Skip to main content
Top

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

7. Functieverlies helpen voorkomen bij psychische en cognitieve veranderingen

Auteur : R.J. Schim van der Loeff-van Veen

Gepubliceerd in: Geriatrie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Inleiding

Ook bij aandoeningen die de psychische gezondheid beïnvloeden, kan er een steeds brozer evenwicht ontstaan tussen gezondheid en ziekte, met functionele problemen als gevolg. Het kan voor de oudere dan een hele opgave zijn om de zelfstandigheid te behouden. Denk daarbij aan problemen als vergeetachtigheid of zich minder goed kunnen concentreren, moeite krijgen met overzicht, planning en besluitvorming. Maar ook problemen als rusteloosheid, hallucinaties, somberheid of apathie. Deze problemen hebben directe gevolgen voor het dagelijks functioneren, zoals bij de sociale omgang en het zelfstandig leven.
Literatuur
go back to reference Aben I, Verhey F, Strik J, Lousberg R, Lodder J, Honig A. A comparative study into the one year cumulative incidence of depression after stroke and myocardial infarction. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2003;74:581-5.PubMedCrossRef Aben I, Verhey F, Strik J, Lousberg R, Lodder J, Honig A. A comparative study into the one year cumulative incidence of depression after stroke and myocardial infarction. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2003;74:581-5.PubMedCrossRef
go back to reference Abraham I, Fulmer T, Mezey MD. Geriatric protocols for best practice, second edition. New York: Springer Publishing Company; 2003. Abraham I, Fulmer T, Mezey MD. Geriatric protocols for best practice, second edition. New York: Springer Publishing Company; 2003.
go back to reference Abraham I, Maesschalck L de, Milisen K. Verpleegkundige zorgaspecten bij ouderen. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg; 2002. Abraham I, Maesschalck L de, Milisen K. Verpleegkundige zorgaspecten bij ouderen. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg; 2002.
go back to reference Asplund LA, MacRae PG, Schnelle JF. A walking program for nursing home residents: effect on walk endurance, physical activity, mobility, and quality of life. Journal of the American Geriatrics Society. 1996;44:175-180.PubMed Asplund LA, MacRae PG, Schnelle JF. A walking program for nursing home residents: effect on walk endurance, physical activity, mobility, and quality of life. Journal of the American Geriatrics Society. 1996;44:175-180.PubMed
go back to reference Babayak, MA, Blumenthal JA, Moore KA, et al. Effects of exercise training on older patients with major depression. Archives of Internal Medicine. 1999;159:2349-56.CrossRef Babayak, MA, Blumenthal JA, Moore KA, et al. Effects of exercise training on older patients with major depression. Archives of Internal Medicine. 1999;159:2349-56.CrossRef
go back to reference Beck AT, Emery G, Rusch AJ, Shaw BF. Cognitive therapy of depression. New York: Guildford Press; 1979. Beck AT, Emery G, Rusch AJ, Shaw BF. Cognitive therapy of depression. New York: Guildford Press; 1979.
go back to reference Bowen PD, et al. Use of selective serotonin reuptake inhibitors in the treatment of depression in older adults: Identifying and managing potential risk for hyponatremia. Geriatric Nursing. 2009;30:85-9.PubMedCrossRef Bowen PD, et al. Use of selective serotonin reuptake inhibitors in the treatment of depression in older adults: Identifying and managing potential risk for hyponatremia. Geriatric Nursing. 2009;30:85-9.PubMedCrossRef
go back to reference CBO Conceptrichtlijn bij een verstoord slaap-waakritme. Beschikbaar via de website van de V&VN. CBO Conceptrichtlijn bij een verstoord slaap-waakritme. Beschikbaar via de website van de V&VN.
go back to reference CBO Multidisciplinaire richtlijn Depressie, Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen cliënten met een depressie, 2005. CBO Multidisciplinaire richtlijn Depressie, Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen cliënten met een depressie, 2005.
