Op zoek naar een alternatief

Extract

Ik dank collega Gerritsen voor zijn lovende woorden over het themanummer van TBV. In dat themanummer hebben wij het begrippenpaar ‘ ziekte of gebrek’ geproblematiseerd. Auteurs van diverse pluimage hebben in dat themanummer hun licht over dit begrippenpaar laten schijnen. ‘Ziekte of gebrek’ bezorgen ons al meer dan een eeuw hoofdpijn waar het de sociaal-medische beoordeling betreft. Zou het anders kunnen? In een aantal bijdragen is een poging gedaan nieuwe wegen in te slaan. Er is wel degelijk out of the box gedacht. En waartoe heeft dat geleid? Niet tot een pleidooi om alle controle af te schaffen en iedereen een basisinkomen te geven, zoals collega Gerritsen kennelijk meent. Die suggestie is al vaker gedaan, maar het is een utopie, omdat de schaarste vooralsnog blijft bestaan. Alleen een land als Qatar, waar het jaarinkomen per inwoner boven de 80.000 dollar ligt, en waar geen belastingplicht is, kan zich een dergelijke luxe permitteren. In de Nederlandse samenleving is er geen draagvlak voor. Die samenleving heeft wél behoefte aan sociaalgeneeskundig advies waar het aanspraken op schaarse middelen betreft. Aanspraken die vaak met een beroep op het eigen onvermogen worden onderbouwd. Dat vraagt om beoordeling en toetsing. Maar wij plaatsen een vraagteken achter het axioma dat ‘ziekte of gebrek’ daarvoor de ultieme toetssteen moet zijn. ‘Ziekte of gebrek’ dwingt ons om voortdurend medisch te objectiveren. Dat lukt lang niet altijd. Bovendien zien we steeds meer voorbeelden van mensen met medisch niet moeilijk te objectiveren problemen en klachten om ons heen die geen beroep doen op de collectieve middelen. Er klopt kennelijk iets niet aan die norm ‘ziekte of gebrek’. Beoordelen blijft nodig, maar we hebben andere, betere criteria nodig. Er zijn in het themanummer verschillende suggesties gedaan die de moeite waard zijn van een nadere beschouwing. Wellicht hebben collega Gerritsen en andere lezers daar ideeën over. Wij stellen de opiniepagina’s van TBV graag open voor die ideeën. …