Skip to main content
Top

2018 | OriginalPaper | Hoofdstuk

13. Preventie van seksuele grensoverschrijding

Auteurs : Drs. Willy van Berlo, Dr. Mechtild Höing, Drs. Nico van Oosten

Gepubliceerd in: Leerboek seksuologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Dit hoofdstuk behandelt seksuele grensoverschrijding bij zowel jongeren als volwassenen. Eerst wordt er stilgestaan bij de definities, begripsbepalingen, prevalentie en kenmerken van plegers van vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Na een korte inkijk in het landelijke preventiebeleid rond seksuele grensoverschrijding, staan we stil bij de ontwikkeling van evidence-based preventieprogramma’s. Daarbij is er aandacht voor theorieën en modellen, risicofactoren, en risicogroepen zoals mensen met een beperking. Vervolgens wordt concreet ingegaan op bestaande programma’s ter preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag voor zowel jongeren als volwassenen, met specifieke aandacht voor de werkzaamheid van deze programma’s. Het hoofdstuk eindigt met een kort besluit.
Literatuur
1.
go back to reference Elliott, I. A. (2017). A self-regulation model of sexual grooming. Trauma, Violence, & Abuse, 18, 83–97.CrossRef Elliott, I. A. (2017). A self-regulation model of sexual grooming. Trauma, Violence, & Abuse, 18, 83–97.CrossRef
2.
go back to reference Klettke, B., Hallford, D. J., & Mellor, D. J. (2014). Sexting prevalence and correlates: A systematic literature review. Clinical Psychology Review, 34, 44–53.CrossRef Klettke, B., Hallford, D. J., & Mellor, D. J. (2014). Sexting prevalence and correlates: A systematic literature review. Clinical Psychology Review, 34, 44–53.CrossRef
3.
go back to reference Twisk, D., & Borne, M. van den (2017). Seksuele grensoverschrijding. In H. de Graaf & S. Meijer (Red.), Seks onder je 25e. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2017. Utrecht/Amsterdam: Rutgers/SOA AIDS Nederland: H 7. Twisk, D., & Borne, M. van den (2017). Seksuele grensoverschrijding. In H. de Graaf & S. Meijer (Red.), Seks onder je 25e. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2017. Utrecht/Amsterdam: Rutgers/SOA AIDS Nederland: H 7.
4.
go back to reference Berlo, W. van, & Twisk, D. (2017). Seksueel geweld en seksuele grensoverschrijding. In H. de Graaf & C. Wijsen (Red.), Seksuele gezondheid in Nederland 2017. Delft: Eburon: H. 7. Berlo, W. van, & Twisk, D. (2017). Seksueel geweld en seksuele grensoverschrijding. In H. de Graaf & C. Wijsen (Red.), Seksuele gezondheid in Nederland 2017. Delft: Eburon: H. 7.
5.
go back to reference Okur, P., Knaap, L. M. van der, & Bogaerts, S. (2015). Prevalence and nature of child sexual abuse in the Netherlands: Ethnic differences? Journal of Child Sexual Abuse, 24, 1–15.CrossRef Okur, P., Knaap, L. M. van der, & Bogaerts, S. (2015). Prevalence and nature of child sexual abuse in the Netherlands: Ethnic differences? Journal of Child Sexual Abuse, 24, 1–15.CrossRef
6.
go back to reference Buysse, A., Caen, M., Dewaele, A., Enzlin, P., Lievens, J., T’Sjoen, G., et al. (Red.). (2013). Seksuele gezondheid in Vlaanderen. Gent: Academia Press. Buysse, A., Caen, M., Dewaele, A., Enzlin, P., Lievens, J., T’Sjoen, G., et al. (Red.). (2013). Seksuele gezondheid in Vlaanderen. Gent: Academia Press.
7.
go back to reference Hellemans, S., & Buysse, A. (2013). Seksueel grensoverschrijdend gedrag. In A. Buysse, M. Caen, A. Dewaele, P. Enzlin, J. Lievens, G. T’Sjoen, M. van Houtte, & H. Vermeersch (Red.), Seksuele gezondheid in Vlaanderen (pag. 217–240). Gent: Academia Press. Hellemans, S., & Buysse, A. (2013). Seksueel grensoverschrijdend gedrag. In A. Buysse, M. Caen, A. Dewaele, P. Enzlin, J. Lievens, G. T’Sjoen, M. van Houtte, & H. Vermeersch (Red.), Seksuele gezondheid in Vlaanderen (pag. 217–240). Gent: Academia Press.