go back to reference CBO Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen 2008. CBO Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen 2008.
go back to reference Cohen-Mansfield J. Nonfarmacologic interventions for inappropriate behaviours in dementia. The American Journal of Geriatric Psychiatry. 4:316-81. Cohen-Mansfield J. Nonfarmacologic interventions for inappropriate behaviours in dementia. The American Journal of Geriatric Psychiatry. 4:316-81.
go back to reference Dirkse R, Dixhoorn van J. Hoogeveen F, Kessels R. (Op)nieuw geleerd, oud gedaan, over het lerend vermogen van mensen met dementie. Kosmos 2011. Dirkse R, Dixhoorn van J. Hoogeveen F, Kessels R. (Op)nieuw geleerd, oud gedaan, over het lerend vermogen van mensen met dementie. Kosmos 2011.
go back to reference Fick D, Frazer C, Kolanowski A. It’s about time: use of nonpharmacological interventitions in the nursing home. Journal of Nursing Scholarship. 2010;42:2:214-22.PubMedCrossRef Fick D, Frazer C, Kolanowski A. It’s about time: use of nonpharmacological interventitions in the nursing home. Journal of Nursing Scholarship. 2010;42:2:214-22.PubMedCrossRef
go back to reference Gazzaniga MS, Ivry RB, Mangun GR. Cognitive Neuroscience, the biology of the mind, third edition. Londen: Norton&Company;2009. Gazzaniga MS, Ivry RB, Mangun GR. Cognitive Neuroscience, the biology of the mind, third edition. Londen: Norton&Company;2009.
go back to reference Guthrie MF, Mather AS, Rodrigues C, et al. Effects of exercise on depressive symptoms on older adults with poorly responsive depressive disorder. The British Journal of Psychiatry. 2002;180:411-5.PubMedCrossRef Guthrie MF, Mather AS, Rodrigues C, et al. Effects of exercise on depressive symptoms on older adults with poorly responsive depressive disorder. The British Journal of Psychiatry. 2002;180:411-5.PubMedCrossRef
go back to reference Hazelhof T, Garenfeld W, Verdonschot T. Dementie en psychiatrie, een systematische handleiding in woord en beeld. Maarssen: Elzevier gezondheidszorg; 2004. Hazelhof T, Garenfeld W, Verdonschot T. Dementie en psychiatrie, een systematische handleiding in woord en beeld. Maarssen: Elzevier gezondheidszorg; 2004.
go back to reference Heeren T, Kat M, Mast R van der. Handboek Ouderenpsychiatrie. De Tijdstroom; 2010. Heeren T, Kat M, Mast R van der. Handboek Ouderenpsychiatrie. De Tijdstroom; 2010.
go back to reference Heeren, Kat, Stek. Handboek ouderenpsychiatrie, hoofdstuk 10 Insomnia en andere slaapstoornissen. Utrecht: De Tijdstroom; 2010. Heeren, Kat, Stek. Handboek ouderenpsychiatrie, hoofdstuk 10 Insomnia en andere slaapstoornissen. Utrecht: De Tijdstroom; 2010.
go back to reference Hoefnagels WHL, Flamaing J, Olde Rikkert MGM. Probleemgeoriënteerd denken in de geriatrie. Een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht: Utrecht: De Tijdstroom; 2008. Hoefnagels WHL, Flamaing J, Olde Rikkert MGM. Probleemgeoriënteerd denken in de geriatrie. Een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht: Utrecht: De Tijdstroom; 2008.
go back to reference Hofman W, Slaapstoornissen bij ouderen. In: Handboek slaap en slaapstoornissen, Van Bemmel AL, Beersma DGM, De Groen JHM, Hofman WF. Maarssen 2001:167-74. Hofman W, Slaapstoornissen bij ouderen. In: Handboek slaap en slaapstoornissen, Van Bemmel AL, Beersma DGM, De Groen JHM, Hofman WF. Maarssen 2001:167-74.
