostyn e.a. 1980; Simons e.a. 1990).

Of in het Nederlandse AVO-onderzoek onder allochtonen eveneens West-Europeanen en Noord-Amerikanen begrepen worden, wordt in het rapport van De Haan & Breedveld (2000) niet gespecificeerd; de gegevens voor Vlaanderen in figuur 5-2 doen dat wel.

Solosporten zijn sporten die, althans voor een recreatieve beoefening, geen directe tegenstrever vereisen (De Haan & Breedveld 2000: 27).

Teamsporten zijn sporten waarvoor voor de formele spelvorm ten minste twee andere spelers noodzakelijk zijn (De Haan & Breedveld 2000: 27).

Duosporten zijn sporten waarvoor de formele spelvorm ten minste één tegenstander vereist (De Haan & Breedveld 2000: 27).

Een daling van de sportclubparticipatie in Nederland staat vast; De Haan & Breedveld (2000: 34-35) geven echter aan dat de sterke daling genuanceerd moet worden als gevolg van een wijziging in het design van de enquête tussen 1995 en 1999.

Agten, J.M. & U. Claeys (1975), ‘Sportbeoefening in Vlaanderen’. In: Sport (Brussel) 18 (3), pp. 184-188.

Beunen, G., J. Borms, J. Lefevre, J. Vrijens, B. Vanreusel & H. van der Aerschot (1993), Eurofit-barometer 1993 (Onderzoek in opdracht van het Vlaams Commissariaat-generaal voor de Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie). Brussel: Interuniversitair Onderzoekscentrum voor Sportbeleid.

Bollaert, L., M. Stoffen, P. De Knop, E. Corijn, K. Matthijs, H. Neefs & L. Delanghe (1999), Toerisme, recreatie en vrijetijd in Vlaanderen anno 2000. Syntheserapport (Onderzoek in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Administratie Wetenschap en Innovatie). Brussel/Leuven: Onderzoekseenheid Vrijetijd, Toekomst en Beleidsplanning – VUBrussel/Departement Sociologie, Afdeling Gezin, Bevolking en Gezondheidszorg – KU Leuven.

Bollaert, L., M. Stoffen, P. De Knop, E. Corijn, K. Matthijs, H. Neefs & L. Delanghe (2000), Toerisme, recreatie en vrijetijd in Vlaanderen anno 2000 (Onderzoek in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Administratie Wetenschap en Innovatie). Brussel/Leuven: Onderzoekseenheid Vrijetijd, Toekomst en Beleidsplanning – VUBrussel/Departement Sociologie, Afdeling Gezin, Bevolking en Gezondheidszorg – KU Leuven.

Bollen, K., U. Claeys, J. Hertogen & D. Naeyaert (1982-1983), Sportbeoefening in Vlaanderen opnieuw bekeken. (5 vol.). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Bollen, K., U. Claeys & J. Hertogen (1982), Sportbeoefening in Vlaanderen opnieuw bekeken (Deel 1: Onderzoeksmethode). Sportbeoefening: meetinstrumenten en algemene resultaten (Rapport 1982/1). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Bosscher, M. & U. Claeys (1986), Sportbeoefening in Vlaanderen, 1985. Sportdeelname (Deel 1: Onderzoeksmethode). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Bosscher, M. & U. Claeys (1987), Sportbeoefening in Vlaanderen, 1985. Sportbeoefening naar de diverse meetinstrumenten (Deel 2: Algemene resultaten). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Bosscher, M. & U. Claeys (1986-87), Sportbeoefening in Vlaanderen, 1985. (3 vol.). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut/Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Bosscher, M., D. Naeyaert & U. Claeys (1986), Vrijetijdsbesteding in Vlaanderen anno 1983 (Deelrapport 2: Frequentiegegevens). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Bottenburg, M. van (1994), Verborgen competitie. Over de uiteenlopende populariteit van sporten. Amsterdam: Bert Bakker.

Bottenburg, M. van & S. Smit (2000), Richtlijn Sportdeelname Onderzoek (RSO). Standaardmodel voor onderzoek naar sportdeelname. ’s-Hertogenbosch: Diopter.

