Top

Gepubliceerd in:

01-05-2014 | Beschouwing

Somberheid in de palliatieve fase

Auteurs: Dr. Franca Warmenhoven, Dr. Mieke Vermandere, Peter Lucassen, prof.dr. Kris Vissers, prof.dr. Bert Aertgeerts, prof.dr. Jan De Lepeleire

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 5/2014

Samenvatting

Warmenhoven F, Vermandere M, Lucassen P, Vissers K, Aertgeerts B, De Lepeleire J. Somberheid in de palliatieve fase. Huisarts Wet 2014;57(5):236–8.

Dat patiënten in de palliatieve fase somber en verdrietig zijn, is normaal en begrijpelijk. De exclusief psychiatrische blik die zulke somberheid benoemt als ‘depressieve stoornis’, is in zo’n situatie verraderlijk. Zij kan beter verruild worden voor een bredere, ‘salutogene’ benadering die zich niet uitsluitend richt op klachten en risicofactoren, maar ook probeert krachtbronnen aan te boren die de patiënt helpen het verdriet een plaats te geven en ‘gezond te sterven’.

vorige artikel Een samenwerkingsmodel voor patiënten met chronische nierschade

volgende artikel Steekproefgrootte

Statline. Causes of death; main primary causes of death, sex, age [internet]. Voorburg: CBS, 1990-2014. http://statline.cbs.nl/StatWeb, geraadpleegd maart 2014.

Cijfers over doodsoorzaken [internet]. Brussel: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, 2010-2014. http://www.zorg-en-gezondheid.be/Cijfers/Sterftecijfers/Cijfers-over-doodsoorzaken/, geraadpleegd maart 2014.

WHO definition of palliative care [internet]. Geneva: WHO, 1998-2014. http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/, geraadpleegd maart 2014.

Stiefel R, Die Trill M, Berney A, Olarte JM, Razavi A. Depression in palliative care: A pragmatic report from the Expert Working Group of the European Association for Palliative Care. Support Care Cancer 2001;9:477–88.PubMedCrossRef

Horwitz AV, Wakefield JC. The loss of sadness: How psychiatry transformed normal sorrow into depressive disorder. Oxford: Oxford University Press, 2007.

McWhinney IR. Textbook of family medicine. Oxford: Oxford University Press, 2009.

American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 4th ed., text revision. Washington (DC): American Psychiatric Press, 2000. Ch. 6: Mood disorders.

Reeve JL, Lloyd-Williams M, Dowrick C. Revisiting depression in palliative care settings: the need to focus on clinical utility over validity. Palliat Medicine 2008;22:383–91.

Warmenhoven F, Van Rijswijk E, Van Hoogstraten E, Van Spaendonck K, Lucassen P, Prins J, et al. How family physicians address diagnosis and management of depression in palliative care patients. Ann Fam Med 2012;10:330–6.PubMedCrossRef

10.

American Psychiatric Association. DSM-IV patiëntenzorg: Diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Lisse: Swets & Zeitlinger, 1996.

11.

Van Weel-Baumgarten EM, Van Gelderen MG, Grundmeijer HGLM, Licht-Strunk E, Van Marwijk HWJ, Van Rijswijk HCAM, et al. NHG-Standaard De-pressie (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:252-9. https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/depressie, geraadpleegd maart 2014.

12.

Dowrick C. Beyond depression: A new approach to understanding and management. Oxford: Oxford University Press, 2009.CrossRef

13.

Baart A. Aandacht: etudes in presentie. Den Haag: Boom Lemma, 2011.

14.

Heyrman J, Declercq T, Rogiers R, Pas L, Michels J, Goetinck M, et al. Depressie bij volwassenen: Aanpak door de huisarts. Huisarts Nu 2008;37:284-317. http://www.domusmedica.be/documentatie/richtlijnen/overzicht/depressie.html, geraadpleegd maart 2014.

15.

Depp CA, Glatt SJ, Jeste DV. Recent advances in research on successful or healthy aging. Curr Psychiatry Rep 2007;9:7–13.PubMedCrossRef

16.

Antonovsky A. Health, stress and coping. San Francisco: Jossey-Bass, 1979.

17.

Antonovsky A. The salutogenic model as a theory to guide health promotion. Health Promotion International 1996;11:11–8.CrossRef

18.

Kuhl D. What dying people want: Practical wisdom for the end of life. New York: PublicAffairs, 2002.

19.

Warmenhoven F, Lucassen P, Vermandere M, Aertgeerts B, Van Weel C, Vissers K, et al. ‘Life is still worth living’: A pilot exploration of self-reported resources of palliative care patients while facing a terminal illness. In: Warmenhoven F. Depression in palliative care. Normal sadness or disorder? [proefschrift]. Nijmegen: Radboud Universiteit, 2013. p. 91-106. http://hdl. handle.net/2066/112641, geraadpleegd maart 2014.

20.

Fredrickson BL. The role of positive emotions in positive psychology. The broaden-and-build theory of positive emotions. Am Psychol 2001;56:218–26.PubMedCrossRef

21.

Malterud K, Hollnagel H. Positive self-assessed general health in patients with medical problems: A qualitative study from general practice. Scand J Prim Health Care 2004;22:11–5.PubMedCrossRef

22.

Leget C. Van levenskunst tot stervenskunst: Over spiritualiteit in de palliatieve zorg. Tielt: Lannoo, 2008.

23.

Leget C, Staps T, Van de Geer J, Mur-Arnoldi C, Wulp M, Jochemsen H. Richtlijn spirituele zorg, versie 1.0 [internet]. Utrecht: VIKC, 2010. http://www.oncoline.nl/spirituele-zorg, geraadpleegd maart 2014.

Titel: Somberheid in de palliatieve fase
Auteurs: Dr. Franca Warmenhoven
Dr. Mieke Vermandere
Peter Lucassen
prof.dr. Kris Vissers
prof.dr. Bert Aertgeerts
prof.dr. Jan De Lepeleire
Publicatiedatum: 01-05-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 5/2014
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-014-0124-8

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2014

Geef ook milde rokers stopadvies

Wachttijden zijn gezond

‘Telenefrologie heeft veel praktische voordelen’

Meteen fysio bij lage rugpijn

Gelijk

Gynaecomastie is niet altijd onschuldig