Skip to main content
Top

2020 | OriginalPaper | Hoofdstuk

20. Forensische psychiatrie

Auteurs : dr. F. A. J. Fluttert, dr. W. J. Canton

Gepubliceerd in: Leerboek psychiatrie voor verpleegkundigen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het komt regelmatig voor dat psychiatrisch patiënten in aanraking komen met justitie. Een klein deel van hen pleegt zware delicten en krijgt te maken met het grensgebied tussen psychiatrie en recht. Het Nederlands daderstrafrecht heeft niet alleen oog voor het slachtoffer, maar ook voor de verdachte. Iemand die tijdens het plegen van een delict ontoerekeningsvatbaar is, kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor zijn daden, en mag volgens de wet niet worden gestraft. Wel mag hij ter behandeling gedwongen worden opgenomen. De forensische psychiatrie houdt zich zowel bezig met het beoordelen van de psychische toestand van verdachten als met de behandeling van daders in een TBS-instelling. De laatste decennia werkt een groeiend aantal, vooral sociaalpsychiatrisch, verpleegkundigen binnen de forensische psychiatrie. Bij de reclassering, of als sociotherapeut in een TBS-kliniek. Sociotherapeuten spelen een belangrijke rol in de behandeling van daders, gericht op het reduceren van recidiverisico. Hecht teamwork en professionele distantie zijn belangrijke vereisten voor deze werkomgeving.
Literatuur
go back to reference Almvik, R., & Woods, Ph. (1999). Short term risk prediction: The broset violence checklist. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 10, 231–238. Almvik, R., & Woods, Ph. (1999). Short term risk prediction: The broset violence checklist. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 10, 231–238.
go back to reference American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, DSM-5 (5th ed.). Washington DC: American Psychiatric Association. American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, DSM-5 (5th ed.). Washington DC: American Psychiatric Association.
go back to reference Andrews, D. A., & Bonta, J. (2010). The psychology of criminal conduct (5th ed.). Cincinatti OH: Anderson Publishing Co. Andrews, D. A., & Bonta, J. (2010). The psychology of criminal conduct (5th ed.). Cincinatti OH: Anderson Publishing Co.
go back to reference Birchwood, M. (2000). The critical period for early intervention. In M. Birchwood, D. Fowler & C. Jackson (Eds.), Early intervention in psychosis. Chichester: J. Wiley & Sons. Birchwood, M. (2000). The critical period for early intervention. In M. Birchwood, D. Fowler & C. Jackson (Eds.), Early intervention in psychosis. Chichester: J. Wiley & Sons.
go back to reference Canton, W. J., & Van Kordelaar, W. F. (2003). Rapportage pro justitia. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 10, 609–618. Canton, W. J., & Van Kordelaar, W. F. (2003). Rapportage pro justitia. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 10, 609–618.
go back to reference Canton, W. J., & Van de Veer, T. S. (2003). Pro justitia rapportage. In H. Groen & M. Drost (Red.), Handboek forensische geestelijke gezondheidszorg (pag. 111–117). Utrecht: de Tijdstroom. Canton, W. J., & Van de Veer, T. S. (2003). Pro justitia rapportage. In H. Groen & M. Drost (Red.), Handboek forensische geestelijke gezondheidszorg (pag. 111–117). Utrecht: de Tijdstroom.
go back to reference Canton, W. J., Van Beek, D., Claes, L., et al. (2015). Handboek psychopathie en antisociale persoonlijkheidsstoornis. Utrecht: de Tijdstroom. Canton, W. J., Van Beek, D., Claes, L., et al. (2015). Handboek psychopathie en antisociale persoonlijkheidsstoornis. Utrecht: de Tijdstroom.
go back to reference De Vogel, V., De Vries Robbé, M., De Spa, E, & Wever, E. (2013). Risicotaxatie van geweld in de forensische psychiatrie. Maandblad voor Geestelijke Volksgezondheid 137, 1–13. De Vogel, V., De Vries Robbé, M., De Spa, E, & Wever, E. (2013). Risicotaxatie van geweld in de forensische psychiatrie. Maandblad voor Geestelijke Volksgezondheid 137, 1–13.
go back to reference Fluttert, F., Van Meijel, B., Nijman, H., et al. (2010a). Effect of the early recognition method on the number of aggressive incidents and episodes of seclusions in forensic care. Journal Clinical Nursing, 19, 1529–1537. Fluttert, F., Van Meijel, B., Nijman, H., et al. (2010a). Effect of the early recognition method on the number of aggressive incidents and episodes of seclusions in forensic care. Journal Clinical Nursing, 19, 1529–1537.
