Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2015 | OriginalPaper | Hoofdstuk

10. Palliatieve zorg bij patiënten met hartfalen

Auteurs : prof. dr. Tiny Jaarsma, Martje van der Wal

Gepubliceerd in: Zorg rondom hartfalen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Ondanks de verbeterde overleving van patiënten met hartfalen blijft de prognose van hartfalen slecht en hebben veel patiënten last van verschillende belastende symptomen en klachten. Wat de beperkte overleving en de ziektelast betreft is hartfalen in zekere zin vergelijkbaar met sommige andere ernstige en/of chronische aandoeningen. Lerend van de oncologie wordt nu ook binnen de hartfalenzorg gesproken over een ‘palliatieve benadering’ van patiënten. Onder een palliatieve benadering wordt verstaan dat er in de behandeling expliciet aandacht is voor het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten en hun naasten en voor symptoombestrijding en het optimaal beperken van het lijden. In dit hoofdstuk worden achtergronden bij palliatieve zorg voor patiënten met hartfalen besproken en worden enkele praktische aanwijzingen gegeven met betrekking tot palliatieve zorg en communicatie met patiënten gedurende het verloop van de ziekte. Daarnaast willen we de lezer verwijzen naar algemene literatuur en richtlijnen over palliatieve zorg bij chronische zieken.
vorige hoofdstuk Bewegen en chronisch hartfalen
volgende hoofdstuk Familiezorg en verpleegkundige zorg voor familie van patiënten met hartfalen
Literatuur
1.
Stewart S, MacIntyre K, Hole DJ, et al. More ‘malignant’ than cancer? Five-year survival following a first admission for heart failure. Eur J Heart Fail. 2001;3(3):315–2.PubMedCrossRef
2.
Murray SA, Sheikh A. Palliative care beyond cancer: care for all at the end of life. Br Med J. 2008;336:958–9.CrossRef
3.
Goodlin SJ, Hauptman PJ, Arnold R, et al. Consensus statement: palliative and supportive care in advanced heart failure. J Card Fail. 2004;10:200–9.PubMedCrossRef
4.
Allen LA, Stevenson LW, Grady KL, et al. Decision making in advanced heart failure: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2012;125:1928–52.PubMedCentralPubMedCrossRef
5.
Metra M, Ponikowsky P, Dickstein K, et al. Advanced chronic heart failure: a position paper from the Study Group on Advanced Heart Failure Association of the European Society of Cardiology. Eur J Heart Fail. 2007;9(6–7):684–94.PubMedCrossRef
6.
Jaarsma T, Beattie JM, Ryder M, et al. Palliative care in heart failure: a position statement from the palliative care workshop of the Heart Failure Association of the ESC. Eur J Heart Fail. 2009;11:433–43.PubMedCrossRef
7.
Hjelmfors L, Strömberg A, Friedrichsen M, et al. Communicating prognosis and end-of-life care to heart failure patients: a survey of heart failure nurses’ perspectives. Eur J Cardiovasc Nurs. 2014;13(2):152–61.PubMedCrossRef
8.
9.
Rolland, JS. Chronic illness and the life cycle: a conceptual framework. Fam Process. 1987:26:203–21.PubMedCrossRef
10.
McMurray JJ, Adamopoulos S, Anker SD, et al. ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2012: The task force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2012 of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. Eur Heart J. 2012;33:1787–847 and Eur J Heart Fail. 2012;14:803–69.PubMedCrossRef
11.
12.
13.
Strömberg A, Jaarsma T. Thoughts about death and perceived health status in elderly patients with heart failure. Eur J Heart Fail. 2008;10:608–13.PubMedCrossRef
14.
Heyland DK, Dodek P, Rocker G, et al; Canadian Researchers End-of-Life Network(CARENET). What matters most in end-of-life care: perceptions of seriously ill patients and their family members? CMAJ. 2006;174:627–33.PubMedCentralPubMedCrossRef
15.
Willems DL, Hak A, Visser F, et al. Thoughts of patients with advanced heart failure on dying. Palliat Med. 2004;18:564–72.PubMedCrossRef
16.
Barclay S, Momen N, Case-Upton S, et al. End-of-life care conversations with heart failure patients: a systematic literature review and narrative synthesis. Br J Gen Pract. 2011;61:e49–62.PubMedCentralPubMedCrossRef
17.
Low J, Pattenden J, Candy B, et al. Palliative care in advanced heart failure: an international review of the perspectives of recipients and health professionals on care provision. J Card Fail. 2011;17:231–52.PubMedCrossRef
18.
Lawrie I, Kite S. Communication in heart failure. In: Johnson M, Lehman R. Heart failure and palliative care. Oxford: Radcliffe Publishing Ltd; 2006.
19.
20.
21.
22.
Gootjes JRG, Jobse AP, Graeff A de. Palliatieve zorg. Zakboekje. Utrecht: Vereniging Integrale Kankercentra; 2010.
Metagegevens
Titel
Palliatieve zorg bij patiënten met hartfalen
Auteurs
prof. dr. Tiny Jaarsma
Martje van der Wal
Copyright
2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Zorg rondom hartfalen

Print ISBN: 978-90-368-0658-9

Elektronisch ISBN: 978-90-368-0659-6

Copyright: 2015

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0659-6_10