Top

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie

Gepubliceerd in:

01-02-2005 | Artikel

Hebben verzorgende familieleden invloed op probleemgedrag bij dementie?

Auteurs: M. E. de Vugt, F. Stevens, P. Aalten, Prof. F. R. J. Verhey

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 1/2005

Samenvatting

Er is weinig bekend over strategieën die familieleden kunnen hanteren in de zorg voor een dementerende oudere. Het identificeren van verschillende strategieën is van belang om inzicht te krijgen in de omgang met en manifestatie van psychologische en gedragsmatige veranderingen bij dementie.

In de MAAstricht Study of BEhaviour in Dementia werden 99 patiënten met dementie en hun zorgverlenende familieleden gedurende 1 jaar gevolgd en om het half jaar terug gezien. Gedragsstoornissen bij de patiënt werden gemeten met de NeuroPsychiatric Inventory (NPI). Interviews werden gebruikt om zorgstrategieën te identificeren. Met een herhaalde meting analyse werd de invloed vastgesteld van zorgstrategieën op gedrag van de patiënt.

Er werden drie verschillende zorgstrategieën geïdentificeerd, gebaseerd op het al dan niet geaccepteerd hebben van de ziekte. Een strategie die werd gekenmerkt door onbegrip en een gebrek aan acceptatie werd getypeerd als “niet-adaptief”; strategieën gekenmerkt door acceptatie werden onderverdeeld in een “zorgende” en een “ondersteunende” strategie. Kenmerken van de verzorgers zoals geslacht, opleiding en persoonlijkheid waren belangrijke determinanten van zorgstrategieën. Bovendien werd in de niet-adaptieve groep meer hyperactiviteit gerapporteerd bij de patiënt en voelden de verzorgers zich het minst competent. In de ondersteunende groep voelden de verzorgers zich het meest competent en werd de minste hyperactiviteit bij de patiënt gerapporteerd.

Concluderend geven de resultaten aan dat zorgstrategieën verband houden met gedragsproblemen hij de patiënt en gevoelens van competentie bij de verzorger. Interventies gericht op het aanleren van adequate zorgstrategieën bij verzorgers zouden mogelijk het probleemgedrag bij de patiënt en de belasting van de verzorger kunnen verminderen.

vorige artikel Angst om te vallen: psychometrische aspecten van Tinetti’s Falls Efficacy Scale

volgende artikel Onderwijs en opleiding in de geriatrie in de Europese Unie

Donaldson C, Tarrier N, and Burns A. Determinants of carer stress in Alzheimer's disease. Int J Geriatr Psychiatry 1998 13(4):248-56.CrossRefPubMed

Vugt ME, Stevens F, Aalten,P, Lousberg R, Jaspers N, Winkens I, Jolles J, Verhey FRJ. Behavioural disturbances in dementia patients and quality of the marital relationship. Int J Geriatr Psychiatry 2003; 18:149-154.CrossRefPubMed

O'Donell B, Drachman D, Barnes H, Peterson K, Swearer J, Lew R. Incontinence and troublesome behaviors predict institutionalization in dementia. J Geriatr Psychiatry Neurol 1992; 5:45-52.

Hinrichsen GA, Niederehe G. Dementia management strategies and adjustment of family members of older patients. Gerontologist 1994; 34(1):95-102.PubMed

Corcoran MA. Gender differences in dementia management plans of spousal caregivers: implications for occupational therapy. Am J Occup Ther 1992; 46(11):1006-12.PubMed

Marchello V, Boczko F, Shelkey M. Progressive dementia: strategies to manage new problem behaviors. Geriatrics 1995; 50(3):40-3; 44-5.PubMed

Teri L., Logsdon RG, McCurry, SM. Nonpharmacologic treatment of behavioral disturbance in dementia. The Medical Clinics of North America 2002; 86:641-656.CrossRefPubMed

Teri L. Training families to provide care: effects on people with dementia. Int J Geriatr Psychiatry 1999; 14(2):110-6; 116-9.CrossRefPubMed

Parmelee PA, Lawton MP. The design of special environments for the aged. In Handbook of the psychology of aging, Birren J.E. and Schaie K.W., (eds). Academic Press 1990.

American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-IV. American Psychiatric Association, Washington, DC, 1994.

Cummings JL, Mega M, Gray K, Rosenberg-Thompson S, Carusi DA, Gornbein J. The Neuropsychiatric Inventory: Comprehensive assessment of psychopathology in dementia. Neurology 1994; 44:2308-2314.PubMed

Aalten P, Vugt ME, Lousberg R, Korten E, Jaspers N, Senden B, Jolles J, Verhey FRJ. Behavioral problems in dementia: a factor analysis of the Neuropsychiatric Inventory (NPI). Dement Geriatr Cogn Disord 2003;15:99-105.CrossRefPubMed

Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR."Mini-Mental State": A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res 1975; 12:189-198.CrossRefPubMed

Teunisse, S. Activities of daily living scales in dementia: their development and future. In R. Howard, ed., Developments in dementia and functional disorders in the elderly. Wrightson Biomedical Publishing Ltd, 1995.

Vernooij-Dassen MJFJ, Felling AJA, Brummelkamp E, Dautzenberg MGH, Bos,vd GAM, Grol R. Assessment of caregiver's competence in dealing with the burden of caregiving for a dementia patient: a short sense of competence questionnaire (SSCQ) suitable for clinical practice. American Geriatrics Society 1999; 47:256-262.

Montgomery S, Asberg M. A new depression scale designed to be sensitive to change. Br J Psychiatry 1979; 134:382-389.CrossRefPubMed

Strauss A., Corbin J. Basics of qualitative research: Grounded Theory Procedures and Techniques. Sage: Newbury Park, 1990.

Seidel J.The Ethnograph v5.0: a user's guide. Qualis Research Associates, 1998.

Fitting M, Rabins P, Lucas MJ, Eastham J. Caregivers for dementia patients: a comparison of husbands and wives. Gerontologist 1986; 26: 248-252.PubMed

Gallicchio L, Siddiqi N, Langenberg P, Baumgarten M. Gender differences in burden and depression among informal caregivers of demented elders in the community. Int J Geriatr Psychiatry 2002; 17(2):154-63.CrossRefPubMed

Powers DV, Gallagher-Thompson D, Kraemer HC. Coping and depression in Alzheimer's caregivers: longitudinal evidence of stability. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci 2002; 57(3):P205-11.PubMed

Hamel M, Gold DP, Andres D, Reis M, Dastoor D, Grauer H, Bergman H. Predictors and consequences of aggressive behavior by community-based dementia patients. Gerontologist 1990; 30(2):206-11.PubMed

Harvath TA. Interpretation and management of dementia-related behavior problems. Clin Nurs Res 1994; 3(1):7-25; 25-6.CrossRefPubMed

Titel: Hebben verzorgende familieleden invloed op probleemgedrag bij dementie?
Auteurs: M. E. de Vugt
F. Stevens
P. Aalten
Prof. F. R. J. Verhey
Publicatiedatum: 01-02-2005
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 1/2005
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03074687

Andere artikelen Uitgave 1/2005

Angst om te vallen: psychometrische aspecten van Tinetti’s Falls Efficacy Scale

Oorspronkelijke stukken

Medicijnen tegen veroudering? Aubry de Grey verwacht dat het kan.

Onderzoeksbericht

Proefschriftberichten

Proefschriftberichten

Het meten van kwaliteit van leven in het verpleeghuis

Proefschrift in discussie

Gehechtheid en ouder worden

Redactioneel

Lars Naber en Paul Iske (red.). Zorginnovatie in perspectief. Een collectieve ambitie. Utrecht: GHIP Kennis- en coördinatiecentrum, 2004. ISBN 90-807796-2-8, € 24,50, 1265 p.

Boekbesprekingen