Breedveld, K. (2001), ‘Sport en bewegen. Verschuivingen in de actieve vrijetijdsbesteding’. In: K. Breedveld & J. De Haan (eds.). Trends in de tijd. Een schets van recente ontwikkelingen in tijdsbesteding en tijdsordening (pp. 111-121). Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

Breedveld, K. (2003), ‘Sport en sociale cohesie. De relatie tussen sportdeelname en sociaal kapitaal’. In: K. Breedveld (ed.). Rapportage sport 2003 (pp. 247-283). Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

Breedveld, K. & J. de Haan (2001), Versporting en ontsporting. Sportdeelname in de jaren negentig. In: Vrijetijdstudies 19 (2/3), pp. 53-64.

Breedveld, K. & J. Scheerder (2003), ‘Nederland-Vlaanderen: een gelijkspel? Actieve sportbeoefening in de Lage Landen’. In: L. Van Dijk, B. Arends, J. De Haan, K. De Wit & J. Winkels (eds.). 4de NSV/VVS Marktdag Sociologie (Programmaboek van de Marktdag Sociologie 2003 van de Nederlandse Sociologische Vereniging (NSV) in samenwerking met de Vlaamse Vereniging voor Sociologie (VVS); Jonkerbosch; Nijmegen; 22 mei 2003) (p. 109). Nijmegen: Nederlandse Sociologische Vereniging.

Breedveld, K. & R. van der Meulen (2001), Trendgegevens over sport. Een overzicht van databronnen met gegevens over ontwikkelingen in de Nederlandse (breedte-)sport. Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

Broek, A. van den, W. Knulst & K. Breedveld (1999), Naar andere tijden? Tijdsbesteding en tijdsordening in Nederland 1975-1995. Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

Claeys, U. (1982a), Rationalising sports policies. Sport in European society: a transnational survey into participation and motivation (CDDS 82/25E 1). Strasbourg: Council of Europe – Committee for the Development of Sport.

Claeys, U. (1982b), Rationalising sports policies. Sport in European society: a transnational survey into participation and motivation (Technical Supplement; CDDS 82/25E 2). Strasbourg: Council of Europe – Committee for the Development of Sport.

Claeys, U. (1985), ‘Evolution of the concept of sport and the participation/nonparticipation phenomenon’. In: Sociology of Sport Journal 2 (3), pp. 233-239.CrossRef

Claeys, U. & J. van den Bosch (1963), Volksontwikkeling en vrijetijdsbesteding in Vlaanderen. Een sociologisch onderzoek bij de actieve Nederlandstalige bevolking van België. Leuven: Centrum voor Sociale Studies, Afdeling BUROP – KU Leuven.

Claeys, U., W.A. Dumon, E. Goedleven & F. van Mechelen (1964), Vrijetijdsbesteding in Vlaanderen. Een sociologisch onderzoek bij de aktieve nederlandstalige bevolking van België (Verhandelingen van het tijdschrift Volksopvoeding 5). Antwerpen: S.M. Ontwikkeling.

Claeys, U., P. Suetens, J. Hertogen & J. Theys (1976-1977), Sportbeoefening in Vlaanderen. (4 vol.). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

COMPASS (1999), Sports participation in Europe. A project seeking the co-ordinated monitoring of participation in sport in Europe. London: UK Sport.

Crum, B. (1991), Over versporting van de samenleving. Reflecties over de bewegingsculturele ontwikkelingen met het oog op sport-beleid. Rijswijk: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid & Cultuur.

De Knop, P., P. Wylleman, M. Theeboom, K. De Martelaer & J. van Hoecke (1998), ‘Youth and organized sport in Flanders’. In: International Review for the Sociology of Sport 33 (3), pp. 299-304.CrossRef

Glorieux, I. & J. Vandeweyer (2001), Dit is Belgisch … Tijdsbestedingspatronen in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Brussel: VU Brussel – Vakgroep Sociologie/Onderzoeksgroep TOR.

Glorieux, I., K. Coppens, S. Koelet, M. Moens & J. Vandeweyer (2002), Vlaanderen in uren en minuten. De tijdsbesteding van de Vlamingen in 480 tabellen. Brussel: VUBPress.