8.
go back to reference Haas, S. de (2014). Seksueel geweld en grensoverschrijding. In H. de Graaf, B. Bakker, & C. Wijsen (Red.), Een wereld van verschil. Seksuele gezondheid van LHBT’s in Nederland 2013. Utrecht: Rutgers WPF. Haas, S. de (2014). Seksueel geweld en grensoverschrijding. In H. de Graaf, B. Bakker, & C. Wijsen (Red.), Een wereld van verschil. Seksuele gezondheid van LHBT’s in Nederland 2013. Utrecht: Rutgers WPF.
9.
go back to reference Rutgers, W. P. F. (2013). Wat maakt het verschil? Diversiteit in de seksuele gezondheid van LHBT’s, een verkenning. Utrecht: Rutgers WPF. Rutgers, W. P. F. (2013). Wat maakt het verschil? Diversiteit in de seksuele gezondheid van LHBT’s, een verkenning. Utrecht: Rutgers WPF.
10.
go back to reference Berlo, W. van, Haas, S. de, Oosten, N. van, Dijk, L. van, Brants, L., Tonnon, S., et al. (2011). Beperkt weerbaar. Een onderzoek naar seksueel geweld bij mensen met een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperking. Utrecht: Rutgers WPF/Movisie. Berlo, W. van, Haas, S. de, Oosten, N. van, Dijk, L. van, Brants, L., Tonnon, S., et al. (2011). Beperkt weerbaar. Een onderzoek naar seksueel geweld bij mensen met een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperking. Utrecht: Rutgers WPF/Movisie.
11.
go back to reference European Union Agency for Fundamental Rights (FRA) (2014). Violence against women: An EU-wide survey Main results. Luxemburg: FRA. European Union Agency for Fundamental Rights (FRA) (2014). Violence against women: An EU-wide survey Main results. Luxemburg: FRA.
12.
go back to reference Krahé, B., Berger, A., Vanwesenbeeck, I., Bianchi, G., Chliaoutakis, J., Fernández-Fuertes, A. A., et al. (2015). Prevalence and correlates of young people’s sexual aggression perpetration and victimisation in 10 European countries: A multi-level analysis. Culture Health & Sexuality, 17, 682–699.CrossRef Krahé, B., Berger, A., Vanwesenbeeck, I., Bianchi, G., Chliaoutakis, J., Fernández-Fuertes, A. A., et al. (2015). Prevalence and correlates of young people’s sexual aggression perpetration and victimisation in 10 European countries: A multi-level analysis. Culture Health & Sexuality, 17, 682–699.CrossRef
13.
go back to reference Watts, C., & Zimmermans, C. (2002). Violence against women: Global scope and magnitude. Lancet, 359, 1232–1237.CrossRef Watts, C., & Zimmermans, C. (2002). Violence against women: Global scope and magnitude. Lancet, 359, 1232–1237.CrossRef
14.
go back to reference Kuyper, L., Wit, J. de, Adam, P., Woertman, L., & Berlo, W. van (2009). Laat je nu horen! Een onderzoek naar grensoverschrijdende seksuele ervaringen en gedragingen onder jongeren. Utrecht: Universiteit Utrecht/Rutgers Nisso Groep. Kuyper, L., Wit, J. de, Adam, P., Woertman, L., & Berlo, W. van (2009). Laat je nu horen! Een onderzoek naar grensoverschrijdende seksuele ervaringen en gedragingen onder jongeren. Utrecht: Universiteit Utrecht/Rutgers Nisso Groep.
