Top

Gepubliceerd in:

01-05-2013 | Artikelen

Vrije wil

Auteur: Dr. ir. Frans Sluyter

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 2/2013

Samenvatting

De vraag of de mens een vrije wil heeft, is aan de ene kant zo oud als de weg naar Kralingen en aan de andere kant levendiger dan ooit. Dit debat vindt niet alleen aan de toog plaats maar ook in wetenschappelijke kringen. In dit artikel probeer ik een neurobiologische en -psychologische kijk op dit oeroude raadsel te geven. Filosofische beschouwingen, in het bijzonder de moderne visie op de vrije wil, en de consequenties hiervan komen ook aan bod.

vorige artikel 7,0 Tesla MRI van het brein: modeverschijnsel of toekomstperspectief?

volgende artikel Hoe stabiel en betrouwbaar is hersenactiviteit in de amygdala en prefrontale cortex? Een longitudinale studie bij gezonde adolescenten

Baars, B.J. (2002). The conscious access hypothesis: origins and recent evidence. TRENDS in Cognitive Sciences, 6,1,47-52. [Meest gangbare cognitieve bewustzijnstheorie]PubMedCrossRef

Baars, B.J., Ramsøy, T.Z. & Laureys, S. (2003). Brain, conscious experience and the observing self. TRENDS in Neurosciences 26(12), 671-675. [Het observerende zelf in frontopariëtale gebieden]PubMedCrossRef

Blackmore, S. (2010). Consciousness, an introduction. London: Hodder Education. [Meest recente, volledige boek inzake bewustzijn]

Blackmore, S. (2005). Consciousness, a very short introduction. New York: Oxford University Press. [Zeer leesbare introductie in zakformaat]

Blackmore, S. (2006). Conversations on consciousness. New York: Oxford University Press. [Interviews met bewustzijnsonderzoekers]

Bode, S., He, A.H., Soon, C.S., Trampel, R., Turner, R. & Haynes, J-D. (2011). Tracking the unconscious generation of free decisions using ultra-high field fMRI. PloS ONE, 6,6,:e21612 http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0021612 [vervolgartikel en uitbreiding van Soon et al. (2008) (zie later)]CrossRef

Desmurget, M., Reilly, K.T., Richard, N., Szathmari, A., Mottolese, C. & Sirigu, A. (2009). Movement intention after parietal cortex stimulation in humans. Science, 324, 811-813. [Directe elektrische stimulatie van pariëtale cortex en het wilsgevoel]PubMedCrossRef

Fried, I., Mukamel, R. & Kreiman, G. (2011). Internally generated preactivation of single neurons in human medial cortex predicts volition. Neuron, 69, 548-562. [Afleiding van afzonderlijke neuronen voorspelt intentie; blikvanger]PubMedCrossRef

Gerber, B. (2012). Is there a neurobiology of free will? European Molecular biology Organization (EMBO) reports, 13, 17-19. [Opiniestuk vrije wil] http://www.nature.com/embor/journal/v13/n1/full/embor2011229a.html CrossRef

10.

Haggard, P. (2008). Human volition: towards a neuroscience of will. Nature Reviews Neuroscience, 9, 934-946. [Uitstekend overzichtsartikel]PubMedCrossRef

11.

Haggard, P. (2009). The sources of human volition. Science 324, 731-733. [Plaats in het brein van ‘vrije’ wil en intentiegevoel; bespreking Desmurget (zie eerder)]PubMedCrossRef

12.

Harris, S. (2012). Free Will. New York: Free Press. [Uitstekend, essay-achtig, klein boek met de duidelijke boodschap dat vrije wil een illusie is]

13.

Heisenberg, M. (2009). Is free will an illusion? Nature 459, 164-165. [Opiniestuk vrije wil]PubMedCrossRef

14.

Långsjö, J.W., Alkire, M.T., Kaskinoro, K., Hayama, H., Maksimow, A., Kaisti, K.K., Aalto, S., Aantaa, R., Jääskeläinen, S.K., Revonsuo, A. & Scheinin, H. (2012). Returning from oblivion: imaging the neural core of consciousness. The Journal of Neuroscience, 32, 4935-4943. [Recent bewustzijnsartikel, hersencorrelaten]PubMedCrossRef

15.

Rolls, E. T. & Deco. G. (2011). Prediction of decisions from noise in the brain before the evidence is provided. Frontiers in Neuroscience, 5,33. [Simulatie-onderzoek]PubMedCrossRef

16.

Sluyter, F. (2012a). Bewustzijn. Neuropraxis, 16, 35-45.CrossRef

17.

Sluyter, F. (2012b). Zelf. Neuropraxis, 16, 192-199.CrossRef

18.

Smith, K. (2011). Taking Aim at free will. Nature, 477, 23-25. [Nieuwsitem plus interviewfragmenten]PubMedCrossRef

19.

Soon, C.S., Brass, M., Heinze, H-J. & Haynes, J-D. (2008). Unconscious determinants of free decisions in the human brain. Nature Neuroscience, 11, 543-545. [Blikvangend onderzoek over de onderbewuste bijdrage aan de uitkomst van ‘vrije’ (bewuste) beslissingen]PubMedCrossRef

20.

Vohs, K.D. & Schooler, J.W. (2008). The value of believing in free will. Psychological Science, 19, 49-54. [Psychologische experimenten om het effect van het geloof/ongeloof in vrije wil te bepalen]PubMedCrossRef

Titel: Vrije wil
Auteur: Dr. ir. Frans Sluyter
Publicatiedatum: 01-05-2013
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 2/2013
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-013-0009-9

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2013

Hoe stabiel en betrouwbaar is hersenactiviteit in de amygdala en prefrontale cortex? Een longitudinale studie bij gezonde adolescenten

7,0 Tesla MRI van het brein: modeverschijnsel of toekomstperspectief?

Signalement

Woorden vooraf