Glorieux, I., M. Moens, S. Koelet & K. Coppens (2001), Tijdsbesteding in Vlaanderen 1988-1999. Brussel: VU Brussel – Vakgroep Sociologie/Onderzoeksgroep TOR.

Gratton, C. (1997), ‘The COMPASS (Co-Ordinated Monitoring of Participation in Sports) Project. Cross-national comparative analysis of sports participation in Europe’. In: Davies, I. & E. Wolstencroft (eds.). Fifth congress of the European Assocation for Sport Management. Conference proceedings (pp. 99-106). Glasgow: EASM.

Guttmann, A. (1978), From ritual to record. The nature of modern sports. New York, NY: Columbia University Press.

Haan, J. de & K. Breedveld (2000), Trends en determinanten in de sport. Eerste resultaten uit het AVO 1999 (Werkdocument 68). Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

Heuvel, M. van den & H. van der Werff (1998), Trendanalyse sport. Ontwikkeling in sportdeelname en organisatiegraad van de sport in de periode 1975-1995. Tilburg: Katholieke Universiteit Brabant – Faculteit der Sociale Wetenschappen.

Hoyng, J. C. Roques & M. van Bottenburg (2004), Kerngegevens sportdeelname. Sportdeelname in Nederlandse gemeenten. Nieuwegein: Arko Sports Media.

Jacobs, T. & D. Stoffelen (1998), Cultuurdeelname in Vlaanderen in 1994-1995 (Cultuurstudies 3). Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

Janssens, J. (2002[?]), Jaarboek sport. Beleid en onderzoek. Nieuwegein: Arko Sports Media.

Lefevre, J., J. Bouckaert, W. Duquet & H. van der Aerschot (1999), Barometer van de fysieke fitheid van de Vlaamse jeugd. Evolutie van de fysieke fitheid van de Vlaamse jeugd (12-18 jarigen) in de jaren ’90. Brussel: Interuniversitair Onderzoekscentrum voor Sportbeleid.

Loret, A. (1995), Génération glisse dans l’eau, l’air, la neige … La révolution du sport des ‘années fun’ (Mutations 155-156). Paris: Autrement.

Manders, T. & J. Kropman (1974), Sportbeoefening en zijn organisatiegraad. (4 vol.). Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen – Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen.

Manders, T. & J. Kropman (1979), Sportdeelname: wat weten we ervan? Een literatuuroverzicht van de drempels en stimulansen voor sportbeoefening. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen – Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen.

Manders, T. & J. Kropman (1982), Sportbeoefening. Drempels en stimulansen. (4 vol.). Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen – Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen.

Manders, T. & J. Kropman (1987), Sport. Ontwikkelingen en kosten. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen – Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen.

Meulen, R. van der (2003), Beoefening. In: Breedveld, K. (ed.). Rapportage sport 2003 (pp. 71-97). Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

MVG (meerdere jaargangen). Vrind. Vlaamse regionale indicatoren. Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Administratie Planning & Statistiek.

Naeyaert, D. & U. Claeys (1984), Vrijetijdsbesteding in Vlaanderen anno 1983 (Deelrapport 1: participatiegegevens). Leuven: Sociologisch Onderzoeksinstituut, Studiegroep voor Cultuurbevordering – KU Leuven.

Ostyn, M., J. Simons, G. Beunen, R. Renson & D. van Gerven (eds.) (1980), Somatic and motor development of Belgian secondary schoolboys. Norms and standards. Leuven: Leuven University Press.

Pauwels, G. & J. Scheerder (2004), Tijd voor vrije tijd? Vrijetijdsparticipatie in Vlaanderen: sport, cultuur, media, sociale participatie en recreatie (Stativaria 32). Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap/Administratie Planning & Statistiek.

Prinssen, J. & J. Kropman (1992), Sportdeelname in Nederland. Continuïteit en veranderingen in de deelname tussen 1978 en 1990. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen – Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen.

Renson, R. (1973a), ‘Methodologische hulpmiddelen voor de afbakening van het begrip sportactiviteit’. In: Sport (Brussel) 16, pp. 157-165.

