Top

Gepubliceerd in:

01-06-2015

Diepe hersenstimulatie bij obsessieve-compulsieve stoornis: 10 jaar ervaring in het AMC

Auteurs: Melisse N. Bais, Martijn Figee, Rick Schuurman, Damiaan Denys

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 3/2015

Samenvatting

Diepe hersenstimulatie (DHS) is een behandeling die wordt toegepast bij patiënten met therapieresistente obsessieve-compulsieve stoornis (OCS). De afgelopen tien jaar is er in het Academisch Medisch Centrum (AMC) veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit en het werkingsmechanisme van DHS bij OCS. Hieruit blijkt dat DHS een effectieve behandeling is, met gemiddeld 52 % afname van dwangklachten na 21 maanden en daarnaast een snelle afname van angst (42 %) en depressieve klachten (31 %). Aanvullende cognitieve gedragstherapie (CGT) gedurende 24 weken leidt tot verdere verbetering van de dwangklachten. DHS doet bij OCS-patiënten ook de kwaliteit van leven toenemen tot een niveau dat na drie tot vijf jaar behandeling bijna gelijk is aan het gemiddelde niveau van de Nederlandse bevolking. DHS kent opvallend weinig bijwerkingen. Bovendien zijn de bijwerkingen meestal mild en van voorbijgaande aard. Wel zijn er aanwijzingen voor een rebound effect bij acuut staken van DHS. Over het werkingsmechanisme van DHS is nog weinig bekend. Met beeldvormend onderzoek is echter aangetoond dat DHS pathologische activiteit beïnvloedt in het frontostriatale hersennetwerk, dat betrokken is bij OCS.

vorige artikel Diepe hersenstimulatie (DHS) en corticale stimulatie (CS) als behandeling voor refractaire epilepsie: systematische review en meta-analyse

Mantione M, Denys D. Diepe hersenstimulatie en cognitieve gedragstherapie: een winning team? Neuropraxis. 2008;12(4):133–6.CrossRef

Haan S De, Rietveld E, Stokhof M, Denys D. The phenomenology of deep brain stimulation-induced changes in OCD: an enactive affordance-based model. Front Hum Neurosci. 2013;7:653.PubMedCentralPubMed

Munckhof P van den, Bosch DA, Mantione MHM, Figee M, Denys DAJP, Schuurman PR. Active stimulation site of nucleus accumbens deep brain stimulation in obsessive-compulsive disorder is localized in the ventral internal capsule. Acta Neurochir Suppl. 2013;117:53–9.PubMed

Mallet L, Polosan M, Jaafari N, Baup N, Welter M-L, Fontaine D, et al. Subthalamic nucleus stimulation in severe obsessive-compulsive disorder. N Engl J Med. 2008;359(20):2121–34.CrossRefPubMed

Greenberg BD, Malone DA, Friehs GM, Rezai AR, Kubu CS, Malloy PF, et al. Three-year outcomes in deep brain stimulation for highly resistant obsessive-compulsive disorder. Neuropsychopharmacology. 2006;31(11):2384–93.CrossRefPubMed

Goodman WK, Foote KD, Greenberg BD, Ricciuti N, Bauer R, Ward H, et al. Deep brain stimulation for intractable obsessive compulsive disorder: pilot study using a blinded, staggered-onset design. Biol Psychiatry. 2010;67(6):535–42.CrossRefPubMed

Denys D, Mantione M, Figee M, Munckhof P van den, Koerselman F, Westenberg H, et al. Deep brain stimulation of the nucleus accumbens for treatment-refractory obsessive-compulsive disorder. Arch Gen Psychiatry. 2010;67(10):1061–8.CrossRefPubMed

Mantione M, Nieman D, Figee M, Denys D. Cognitive-behavioural therapy augments the effects of deep brain stimulation in obsessive–compulsive disorder. Psychol Med. 2014;44(16):3515–22.CrossRefPubMed

Luigjes J, Mantione M, Brink W van den, Schuurman PR, Munckhof P van den, Denys D. Deep brain stimulation increases impulsivity in two patients with obsessive-compulsive disorder. Int Clin Psychopharmacol. 2011;26(6):338–40.PubMed

10.

Fenoy AJ, Simpson RK. Risks of common complications in deep brain stimulation surgery: management and avoidance. J Neurosurg. 2014;120(1):132–9.CrossRefPubMed

11.

Bergfeld IO, Mantione M, Hoogendoorn MLC, Denys D. Cognitive functioning in psychiatric disorders following deep brain stimulation. Brain Stimul. 2013;6(4):532–7.CrossRefPubMed

12.

Mantione M, Brink W van de, Schuurman PR, Denys D. Smoking cessation and weight loss after chronic deep brain stimulation of the nucleus accumbens: therapeutic and research implications: case report. Neurosurgery. 2010;66(1):1–4.CrossRef

13.

Mantione M, Figee M, Denys D. A case of musical preference for Johnny Cash following deep brain stimulation of the nucleus accumbens. Front Behav Neurosci. 2014;8:152.CrossRefPubMedCentralPubMed

14.

Ooms P, Blankers M, Figee M, Mantione M, Munckhof P van den, Schuurman PR, et al. Rebound of affective symptoms following acute cessation of deep brain stimulation in obsessive-compulsive disorder. Brain Stimul. 2014;7(5):727–31.CrossRefPubMed

15.

Ooms P, Mantione M, Figee M, Schuurman PR, Munckhof P van den, Denys D. Deep brain stimulation for obsessive-compulsive disorders: long-term analysis of quality of life. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2014;85(2):153–8.CrossRefPubMed

16.

Figee M, Luigjes J, Smolders R, Valencia-Alfonso C-E, Wingen G van, Kwaasteniet B de, et al. Deep brain stimulation restores frontostriatal network activity in obsessive-compulsive disorder. Nat Neurosci. 2013;16(4):386–7.CrossRefPubMed

17.

Smolders R, Mazaheri A, Wingen G van, Figee M, Koning PP de, Denys D. Deep brain stimulation targeted at the nucleus accumbens decreases the potential for pathologic network communication. Biol Psychiatry. 2013;74(10):e27–8.CrossRef

Titel: Diepe hersenstimulatie bij obsessieve-compulsieve stoornis: 10 jaar ervaring in het AMC
Auteurs: Melisse N. Bais
Martijn Figee
Rick Schuurman
Damiaan Denys
Publicatiedatum: 01-06-2015
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 3/2015
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-015-0087-y

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 3/2015

Woorden vooraf

Transcranial direct current stimulation als behandeling voor auditieve hallucinaties

Diepe hersenstimulatie (DHS) en corticale stimulatie (CS) als behandeling voor refractaire epilepsie: systematische review en meta-analyse

Inleiding

Deep brain stimulation – nieuwe behandeling voor ernstige hersenziekten

Niet-invasieve hersenstimulatie bij verslaving; het effect op craving en emotieregulatie