go back to reference Fluttert, F., Van Meijel, B., Nijman, H., et al. (2010b). Detached concern of forensic mental health nurses to patients with regard to the early recognition method. Archives of Psychiatric Nursing, 24(4), 266–274.CrossRef Fluttert, F., Van Meijel, B., Nijman, H., et al. (2010b). Detached concern of forensic mental health nurses to patients with regard to the early recognition method. Archives of Psychiatric Nursing, 24(4), 266–274.CrossRef
go back to reference Fluttert, F., Van Meijel, B., Van Leeuwen, M., et al. (2011a). The development of the Forensic Early warning Signs of Aggression lnventory (FESAI): Preliminary findings. Towards a better management of inpatient aggression. Archives of Psychiatric Nursing, 25(2), 129–137.CrossRef Fluttert, F., Van Meijel, B., Van Leeuwen, M., et al. (2011a). The development of the Forensic Early warning Signs of Aggression lnventory (FESAI): Preliminary findings. Towards a better management of inpatient aggression. Archives of Psychiatric Nursing, 25(2), 129–137.CrossRef
go back to reference Fluttert, F., Fonteijn, P., Van der Sleen, M., & Van der Meulen, S. (2011b). De introductie van pictogrammen in de forensische psychiatrie: Een verkennend verpleegkundig onderzoek in de Tbs. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 121(6), 1–49. Fluttert, F., Fonteijn, P., Van der Sleen, M., & Van der Meulen, S. (2011b). De introductie van pictogrammen in de forensische psychiatrie: Een verkennend verpleegkundig onderzoek in de Tbs. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 121(6), 1–49.
go back to reference Fluttert, F. A. J., Van Leeuwen, M., & Van Meijel, B. (2016). Agressie in de Forensische zorg. In B. van Meijel (Red.), Ggz-Verpleegkunde in de praktijk (pag. 95–106). Utrecht: De Tijdstroom. Fluttert, F. A. J., Van Leeuwen, M., & Van Meijel, B. (2016). Agressie in de Forensische zorg. In B. van Meijel (Red.), Ggz-Verpleegkunde in de praktijk (pag. 95–106). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Fluttert, F., Van Meijel, B., Bjørkly, S., et al. (2013). Early signs of inpatient aggression in forensic psychiatry: An empirical investigation with the Forensic Early Signs of Aggression Inventory (FESAI). Journal of Clinical Nursing, 22(11–12), 1550–1558. Fluttert, F., Van Meijel, B., Bjørkly, S., et al. (2013). Early signs of inpatient aggression in forensic psychiatry: An empirical investigation with the Forensic Early Signs of Aggression Inventory (FESAI). Journal of Clinical Nursing, 22(11–12), 1550–1558.
go back to reference Fluttert, F., Van Meijel, B., Nijman, H., et al. (2008). Risk management by early recognition of warning signs in forensic psychiatric patients. Archives of Psychiatric Nursing, 22(4), 208–216.CrossRef Fluttert, F., Van Meijel, B., Nijman, H., et al. (2008). Risk management by early recognition of warning signs in forensic psychiatric patients. Archives of Psychiatric Nursing, 22(4), 208–216.CrossRef
go back to reference Hart, S. D., Douglas, K. S., & Guy, L. S. (2016). The structured professional judgement approach to violence risk assessment: Origins, nature, and advances. In L. Craig & M. Rettenberger (Eds.), The Wiley handbook on the theories, assessment, treatment of sexual offending: Volume II. Chichester (UK): Wiley Blackwell. Hart, S. D., Douglas, K. S., & Guy, L. S. (2016). The structured professional judgement approach to violence risk assessment: Origins, nature, and advances. In L. Craig & M. Rettenberger (Eds.), The Wiley handbook on the theories, assessment, treatment of sexual offending: Volume II. Chichester (UK): Wiley Blackwell.
go back to reference Kaldien, S. N. (2017). Criminaliteit en rechtshandhaving 2017, ontwikkelingen en samenhangen: Cahier 2018-2019. Den Haag/Heerlijn: Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum/CBS/Raad voor de rechtspraak. [Tabellen H. 6.1] Kaldien, S. N. (2017). Criminaliteit en rechtshandhaving 2017, ontwikkelingen en samenhangen: Cahier 2018-2019. Den Haag/Heerlijn: Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum/CBS/Raad voor de rechtspraak. [Tabellen H. 6.1]
go back to reference Mason, T., Coyle, D., & Lovell, A. (2008). Forensic psychiatric nursing: Skills and competencies: II clinical aspects. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 15, 131–139.CrossRef Mason, T., Coyle, D., & Lovell, A. (2008). Forensic psychiatric nursing: Skills and competencies: II clinical aspects. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 15, 131–139.CrossRef
go back to reference Molenhuis, F. (2009). Van eenzame opsluiting naar veilig behandelen. Bedum: Profiel. Molenhuis, F. (2009). Van eenzame opsluiting naar veilig behandelen. Bedum: Profiel.
go back to reference Mooij, A. W. M., & Koenraadt, F. (Red.) (1995). Toerekeningsvatbaarheid. Arnhem: Gouda Quint. Mooij, A. W. M., & Koenraadt, F. (Red.) (1995). Toerekeningsvatbaarheid. Arnhem: Gouda Quint.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2012). Richtlijn psychiatrisch onderzoek en rapportage in strafzaken. Utrecht: de Tijdstroom. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2012). Richtlijn psychiatrisch onderzoek en rapportage in strafzaken. Utrecht: de Tijdstroom.
go back to reference NIPF (2018). Jaarbericht 2017: Het NIPF door de ogen van ketenpartners. Utrecht: NIPF/DJI. NIPF (2018). Jaarbericht 2017: Het NIPF door de ogen van ketenpartners. Utrecht: NIPF/DJI.
go back to reference Tanner, C. A. (2006). Thinking like a nurse: A research-based model of clinical judgment in nursing. Journal of Nursing Education, 45(6), 204–211.CrossRef Tanner, C. A. (2006). Thinking like a nurse: A research-based model of clinical judgment in nursing. Journal of Nursing Education, 45(6), 204–211.CrossRef
go back to reference Van Dale Lexicografie (2005). Groot woordenboek der Nederlandse taal (14e druk). Utrecht/Antwerpen: Van Dale Lexicografie. Van Dale Lexicografie (2005). Groot woordenboek der Nederlandse taal (14e druk). Utrecht/Antwerpen: Van Dale Lexicografie.
go back to reference Van Kordelaar, W. F. (2002). Beslissingsondersteuning onderzoek geestvermogens in het strafrecht voor volwassenen. Deventer: Kluwer. Van Kordelaar, W. F. (2002). Beslissingsondersteuning onderzoek geestvermogens in het strafrecht voor volwassenen. Deventer: Kluwer.
go back to reference Van Meijel, B., Van der Gaag, M., Kahn, R. S., & Grypdonck, M. (2002). The practice of early recognition and early intervention to prevent psychotic relapse in patients with schizophrenia: An exploratory study. Part 2. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 9(3), 357–363. Van Meijel, B., Van der Gaag, M., Kahn, R. S., & Grypdonck, M. (2002). The practice of early recognition and early intervention to prevent psychotic relapse in patients with schizophrenia: An exploratory study. Part 2. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 9(3), 357–363.
go back to reference Van Panhuis, P. J. A. (1994). Van de gek, de wijzen en vooral de vragen; over de pro justitia rapportage in het strafrecht. Proces, 73, 187–193. Van Panhuis, P. J. A. (1994). Van de gek, de wijzen en vooral de vragen; over de pro justitia rapportage in het strafrecht. Proces, 73, 187–193.
go back to reference Winnicott, C., Shepherd, R., & Davis, M. (Eds.) (1984). Deprivation and delinquency. London: Tavistock. Winnicott, C., Shepherd, R., & Davis, M. (Eds.) (1984). Deprivation and delinquency. London: Tavistock.
go back to reference Zomer, M. (1994). Sociotherapie in de Pompekliniek. In J. Hendrickx, D. Raes & M. Zomer (Red.), Met Menselijke maat: Verkenningen in de forensische psychiatrie. Nijmegen: Drukkerij Iken. Zomer, M. (1994). Sociotherapie in de Pompekliniek. In J. Hendrickx, D. Raes & M. Zomer (Red.), Met Menselijke maat: Verkenningen in de forensische psychiatrie. Nijmegen: Drukkerij Iken.
Metagegevens
Titel
Forensische psychiatrie
Auteurs
dr. F. A. J. Fluttert
dr. W. J. Canton
Copyright
2020
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2374-6_20