Top

Gepubliceerd in:

2006 | OriginalPaper | Hoofdstuk

3 Biologische therapievormen

Auteurs : J. E. Hovens, A. J. M. Loonen

Gepubliceerd in: Handboek psychopathologie deel 2

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

De belangrijkste biologische therapievorm is behandeling met psychofarmaca. Hierin onderscheiden we: antipsychotica, antidepressiva, stemmingsstabilisatoren, anxiolytica, antipanica, hypnotica, slaap-waakregulatoren en een restgroep. Van deze medicamenten is de werkzaamheid aangetoond. Dat gebeurt in de regel in zogenaamde placebogecontroleerde onderzoeken, waarbij patiënten behandeld worden met een actief medicament of met een placebo: een middel dat er precies zo uit ziet als het werkzame medicament maar geen farmacologisch actieve stof bevat. Dergelijke onderzoeken worden bovendien dubbelblind uitgevoerd, dat wil zeggen dat noch de patiënt, noch de arts tijdens de behandeling weet wat de patiënt krijgt toegediend. Indien meerdere van dergelijke onderzoeken hebben plaatsgevonden kunnen met behulp van een zogeheten meta-analyse de gegevens samengevoegd worden om tot nog duidelijker conclusies te komen. Daarbij moet wel rekening gehouden worden met een beperking van deze placebogecontroleerde studies, namelijk dat zij voor het merendeel plaatsvinden in het kader van de registratie van een geneesmiddel. In dergelijke onderzoeken worden de patiënten streng geselecteerd. Daarom zijn zij geen natuurgetrouwe afspiegeling van de werkelijkheid in psychiatrische instellingen. Bovendien wordt vooral onderzocht of het middel werkzaam is en niet of het middel ook nuttig is in de behandeling op langere termijn van een patiënt.

vorige hoofdstuk 2 Specialistisch somatisch onderzoek

volgende hoofdstuk 4 Psychotherapie: effectiviteit en indicatiestelling

De jaarlijkse uitgave van de Commissie Farmaceutische Hulp van het College van Zorgverzekeringen, waarin alle in Nederland beschikbare geneesmiddelen vermeld worden.

Abrams, R. (2002). Electroconvulsive therapy. Oxford: Oxford University Press.

Baeken, C. & Pieters, G. (2003) Zijn bètablokkers een effectieve behandeling bij door antipsychotica geïnduceerde acathisie? Tijdschrift voor Psychiatrie, 45, 287–291.

Barth-Van Veldhuizen, H.G.J., Reinders, C., Loonen, A.J.M. & Nolen, W.A. (2003). Anticonvulsiva bij agressie, angststoornissen, psychotische stoornissen en alcohol- en cocaïneonttrekkingsverschijnselen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 45, 35–43.

Birkenhäger, T.K.& Broek, W.W. van den (2004). Treatment of depressed inpatients. Academisch proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam.

Brambilla, P., Barale, F. & Soares, J.C. (2003). Atypical antipsychotics and mood stabilization in bipolar disorder. Psychopharmacology, 166, 315–332.PubMed

Broek, W.W. van den, Huyser, J., Koster, A.M., Leentjens, A.F.G., Stek, M., Thewissen, M.I. e.a. (2000). Richtlijn elektroconvulsietherapie. Amsterdam: Boom.

Calabrese, J.R., Bowden, C.L., Sachs, G.S., Ascher, J.A., Monaghan, E. & Rudd, G.D. (1999). A double-blind placebo-controlled study of lamotrigine monotherapy in outpatients with bipolar I depression. Journal of Clinical Psychiatry, 60, 79–88.PubMedCrossRef

Couvée, J.E. (2002). Towards a treatment of chronic benzodiazepine users suffering from depression. Academisch proefschrift. Universiteit Leiden.

Den Boer, J.A. & Westenberg, H.G. (1988). Effect of a serotonin and noradrenaline uptake inhibitor in panic disorder: A double-blind comparative study with fluvoxamine and maprotiline. International Clinical Psychopharmacology, 3, 59–74.CrossRef

Feldman, R.P., Alterman, R.L. & Goodrich, J.T. (2001). Contemporary psychosurgery and a look into the future. Journal of Neurosurgery, 95, 944–956.PubMedCrossRef

Geddes, J., Freemantle, N., Harrison, P. & Bebbington, P. (2000). Atypical antipsychotics in the treatment of schizophrenia: Systematic overview and meta-regression analysis. British Medical Journal, 321, 1371–1376.PubMedCentralPubMedCrossRef

Gent, E.M. van (1996). Manisch-depressieve stoornis en zwangerschap. In W.A. Nolen, E.M. Hartong & E.A.M. Knoppert-van der Klein (red.), Behandelingsstrategieën bij de manisch-depressieve stoornis (pp. 76–83). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

George, M.S., Nahas, Z., Kozel, F.A., Li, X., Yamanaka, K., Mishory, A. & Bohning, D.E. (2003). Mechanisms and the current state of transcranial magnetic stimulation. CNS Spectrums, 8, 496–514.PubMed

George, M.S., Nahas, Z. Bohning, D.E., Kozel, F.A., Anderson, B., Chae, J.-H. e.a. (2002). Vagus nerve stimulation therapy. Neurology, 59 (Suppl 4), S56-S61.PubMedCrossRef

Grunze, H., Kasper, S., Goodwin, G., Bowden, Ch., Baldwin, D., Licht, R.W. e.a. (2003). The World Federation of Societies of Biological Psychiatry (WFSBP) guidelines for the biological treatment of bipolar disorders. Part II: Treatment of mania.World Journal of Biological Psychiatry, 4, 5–13.PubMedCrossRef

Harten, P.N. van (2000). Bewegingsstoornissen door antipsychotica. Amsterdam: Boom.

