11. Interactieproblemen bij uitgesproken persoonlijkheden

Zowel in de zorg als in het dagelijks leven kom je mensen tegen met een uitgesproken persoonlijkheid. Mensen die vreemd en excentriek overkomen of die overmatig wantrouwend, gevoelloos berekenend of impulsief zijn, of juist angstig en mijdend. Iedereen heeft wel een of meer van dat soort kenmerkende eigenschappen. Het wordt pas een probleem als de gedragsneiging zo sterk is, dat anderen er stelselmatig last van hebben. Of als de persoon er zelf door vastloopt in contacten, werk of privéleven. We spreken dan van een uitgesproken persoonlijkheid (in de vakliteratuur wordt de term persoonlijkheidsstoornis gebruikt). In dit hoofdstuk wordt beschreven wat deze mensen bij jou kunnen oproepen en hoe je daar zo goed mogelijk mee kunt omgaan. De variaties in uitgesproken persoonlijkheden zijn gegroepeerd in drie hoofdgroepen: mensen met een achterdochtige, vreemde en/of excentrieke aanleg, personen die opvallen met theatraal, berekenend en/of impulsief gedrag en mensen bij wie vermijding en angst centraal staan. Maar eerst gaan we in op (on)gewone variaties in persoonlijkheid, relevante wetenswaardigheden, oorzaken en behandelmogelijkheden.