15.
go back to reference Vries, H. de, Dijkstra, M., & Kuhlman, P. (1988). Self-efficacy: The third factor besides attitude and subjective norm as a predictor of behavioural intentions. Health Education Research, 3, 273–282.CrossRef Vries, H. de, Dijkstra, M., & Kuhlman, P. (1988). Self-efficacy: The third factor besides attitude and subjective norm as a predictor of behavioural intentions. Health Education Research, 3, 273–282.CrossRef
16.
go back to reference Vries de, Robbé M., Vogel, V. de, Koster, K., & Bogaerts, S. (2015). Protective factors for sexually violent offending with the SAPROF. Sex Abuse, 27, 51–70.CrossRef Vries de, Robbé M., Vogel, V. de, Koster, K., & Bogaerts, S. (2015). Protective factors for sexually violent offending with the SAPROF. Sex Abuse, 27, 51–70.CrossRef
17.
go back to reference Teten Tharp, A., DeGue, S., Valle, L. A., Brookmeyer, K. A., Massetti, G. M., & Matjasko, J. L. (2012). A systematic qualitative review of risk and protective factors for sexual violence perpetration. Trauma, Violence, and Abuse, 14, 133–167.CrossRef Teten Tharp, A., DeGue, S., Valle, L. A., Brookmeyer, K. A., Massetti, G. M., & Matjasko, J. L. (2012). A systematic qualitative review of risk and protective factors for sexual violence perpetration. Trauma, Violence, and Abuse, 14, 133–167.CrossRef
18.
go back to reference Vanwesenbeeck, I., Zessen, G. van, Ingham, R., Jaramazovic, E., & Stevens, D. (1999). Factors and processes in heterosexual competence and risk: An integrated review of the evidence. Psychology and Health, 14, 25–50.CrossRef Vanwesenbeeck, I., Zessen, G. van, Ingham, R., Jaramazovic, E., & Stevens, D. (1999). Factors and processes in heterosexual competence and risk: An integrated review of the evidence. Psychology and Health, 14, 25–50.CrossRef
19.
go back to reference Zenderen, K. van, Berlo, W. van, Vink, R. (2014). Seksueel (ongewenst) gedrag in de residentiële jeugdzorg en reacties van professionals: Een literatuuronderzoek. Utrecht: Rutgers WPF/Leiden: TNO. Zenderen, K. van, Berlo, W. van, Vink, R. (2014). Seksueel (ongewenst) gedrag in de residentiële jeugdzorg en reacties van professionals: Een literatuuronderzoek. Utrecht: Rutgers WPF/Leiden: TNO.
20.
go back to reference Graaf, H. de, Meijer, S., Poelman, J., Vanwesenbeeck, I. (2005). Seks onder je 25ste. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2005. Delft: Eburon. Graaf, H. de, Meijer, S., Poelman, J., Vanwesenbeeck, I. (2005). Seks onder je 25ste. Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2005. Delft: Eburon.
21.
go back to reference Ehrensaft, K., Cohen, P., Brown, J., Smailes, E., Chen, H., & Johnson, J. G. (2006). Intergenerationele overdracht van partnergeweld: Een prospectief onderzoek van 20 jaar. Gezinstherapie wereldwijd., 3, 253–287. Ehrensaft, K., Cohen, P., Brown, J., Smailes, E., Chen, H., & Johnson, J. G. (2006). Intergenerationele overdracht van partnergeweld: Een prospectief onderzoek van 20 jaar. Gezinstherapie wereldwijd., 3, 253–287.
22.
go back to reference Krahé, B., Waizenhöfer, E., Fritsche, I., et al. (2000). The prevalence of sexual aggression and victimization among homosexual men. Journal of Sex Research, 37, 142–150.CrossRef Krahé, B., Waizenhöfer, E., Fritsche, I., et al. (2000). The prevalence of sexual aggression and victimization among homosexual men. Journal of Sex Research, 37, 142–150.CrossRef
23.
go back to reference Höing, M., & Berlo, W. van (2006). Seksuele dwang. In F. Bakker & I. Vanwesenbeeck (Red.), Seksuele gezondheid in Nederland 2006 (pag. 157–166). Delft: Eburon. Höing, M., & Berlo, W. van (2006). Seksuele dwang. In F. Bakker & I. Vanwesenbeeck (Red.), Seksuele gezondheid in Nederland 2006 (pag. 157–166). Delft: Eburon.
