Top

Gepubliceerd in:

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

16 Van paars naar Balkenende II

Auteur : J.M. Boot

Gepubliceerd in: De Nederlandse gezondheidszorg

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Na 2000 liep het tweede kabinet-Kok op zijn eind. In 2004 was alweer het tweede kabinet-Balkenende onderweg. Van economische voorspoed is Nederland in economisch zwaar weer terechtgekomen. De centrale thema’s van bestuur en beleid van de Nederlandse gezondheidszorg waren in het vorige hoofdstuk Paars gekleurd. Ze worden in dit hoofdstuk doorgetrokken voor deze periode van politieke en economische verandering. Dat kan ook heel goed, want de nieuwe minister voor Volksgezondheid, Hoogervorst, meldde ‘de herziening van het stelsel van curatieve zorg door te zetten

vorige hoofdstuk 15 Paars volksgezondheidsbeleid

volgende hoofdstuk 17 Kabinetten-Balkenende IV en -Rutte

Hoofdlijnen herziening stelsel voor curatieve zorg, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, p. 3.

Hoofdlijnen herziening stelsel voor curatieve zorg, a.w., p. 3.

Zie hfdst. 14, noot 41, en: Elsinga, E., ‘Tien jaar stelselwijziging in de Nederlandse gezondheidszorg’, in: Handboek structuur en financiering gezondheidszorg, Elsevier gezondheidszorg, Maarssen, 1996 (losbladig), deel 1, 1.1-34.

Ministerie van VWS, Beweging in de zorg; krachten en ontwikkelingen in de zorg, Den Haag, 2000, bijlage.

Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, Sociale ziektekostenverzekering voor iedereen, Den Haag, 1997; Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, De rollen verdeeld, Zoetermeer, 2000; Sociaal Economische Raad, Naar een gezond stelsel van ziektekostenverzekeringen, Den Haag, 2000; Ministerie van VWS, Beweging in de zorg; krachten en ontwikkelingen in de zorg, Den Haag, 2000; Ministerie van VWS, Grenze(n)loze zorg, Den Haag, 2000; Ministerie van VWS, Gezondheid, zorg en stelsel, Den Haag, 2000; Consumentenbond, Maak de zorg beter; 10 eisen waaraan een zorgstelsel moet voldoen, Den Haag, 2001; Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie, De meetlat voor een gezond stelsel, Utrecht, 2001.

Ministerie van VWS, Met zorg veranderen; verslag van een Kurhausconferentie, Den Haag, 2000; Met zorg verzekeren; verslag van een Kurhausconferentie, Den Haag, 2001; De Balie, Het stelsel op de schop; verslag van een debatserie, Amsterdam, 2001; Public Health Forum, Public Health is het stelsel; een manifest, Utrecht, 2001.

Subcommissie onderzoek besluitvorming volksgezondheid (subcommissie-Willems), Onderzoek besluitvorming volksgezondheid, Den Haag, 1994.

Vraag aan bod; hoofdlijnen van vernieuwing van het zorgstelsel, Ministerie van VWS, Den Haag, 2001.

Vraag aan bod; hoofdlijnen van vernieuwing van het zorgstelsel, a.w., p. 6.

Commissie Modernisering Curatieve Zorg (commissie-Biesheuvel), Gedeelde zorg: betere zorg, Ministerie van VWS, Den Haag, 1994.

Beleidsbrief modernisering curatieve zorg (tweede fase), Ministerie van VWS, Den Haag, 2001.

Met zorg kiezen, Ministerie van VWS, Den Haag, 2001.

Voortgang uitvoering ‘Met zorg kiezen’, Ministerie van VWS, brief aan de Tweede Kamer d.d. 17 april 2003.

Verruiming ZBC regeling, Ministerie van VWS, brief aan de Tweede Kamer d.d. 30 maart 2003.

Kasdorp, J.P., ‘Hoofdlijnen van het veranderingsproces: voorjaar 2003’, in: Handboek structuur en financiering gezondheidszorg, Elsevier gezondheidszorg, Maarssen, 1996 (losbladig), deel 1, 1.10-1.

Exploderende zorguitgaven, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, Zoetermeer, 2003.