Renson, R. (1973b), Socioculturele determinanten van de somatische ontwikkeling, de motorische vaardigheid en het sportgedrag van 13-jarige Belgische jongens. (Leuven: KU Leuven – Instituut voor Lichamelijke Opleiding; doctoraatsproefschrift lichamelijke opleiding).

Renson, R. (1983), ‘Sport voor Allen. Nieuwe perspectieven in tekst en context’. In: Sport (Brussel) 26 (2/102), pp. 139-146.

Renson, R. (1996), ‘Het lijf blijft. Bewegen in postmodernistisch perspectief’. In: B. Raymaekers & A. Van de Putte (eds.). Een nieuw wereldbeeld voor een nieuwe mens? Lessen voor de eenentwintigste eeuw (Lessen voor de 21ste eeuw 2) (pp. 262-280). Leuven: Davidsfonds.

Rijsdorp, K. (1957), Sport als jong-menselijke activiteit. Utrecht: Jan Luiting Fonds.

Rodgers, B. (1977), Rationalising sports policies. Sport in its social context: international comparisons (CCC/DC 77/11E). Strasbourg: Council of Europe – Committee on Sport.

Rodgers, B. (1978), Rationalising sports policies. Sport in its social context: international comparisons (Technical Supplement; CDDS 78/19E). Strasbourg: Council of Europe – Committee for the Development of Sport.

Roques, C. (2001), ‘Sportdeelname in Rotterdam. De RSO in praktijk’. In: Vrijetijdstudies 19 (2/3), pp. 71-77.

Rossi-Mori, B., C. Neri, D. Minelli & M. Freda (2002), ‘The European COMPASS Project. The Co-Ordinated Monitoring of Participation in Sport’. In: G. Ghent, D. Kluka & D. Jones (eds.). Sport & Information (ICSSPE/CIEPSS Perspectives – The Multidisciplinary Series of Physical Education & Sport Science 4) (pp. 81-94). Oxford: Meyer & Meyer Sport.

Scheerder, J. (2003), Gelijke speelvelden? Sociale gelaagdheid van de vrijetijdssport vanuit een sociaal-cultureel veranderingsperspectief (500 p.). (Leuven: KU Leuven / Faculteit Lichamelijke Opvoeding & Kinesitherapie; doctoraatsproefschrift lichamelijke opvoeding).

Scheerder, J. (2004), Spelen op het middenveld. Vrijetijdssport als ontspanning, ontplooiing en ontmoeting (Cultuursociologische Essays 4). Tielt: Lannoo.

Scheerder, J. & K. Breedveld (2004), Incomplete democratisation and signs of individualisation. An analysis of trends and differences in sports participation in the Low Countries. In: European Journal of Sport & Society 1 (2), pp. 115-134.

Scheerder, J. & M. Decraene (2006), Vrijetijdssport in Vlaanderen. Een status quaestionis van beleid en participatie. In: Laermans, R. et al. (eds.). Cultuurparticipatie. Sectorale analyses. Leuven: KU Leuven/Centrum voor Cultuursociologie, in druk.

Scheerder, J., J. Dehaese & B. Vanreusel (eds.) (2003a), Jeugdsport in cijfers. De sportdeelname van jongeren in Vlaanderen in 2000 tabellen en grafieken (cd-rom met steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Administratie Cultuur/Afdeling Jeugd & Sport). Tielt: Lannoo.

Scheerder, J. & G. Pauwels (2002), Vlaanderen sportief gepeild! Resultaten van de APS-survey 1999 (Stativaria 26). Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap/Administratie Planning & Statistiek.

Scheerder, J. & G. Pauwels (2005), ‘In-actie(f)? Naar een verklaringsmodel voor actieve sportbeoefening in Vlaanderen’. In: J. Lievens & H. Waege (eds.). Cultuurparticipatie in breedbeeld. Eerste analyses van de survey ’Cultuurparticipatie in Vlaanderen 2003-2004’ (Cultuurkijker) (pp. 139-166). Antwerpen: De Boeck. 139-166

Scheerder, J. & G. Pauwels (2006), Sportbeoefening in Vlaanderen. Een vergelijking 1999-2004 (APS-nota’s). Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap/Administratie Planning & Statistiek, in druk.