24.
go back to reference Classen, C., Palesh, O. G., & Aggarwal, R. (2005). Sexual revictimization: A review of the empirical literature. Trauma violence & abuse, 6, 103–129.CrossRef Classen, C., Palesh, O. G., & Aggarwal, R. (2005). Sexual revictimization: A review of the empirical literature. Trauma violence & abuse, 6, 103–129.CrossRef
25.
go back to reference Outsem, R. van (2007). Sexually abusive behaviour in juveniles: Deviant and non-deviant pathways. Journal of sexual aggression, 13, 169–179.CrossRef Outsem, R. van (2007). Sexually abusive behaviour in juveniles: Deviant and non-deviant pathways. Journal of sexual aggression, 13, 169–179.CrossRef
26.
go back to reference Ward, T., & Siegert, R. J. (2002). Towards a comprehensive theory of child sexual abuse: A theory knitting perspective. Psychology, Crime & law, 8, 319–351.CrossRef Ward, T., & Siegert, R. J. (2002). Towards a comprehensive theory of child sexual abuse: A theory knitting perspective. Psychology, Crime & law, 8, 319–351.CrossRef
27.
go back to reference Lane, S. (1997). The sexual abuse cycle. In G. Ryan & S. Lane (Eds.), Juvenile sexual offending. San Francisco: Jossey-Bass Inc. Lane, S. (1997). The sexual abuse cycle. In G. Ryan & S. Lane (Eds.), Juvenile sexual offending. San Francisco: Jossey-Bass Inc.
28.
go back to reference Bruijn, P. de, Burrie, I., & Wel, F. van (2006). A risky boundary: Unwanted sexual behaviour among youth. Journal of Sexual Aggression, 12, 81–96.CrossRef Bruijn, P. de, Burrie, I., & Wel, F. van (2006). A risky boundary: Unwanted sexual behaviour among youth. Journal of Sexual Aggression, 12, 81–96.CrossRef
29.
go back to reference Haas, S. de, Berlo, W. van, Bakker, F., & Vanwesenbeeck, I. (2012). Prevalence and characteristics of sexual violence in the Netherlands, the risk of revictimization and pregnancy: Results from a national population survey. Violence and Victims, 27, 592–608.CrossRef Haas, S. de, Berlo, W. van, Bakker, F., & Vanwesenbeeck, I. (2012). Prevalence and characteristics of sexual violence in the Netherlands, the risk of revictimization and pregnancy: Results from a national population survey. Violence and Victims, 27, 592–608.CrossRef
30.
go back to reference Rennison, C. M., & Addington, L. A. (2014). Violence against college women. A Review to identify limitations in defining the problem and inform future research. Trauma, Violence & Abuse, 15, 159–169.CrossRef Rennison, C. M., & Addington, L. A. (2014). Violence against college women. A Review to identify limitations in defining the problem and inform future research. Trauma, Violence & Abuse, 15, 159–169.CrossRef
31.
go back to reference Young, B. J., & Furman, W. (2008). Interpersonal factors in the risk for sexual victimization and its recurrence during adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 37, 297–309.CrossRef Young, B. J., & Furman, W. (2008). Interpersonal factors in the risk for sexual victimization and its recurrence during adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 37, 297–309.CrossRef
32.
go back to reference Maxwell, C. D., Robinson, A. L., & Post, L. A. (2003). The nature and predictors of sexual victimization and offending among adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 32, 465–477.CrossRef Maxwell, C. D., Robinson, A. L., & Post, L. A. (2003). The nature and predictors of sexual victimization and offending among adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 32, 465–477.CrossRef
33.
go back to reference Hines, D. A. (2007). Predictors of sexual coercion against women and men: A multilevel, multinational study of university students. Archives of Sexual Behavior, 36, 403–422.CrossRef Hines, D. A. (2007). Predictors of sexual coercion against women and men: A multilevel, multinational study of university students. Archives of Sexual Behavior, 36, 403–422.CrossRef
34.
go back to reference Vanwesenbeeck, I. (2008). Sexual violence and the MDG’s. International Journal of Sex Health, 20, 25–50.CrossRef Vanwesenbeeck, I. (2008). Sexual violence and the MDG’s. International Journal of Sex Health, 20, 25–50.CrossRef
35.
go back to reference Finkelhor, D. (1984). Child sexual abuse; new theory and research. London, New York: The Free press. Finkelhor, D. (1984). Child sexual abuse; new theory and research. London, New York: The Free press.