Alphen, T. van, Hoofdlijnen, gezondheidseffecten en trends; Gezondheidseffectscreening van het Hoofdlijnenakkoord 2003: meedoen, meer werk, minder regels, Public Health Forum, Utrecht, 2003.

Het EMU-saldo is het vorderingensaldo van de totale overheid. Dit betekent dat niet alleen de financiën van de rijksoverheid meetellen voor het EMU-saldo, maar ook die van de decentrale overheden (zoals gemeenten, provincies en waterschappen) en premiegefinancierde sectoren als de sociale zekerheid en de zorg.

Exploderende zorguitgaven; signalement over uitgavenmanagement, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, Zoetermeer, 2003.

Contouren van een basispakket, Gezondheidsraad, Den Haag, 2003; Financiële bouwstenen zorg, ministeries van Volksgezondheid en Financiën, Den Haag, 2003.

Exploderende zorguitgaven; signalement over uitgavenmanagement, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, Zoetermeer, 2003, p. 17.

OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development, Health at a Glance, Paris, 2009.

Vuijsje, H., Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrubt, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, Zoetermeer, 2000, p. 22-25.

Hoofdlijnen herziening stelsel voor curatieve zorg, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, p. 4-5.

Geest, S.A. van der, F.T. Schut en M. Varkevisser, ‘Eerlijk prijzen in de zorg’, in: Economisch Statistische Berichten, 88 (2003), nr. 4415, p. 470-473.

Beleidsvisie acute zorg, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003. Zie verder: Varkevisser, M., S.A. van der Geest en F.T. Schut, Concurrentie tussen Nederlandse ziekenhuizen: de deelmarkt voor reguliere klinische zorg, OCFEB/Erasmus Universiteit, Rotterdam, 2004; Varkevisser, M., S.A. van der Geest en F.T. Schut, Gereguleerde concurrentie in de curatieve zorg: de deelmarkten spoedeisende zorg en electieve zorg in dagbehandeling, OCFEB/Erasmus Universiteit, Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg, Rotterdam, 2003.

Herziening van het stelsel van overheidsbemoeienis met het aanbod van zorginstellingen (Wet Exploitatie Zorginstellingen); derde nota van wijziging, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003; Herziening van het stelsel van overheidsbemoeienis met het aanbod van zorginstellingen (Wet Exploitatie Zorginstellingen); nota naar aanleiding van het tweede nader overleg, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, p. 2; Vereenvoudiging van het stelsel van overheidsbemoeienis met het aanbod van zorginstellingen (Wet Toelating Zorginstellingen), vierde nota van wijziging, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004.

Beleidsvisie acute zorg, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003.

Zie hiervoor: Ambulancezorg, ministerie van VWS, Den Haag, 2003; Referentiekader spreiding en beschikbaarheid, Den Haag, 2004.

Opleiden en taakherschikking; kabinetsstandpunt op rapporten, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003; De arts van straks, een nieuw medisch opleidingscontinuüm, KNMG, Utrecht, 2002; Zorg Onderzoek Nederland, Evaluatie van de Wet op de Beroepen in de Individuele gezondheidszorg (Wet BIG), Den Haag, 2002; Taakherschikking in de gezondheidszorg, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, Zoetermeer, 2003. Inzake stuurgroep Modernisering Opleidingen en Beroepsuitoefening in de Gezondheidszorg: Intrekking instellingsbesluit, Staatscourant 21 december 2006, nr. 249, p. 90.

‘Kijken naar de mogelijkheden voor meer prestatiegerichte bekostiging; de voorzichtige kijk van minister Ab Klink op de huisartsenzorg’, in: Huisarts in praktijk, 18 (2007), nr. 8, p. 12.

Wet herziening overeenkomstenstelsel zorg, Tweede Kamer, vergaderjaar 2002-2003, 28994, nr. 5.

Deze drie wetsvoorstellen kregen eind 2004 in de Eerste Kamer een integrale behandeling. ‘Dat onderstreept de gemeenschappelijke richting van de drie wetsvoorstellen, die alle drie van belang zijn voor het openbreken van het huidige gesloten systeem van aanbodregulering. Tevens faciliteren deze wetsvoorstellen de geleidelijke overgang naar vraagsturing, dat wil zeggen naar een situatie waarin de beslissingen over de inzet van middelen zo veel mogelijk worden genomen daar waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten. Het kabinet verwacht dat zo’n situatie verzekeraars en aanbieders meer ruimte biedt om de zorg op een efficiënte wijze in te richten, en dat het aanbod zich meer en sneller zal richten naar de vraag van patiënten en verzekerden.’ Dat neemt niet weg dat ze wel afzonderlijk in werking kunnen treden. Zij zijn qua positie en karakter niet gelijk. Memorie van antwoord betreffende WTZI/HOZ/WTG ExPres, Ministerie van VWS, Den Haag, 29 oktober 2004, p. 1 en 4. Zie voor een overzicht van wijzigingen ten opzichte van de bestaande wetgeving (WZV, Ziekenfondswet/AWBZ en WTG) p. 73-85.

Wet tot regeling van een sociale verzekering voor geneeskundige zorg voor de gehele bevolking (Zorgverzekeringswet), kamerstuk, 17 september 2004.

Hoofdlijnen herziening stelsel voor curatieve zorg, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, p. 9-10.

Visiedocument AWBZ-zorgmarkten, Nederlandse Mededingingsautoriteit, Den Haag, 2004, p. 38.

Op weg naar een bestendig stelsel voor langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004.

Timmermans, J. en I. Woittiez, Advies ramingen verpleging en verzorging, SCP, Den Haag, 2004.

Ross-van Dorp, C., Toespraak tot Zorgverzekeraars Nederland d.d. 19 april 2004.

Op weg naar een stelsel voor langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, p. 10.

Op weg naar een stelsel voor langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning, a.w., p. 16.

Wijmen, F.C.B. van, ‘Kwaliteitsbeleid en kwaliteitsregulering: een wisselwerking tussen overheidsbeleid en particuliere verantwoordelijkheid in Nederland’, in: Acta Hospitalia, 42 (2002), nr. 1, p. 49-65.

Standpunt op evaluatie Wet Kwaliteit Zorginstellingen, Ministerie van VWS, brief d.d. 10 juni 2002.

Inspectie voor de Gezondheidszorg, ‘Kwaliteitsborging in zorginstellingen: intentie, wet en praktijk’, in: De staat van de gezondheidszorg 2002, Den Haag, 2002.

Kingma, H., in: Verslag startconferentie ‘Kwaliteit van Zorg’, 12 februari 2003, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003.

Kwaliteit van zorg, Ministerie van VWS, brief d.d. 4 december 2002.

Kwaliteit van zorg, a.w., p. 6.

Kwaliteit van zorg, a.w., p. 9.

Zie hiervoor: verslagen conferenties ‘Kwaliteit van zorg’, 12 februari, 19 maart en 9 april 2003, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003.

Met betrekking tot het inkopen van goede zorg zijn deze afspraken bevestigd op de vervolgconferentie in mei 2004 ‘Meetbaar weten’. Deze afspraken gaan over het maken van concrete kwaliteitsafspraken bij zorginkoop, het betrekken van de mening van verzekerden bij de inkoop van zorg, het naar derden verantwoorden van de eigen prestaties, het stimuleren van vernieuwingen en het uitvoeren van projecten om de gang van zaken bij zorginstellingen te verbeteren. Kwaliteit van zorg; voortgang en nieuwe initiatieven, Ministerie van VWS, Den Haag, brief d.d. 19-10-2004, p. 3.