Scheerder, J., G. Pauwels & B. Vanreusel (2003b), ‘Vlaanderen sportief gepeild: wie participeert niet? Ontwikkelingen in en determinanten van (club)sportinactiviteit’. In: Lemaître, J. (ed.). Vlaanderen gepeild! (APS Studiedag; Brussel; 6 mei 2003) (pp. 231-268). Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Administratie Planning & Statistiek.

Scheerder, J., G. Pauwels & B. Vanreusel (2004), ‘Sport en inburgering. Een empirische analyse van de relatie tussen sportbeoefening en sociaal kapitaal’. In: Tijdschrift voor Sociologie 25 (4), pp. 417-450.

Scheerder, J., R. Philippaerts, W. Duquet, L. Van Langendonck & J. Lefevre (2006), ‘Sportbeoefening in Vlaanderen. Sociaal ge(s)laagd?’ In: G. Steens (ed.), Moet er nog sport zijn. Sport, beweging en gezondheid in Vlaanderen 2002-2006. Volume 1. Antwerpen: F & G Partners.

Scheerder, J., M. Taks, B. Vanreusel & R. Renson (2002), 30 jaar breedtesport in Vlaanderen: participatie en beleid. Trends 1969-1999 (Sport & Maatschappij 1). Gent: Publicatiefonds voor Lichamelijke Opvoeding, 160 p.

Scheerder, J. & B. Vanreusel (2002a), ‘‘Sport’ in beweging. De bewegingscultuur in een veranderende samenleving’. In: P. De Knop, B. Vanreusel & J. Scheerder (eds.) Sportsociologie. Het spel en de spelers (pp. 31-56). Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Scheerder, J. & B. Vanreusel (2002b), ‘De actieve sportbeoefening in Nederland en Vlaanderen. Een indicatieve vergelijking over de laatste decennia’. In: P. De Knop, B. Vanreusel & J. Scheerder (eds.). Sportsociologie. Het spel en de spelers (pp. 97-141). Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Scheerder, J. & B. Vanreusel (2002c), Actieve sportbeoefening in Vlaanderen. Technisch verslag van de SBV’99 met enkele cijferreeksen. Leuven: Acco.

Scheerder, J. & B. Vanreusel (2004), ‘Actieve sportbeoefening in de Lage Landen. Nederland – Vlaanderen: een gelijkspel?’ In: Vlaams Tijdschrift voor Sportbeheer 182, pp. 15-29.

SCP (meerdere jaargangen), Sociaal en cultureel rapport. Den Haag: Sociaal & Cultureel Planbureau.

Simons, J., G. Beunen, R. Renson, A. Claessens, B. Vanreusel & J. Lefevre (eds.) (1990), Growth and fitness of Flemish girls. The Leuven Growth Study (HKP Sport Science Monograph 3). Champaign, Ill: Human Kinetics.

Smit, S. (2001), De Richtlijn Sportdeelname-Onderzoek (RSO). In: Vrijetijdstudies 19 (2/3), pp. 65-70.

Steens, G., R. Philippaerts, W. Duquet & J. Lefevre (2006), ‘Sportparticipatie in Vlaanderen’. In: G. Steens (ed.), Moet er nog sport zijn. Sport, beweging en gezondheid in Vlaanderen 2002-2006. Volume 1. Antwerpen: F & G Partners.

Stokvis, R. (1989), De sportwereld. Een sociologische inleiding. Alphen aan den Rijn: Samsom.

Sudman, S. & N.M. Bradburn (1974), Response effects in surveys. A review and synthesis (NORC Monographs in Social Research 16). Chicago, Ill.: Aldine.

Taks, M., R. Renson & B. Vanreusel (1991), Hoe sportief is de Vlaming? Een terugblik op 20 jaar sportbeoefening 1969-1989 (Rapporten van de Onderzoekseenheid Sociaalculturele Kinantropologie 13). Leuven: KU Leuven – Instituut voor Lichamelijke Opleiding.

Tourangeau, R., L.J. Rips & K.A. Rasinski (2000), The psychology of survey response. Cambridge: Cambridge University Press.CrossRef

Van Heddegem, L., K. De Martelaer & P. De Knop (1999), ‘In de ban van de jeugdsport. Deel 1: sportparticipatie van kinderen in georganiseerd verband. Participatiecijfers en beleving’. In: Vlaams Tijdschrift voor Sportbeheer 150, pp. 49-51.

