Gezond oud worden – een contradictie?

Iedereen wil wel oud worden, maar niet oud zijn. De levensverwachting stijgt in Nederland nog steeds, maar voor vrouwen zijn het meer jaren met beperkingen.

Medisch-biologisch is de oorzaak van veroudering vermoedelijk niet een biologische klok maar een opeenhoping van schade aan cellen en organen. Door veroudering van alle orgaansystemen is medisch het meest kenmerkend de kwetsbaarheid en de multi-morbiditeit, met name het samengaan van zowel somatische, als psychische en sociale problemen.

Omgevingsfactoren spelen ook een grote rol bij veroudering en zijn vooralsnog de enige mogelijkheid om de gezondheid op de oude dag te verbeteren. Veroudering begint bij de conceptie. Het vermijden van aandoeningen die veel optreden op de oude dag, vraagt om adequate maatregelen vanaf de jeugd.

Het individu kan bijdragen door het zo vroeg mogelijk aanleren van een gezonde levensstijl. De medische wereld kan bijdragen door meer wetenschappelijk onderzoek naar zowel fundamentele verouderingsprocessen als de behandeling van ouderdomsziekten en dan vooral de multi-morbiditeit. De huidige orgaan- en ziektespecialisatie werken averechts en kunnen de kwaliteit van de ouderenzorg ernstig bedreigen. Alle specialismen gericht op ouderen moeten sneller ontwikkeld worden en zowel in eerste als tweede lijn op hoog niveau beschikbaar zijn.

Politiek en maatschappelijk is meer langetermijnvisie en inspanning vereist om de kwaliteit van leven van de oudere mens te verbeteren. Het is een keihard gegeven dat de gezondheid en de levensduur verband houden met de socio-economische status. De oudere werknemer heeft ook levenslang invloed op zijn gezondheid bij het ouder worden. De toegenomen kwetsbaarheid eist meer vermogen tot aanpassing om alle evenwichten, zowel bio-, psycho- als sociaal, te handhaven. Niet alleen betere gezondheidszorg, maar bovenal ontwikkeling, vakonderwijs, sociale zekerheid, bestrijden van armoede en arbeidsparticipatie ‘op maat’ voor de oudere werknemer staan allemaal op de verlanglijst voor een gezondere oude dag. Misschien helpt het onze beleidsmakers te beseffen dat de investeringen van nu straks ook aan henzelf als aanstaande ouderen ten goede komen.