Zie onder meer: KNMG, Kwaliteitsmanifest, Utrecht, 2003; Linssen, C., ‘Kwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg’, in: Handboek Kwaliteit van Zorg, 2001, BI 7.1.1., p. 1-30; Bos, J.T., M. Geurts en C. Wagner, ‘Werken aan een samenhangend kwaliteitsbeleid’, in: Handboek Kwaliteit van Zorg, 2003, nr. B II 3.1.3, p. 1-30; Algera, M. en M. Zijp, ‘Kwaliteitstoetsing vanuit cliëntenperspectief in de thuiszorg’, in: Handboek Zorg Thuis, 2004, A.1.1, p. 1-8; Kwaliteitsbeleid RPCP’s Noord-Brabant: raamwerk voor kwaliteitsverbetering, KITTZ, Groningen, 2003; Putman, C. en M. Versluijs, ‘Over het hoe en waarom van het patiëntenperspectief: aandacht voor kwaliteit in richtlijnen’, in: Kwaliteit in Beeld, 2003, nr. 3, p. 14-16; Cornelissen, A.M.H. en H. Lieverdink, De rol van ziekenfondsen bij kwaliteit van zorg, College Toezicht Zorgverzekeringen, Diemen, 2003; Landa, S., Kwaliteitskader zorginkoop door ziekenfondsen, College voor Zorgverzekeringen, Diemen, 2004; ‘Kwaliteitsafspraken bij overeenkomst’, in: Toezicht in uitvoering, 6 (2004), nr. 2, p. 9; ‘Richtsnoer “Onderhandelen over de kwaliteit van zorg”; richtsnoer van het College voor Zorgverzekeringen van 29 januari 2004’, in: Handboek Kwaliteit van Zorg, 2004, E 6.1, p. 1-34; Haeck, J., ‘Langs de meetlat: Inspectie komt met de eerste prestatie-indicatoren van ziekenhuizen’, in: Medisch Contact, 59 (2004), nr. 32-33, p. 1254-1257; Pasch, T. van de en M. van der Most, ‘Inspectie verhoogt effectiviteit van toezicht: Jenneke van Veen: “Naleving richtlijnen toetsen”’, in: TVZ Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 114 (2004), nr. 5, p. 39-40; Kahn, S., ‘Toezicht en (overheids-) interventie in de zorg’, in: Tijdschrift voor Gezondheidsrecht, 28 (2004), nr. 1, p. 4-18.

Zie: Inspectie voor de Gezondheidszorg, Patiëntveiligheid; definitielijst, Den Haag, 2004; Inspectie voor de Gezondheidszorg, Kwaliteit en veiligheid in de particuliere klinieken voor de somatische zorg, Den Haag, 2004.

Rijksbegroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Sdu Uitgevers, ’s-Gravenhage, 2003, p. 25.

Zie ook: Schrijvers, A.J.P. e.a. (red.), Moderne patiëntenzorg in Nederland; van kennis naar actie, Elsevier gezondheidszorg, Maarssen, 2002, p. 13-14.

Kwaliteit van zorg, a.w., p. 3.

Toespraak van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H. Hoogervorst, tijdens de tweede Schoklandbijeenkomst van het programma Sneller Beter op 30 juni 2004. Zie ook: Sneller beter, Ministerie van VWS, Den Haag, brief d.d. 20 november 2003; ‘Kwaliteit en efficiëntie in ziekenhuizen gaan hand in hand’, in: Vraag in Beeld, 4 (2004), nr. 3, p. 6-8.

Sneller beter, Ministerie van VWS, Den Haag, brief d.d. 20 november 2003, p. 2.

Zie daarvoor ook: www.snellerbeter.nl (beleid, zomer 2004).

Sneller beter, a.w., p. 4-5.

Programma sneller beter, www.snellerbeter.nl (najaar 2004).

Dit programma werd uitgevoerd door het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO, het Instituut voor Beleid en Management van de Gezondheidszorg (iBMG) van de Erasmus Universiteit en de Orde van Medisch Specialisten. Zie voor resultaten: Sneller Beter peiler 3, Sneller beter werkt; een veiliger ziekenhuis voor de patient, brochure, 2007.

Het betreft hier Peter Bakker, Roel Willems, Johan van der Werf en Ad Scheepbouwer. Zie: Bakker, P. (voorzitter), Het kan écht: betere zorg voor minder geld: sneller beter – de logistiek in de zorg; eindrapportage TPG, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004; Willems, R., Hier werk je veilig, of je werkt hier niet; Sneller Beter – de veiligheid in de zorg, eindrapportage, Shell Nederland, 2004; Werf, J. van der, Rekenschap en transparantie moet je omarmen; eindrapportage, Aegon, 2005; Scheepbouwer, A., Zorg voor innovatie!; innovatie en ICT in de curatieve zorg, KPN, Den Haag, 2006.

Landelijk actieprogramma kwaliteit; deelprogramma care, Ministerie van VWS, Den Haag, brief d.d. 29 juni 2004, p. 2-3.

Voortgang sneller beter/landelijk actieprogramma kwaliteit, innovatie en doelmatigheid ziekenhuizen, Ministerie van VWS, Den Haag, brief d.d. 10-9-2004; Landelijk actieprogramma kwaliteit; deelprogramma care, a.w.