36.
go back to reference Hudson, S. M., & Ward, T. (2000). Interpersonal competency in sex offenders. Behavior Modification, 24, 494–527.CrossRef Hudson, S. M., & Ward, T. (2000). Interpersonal competency in sex offenders. Behavior Modification, 24, 494–527.CrossRef
37.
go back to reference Krahé, B. (1998). Sexual aggression among adolescents. Psychology of Women Quarterly, 22, 537–554.CrossRef Krahé, B. (1998). Sexual aggression among adolescents. Psychology of Women Quarterly, 22, 537–554.CrossRef
38.
go back to reference Krahé, B., Bieneck, S., & Scheinberger-Olwig, R. (2007). The role of sexual scripts in sexual aggression and victimization. Archives of Sexual Behavior, 36, 687–701.CrossRef Krahé, B., Bieneck, S., & Scheinberger-Olwig, R. (2007). The role of sexual scripts in sexual aggression and victimization. Archives of Sexual Behavior, 36, 687–701.CrossRef
39.
go back to reference Krahé, B., Scheinberger, O. R., & Kolpin, S. (2000). Ambiguous communication of sexual intentions as a risk marker of sexual aggression. Sex Roles, 42, 313–337.CrossRef Krahé, B., Scheinberger, O. R., & Kolpin, S. (2000). Ambiguous communication of sexual intentions as a risk marker of sexual aggression. Sex Roles, 42, 313–337.CrossRef
40.
go back to reference Kuyper, L., Wit, J. de, Adam, P., Woertman, L., & Berlo, W. van (2011). Het vervolg op ‘Laat je nu horen!’. Utrecht: Universiteit Utrecht/Rutgers WPF. Kuyper, L., Wit, J. de, Adam, P., Woertman, L., & Berlo, W. van (2011). Het vervolg op ‘Laat je nu horen!’. Utrecht: Universiteit Utrecht/Rutgers WPF.
41.
go back to reference Sionéan, C., DiClemente, R. J., Wingood, G. M., Crosby, R., Cobb, B. K., Harrington, K., et al. (2002). Psychosocial and behavioral correlates of refusing unwanted sex among African-American adolescent females. Journal of Adolescent Health, 30, 55–63.CrossRef Sionéan, C., DiClemente, R. J., Wingood, G. M., Crosby, R., Cobb, B. K., Harrington, K., et al. (2002). Psychosocial and behavioral correlates of refusing unwanted sex among African-American adolescent females. Journal of Adolescent Health, 30, 55–63.CrossRef
42.
go back to reference Haas, S. de (2009). Sexual harassment in a male dominated workplace. Academisch proefschrift. Delft: Eburon. Haas, S. de (2009). Sexual harassment in a male dominated workplace. Academisch proefschrift. Delft: Eburon.
43.
go back to reference Keygnaert, I., & Temmerman, M. (2008). Concise report: Hidden violence is a silent rape. Results of the project: Prevention of sexual and gender-based violence against refugees in Europe: A participatory approach. Gent: ICHR UGent. Keygnaert, I., & Temmerman, M. (2008). Concise report: Hidden violence is a silent rape. Results of the project: Prevention of sexual and gender-based violence against refugees in Europe: A participatory approach. Gent: ICHR UGent.
44.
go back to reference Lorenz, K., & Ullman, S. (2016). Alcohol and sexual assault victimization: Research findings and future directions. Aggression and Violent Behavior, 31, 82–94.CrossRef Lorenz, K., & Ullman, S. (2016). Alcohol and sexual assault victimization: Research findings and future directions. Aggression and Violent Behavior, 31, 82–94.CrossRef
45.
go back to reference Wit, M. de, Moonen, X., & Douma, J. (2011). Richtlijn effectieve interventies LVB. Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVB. Wit, M. de, Moonen, X., & Douma, J. (2011). Richtlijn effectieve interventies LVB. Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVB.
46.
go back to reference Versluis, W., & Laan, E. (2003). Effectiviteit van seksueel misbruik preventieprogramma’s voorkinderen ter voorkoming van seksueel misbruik. Tijdschrift voor Seksuologie, 27, 187–195. Versluis, W., & Laan, E. (2003). Effectiviteit van seksueel misbruik preventieprogramma’s voorkinderen ter voorkoming van seksueel misbruik. Tijdschrift voor Seksuologie, 27, 187–195.