Van Mechelen, F. (1964-1969), Vrijetijdsbesteding in Vlaanderen. (4 vol.). Antwerpen: S.M. Ontwikkeling.

Van Vlaenderen, B. & F. Bulcaen (2000), Atlas van de sport. Een aanzet tot inventarisatie van alle sportdisciplines en alle sportfederaties in België, Vlaanderen en West-Vlaanderen. Brugge: Provinciebestuur West-Vlaanderen – West-Vlaamse Sportpromotie.

Vanreusel, B. (1985), Tijdstrendanalyse van sportdeelnamestijlen. (Leuven: KU Leuven – Instituut voor Lichamelijke Opleiding; doctoraatsproefschrift lichamelijke opleiding).

Vanreusel, B. (1987), ‘Sport en sportdeelname. Rekbare begrippen’. In: Spel & Sport 6, pp. 9-13.

Vanreusel, B., P. De Knop, K. De Martelaer, G. Impens, F. Roelandt, P. Teirlinck & P. Wylleman (1992), Participatie en drop out. Een onderzoek naar jongeren van 12 tot 18 jaar in sportverenigingen (Fysieke fitheid en sportbeoefening van de Vlaamse jeugd 4. Onderzoek in opdracht van de Gemeenschapsminister van Cultuur – Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – BLOSO). Brussel: Interuniversitair Onderzoekscentrum voor Sportbeleid.

Vanreusel, B., J. Scheerder, J. Van Gestel & G. Steens (2002), ‘Secundaire bronnenanalyse van de sportparticipatie en de fysieke activiteit in Vlaanderen (Deelrapport 1)’. In: J. Lefevre, M. Taks, R. Phillipaerts, I. De Bourdeaudhuij & M. Theeboom. Onderzoek naar de graad van sportparticipatie en fysieke activiteit op Vlaams niveau en het opstellen van een instrument voor de evaluatie van sportpromotiecampagnes (Eindrapport). Brussel: Interuniversitair Onderzoekscentrum voor Sportbeleid.

Visser, J. (2001), NOC*NSF. ‘Kengetallen sportbeoefening op basis van de Richtlijn Sportdeelname-Onderzoek’. In: Vrijetijdstudies 19 (2/3), pp. 78-82.

VRIND (alle jaargangen vanaf 1993). Vrind. Vlaamse regionale indicatoren. Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Administratie Planning & Statistiek.

Webb, E.J., D.T. Campbell & R.D. Schwartz (1973), Unobtrusive measures. Nonreactive research in the social sciences (Rand McNally Sociology Series). Chicago, Ill.: Rand McNally.

Wentland, E.J. & K.W. Smith (1993), Survey responses. An evaluation of their validity. San Diego, Cal.: Academic Press.

Wylleman, P. & P. De Knop (1988), ‘Enkele cijfergegevens over jeugdsport binnen de landelijke erkende sportfederaties’. In: Sport (Brussel) 30 (4), pp. 16-27.

Wylleman, P., P. De Knop, A. Degreef, B. Dyck & M. Theeboom (1990), ‘Participatie en drop out in de jeugdsport in Vlaanderen’. In: Sport (Brussel) 32 (3), pp. 58-67.

Wylleman, P., P. De Knop, M. Theeboom & A. Degreef (1993), ‘Research into the (non)participation of youth in organized sports’. In: W. Duquet, P. De Knop & L. Bollaert (eds.) Youth sport. A social approach (pp. 145-160). Brussels: VUBPress.

Ysebaert, T. (2003), ‘Vlaamse sportclubs verliezen leden. Maar tennis, atletiek en watersport winnen veld’. In: De Standaard 5 september: 2.

Titel: 5 De actieve sportbeoefening in Nederland en Vlaanderen: een gelijkspel?1
Auteurs: Jeroen Scheerder
Bart Vanreusel
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Sportsociologie
Print ISBN: 978-90-368-1618-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1619-9

Copyright: 2016
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1619-9_5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen