Skip to main content
Top

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

13. Indicatiestelling bij persoonlijkheidsproblemen

Auteurs : Drs. Wim Snellen, Mevrouw prof. dr. Liesbeth Eurelings-Bontekoe

Gepubliceerd in: Handboek persoonlijkheidspathologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Behandelaars verschillen sterk in de mate waarin ze neigen tot specificatie van de hulpvraag en systematische inventarisatie van de klachten. Goed gebruik is om na vaststelling van de klachten de mate waarin het relationeel en maatschappelijk functioneren ten gevolge van de klachten verstoord is in beeld te brengen. Daarnaast moet worden gevraagd naar eerdere pogingen om al dan niet met hulpverlening de klachten en symptomen te verminderen Vervolgens worden de klachten geplaatst in de actuele context van het bestaan en van de individuele levensgeschiedenis, waarbij de behandelwens van de patiënt wordt geformuleerd. Afhankelijk van de persoonlijke visie van de behandelaar volgt dan een ontwerp van een visie over functie en ontstaansgeschiedenis van de klachten. Daarna volgt een voorstel voor behandeling en een poging van de behandelaar met de patiënt tot overeenstemming te komen, waarbij de behandelaar de behandelmethode bepaalt en bevordert dat de patiënt zich daaraan houdt.
Literatuur
go back to reference Abraham, R. E. (1997). Het ontwikkelingsprofiel. Assen: Van Gorcum. Abraham, R. E. (1997). Het ontwikkelingsprofiel. Assen: Van Gorcum.
go back to reference Abraham, R. E., & Graste, J. (Red.). (2001). Psychotherapie vanuit het deficitmodel. Assen: Van Gorcum. Abraham, R. E., & Graste, J. (Red.). (2001). Psychotherapie vanuit het deficitmodel. Assen: Van Gorcum.
go back to reference Aken-van der Meer, M., & Snellen, W. M. (1999). Ook weinig tijd kan wonden helen: Ambulant of klinisch? De behandeling van weerbarstige persoonlijkheidsproblematiek door kortdurende klinische psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 25(5), 323–339.CrossRef Aken-van der Meer, M., & Snellen, W. M. (1999). Ook weinig tijd kan wonden helen: Ambulant of klinisch? De behandeling van weerbarstige persoonlijkheidsproblematiek door kortdurende klinische psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 25(5), 323–339.CrossRef
go back to reference APA (American Psychiatric Association). (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Washington, D.C.: American Psychiatric Association. APA (American Psychiatric Association). (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Washington, D.C.: American Psychiatric Association.
go back to reference Bateman, A., & Fonagy, P. (2005). Psychotherapy for borderline personality disorders: Mentalization-based treatment. Oxford: Oxford University Press. Bateman, A., & Fonagy, P. (2005). Psychotherapy for borderline personality disorders: Mentalization-based treatment. Oxford: Oxford University Press.
go back to reference Beutler, L., & Clarkin, J. (1990). Systematic treatment selection: Toward targeted therapeutic interventions. New York: Brunner Mazel. Beutler, L., & Clarkin, J. (1990). Systematic treatment selection: Toward targeted therapeutic interventions. New York: Brunner Mazel.
go back to reference Beurs, E. de, & Zitman, F. G. (2007). Routine outcome monitoring: Het meten van therapie-effect in de klinische praktijk met webbased software. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 62(1), 13–28. Beurs, E. de, & Zitman, F. G. (2007). Routine outcome monitoring: Het meten van therapie-effect in de klinische praktijk met webbased software. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 62(1), 13–28.
go back to reference Bloks, H., Hoek, H. W., Callewaert, I., & Furth, E. van. (2003). Stability of personality traits in patients who received intensive treatment for a severe eating disorder. Journal of Nervous and Mental Disease, 192(2), 129–138. Bloks, H., Hoek, H. W., Callewaert, I., & Furth, E. van. (2003). Stability of personality traits in patients who received intensive treatment for a severe eating disorder. Journal of Nervous and Mental Disease, 192(2), 129–138.
go back to reference Boszormenyi-Nagy, I., & Spark, G. M. (1984). Invisible loyalties: Reciprocity in Intergenerational Family Therapy. New York: Brunner Mazel. Boszormenyi-Nagy, I., & Spark, G. M. (1984). Invisible loyalties: Reciprocity in Intergenerational Family Therapy. New York: Brunner Mazel.
go back to reference Cloninger, C. R. (2000). A practial way to diagnosis personality disorders: A proposal. Journal of Personality Disorders, 14(2), 99–108.CrossRef Cloninger, C. R. (2000). A practial way to diagnosis personality disorders: A proposal. Journal of Personality Disorders, 14(2), 99–108.CrossRef
go back to reference Corveleyn, J., Luteijn, F., & Luyten, P. (2005). Indirecte methoden. In F. Lutijn, W. A. Arrindell, B. G. Deelman, J. H. Kamphuis & H. Vertommen (Red.), Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg (pag. 117–131). Utrecht: Lemma. Corveleyn, J., Luteijn, F., & Luyten, P. (2005). Indirecte methoden. In F. Lutijn, W. A. Arrindell, B. G. Deelman, J. H. Kamphuis & H. Vertommen (Red.), Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg (pag. 117–131). Utrecht: Lemma.
go back to reference Curtis-Breslin, F., Sobell, M. B., Buchan, B., et al. (1997). Toward a stepped care approach to treating problem drinkers: The predictive utility of within-treatment variables and therapist prognostic ratings. Addiction, 92, 1479–1489.CrossRef Curtis-Breslin, F., Sobell, M. B., Buchan, B., et al. (1997). Toward a stepped care approach to treating problem drinkers: The predictive utility of within-treatment variables and therapist prognostic ratings. Addiction, 92, 1479–1489.CrossRef
go back to reference Davison, G. (2000). Stepped care: Doing more with less? Journal of consulting and clinical psychology, 68, 580–585.CrossRef Davison, G. (2000). Stepped care: Doing more with less? Journal of consulting and clinical psychology, 68, 580–585.CrossRef
go back to reference Derksen, J. J. L. (2001). Descriptieve en structurele psychodiagnostiek: Twee essays. Nijmegen: PEN Test Publisher. Derksen, J. J. L. (2001). Descriptieve en structurele psychodiagnostiek: Twee essays. Nijmegen: PEN Test Publisher.
go back to reference Eurelings-Bontekoe, E. H. M., & Snellen, W. M. (2004). Theoriegestuurde multidimensionele multi-trait-diagnostiek: Theorie en relevantie voor de psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 30(6), 397–413.CrossRef Eurelings-Bontekoe, E. H. M., & Snellen, W. M. (2004). Theoriegestuurde multidimensionele multi-trait-diagnostiek: Theorie en relevantie voor de psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 30(6), 397–413.CrossRef
go back to reference Eurelings-Bontekoe, E. H. M., & Snellen, W. M. (Red.). (2010). Dynamische persoonlijkheidsdiagnostiek (3e druk). Amsterdam: Harcourt International. Eurelings-Bontekoe, E. H. M., & Snellen, W. M. (Red.). (2010). Dynamische persoonlijkheidsdiagnostiek (3e druk). Amsterdam: Harcourt International.
go back to reference Gabbard, G. O. (1994). Psychodynamic psychiatry in clinical practice: The DSM-IV edition. Washington DC: The American Psychiatric Press. Gabbard, G. O. (1994). Psychodynamic psychiatry in clinical practice: The DSM-IV edition. Washington DC: The American Psychiatric Press.
go back to reference Hofstee, W. K. B. (1990). Het diagnostisch proces. In F. Luteijn, B. G. Deelman & P. M. G. Emmelkamp (Red.), Diagnostiek in de klinische psychologie (pag. 43–59). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Hofstee, W. K. B. (1990). Het diagnostisch proces. In F. Luteijn, B. G. Deelman & P. M. G. Emmelkamp (Red.), Diagnostiek in de klinische psychologie (pag. 43–59). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Hoogduin, C. A. L., & Methorst, G. J. (1998). Therapietrouw en motiveringstechnieken in psychotherapie. Richtlijnen ter bevordering van therapietrouw. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum/Cure & Care development. Hoogduin, C. A. L., & Methorst, G. J. (1998). Therapietrouw en motiveringstechnieken in psychotherapie. Richtlijnen ter bevordering van therapietrouw. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum/Cure & Care development.