47.
go back to reference Kirby, D., Laris, B., & Rolleri, L. (2007). Sex and HIV education programs: Their impact on sexual behaviours of young people throughout the world. Journal of adolescent Health, 40, 206–217.CrossRef Kirby, D., Laris, B., & Rolleri, L. (2007). Sex and HIV education programs: Their impact on sexual behaviours of young people throughout the world. Journal of adolescent Health, 40, 206–217.CrossRef
48.
go back to reference Nation, M., Crusto, C., Wandersman, A., Kumpfer, K. L., Seybolt, D., Morrisey-Kane, E., et al. (2003). What works in prevention. Principles of effective prevention programmes. American Psychologist, 58, 449–456.CrossRef Nation, M., Crusto, C., Wandersman, A., Kumpfer, K. L., Seybolt, D., Morrisey-Kane, E., et al. (2003). What works in prevention. Principles of effective prevention programmes. American Psychologist, 58, 449–456.CrossRef
49.
go back to reference Zwi KJ, Woolfenden SR, Wheeler DM, O’Brien TA, Williams KW. School-based education programmes for the prevention of child sexual abuse (review). Cochrane database of systematic reviews 2007;3. Zwi KJ, Woolfenden SR, Wheeler DM, O’Brien TA, Williams KW. School-based education programmes for the prevention of child sexual abuse (review). Cochrane database of systematic reviews 2007;3.
50.
go back to reference Gibson, L. E., & Leitenberg, H. (2000). Child sexual abuse prevention programs: Do they decrease the occurrence of child sexual abuse? Child Abuse & Neglect, 24, 1115–1125.CrossRef Gibson, L. E., & Leitenberg, H. (2000). Child sexual abuse prevention programs: Do they decrease the occurrence of child sexual abuse? Child Abuse & Neglect, 24, 1115–1125.CrossRef
51.
go back to reference DeGue, S., Valle, L. A., Holt, M. K., Massetti, G. M., Matjasko, J., & Teten, Tharp A. (2014). A systematic review of primary prevention strategies for sexual violence perpetration. Aggression and Violent Behavior, 19, 346–362.CrossRef DeGue, S., Valle, L. A., Holt, M. K., Massetti, G. M., Matjasko, J., & Teten, Tharp A. (2014). A systematic review of primary prevention strategies for sexual violence perpetration. Aggression and Violent Behavior, 19, 346–362.CrossRef
52.
go back to reference Schaafsma, D. (2015). Wegwijzer omgaan met seksualiteit. Gericht op mensen met een verstandelijke beperking. Den Haag: Ministerie van VWS. Schaafsma, D. (2015). Wegwijzer omgaan met seksualiteit. Gericht op mensen met een verstandelijke beperking. Den Haag: Ministerie van VWS.
53.
go back to reference Goenee, M., Walle, R. van de, & Berlo, W. van (2012). Interventies voor preventie, signalering en behandeling van seksueel geweld bij mensen met een beperking: Inventarisatie van aanbod en kwaliteit. Utrecht: Rutgers WPF. Goenee, M., Walle, R. van de, & Berlo, W. van (2012). Interventies voor preventie, signalering en behandeling van seksueel geweld bij mensen met een beperking: Inventarisatie van aanbod en kwaliteit. Utrecht: Rutgers WPF.
54.
go back to reference Zoon, M. (2012). Wat werkt bij jeugdigen met een licht verstandelijke beperking?. Utrecht: NJi. Zoon, M. (2012). Wat werkt bij jeugdigen met een licht verstandelijke beperking?. Utrecht: NJi.
55.
go back to reference Felten, H., & Storms, O. (2016). Literatuuronderzoek achtergrond Je Lijf, je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over grenzen in relaties en seks. Utrecht: Movisie. Felten, H., & Storms, O. (2016). Literatuuronderzoek achtergrond Je Lijf, je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over grenzen in relaties en seks. Utrecht: Movisie.
56.
go back to reference Bicanic, I. A. E., Engelhard, I. M., & Sijbrandy, M. (2014). Posttraumatische stress-stoornis en seksuele problemen na seksueel geweld. Prevalentie en behandeling. Gedragstherapie, 47, 256–274. Bicanic, I. A. E., Engelhard, I. M., & Sijbrandy, M. (2014). Posttraumatische stress-stoornis en seksuele problemen na seksueel geweld. Prevalentie en behandeling. Gedragstherapie, 47, 256–274.