go back to reference Huizing W, Tromp T. Mijn leven in kaart. Met ouderen in gesprek over hun levensverhaal. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007. Huizing W, Tromp T. Mijn leven in kaart. Met ouderen in gesprek over hun levensverhaal. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007.
go back to reference Inouye SK, Delrium in older persons. New England Journal Of Medicine. 2006;27:210-20. Inouye SK, Delrium in older persons. New England Journal Of Medicine. 2006;27:210-20.
go back to reference Jong TOH de, Knuistingh Neven A, Schimsheimer RJ. Slaapklachten, diagnostiek van alledaagse klachten. Springer; 2004. Jong TOH de, Knuistingh Neven A, Schimsheimer RJ. Slaapklachten, diagnostiek van alledaagse klachten. Springer; 2004.
go back to reference Jongenelis K, Pot AM, Smalbrugge M, et al. The impact of depression and anxiety on well being, disability and use of health care services in nursing home patients. Int J Geriatr Psychiatry. 2006;21:325-32.PubMedCrossRef Jongenelis K, Pot AM, Smalbrugge M, et al. The impact of depression and anxiety on well being, disability and use of health care services in nursing home patients. Int J Geriatr Psychiatry. 2006;21:325-32.PubMedCrossRef
go back to reference Jonker C, Slaets JPJ, Verhey FRJ. Alzheimer en andere vormen van dementie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum; 2001. Jonker C, Slaets JPJ, Verhey FRJ. Alzheimer en andere vormen van dementie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum; 2001.
go back to reference Jüngen IJ, Zaagman-van Buuren MJ. Pathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009. Jüngen IJ, Zaagman-van Buuren MJ. Pathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009.
go back to reference Jüngen IJ, Tervoort MJ. Toegepaste geneesmiddelenkennis. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2011. Jüngen IJ, Tervoort MJ. Toegepaste geneesmiddelenkennis. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2011.
go back to reference Kalat JW. Biological Psychology. 9th ed, student ed. Thomson Wadsworth; 2007. Kalat JW. Biological Psychology. 9th ed, student ed. Thomson Wadsworth; 2007.
go back to reference Kok R. Multidisciplinaire richtlijn depressie. Addendum ouderen. CBO/ Trimbosinstituut; 2008. Kok R. Multidisciplinaire richtlijn depressie. Addendum ouderen. CBO/ Trimbosinstituut; 2008.
go back to reference Lane AM, Hirst SP. Are gerontological nurses apathetic about apathy in older adults. Journal of Gerontology Nursing. 2011; Jan;38(1):22-8; quiz 30-1.CrossRef Lane AM, Hirst SP. Are gerontological nurses apathetic about apathy in older adults. Journal of Gerontology Nursing. 2011; Jan;38(1):22-8; quiz 30-1.CrossRef
go back to reference Lange J de. Omgaan met dementie, het effect van geïntegreerde belevingsgerichte zorg op adaptatie en coping van mensen in verpleeghuizen; een kwalitatief onderzoek binnen een gerandomiseerd experiment. Academisch proefschrift Erasmus Universiteit Rotterdam. Utrecht: Trimbos-instituut; 2004. Lange J de. Omgaan met dementie, het effect van geïntegreerde belevingsgerichte zorg op adaptatie en coping van mensen in verpleeghuizen; een kwalitatief onderzoek binnen een gerandomiseerd experiment. Academisch proefschrift Erasmus Universiteit Rotterdam. Utrecht: Trimbos-instituut; 2004.
go back to reference Logsdon RG, McCurry SM, Teri L. Evidence-based psychological treatment for disruptive behaviours in individuals with dementia. Psychol Aging. 2007;22:28-36.PubMedCrossRef Logsdon RG, McCurry SM, Teri L. Evidence-based psychological treatment for disruptive behaviours in individuals with dementia. Psychol Aging. 2007;22:28-36.PubMedCrossRef
go back to reference Marwijk HWJ van, Grundmeijer HGLM, Bijl D, Gelderen MG van, Haan M de, Weel-Baumgarten EM van. NHG-Standaard depressieve stoornis (depressie). Huisarts Wet. 2003;46:614-23.CrossRef Marwijk HWJ van, Grundmeijer HGLM, Bijl D, Gelderen MG van, Haan M de, Weel-Baumgarten EM van. NHG-Standaard depressieve stoornis (depressie). Huisarts Wet. 2003;46:614-23.CrossRef
go back to reference Mechelen PH van, Vries N de. Leven met snurken en apneu. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008. Mechelen PH van, Vries N de. Leven met snurken en apneu. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008.
go back to reference Meeuwissen J, Weeghel J van. Ontwikkeling, evaluatie en implementatie van een stepped care-programma voor depressie – Eindrapportage. Utrecht: Trimbos-instituut; 2003. Meeuwissen J, Weeghel J van. Ontwikkeling, evaluatie en implementatie van een stepped care-programma voor depressie – Eindrapportage. Utrecht: Trimbos-instituut; 2003.
go back to reference Miesen B, Allewijn M, Hertogh C. Leidraad psychogeriatrie, scherper zien, deel 1 en Beter doen en meer weten, deel 2. Houten/Mechelen: Bohn Stafleu van Loghum; 2003. Miesen B, Allewijn M, Hertogh C. Leidraad psychogeriatrie, scherper zien, deel 1 en Beter doen en meer weten, deel 2. Houten/Mechelen: Bohn Stafleu van Loghum; 2003.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG). Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie. CBO-Richtlijn. Utrecht; 2005. Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG). Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie. CBO-Richtlijn. Utrecht; 2005.
go back to reference NIGZ Factsheet alcohol en ouderen. Juni 2005. NIGZ Factsheet alcohol en ouderen. Juni 2005.
go back to reference NVVA (nu Verenso). Richtlijn Probleemgedrag. NVVA; 2008. NVVA (nu Verenso). Richtlijn Probleemgedrag. NVVA; 2008.
go back to reference CU, Sheppard JM, Tschanz JT. Epidemiology of apathy in older adults: the Cache County Study. The American journal of geriatric psychiatry: official journal of the American Association for Geriatric Psychiatry. 2007;15(5):365-75.CrossRef CU, Sheppard JM, Tschanz JT. Epidemiology of apathy in older adults: the Cache County Study. The American journal of geriatric psychiatry: official journal of the American Association for Geriatric Psychiatry. 2007;15(5):365-75.CrossRef
go back to reference Plaats A van der, Verbraeck B. De wondere wereld van dementie, vanuit nieuwe inzichten omgevingszorg bieden aan dementerenden. Maarssen; 2008. Plaats A van der, Verbraeck B. De wondere wereld van dementie, vanuit nieuwe inzichten omgevingszorg bieden aan dementerenden. Maarssen; 2008.
go back to reference Praktijkgids VMS Veiligheidsprogramma Kwetsbare ouderen; 2009. Praktijkgids VMS Veiligheidsprogramma Kwetsbare ouderen; 2009.
go back to reference Reekum R van, Clarke D, Conn D et al. A randomized, placebo-controlled trial of the discontinuation of long-term antipsychotics in dementia. Int Psychogeriatr 2002;14:197-210.PubMedCrossRef Reekum R van, Clarke D, Conn D et al. A randomized, placebo-controlled trial of the discontinuation of long-term antipsychotics in dementia. Int Psychogeriatr 2002;14:197-210.PubMedCrossRef
go back to reference Reekum R van, Stuss DT, Ostrander L. Apathy: Why care? Journal of Neuropsychiatry and clinical sciences 2005;17:7-9.CrossRef Reekum R van, Stuss DT, Ostrander L. Apathy: Why care? Journal of Neuropsychiatry and clinical sciences 2005;17:7-9.CrossRef
go back to reference Remington, et al. American Journal of Alzheimer’s disease and other Dementias. 2010;25(4):367-71. Remington, et al. American Journal of Alzheimer’s disease and other Dementias. 2010;25(4):367-71.
go back to reference Roest HG van der, Meiland FJ, Comijs HC, Derksen E, Jansen AP, Hout HP van, Jonker C, Dröes RM. What do community-dwelling people with dementia need? A survey of those who are known to care and welfare services. Int Psychogeriatr. 2009;21:949-65.PubMedCrossRef Roest HG van der, Meiland FJ, Comijs HC, Derksen E, Jansen AP, Hout HP van, Jonker C, Dröes RM. What do community-dwelling people with dementia need? A survey of those who are known to care and welfare services. Int Psychogeriatr. 2009;21:949-65.PubMedCrossRef
go back to reference Roest HG van der, Meiland FJM, Droës RM. Proefschrift. Zorgbehoeften bij dementie en digitale, gepersonaliseerde informatievoorziening voor dementiezorg. Verpleegkunde. 2010;3:25-31. Roest HG van der, Meiland FJM, Droës RM. Proefschrift. Zorgbehoeften bij dementie en digitale, gepersonaliseerde informatievoorziening voor dementiezorg. Verpleegkunde. 2010;3:25-31.
go back to reference Schim van der Loeff-van Veen RJ. Geriatrie. niveau 5. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2012. Schim van der Loeff-van Veen RJ. Geriatrie. niveau 5. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2012.
go back to reference Schim van der Loeff-van Veen RJ. Zorg voor de kwetsbare oudere. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2010. Schim van der Loeff-van Veen RJ. Zorg voor de kwetsbare oudere. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2010.
go back to reference Schoemaker C, Poos MJJC, Spijker J. Hoe vaak komt depressie voor? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM. Schoemaker C, Poos MJJC, Spijker J. Hoe vaak komt depressie voor? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM.
go back to reference Sjösten N, Kivelä SL. The effects of physical exercise on depressive symptoms among the aged: a systematic review. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2006;21:410-8.PubMedCrossRef Sjösten N, Kivelä SL. The effects of physical exercise on depressive symptoms among the aged: a systematic review. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2006;21:410-8.PubMedCrossRef
go back to reference Steverink N. Gelukkig en gezond ouder worden: welbevinden, hulpbronnen en zelfmanagementvaardigheden. Tijdschrift Gerontologie en Geriatrie. 2009;40:244-52.CrossRef Steverink N. Gelukkig en gezond ouder worden: welbevinden, hulpbronnen en zelfmanagementvaardigheden. Tijdschrift Gerontologie en Geriatrie. 2009;40:244-52.CrossRef
go back to reference Velde V van der. Multidisciplinaire richtlijn depressie, richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen cliënten met een depressie. Trimbos-instituut; 2005. Velde V van der. Multidisciplinaire richtlijn depressie, richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van volwassen cliënten met een depressie. Trimbos-instituut; 2005.
go back to reference Zuidema SU. Neuropschiatric Symptoms in Dutch Nursing home Patients with Dementia. Proefschrift. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen; 2008. Zuidema SU. Neuropschiatric Symptoms in Dutch Nursing home Patients with Dementia. Proefschrift. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen; 2008.
go back to reference Zwakhalen SMG. Pain assessment in nursing home residents with dementia. Proefschrift. Maastricht: Universiteit Maastricht; 2007. Zwakhalen SMG. Pain assessment in nursing home residents with dementia. Proefschrift. Maastricht: Universiteit Maastricht; 2007.
go back to reference www.cbo.nl: Website van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg. De richtlijn Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen 2008 is via deze website te downloaden. www.​cbo.​nl: Website van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg. De richtlijn Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen 2008 is via deze website te downloaden.
Metagegevens
Titel
Functieverlies helpen voorkomen bij psychische en cognitieve veranderingen
Auteur
R.J. Schim van der Loeff-van Veen
Copyright
2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0324-3_7