Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Inleiding: Een kennismaking met de inspannings- en sportfysiologie hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Cardiorespiratoire reacties op acute inspanning

Auteurs : Larry W. Kenney, Jack H. Wilmore, David L. Costill, Ramón Lindauer

Gepubliceerd in: Inspannings- en sportfysiologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Introductie

Het volbrengen van een hele marathon (42,2 km) is een grote prestatie, zelfs als je jong en topfit bent. Op 5 mei 2002 voltooide Greg Osterman de Cincinnati Flying Pig Marathon, zijn zesde hele marathon, waarbij hij finishte in een tijd van 5 uur en 16 minuten. Dit is zeker geen wereldtijd, of zelfs maar een redelijke tijd voor een getrainde loper. Maar Greg had in 1990, op 35-jarige leeftijd, een virale infectie opgelopen die direct aansloeg op de rechterzijde van zijn hart en die verergerde tot een hartinfarct. In 1992 kreeg hij een harttransplantatie. In 1993 begon zijn lichaam het nieuwe hart af te stoten en kreeg hij ook leukemie, wat vaker voorkomt in reactie op de medicatie die transplantatiepatiënten krijgen tegen afstoting. Hij herstelde wonderwel en begon aan het verbeteren van zijn lichamelijke fitheid. Hij liep zijn eerste wedstrijd van 15 km in 1994, gevolgd door vijf marathons in Bermuda, San Diego, New York en Cincinnati (2x) in 1999 en 2001. Greg is een geweldig voorbeeld van menselijk doorzettingsvermogen en fysiologisch aanpassingsvermogen.
vorige hoofdstuk Werking en regulatie van het respiratoire systeem
volgende hoofdstuk Trainingsprincipes
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Woordenlijst
Steady-state-hartfrequentie
Een constant blijvende hartfrequentie bij submaximale gelijkblijvende inspanning.
Oncotische druk
De druk uitgeoefend door de concentratie eiwitten in een oplossing, dat water aantrekt uit gebieden met lagere oncotische drukken.
Preload
De mate waarin het myocard wordt uitgerekt voordat het samentrekt. Wordt bepaald door factoren als het centrale bloedvolume.
Afterload
De druk waartegen het hart het bloed uitpompt, hangt af van de perifere weerstand in de grote arteriën.
Frank-Starling-effect
Een toename van de vulling van het hartventrikel (waargenomen via een grotere rek op de vezels in de ventrikelwand) leidt tot reflexmatig opgewekte grotere contractiekracht van het ventrikel, en dus tot een groter slagvolume.
Totale perifere weerstand
De weerstand in de totale systemische circulatie die de bloedstroom ondervindt.
Rate-pressure-product (RPP)
De vermenigvuldiging van hartfrequentie en systolische bloeddruk. Wordt ook dubbel product genoemd. Is een maat voor de belasting van het hart.
Valsalva-manoeuvre
Het inhouden van de adem en samenpersen van de buik- en borstholte, waardoor de intra-abdominale druk en de intrathoracale druk toenemen.
Cardiovasculaire drift
Een toename in hartfrequentie tijdens inspanning om de daling van het slagvolume te compenseren. Deze compensatie zorgt dat het hartminuutvolume constant blijft.
Dyspneu
Zwaardere of moeilijke ademhaling.
Hyperventilatie
Een hogere ademfrequentie en/of groter teugvolume dan nodig voor normaal functioneren.
Ventilatiedrempel
Het punt waarop de ventilatie onevenredig toeneemt in vergelijking met de zuurstofopname.
Anaerobe drempel
Het punt waar de voor inspanning benodigde energie niet langer volledig door de beschikbare aerobe bronnen kan worden geleverd en waar een toename in anaerobe energielevering optreedt. Dit wordt zichtbaar in de toename van de lactaatconcentratie in het bloed.
Inspanningsgerelateerde arteriële hypoxemie (IGAH)
Een afname in de arteriële PO2 en de arteriële zuurstofsaturatie tijdens maximale of submaximale inspanning.
Hypotensie na inspanning
Lagere bloeddruk na inspanning is het gevolg van continue perifere vasodilatatie, die meerdere uren kan aanhouden.
Maximale hartfrequentie
zie Hfmax.
Zuurstofcascade
De progressieve afname van de partiële druk van zuurstof van droge omgevingslucht naar zuurstof stromend naar de weefsels en vanuit de weefsels naar de veneuze circulatie.
Ventilatoir equivalent voor kooldioxide (\({\dot{\text{V}}\text{E}}\)/\({\dot{\text{V}}\text{CO}}_\text{2}\))
De verhouding van het geventileerde volume (\({\dot{\text{V}}\text{E}}\)) ten opzichte van de hoeveelheid geproduceerde kooldioxide (\({\dot{\text{V}}\text{CO}}_\text{2}\)).
Totale perifere weerstand
De weerstand in de totale systemische circulatie die de bloedstroom ondervindt.
Vergelijking van Fick
\({\dot{\text{V}}\text{O}}_\text{2} = \dot{\text{Q}}\times (\textbf{a-}\bar{\textbf v})\textbf{O}_2\textbf{-verschil}\).
Hydrostatische druk
De druk uitgeoefend door een stilstaande kolom vloeistof in een buis.
Centraal commando
Informatie afkomstig uit de hersenen die wordt verzonden naar het cardiovasculaire, musculaire en/ of pulmonale systeem.
Maximale vrijwillige ventilatie
De maximale hoeveelheid lucht die in en uit de longen kan worden verplaatst, normaliter gemeten over 12 seconden en omgerekend naar een waarde per minuut.
Ventilatoir equivalent voor zuurstof (\({\dot{\text{V}}\text{E}}\)/\({\dot{\text{V}}\text{O}}_\text{2}\))
De verhouding van het geventileerde volume (\({\dot{\text{V}}\text{E}}\)) ten opzichte van de hoeveelheid opgenomen zuurstof (\({\dot{\text{V}}\text{O}}_\text{2}\)). Een maat voor de efficiëntie van de ademhaling.
Rusthartslag (Hfrust)
De hartfrequentie in rust, gemiddeld tussen de 60 en de 80 slagen/min.
Literatuur
1.
Helenius, I., & Haahtela, T. (2000). Allergy and asthma in elite summer sport athletes. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 106, 444-452.
2.
Helenius, I.J., Tikkanen, H.O., & Haahtela, T. (1998). Occurrence of exercise induced bronchospasm in elite runners: Dependence on atopy and exposure to cold air and pollen. British Journal of Sports Medicine, 32, 125-129.
3.
Hermansen, L. (1981). Effect of metabolic changes on force generation in skeletal muscle during maximal exercise. In R. Porter & J. Whelan (Eds.), Human muscle fatigue: Physiological mechanisms (pp. 75-88). London: Pitman Medical.
4.
Hwangbo, G., Lee, D.H., Park, S.H., & Han, J.W. (2017). Changes in cardiopulmonary function according to posture during recovery after maximal exercise. Journal of Physical Therapy Science, 29, 1163-1166.
5.
Karim, N., Hasan, J.A., & Ali, S.S. (2011). Heart rate variability—A review. Journal of Basic and Applied Sciences, 7, 71-77.
6.
Larsson, K., Ohlsen, P., Larsson, L., Malmberg, P., Rydstrom, P.O., & Ulriksen, H. (1993). High prevalence of asthma in cross country skiers. British Medical Journal, 307, 1326-1329.
7.
McKirnan, M.D., Gray, C.G., & White, F.C. (1991). Effects of feeding on muscle blood flow during prolonged exercise in miniature swine. Journal of Applied Physiology, 70, 1097-1104.
8.
Nes, B.M., Janszky, I., Wisl0ff, U., St0ylen, A., & Karlsen, T. (2013). Age-predicted maximal heart rate in healthy subjects: The HUNT fitness study. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 23, 697-704.
9.
Poliner, L.R., Dehmer, G.J., Lewis, S.E., Parkey, R.W., Blomqvist, C.G., & Willerson, J.T. (1980). Left ventricular performance in normal subjects: A comparison of the responses to exercise in the upright and supine position. Circulation, 62, 528-534.
10.
Powers, S.K., Martin, D., & Dodd, S. (1993). Exercise-induced hypoxaemia in elite endurance athletes: Incidence, causes and impact on \({\dot{\text{V}}\text{O}}_\text{2max}\). Sports Medicine, 16, 14-22.
11.
Romero, S.A., Minson, C.T., & Halliwill, J.R. (2017). The cardiovascular system after exercise. Journal of Applied Physiology, 122, 925-932.
12.
Routledge, F.S., Campbell, T.S., McFetridge-Durdle, J.A., & Bacon, S.L. (2010). Improvements in heart rate variability with exercise therapy. Canadian Journal of Cardiology, 26, 303-312.
13.
Rowell, L.B. (1993). Human cardiovascular control. New York: Oxford University Press.
14.
Rundell, K.W. (2003). High levels of airborne ultrafine and fine particulate matter in indoor ice arenas. Inhalation Toxicology, 15, 237-250.
15.
Saboul, D., Pialoux, V., & Hautier, C. (2014). The breathing effect of the lf/hf ratio in the heart rate variability measurements of athletes. European Journal of Sport Science, 14(Suppl 1), S282–S288.
16.
Tanaka, H., Monahan, D.K., & Seals, D.R. (2001). Age-predicted maximal heart rate revisited. Journal of the American College of Cardiology, 37, 153-156.
17.
Turkevich, D., Micco, A., & Reeves, J.T. (1988). Noninvasive measurement of the decrease in left ventricular filling time during maximal exercise in normal subjects. American Journal of Cardiology, 62, 650-652.
18.
Vander, A.J., Sherman, J.H., & Luciano, D.S. Human physiology: The mechanisms of body function (4th ed.). New York: McGraw-Hill.
19.
Wasserman, K., & McIlroy, M.B. (1964). Detecting the threshold of anaerobic metabolism in cardiac patients during exercise. American Journal of Cardiology, 14, 844852.
Metagegevens
Titel
Cardiorespiratoire reacties op acute inspanning
Auteurs
Larry W. Kenney
Jack H. Wilmore
David L. Costill
Ramón Lindauer
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Inspannings- en sportfysiologie

Print ISBN: 978-90-368-2920-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2921-2

Copyright: 2023

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2921-2_9