go back to reference Hutschemaekers, G., & Smeets, R. (2005). Multidisciplinaire richtlijnen in de GGZ. Stand van zaken en uitdagingen voor de toekomst. In A. H. Schene, F. Boer, & T. J. Heren (Red.), Jaarboek voor psychiatrie en psychotherapie (pag. 273–288). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Hutschemaekers, G., & Smeets, R. (2005). Multidisciplinaire richtlijnen in de GGZ. Stand van zaken en uitdagingen voor de toekomst. In A. H. Schene, F. Boer, & T. J. Heren (Red.), Jaarboek voor psychiatrie en psychotherapie (pag. 273–288). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Hutschemaekers, G., Scholte, W., & Tiemens, B. (2007). Zorgtoewijzing bij persoonlijkheidsstoornissen: Naar een model voor getrapte diagnostiek?. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Hutschemaekers, G., Scholte, W., & Tiemens, B. (2007). Zorgtoewijzing bij persoonlijkheidsstoornissen: Naar een model voor getrapte diagnostiek?. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Ingenhoven, T., & Abraham, R. (2005). Het gebruik van het ontwikkelingsprofiel binnen de klinische en dagklinische psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. In R. E. Abraham (Red.), Het Ontwikkelingsprofiel in de praktijk (pag. 189–215). Assen: Koninklijke Van Gorcum. Ingenhoven, T., & Abraham, R. (2005). Het gebruik van het ontwikkelingsprofiel binnen de klinische en dagklinische psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen. In R. E. Abraham (Red.), Het Ontwikkelingsprofiel in de praktijk (pag. 189–215). Assen: Koninklijke Van Gorcum.
go back to reference Joiner, T. E., Brown, J. S., Perez, M., Sethuraman, G., & Sallee, F. R. (2005). The illusion of mental health: In the mind of which beholder? Journal of Personality Assessment, 85(1), 92–97.CrossRef Joiner, T. E., Brown, J. S., Perez, M., Sethuraman, G., & Sallee, F. R. (2005). The illusion of mental health: In the mind of which beholder? Journal of Personality Assessment, 85(1), 92–97.CrossRef
go back to reference Jonghe, F. de (1998). De descriptieve en de structurele pathologie van de borderline-patiënt. Tijdschrift voor Psychiatrie, 31(8), 485–499. Jonghe, F. de (1998). De descriptieve en de structurele pathologie van de borderline-patiënt. Tijdschrift voor Psychiatrie, 31(8), 485–499.
go back to reference Kernberg, O. F. (1984). Severe personality disorders: Psychotherapeutic strategies. New Haven, Londen: Yale University Press. Kernberg, O. F. (1984). Severe personality disorders: Psychotherapeutic strategies. New Haven, Londen: Yale University Press.
go back to reference Krueger, R. F. (2005). Continuity of axes I and II: Toward a unified model of personality, personality disorders, and clinical disorders. Journal of Personality Disorders, 19(3), 233–261.CrossRef Krueger, R. F. (2005). Continuity of axes I and II: Toward a unified model of personality, personality disorders, and clinical disorders. Journal of Personality Disorders, 19(3), 233–261.CrossRef
go back to reference Lambert, M., Harmon, C., Slade, K., et al. (2005). Providing feedback to psychotherapists on their patient’s progress: Clinical results and practice suggestions. Journal of Clinical Psychology, 61, 165–174.CrossRef Lambert, M., Harmon, C., Slade, K., et al. (2005). Providing feedback to psychotherapists on their patient’s progress: Clinical results and practice suggestions. Journal of Clinical Psychology, 61, 165–174.CrossRef
go back to reference Lamers, E. (2006). Eerstelijnspsychologie, een generalistische werkwijze in de GGZ. In E. Lamers, F. Bosch, L. Hinderink & C. Verschuren (Red.), Handboek psychologie in de eerste lijn (pag. 15–31). Amsterdam: Harcourt Book Publishers. Lamers, E. (2006). Eerstelijnspsychologie, een generalistische werkwijze in de GGZ. In E. Lamers, F. Bosch, L. Hinderink & C. Verschuren (Red.), Handboek psychologie in de eerste lijn (pag. 15–31). Amsterdam: Harcourt Book Publishers.
go back to reference Livesley, W. J. (2003). Practical management of personality disorders. New York: The Guilford Press. Livesley, W. J. (2003). Practical management of personality disorders. New York: The Guilford Press.
go back to reference Lowijck, B., Luyten, P., Verhaest, Y., Vandeneede, B., & Vermote, R. (2013). Levels of personality functioning and their association with clinical features and interpersonal functioning in patients with personality disorders. Journal of Personality Disorders, 27(3), 320.CrossRef Lowijck, B., Luyten, P., Verhaest, Y., Vandeneede, B., & Vermote, R. (2013). Levels of personality functioning and their association with clinical features and interpersonal functioning in patients with personality disorders. Journal of Personality Disorders, 27(3), 320.CrossRef
go back to reference LSR. (2003). Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van angststoornissen. Utrecht: Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnen in de GGZ. LSR. (2003). Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van angststoornissen. Utrecht: Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnen in de GGZ.
go back to reference Luyten, P., Blatt, S. J., Houdenhove, B. van, & Corveleyn, J. (2006). Depression research and treatment: Are we skating to where the puck is going to be? Clinical Psychological Review, 26(8), 985–999. Luyten, P., Blatt, S. J., Houdenhove, B. van, & Corveleyn, J. (2006). Depression research and treatment: Are we skating to where the puck is going to be? Clinical Psychological Review, 26(8), 985–999.
go back to reference Manen, J. G. van, Kamphuis, J. H., Visbach, G. T., Ziegler, U. M., Gerritsen, A., Rossum, G. van, et al. (2008). How do intake clinicians use patient characteristics to select treatments for patients with personality disorders? Psychotherapy Research, 18, 711–718. Manen, J. G. van, Kamphuis, J. H., Visbach, G. T., Ziegler, U. M., Gerritsen, A., Rossum, G. van, et al. (2008). How do intake clinicians use patient characteristics to select treatments for patients with personality disorders? Psychotherapy Research, 18, 711–718.
go back to reference McCrae, R. R. (1991). The five-factor model and its assessment in clinical settings. Journal of Personality Assessment, 57(3), 399–414.CrossRef McCrae, R. R. (1991). The five-factor model and its assessment in clinical settings. Journal of Personality Assessment, 57(3), 399–414.CrossRef
go back to reference Meeuwissen, J. A. C., & Donker, M. H. C. (2004). Minder is meer. Stepped care in de geestelijke gezondheidszorg. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 59, 904–915. Meeuwissen, J. A. C., & Donker, M. H. C. (2004). Minder is meer. Stepped care in de geestelijke gezondheidszorg. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 59, 904–915.
go back to reference Miller, T. R. (1991). The psychotherapeutic utility of the five-factor model of personality: A clinician’s experience. Journal of Personality Assessment, 57(3), 415–433.CrossRef Miller, T. R. (1991). The psychotherapeutic utility of the five-factor model of personality: A clinician’s experience. Journal of Personality Assessment, 57(3), 415–433.CrossRef
go back to reference Molenaar, P. C. M. (2015). De Mens als Individu. De Psycholoog, 10. Molenaar, P. C. M. (2015). De Mens als Individu. De Psycholoog, 10.
go back to reference Os, J. van. (2015). De DSM-5 voorbij! Persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ. Leusden: Diagnosis Uitgevers. Os, J. van. (2015). De DSM-5 voorbij! Persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ. Leusden: Diagnosis Uitgevers.
go back to reference Peters, E. J., Hilsenroth, M. J., Eudell-Simmons, E. M., Blagys, M. D., & Handler, L. (2006). Reliability and validity of the social cognition and object relations scale in clinical use. Psychotherapy Research, 16(5), 617–626.CrossRef Peters, E. J., Hilsenroth, M. J., Eudell-Simmons, E. M., Blagys, M. D., & Handler, L. (2006). Reliability and validity of the social cognition and object relations scale in clinical use. Psychotherapy Research, 16(5), 617–626.CrossRef
go back to reference Sadler, J. Z., Hulgus, Y. F., & Agich, G. J. (2001). Hindsight, foresight, and having it both ways: A rejoinder to R.L. Spitzer. Journal of Nervous and Mental Disease, 189(8), 493–497.CrossRef Sadler, J. Z., Hulgus, Y. F., & Agich, G. J. (2001). Hindsight, foresight, and having it both ways: A rejoinder to R.L. Spitzer. Journal of Nervous and Mental Disease, 189(8), 493–497.CrossRef
go back to reference Scholte, W., Eurelings-Bontekoe, E. H. M., Tiemens, B. G., Verheul, R., Meerman, A., & Hutschemaekers, G. (2014). Personality organization and outcome of inpatient psychotherapy for personality disorders, an explorative study. Bulletin of the Menninger Clinic, 78(2), 160–176.CrossRef Scholte, W., Eurelings-Bontekoe, E. H. M., Tiemens, B. G., Verheul, R., Meerman, A., & Hutschemaekers, G. (2014). Personality organization and outcome of inpatient psychotherapy for personality disorders, an explorative study. Bulletin of the Menninger Clinic, 78(2), 160–176.CrossRef
go back to reference Takens, R. J. (2002). Serie onderzoek en psychotherapie: Therapeutische toegankelijkheid. Een onderzoek naar de totstandkoming van een bestendig psychotherapeutisch contact. Tijdschrift voor Psychotherapie, 28(6), 459–482.CrossRef Takens, R. J. (2002). Serie onderzoek en psychotherapie: Therapeutische toegankelijkheid. Een onderzoek naar de totstandkoming van een bestendig psychotherapeutisch contact. Tijdschrift voor Psychotherapie, 28(6), 459–482.CrossRef
go back to reference Timko, C., & Sempel, J. (2004). Intensity of acute services, self-help attendace and one-year outcomes among dual diagnosis patients. Journal of Substance Abuse Treatment, 65, 274–282. Timko, C., & Sempel, J. (2004). Intensity of acute services, self-help attendace and one-year outcomes among dual diagnosis patients. Journal of Substance Abuse Treatment, 65, 274–282.
go back to reference Trijsburg, R. W., Knaevelsrud, C., & Vervaeke, G. A. C. (2001). De therapeutische relatie en de werkalliantie. In Handboek Integratieve Psychotherapie: Inventarisatie en perspectief (I.2.3.1–I.2.3.36). Leusden: de Tijdstroom. Trijsburg, R. W., Knaevelsrud, C., & Vervaeke, G. A. C. (2001). De therapeutische relatie en de werkalliantie. In Handboek Integratieve Psychotherapie: Inventarisatie en perspectief (I.2.3.1I.2.3.36). Leusden: de Tijdstroom.
go back to reference Vertommen, H., Laak, J. ter, & Bijttebier, P. (2002). Het diagnostisch proces. Diagnostiek-wijzer, 5, 4–16. Vertommen, H., Laak, J. ter, & Bijttebier, P. (2002). Het diagnostisch proces. Diagnostiek-wijzer, 5, 4–16.
go back to reference Vertommen, H., & Vervaeke, G. (1998). Ik beslis, jij beslist, wij beslissen. Een overlevingsstrategie voor indicatiestelling. In C. P. F. van der Staak, J. J. L. Derksen & C. A. L. Hoogduin (Red.), Psychodiagnostiek & Indicatiestelling (pag. 65–83). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Vertommen, H., & Vervaeke, G. (1998). Ik beslis, jij beslist, wij beslissen. Een overlevingsstrategie voor indicatiestelling. In C. P. F. van der Staak, J. J. L. Derksen & C. A. L. Hoogduin (Red.), Psychodiagnostiek & Indicatiestelling (pag. 65–83). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
go back to reference Westen, D. (1991). Social cognition and object relations. Psychological Bulletin, 109, 429–455.CrossRef Westen, D. (1991). Social cognition and object relations. Psychological Bulletin, 109, 429–455.CrossRef
go back to reference Westen, D. (1998). Unconscious thought, feeling, and motivation: The end of a century-old debate. In R. Bornstein & J. Maslings (Eds.), Empirical studies of uncouscious processes. Washington DC: American Pychological Association Press. Westen, D. (1998). Unconscious thought, feeling, and motivation: The end of a century-old debate. In R. Bornstein & J. Maslings (Eds.), Empirical studies of uncouscious processes. Washington DC: American Pychological Association Press.
go back to reference Westen, D. (1999). The scientific status of unconscious processes: Is Freud really dead? Psychomedia, paper presented at the Annual Meeting of the Rapaport-Klein Study Group, 1–32. Westen, D. (1999). The scientific status of unconscious processes: Is Freud really dead? Psychomedia, paper presented at the Annual Meeting of the Rapaport-Klein Study Group, 1–32.
go back to reference Westen, D. (2000). Integrative psychotherapy: Integrating psychodynamic and cognitive behavioral theory and technique. In C. R. Snyder, & R. E. Ingram (Eds.), Handbook of psychological change: Psychotherapy processes and practices (pag. 217–242). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. Westen, D. (2000). Integrative psychotherapy: Integrating psychodynamic and cognitive behavioral theory and technique. In C. R. Snyder, & R. E. Ingram (Eds.), Handbook of psychological change: Psychotherapy processes and practices (pag. 217–242). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
go back to reference Westen, D., & Weinberger, J. (2004). When clinical description becomes statistical prediction. American Psychologist, 59(7), 595–613.CrossRef Westen, D., & Weinberger, J. (2004). When clinical description becomes statistical prediction. American Psychologist, 59(7), 595–613.CrossRef
go back to reference Willemse, G., Lemmens, F., Vries, W. de, et al. (2000). Indicatiestelling bij stemmingsstoornssen. Utrecht: Trimbos-instituut. Willemse, G., Lemmens, F., Vries, W. de, et al. (2000). Indicatiestelling bij stemmingsstoornssen. Utrecht: Trimbos-instituut.
Metagegevens
Titel
Indicatiestelling bij persoonlijkheidsproblemen
Auteurs
Drs. Wim Snellen
Mevrouw prof. dr. Liesbeth Eurelings-Bontekoe
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0931-3_13