Hartong, E. (2000). Het profylactisch effect van lithium en carbamazepine bij patiënten met een bipolaire stoornis. Academisch proefschrift. Katholieke Universiteit Nijmegen.

Hovens, J.E., Loonen, A.J.M.& Timmerman, L. (Red). (2004). Handboek neurobiologische psychiatrie. Utrecht: De Tijdstroom.

Hughes, J.R., Goldstein, M.G., Hurt, R.D. & Shiffman, S. (1999). Recent advances in the pharmacotherapy of smoking. Journal of the American Medical Association, 28, 72–76.CrossRef

Knegtering, R. (2003). Antipsychotic treatment and sexual functioning, role of prolactin. Academisch proefschrift. Rijksuniversiteit Groningen.

Kopell, B.H., Greenberg, B. & Rezai, A.R. (2004). Deep brain stimulation for psychiatric disorders. Journal of Clinical Neurophysiology, 21, 51–67.PubMedCrossRef

Lebovitz, H.E. (2003). Metabolic consequences of atypical antipsychotic drugs. Psychiatric Quarterly, 74, 277–290.PubMedCrossRef

Lenox, R.H., en Hahn, C.G. (2000). Overview of the mechanism of action of lithium in the brain: Fifty-year update. Journal of Clinical Psychiatry, 61, Suppl 9, 5–15.PubMed

Loonen, A.J.M. (1983). Depotneuroleptica. Journal of Drug Research, 8, 1998–2005.

Loonen, A.J.M. (1997). Commentary: Are SSRI’s true antidepressant drugs? A plea for the re-evaluation of their therapeutic potential and safety. Pharmacy, World & Science, 19, 70–72.CrossRef

Loonen, A.J.M. (2001). Pharmacokinetic drug interactions of SSRI’s revisited. Practical Issues in Mood and Anxiety Disorders, 17, 1–8.

Loonen, A.J.M. (2004). Het beweeglijke brein. De neurowetenschappelijke achtergrond van de psychische functies. Mension: Badhoevedorp.

Loonen, A.J.M. (2005a). Effecten van atypische antipsychotica (I): biologisch substraat. Patient Care: Neuropsychiatrie en Gedragsneurologie, 4, 79–85.

Loonen, A.J.M. (2005b). Effecten van atypische antipsychotica (II): werkingsmechanisme. Patient Care: Neuropsychiatrie en Gedragsneurologie, 4, 212–228.

Loonen, A.J.M. (2005c). De ene SSRI is de andere niet. Werkingsmechanisme en farmacologische verschillen. Maandblad geestelijke Volksgezondheid, 60, 193–206.

Moleman, P., Birkenhäger, T.K.& Broek, W.W. van den (2004). Praktische psychofarmacologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Multidisciplinaire richtlijn depressie (2005). Utrecht: CBO/Trimbos-instituut.

Multidisciplinaire richtlijn schizofrenie (2005). Utrecht: CBO/Trimbos-instituut.

Nolen, W.A. (1985). Komen de monoamino-oxidaseremmers weer terug? Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 129, 1571–1576.PubMed

Nolen, W.A., Knoppert-van der Klein, M., Honig, A., Bouvy, P.F., Klompenhouwer, J.-L., Witt, A. de & Ravelli, D.P. (2001). Richtlijn bipolaire stoornissen. Amsterdam: Boom.

Oostervink, F., Nolen, W.A., Hoenderboom, A.C.G. & Kupka, R.W. (2000). Het risico van lithiumresistentie na stoppen en herstart na langdurig gebruik. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 144, 401–404.PubMed

Quitkin, F.M. (2002). Depression with atypical features: Diagnostic validity, prevalence, and treatment. Primary Care, Companion Journal of Clinical Psychiatry, 4, 94–99.CrossRef

Romach, M., Busto, U., Somer, G., Kaplan, H.L. & Sellers, E. (1995). Clinical aspects of chronic use of alprazolam and lorazepam. American Journal of Psychiatry, 152, 1161–1167.PubMedCrossRef

Sheehan, D.V. (1984). The treatment of panic and phobic disorders. In J.G. Bernstein (Ed.), Clinical psychopharmacology (pp. 93–109). Littleton, MA:Wright.

Valenstein, E. (1986). Great and desperate cures. New York: Basic Books.

Wahlbeck, K., Cheine, M.& Essali, M.A. (2000). Clozapine versus typical neuroleptic medication for schizophrenia (Cochrane Review). Oxford: The Cochrane Library.

Waraich, P.S., Adams, C.E., Roque, M., Hamil, K.M.& Marti, J. (2002). Haloperidol dose for the acute phase of schizophrenia (Cochrane Review). Oxford: The Cochrane Library.

Wardenier, M., Slooff, C.J. & Arends, J. (2000). Efficacy of risperidone, olanzapine and clozapine in the treatment of therapy resistant schizophrenia. Acta Neuropsychiatrica, 12, 183–192.

Wurff, F.B. van der, Stek, M.L., Hoogendijk, W. J. & Beekman, A.T. (2003). The efficacy and safety of ECT in depressed older adults: A literature review. International Journal of Geriatric Psychiatry, 18, 894–904.PubMedCrossRef

Yatham, L.N. (2002). Mood stabilization and the role of antipsychotics. International Clinical Psychopharmacology, 17 (Suppl 3), S21–27.PubMed

Titel: 3 Biologische therapievormen
Auteurs: J. E. Hovens
A. J. M. Loonen
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Handboek psychopathologie deel 2
Print ISBN: 978-90-313-4479-6

Elektronisch ISBN: 978-90-313-9244-5

Copyright: 2006
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9244-5_3

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen