Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Neuropraxis 1/2009

01-02-2009 | Artikel

Functionele neuroanatomie van de seksualiteit

Auteur: Ben van Cranenburgh

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 1/2009

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Seksualiteit is geen eenduidig begrip. Het is bij uitstek een functie die moeilijk bij één functionele categorie onder te brengen is. Er zijn immers vele aspecten van seksualiteit, onder andere:
de seksuele lust of libido: de innerlijke drang tot seksueel handelen, seksueel verlangen, zin in seks, inner drive, vergelijkbaar met eetlust of dorst. Libido kan door stimuli gewekt worden, bijvoorbeeld het zien van bloot, maar ook door gedachten (seksuele arousal);
seksuele lichamelijke verschijnselen zoals erectie, vochtsecretie, ejaculatie;
seksuele motoriek, respectievelijk handelen: aan de ene kant de min of meer refl exmatige, automatische houding en motoriek zoals de lordose bij het vrouwtjesdier en de copulatiebewegingen van het mannetjesdier, aan de andere kant de meer bewust stuurbare motoriek zoals het kiezen uit het grote repertoire van seksuele handelingen (verschillenden standjes, orale seks, masturbatie, enzovoort);
seksuele waarnemingen en gevoelens: het erotisch ervaren van bepaalde aanrakingen, geluiden beelden of geuren, het orgasme met al zijn varianten, het gevoel van bevrediging en ontspanning daarna.
Literatuur
go back to reference Aloni, R. Katz, S. (2003). Sexual difficulties after traumatic brain injury and ways to deal with it. Springfield: Charles C. Thomas. Aloni, R. Katz, S. (2003). Sexual difficulties after traumatic brain injury and ways to deal with it. Springfield: Charles C. Thomas.
go back to reference Arnow, B.A., Desmond J.E., Banner L.L., et al. (2002). Brain activation and sexual arousal in healthy, heterosexual males. Brain, 125, 1014-1023. Arnow, B.A., Desmond J.E., Banner L.L., et al. (2002). Brain activation and sexual arousal in healthy, heterosexual males. Brain, 125, 1014-1023.
go back to reference Bartels, A. Zeki, S. (2002). Verliebte sind mutig und sanft. Gehirn und Geist, 3, 40. Bartels, A. Zeki, S. (2002). Verliebte sind mutig und sanft. Gehirn und Geist, 3, 40.
go back to reference Bartels, A. Zeki ,S. (2000). The neural basis of romantic love. Neuroreport, 11, 3829. Bartels, A. Zeki ,S. (2000). The neural basis of romantic love. Neuroreport, 11, 3829.
go back to reference Both, S. et al. (2005). Seksueel verlangen en opwinding: een psychofysiologisch perspectief op seksuele motivatie. Neuropraxis, 3, 64. Both, S. et al. (2005). Seksueel verlangen en opwinding: een psychofysiologisch perspectief op seksuele motivatie. Neuropraxis, 3, 64.
go back to reference Brizendine, L. (2006). The female brain. New York: Morgan Road Book. Brizendine, L. (2006). The female brain. New York: Morgan Road Book.
go back to reference Bruinsma, F. Loonen, A. (2005). Seksuele motivatie: meer dan dopaminerge stimulatie van het ventrale striatum. Neuropraxis, 6, 183. Bruinsma, F. Loonen, A. (2005). Seksuele motivatie: meer dan dopaminerge stimulatie van het ventrale striatum. Neuropraxis, 6, 183.
go back to reference Carter, R. (1998). Het brein in kaart. Abcoude: Uniepers. Carter, R. (1998). Het brein in kaart. Abcoude: Uniepers.
go back to reference Cranenburgh, B. van (1999). Neuropsychologie, over de gevolgen van hersenbeschadiging. Maarssen: Elsevier. Cranenburgh, B. van (1999). Neuropsychologie, over de gevolgen van hersenbeschadiging. Maarssen: Elsevier.
go back to reference Cranenburgh, B. van. (2004). Neurorevalidatie, uitgangspunten voor therapie en training na hersenbeschadiging. Maarssen: Elsevier. Cranenburgh, B. van. (2004). Neurorevalidatie, uitgangspunten voor therapie en training na hersenbeschadiging. Maarssen: Elsevier.
go back to reference Cranenburgh, B. van (1997). Neurowetenschappen, een overzicht. Maarssen: Elsevier. Cranenburgh, B. van (1997). Neurowetenschappen, een overzicht. Maarssen: Elsevier.
go back to reference Cranenburgh, B. van (2002). Pijn, vanuit een neurowetenschappelijk perspectief. Maarssen: Elsevier. Cranenburgh, B. van (2002). Pijn, vanuit een neurowetenschappelijk perspectief. Maarssen: Elsevier.
go back to reference Cranenburgh, B. van (2007). Muziek en brein, deel 1 en 2. Neuropraxis, 11,4 112-119; Neuropraxis, 11,5, 145-151. Cranenburgh, B. van (2007). Muziek en brein, deel 1 en 2. Neuropraxis, 11,4 112-119; Neuropraxis, 11,5, 145-151.
go back to reference Cranenburgh, B. van Nieuwstraten, W. (2007). Neurorevalidatie in de eerste lijn, deel 1, 2, 3 en 4. Fysiopraxis, 16,7,8,9,10. Cranenburgh, B. van Nieuwstraten, W. (2007). Neurorevalidatie in de eerste lijn, deel 1, 2, 3 en 4. Fysiopraxis, 16,7,8,9,10.
go back to reference Delgado, J.(1960). Emotional behavior in animals and humans. Psychiatric Research Reports, 12, 259. Delgado, J.(1960). Emotional behavior in animals and humans. Psychiatric Research Reports, 12, 259.
go back to reference Gazzaniga, M. et al. (2002). Cognitive neuroscience. 2nd ed. New York: Norton. Gazzaniga, M. et al. (2002). Cognitive neuroscience. 2nd ed. New York: Norton.
go back to reference Georgiadis, J.R. (2007). The orgasmic brain exposed. Proefschrift ru Groningen. Georgiadis, J.R. (2007). The orgasmic brain exposed. Proefschrift ru Groningen.
go back to reference Goldstein, I. (2000). Male sexual circuitry. Scientific American, 283,2, 56-61. Goldstein, I. (2000). Male sexual circuitry. Scientific American, 283,2, 56-61.
go back to reference Goldstein, K. (1948). Language and language disturbances. New York: Grune Stratton. Goldstein, K. (1948). Language and language disturbances. New York: Grune Stratton.
go back to reference Goldstein, K. (1934). Der Aufbau des Organismus. Den Haag: Martinus Nijhoff. Goldstein, K. (1934). Der Aufbau des Organismus. Den Haag: Martinus Nijhoff.
go back to reference Johnson, M.H. Morton, J. (1991). Biology and cognitive development. The case of face recognition. Oxford: Blackwell. Johnson, M.H. Morton, J. (1991). Biology and cognitive development. The case of face recognition. Oxford: Blackwell.
go back to reference LeDoux, J. (1996). The emotional brain. New York: Simon Schuster. LeDoux, J. (1996). The emotional brain. New York: Simon Schuster.
go back to reference LeVay, S. (1993). The sexual brain. Massachusets: mit-press. LeVay, S. (1993). The sexual brain. Massachusets: mit-press.
go back to reference MacLean, P. (1990). The triune brain in evolution. New York: Plenum. MacLean, P. (1990). The triune brain in evolution. New York: Plenum.
go back to reference Olds, J. Milner, P. (1954). Positive reinforcement produced by electrical stimulation of septal areas and other regions of the rat brain. Journal of Comparative and Physiological Psychology, 47, 419 Olds, J. Milner, P. (1954). Positive reinforcement produced by electrical stimulation of septal areas and other regions of the rat brain. Journal of Comparative and Physiological Psychology, 47, 419
go back to reference Papez, J. (1937). A proposed mechanism of emotion. Archives of Neurology and Psychiatry, 79, 217-224. Papez, J. (1937). A proposed mechanism of emotion. Archives of Neurology and Psychiatry, 79, 217-224.
go back to reference Penfield, W. (1958). The excitable cortex in conscious man. Liverpool University Press. Penfield, W. (1958). The excitable cortex in conscious man. Liverpool University Press.
go back to reference Rolls, E. (2005). Emotions explained. Oxford University Press. Rolls, E. (2005). Emotions explained. Oxford University Press.
Metagegevens
Titel
Functionele neuroanatomie van de seksualiteit
Auteur
Ben van Cranenburgh
Publicatiedatum
01-02-2009
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Neuropraxis / Uitgave 1/2009
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03080142

Andere artikelen Uitgave 1/2009

Neuropraxis 1/2009 Naar de uitgave

Woorden vooraf

Woorden vooraf

Signalement

Artikelen

Uit de praktijk

Uit de praktijk