57.
go back to reference Frans, E., & Franck, T. (2010). Vlaggensysteem. Reageren op seksueel (grensoverschrijdend) gedrag van kinderen en jeugdigen. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Frans, E., & Franck, T. (2010). Vlaggensysteem. Reageren op seksueel (grensoverschrijdend) gedrag van kinderen en jeugdigen. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
58.
go back to reference Frans, E., Wilde, K. de, Janssens, K., Berlo, W. van, & Storms, O. (2016). Buiten de lijnen. Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Frans, E., Wilde, K. de, Janssens, K., Berlo, W. van, & Storms, O. (2016). Buiten de lijnen. Sensoa Vlaggensysteem voor kinderen en jongeren met bijzondere behoeften. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
59.
go back to reference Wong, J. S., & Balemba, S. (2016). Resisting during sexual assault: A meta-analysis on the effects on injury. Aggression and Violent Behavior, 28, 1–11.CrossRef Wong, J. S., & Balemba, S. (2016). Resisting during sexual assault: A meta-analysis on the effects on injury. Aggression and Violent Behavior, 28, 1–11.CrossRef
60.
go back to reference Ullman, S. E. (2014). Reflections on researching rape resistance. Violence Against Women., 20, 343–350.CrossRef Ullman, S. E. (2014). Reflections on researching rape resistance. Violence Against Women., 20, 343–350.CrossRef
61.
go back to reference Berlo, W. van, & Höing, M. (2006). Seksuele victimizatie. In F. Bakker & I. Vanwesenbeeck (Red.), Seksuele gezondheid in Nederland 2006 (pag. 157–166). Delft: Eburon. Berlo, W. van, & Höing, M. (2006). Seksuele victimizatie. In F. Bakker & I. Vanwesenbeeck (Red.), Seksuele gezondheid in Nederland 2006 (pag. 157–166). Delft: Eburon.
63.
go back to reference Toren, S. J. van den, Haas, S. de, Dalmijn, E., Berlo, W. van, Feenstra, H. (2015). A mixed methods evaluation of girls’ talk+: A sexuality education programme for girls with mild intellectual disability. Master thesis. Universiteit Utrecht. Toren, S. J. van den, Haas, S. de, Dalmijn, E., Berlo, W. van, Feenstra, H. (2015). A mixed methods evaluation of girls’ talk+: A sexuality education programme for girls with mild intellectual disability. Master thesis. Universiteit Utrecht.
64.
go back to reference Barker, G., Ricardo, C., & Nascimento, M. (2007). Engaging men and boys in changing gender based inequity in health: Evidence from programme interventions. Geneva: WHO. Barker, G., Ricardo, C., & Nascimento, M. (2007). Engaging men and boys in changing gender based inequity in health: Evidence from programme interventions. Geneva: WHO.
65.
go back to reference Inspectie van het Onderwijs (2016). Omgaan met seksualiteit en seksuele diversiteit. Een beschrijving van het onderwijsaanbod van scholen. Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Inspectie van het Onderwijs (2016). Omgaan met seksualiteit en seksuele diversiteit. Een beschrijving van het onderwijsaanbod van scholen. Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
66.
go back to reference Lijster-Van Kampen, G. P. A. de, Vink, R. M., Berlo, W. van, Kuyper, A., Boer, A. H., & Höing, M. A. (2017). Het Vlaggensysteem RJ. Rapportage implementatieoutcome- en tevredenheidsonderzoek. Leiden/Utrecht/’s-Hertogenbosch: TNO, Rutgers, Avans Hogeschool Expertisecentrum Veiligheid. Lijster-Van Kampen, G. P. A. de, Vink, R. M., Berlo, W. van, Kuyper, A., Boer, A. H., & Höing, M. A. (2017). Het Vlaggensysteem RJ. Rapportage implementatieoutcome- en tevredenheidsonderzoek. Leiden/Utrecht/’s-Hertogenbosch: TNO, Rutgers, Avans Hogeschool Expertisecentrum Veiligheid.
Metagegevens
Titel
Preventie van seksuele grensoverschrijding
Auteurs
Drs. Willy van Berlo
Dr. Mechtild Höing
Drs. Nico van Oosten
Copyright
2018
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1111-8_13