Ross-van Dorp, C. van, Zorg voor Beter, brief DGB/HM-2553665, Ministerie van VWS, Den Haag, 2005.

Zorg voor Beter was een initiatief van het Ministerie van VWS, in samenspraak met de brancheorganisaties, beroepsverenigingen en cliëntorganisaties. ZonMw had de regie.

Kwaliteit van zorg; voortgang en nieuwe initiatieven, Ministerie van VWS, Den Haag, brief d.d 19-10-2004, p. 2.

Langer gezond leven; ook een kwestie van gezond gedrag, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003.

Hoogervorst, H., ‘Gezond leven’, schrijven aan de voorzitter van de Tweede Kamer, p. 2, in: Langer gezond leven; ook een kwestie van gezond gedrag, Ministerie van VWS, Den Haag, 2003.

Schuil, P.B. e.a., Nederlands leerboek voor de jeugdgezondheidszorg, deel A: organisatie, Van Gorcum, Assen, 2002 (5e, herziene druk).

Ministeries van VROM en VWS, Gezondheid en milieu: opmaat voor een beleidsversterking, TK 2001-2002, 28 089, nr. 1.

Ministeries van VROM en VWS, Actieprogramma gezondheid en milieu, uitwerking van een beleidsversterking, TK 2001-2002, 28 089, nr. 2.

GGD Nederland, Op weg naar een duurzame organisatie van de medische milieukunde bij GGD’en, Utrecht, 2001.

Strategie infectieziektebestrijding, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, brief d.d. 19-03-04.

Versterken infectieziektebestrijding, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, brief d.d. 13-10-04, p. 3.

Versterken infectieziektebestrijding, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, brief d.d. 13-10-04, p. 3-4.

In Strategie infectieziektebestrijding, a.w., p. 3, werd nog gesproken van een Infectieziekteautoriteit (IZA), die als onderdeel van VWS de volgende taken zou uitvoeren:

Bundeling infectieziektebestrijding:

Afstemmen bij overheidsgefinancierd onderzoek, respectievelijk opsporing en signalering.
Verzamelen en analyseren van nationale en internationale gegevens en waarschuwen bij dreigende risico’s.
(Adviseren over het) beschikbaar stellen van budgetten/subsidies aan instanties in de infectieziektebestrijding, opdat professionele weging en prioriteitstelling kunnen plaatsvinden.
Bevorderen van samenwerking tussen of fusie van instanties die zich met verschillende vormen van infectieziektebestrijding bezig houden.

Communicatie namens de rijksoverheid:

Communicatie en afstemming met de internationale professionele organisaties, waaronder het Europese Centrum voor Ziektepreventie- en bestrijding (ECDPC) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Communicatie namens de overheid naar de bevolking bij acute bedreigingen van de volksgezondheid door infectieziekten.

Ondersteuning van beroepsbeoefenaren:

Verspreiden van nationale en internationale gegevens en waarschuwen bij dreigende risico’s.
Consulteren en adviseren van beroepsbeoefenaren in de infectieziektebestrijding.
Landelijke protocollen en standaarden (laten) ontwikkelen en dwingend voorschrijven.

4 Centraal aansturen bij (voorbereiding op) dreiging of uitbraken met grote of acute volksgezondheidsdreiging:

Adviseren van de minister van VWS.
Beoordelen van de kwaliteit van het voorbereiden en uitvoeren van de infectieziektebestrijding in gewone situaties en in crisissituaties.
Zo nodig (namens de minister) aanwijzingen geven aan besturen (gemeenten, ziekenhuizen, verpleeghuizen, beroepsgroepen en dergelijke).
Draaiboeken (laten) opstellen.

Inspectie voor de Gezondheidszorg, Algemeen toezicht bij GGD’en in de periode 1999-2002, Den Haag, 2003.

Versterken infectieziektebestrijding, Ministerie van VWS, Den Haag, 2004, brief d.d. 13-10-04, p. 6-7.

Titel: 16 Van paars naar Balkenende II
Auteur: J.M. Boot
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: De Nederlandse gezondheidszorg
Print ISBN: 978-90-313-8005-3

Elektronisch ISBN: 978-90-313-8006-0

Copyright: 2013
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-8006-0_16

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen