Skip to main content
Top

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Psychische veranderingen door het ouder worden en veelvoorkomende aandoeningen

Auteur : R. J. Schim van der Loeff-van Veen

Gepubliceerd in: Geriatrie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Inleiding

Ons geheugen werkt het best tussen het 20e tot 25e levensjaar. Na die leeftijd neemt de geheugenfunctie heel geleidelijk af. Daarom hebben ouderen vaak meer te maken met vergeetachtigheid dan jongeren. Dat lijkt vooral een nadeel te zijn. Maar dat is niet helemaal het geval. Hersenen van ouderen hebben zich gedurende langere tijd ontwikkeld en dat heeft ook voordelen. Zo kunnen ouderen beter een compenserend hersengebied inzetten voor een taak dan jongeren. Dit verklaart waarom ouderen beter in staat zijn tot reflectie en minder moeite hebben met het handhaven van een emotionele balans. Ouderen zijn daardoor vaak wijzer dan jongeren. Dit komt ook door levenservaring. Ze kunnen niet alleen naar het verleden, maar ook naar de toekomst kijken en vanuit dit perspectief het heden beoordelen.
Literatuur
go back to reference Barrick AL, Hoeffer B, Rader J. Bathing. Without a battle, personal care of individuals with dementia. Springer Series on Geriatric Nursing; 2002. Barrick AL, Hoeffer B, Rader J. Bathing. Without a battle, personal care of individuals with dementia. Springer Series on Geriatric Nursing; 2002.
go back to reference Beers MH, Leeftijd en gezondheid, Merck Manual. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008. Beers MH, Leeftijd en gezondheid, Merck Manual. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008.
go back to reference CBO Conceptrichtlijn bij een verstoord slaap-waakritme, via de website van de V&VN. CBO Conceptrichtlijn bij een verstoord slaap-waakritme, via de website van de V&VN.
go back to reference CBO Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen, 2008. CBO Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen, 2008.
go back to reference CBO-Richtlijn Delirium. Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Utrecht, 2004. CBO-Richtlijn Delirium. Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Utrecht, 2004.
go back to reference Charpentier PA, Inouye SK ‘Precipitating factors for delirium in hospitalized elderly persons. Predictive model and interrelationship with baseline vulnerability’. JAMA. 1996 Mar 20; 275(11): 852-7.PubMedCrossRef Charpentier PA, Inouye SK ‘Precipitating factors for delirium in hospitalized elderly persons. Predictive model and interrelationship with baseline vulnerability’. JAMA. 1996 Mar 20; 275(11): 852-7.PubMedCrossRef
go back to reference Cohen-Mansfield J. Nonfarmacologic interventions for inappropriate behaviours in dementia. The American journal of geriatric Psychiatry, 4:316-81. Cohen-Mansfield J. Nonfarmacologic interventions for inappropriate behaviours in dementia. The American journal of geriatric Psychiatry, 4:316-81.
go back to reference De Jong TOH, Knuistingh Neven A, Schimsheimer RJ. Slaapklachten, diagnostiek van alledaagse klachten. 2004. Springer. De Jong TOH, Knuistingh Neven A, Schimsheimer RJ. Slaapklachten, diagnostiek van alledaagse klachten. 2004. Springer.
go back to reference Deelman B, Eling P, Haan de, Zomeren van E, Klinische neuropsychologie.2008 Boom Amsterdam. Deelman B, Eling P, Haan de, Zomeren van E, Klinische neuropsychologie.2008 Boom Amsterdam.
go back to reference Dirkse R, Dixhoorn van I, Hoogeveen F, Kessels R. (Op)nieuw geleerd, oud gedaan, ver het lerend vermogen van mensen met dementie. Kosmos Utrecht/Antwerpen; 2011. Dirkse R, Dixhoorn van I, Hoogeveen F, Kessels R. (Op)nieuw geleerd, oud gedaan, ver het lerend vermogen van mensen met dementie. Kosmos Utrecht/Antwerpen; 2011.
go back to reference Fick D, Frazer C, Kolanowski A. It’s about time: use of nonpharmacological interventions in the nursing home. Journal of Nursing Scholarship. 2010;42:2:214-22. Sigma Theta Tau International. Fick D, Frazer C, Kolanowski A. It’s about time: use of nonpharmacological interventions in the nursing home. Journal of Nursing Scholarship. 2010;42:2:214-22. Sigma Theta Tau International.
go back to reference Flamaing J, Hoefnagels WHL, Olde Rikkert MGM. Probleemgericht denken in de geriatrie, een praktijkboek voor de opleiding in de kliniek. De Tijdstroom; 2008. Flamaing J, Hoefnagels WHL, Olde Rikkert MGM. Probleemgericht denken in de geriatrie, een praktijkboek voor de opleiding in de kliniek. De Tijdstroom; 2008.
go back to reference Harbison J. Sleep disorders in older people. Age Ageing. 2002;(31):6-9. Harbison J. Sleep disorders in older people. Age Ageing. 2002;(31):6-9.
go back to reference Heeren T, Mast van der R, Kat M. Handboek ouderenpsychiatrie, De Tijdstroom 2010. Heeren T, Mast van der R, Kat M. Handboek ouderenpsychiatrie, De Tijdstroom 2010.
go back to reference Heeren, Kat, Stek. Handboek ouderenpsychiatrie, hoofdstuk 28.8 Slaapstoornissen. De Tijdstroom 2010. Heeren, Kat, Stek. Handboek ouderenpsychiatrie, hoofdstuk 28.8 Slaapstoornissen. De Tijdstroom 2010.
go back to reference Hofman W, Slaapstoornissen bij ouderen. In: Handboek slaap en slaapstoornissen, Van Bemmel AL, Beersma DGM, De Groen JHM, Hofman WF. Maarssen 2001:167-74. Hofman W, Slaapstoornissen bij ouderen. In: Handboek slaap en slaapstoornissen, Van Bemmel AL, Beersma DGM, De Groen JHM, Hofman WF. Maarssen 2001:167-74.
go back to reference Hopman-Rock M, Tak ECPM, Staats PGM. Development and Validation of the Observation List for early signs of Dementia (OLD). International Journal of Geriatric Psychiatry 2001, 16, 406-14.PubMedCrossRef Hopman-Rock M, Tak ECPM, Staats PGM. Development and Validation of the Observation List for early signs of Dementia (OLD). International Journal of Geriatric Psychiatry 2001, 16, 406-14.PubMedCrossRef
go back to reference Jüngen IJ, Zaagman-van Buuren MJ. Pathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009. Jüngen IJ, Zaagman-van Buuren MJ. Pathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2009.
go back to reference Kalat JW, Biological Psychology, ninth Edition, student Edition, Thomson Wadsworth; 2007. Kalat JW, Biological Psychology, ninth Edition, student Edition, Thomson Wadsworth; 2007.
go back to reference Kalisvaart K. Primary prevention of delirium in the elderly (proefschrift). Universiteit van Amsterdam; 2005. Kalisvaart K. Primary prevention of delirium in the elderly (proefschrift). Universiteit van Amsterdam; 2005.
go back to reference Logsdon RG, McCurry SM, Teri L. Evidence-based psychological treatment for disruptive behaviours in individuals with dementia. Psychol Aging 2007;22:28–36.PubMedCrossRef Logsdon RG, McCurry SM, Teri L. Evidence-based psychological treatment for disruptive behaviours in individuals with dementia. Psychol Aging 2007;22:28–36.PubMedCrossRef
go back to reference Mechelen van PH, Vries de N, Leven met snurken en apneu. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008. Mechelen van PH, Vries de N, Leven met snurken en apneu. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008.
go back to reference Multidisciplinair werken aan probleemgedrag. Een multidisciplinaire handreiking bij de NVVA-richtlijn Probleemgedrag. NVVA; 2008. Multidisciplinair werken aan probleemgedrag. Een multidisciplinaire handreiking bij de NVVA-richtlijn Probleemgedrag. NVVA; 2008.
go back to reference NVVA (nu Verenso). Richtlijn Probleemgedrag. NVVA; 2008. NVVA (nu Verenso). Richtlijn Probleemgedrag. NVVA; 2008.
go back to reference Remington, et al. American Journal of Alzheimer’s disease and other Dementias. 2010;25(4):367-71. Remington, et al. American Journal of Alzheimer’s disease and other Dementias. 2010;25(4):367-71.
go back to reference Roest HG van der, Meiland FJ, Comijs HC, Derksen E, Jansen AP, Hout HP van, Jonker C, Dröes RM. What do community-dwelling people with dementia need? A survey of those who are known to care and welfare services. Int Psychogeriatr. 2009;21:949–65.PubMedCrossRef Roest HG van der, Meiland FJ, Comijs HC, Derksen E, Jansen AP, Hout HP van, Jonker C, Dröes RM. What do community-dwelling people with dementia need? A survey of those who are known to care and welfare services. Int Psychogeriatr. 2009;21:949–65.PubMedCrossRef
go back to reference Roest HG van der, Meiland FJM, Droës RM. Zorgbehoeften bij dementie en digitale, gepersonaliseerde informatievoorziening voor dementiezorg. Proefschrift. Verpleegkunde. 2010;3:25–31. Roest HG van der, Meiland FJM, Droës RM. Zorgbehoeften bij dementie en digitale, gepersonaliseerde informatievoorziening voor dementiezorg. Proefschrift. Verpleegkunde. 2010;3:25–31.
go back to reference Schim van der Loeff- van Veen R.J, Iersel M van. Dementie. Nurse Academy. 2011;4:45–9. Schim van der Loeff- van Veen R.J, Iersel M van. Dementie. Nurse Academy. 2011;4:45–9.
go back to reference Schim van der Loeff-van veen, RJ. Geriatrie. niveau 5. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2012. Schim van der Loeff-van veen, RJ. Geriatrie. niveau 5. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2012.
go back to reference Schuurmans MJ, Shortridge-Baggett LM, Duursma SA. Early recognition of delirium: Review of the literature. In: Schuurmans MJ. Early recognition of delirium. Proefschrift, Universiteit Utrecht; 2001. Schuurmans MJ, Shortridge-Baggett LM, Duursma SA. Early recognition of delirium: Review of the literature. In: Schuurmans MJ. Early recognition of delirium. Proefschrift, Universiteit Utrecht; 2001.
go back to reference Ylvisaker M. Traumatic brain injury rehabilitation Boston: Butterworth Heineman; 1998. Ylvisaker M. Traumatic brain injury rehabilitation Boston: Butterworth Heineman; 1998.
go back to reference Zuidema SU. Neuropschiatric symptoms in Dutch nursing home. patients with dementia. Proefschrift. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen; 2008. Zuidema SU. Neuropschiatric symptoms in Dutch nursing home. patients with dementia. Proefschrift. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen; 2008.
go back to reference Zwakhalen SMG. Pain assessment in nursing home residents with dementia. Proefschrift. Maastricht: Universiteit Maastricht; 2007. Zwakhalen SMG. Pain assessment in nursing home residents with dementia. Proefschrift. Maastricht: Universiteit Maastricht; 2007.
go back to reference www.cbo.nl: De website van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg. De richtlijn Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen 2008 is via deze website te downloaden. www.​cbo.​nl: De website van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg. De richtlijn Diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) bij volwassenen 2008 is via deze website te downloaden.
go back to reference www.delirant.info: Deze website is ontworpen door de consultatieve diensten Geriatrie en. Psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). www.​delirant.​info: Deze website is ontworpen door de consultatieve diensten Geriatrie en. Psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
go back to reference www.innovatiekringdementie.nl: Een website met de laatste wetenschappelijke inzichten, goede praktijkvoorbeelden en ander nieuws over dementie die is gericht op de kwaliteit van leven van mensen met dementie. www.​innovatiekringde​mentie.​nl: Een website met de laatste wetenschappelijke inzichten, goede praktijkvoorbeelden en ander nieuws over dementie die is gericht op de kwaliteit van leven van mensen met dementie.
go back to reference www.vilans.nl: De website van kenniscentrum Vilans helpt professionals in de zorg op weg om de langdurende zorg te verbeteren. www.​vilans.​nl: De website van kenniscentrum Vilans helpt professionals in de zorg op weg om de langdurende zorg te verbeteren.
go back to reference www.vmszorg.nl: VMS staat voor veiligheidsmanagementsysteem ziekenhuizen. Preventie van delier is hier een onderdeel van. Het maakt deel uit van de praktijkgids Kwetsbare ouderen. Op pagina 78, bijlage 2, de DOSS (M. Schuurmans). www.​vmszorg.​nl: VMS staat voor veiligheidsmanagementsysteem ziekenhuizen. Preventie van delier is hier een onderdeel van. Het maakt deel uit van de praktijkgids Kwetsbare ouderen. Op pagina 78, bijlage 2, de DOSS (M. Schuurmans).
Metagegevens
Titel
Psychische veranderingen door het ouder worden en veelvoorkomende aandoeningen
Auteur
R. J. Schim van der Loeff-van Veen
Copyright
2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0324-3_6