Skip to main content
Top

2021 | OriginalPaper | Hoofdstuk

14. Begeleiden in het onderwijs

Auteurs : Dr. Ellen Luteijn, Dr. Dorine Slaats-Willemse, Dorith Merkx

Gepubliceerd in: Autisme bij kinderen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Kinderen met autisme hebben vaak ondersteuning nodig op school. De behoefte daaraan verschilt en heeft enerzijds te maken met kenmerken van het kind, zoals de manier waarop het kind omgaat met anderen, communiceert, informatie verwerkt, en anderzijds met de mate waarin een ondersteunende omgeving aanwezig is. Een voorwaarde voor passend onderwijs aan deze leerlingen is dat het autisme wordt herkend en dat er maatwerk wordt geboden in een educatief partnerschap met ouders. Aanpassingen die een schoolomgeving veiliger en duidelijker maken, zijn vaak eenvoudig te realiseren en hebben een positieve werking op het didactisch leren, het sociale gedrag en het welzijn van het kind. Als gedrag complex is of de ondersteuningsbehoefte te groot, kan gespecialiseerd onderwijs aangevraagd worden. Daarbij kan behandeling en ondersteuning van gespecialiseerde expertisecentra helpend zijn. In dit hoofdstuk bespreken we aspecten die belangrijk zijn voor het functioneren van het kind met autisme op school en mogelijkheden voor ondersteuning.
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Literatuur
go back to reference Berckelaer-Onnes, I. A. (Red.). (2017). Autisme in school – Een passend aanbod binnen passend onderwijs. Amsterdam: Boom uitgevers. Berckelaer-Onnes, I. A. (Red.). (2017). Autisme in school – Een passend aanbod binnen passend onderwijs. Amsterdam: Boom uitgevers.
go back to reference Besemer, A. (2013). Verbonden bewegen: De rol van professionaliteit bij educatief partnerschap. Orthopedagogiek: Onderzoek en praktijk, 52, 99–105. Besemer, A. (2013). Verbonden bewegen: De rol van professionaliteit bij educatief partnerschap. Orthopedagogiek: Onderzoek en praktijk, 52, 99–105.
go back to reference Brookman-Frazee, L. (2004). Using parent/clinician partnerships in parent education programs for children with autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 6(4), 195–213.CrossRef Brookman-Frazee, L. (2004). Using parent/clinician partnerships in parent education programs for children with autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 6(4), 195–213.CrossRef
go back to reference Cappadocia, M. C., Weiss, J. A., & Pepler, D. (2012). Bullying experiences among children and youth with autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42(2), 266–277.CrossRef Cappadocia, M. C., Weiss, J. A., & Pepler, D. (2012). Bullying experiences among children and youth with autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42(2), 266–277.CrossRef
go back to reference Dijkstra, P. (2018). Zelfregulerend leren – effectiever leren met leerstrategieën. Amsterdam: Boom uitgevers. Dijkstra, P. (2018). Zelfregulerend leren – effectiever leren met leerstrategieën. Amsterdam: Boom uitgevers.
go back to reference Fekkes, M., Pijpers, F. I. M., Fredriks, A. M., Vogels, T., & Verloove-Vanhorick, S. P. (2006). Do bullied children get ill, or do ill children get bullied? a prospective cohort study on the relationship between bullying and health-related symptoms. Pediatrics, 117(5), 1568–1574.CrossRef Fekkes, M., Pijpers, F. I. M., Fredriks, A. M., Vogels, T., & Verloove-Vanhorick, S. P. (2006). Do bullied children get ill, or do ill children get bullied? a prospective cohort study on the relationship between bullying and health-related symptoms. Pediatrics, 117(5), 1568–1574.CrossRef
go back to reference Gathercole, S. E., & Alloway, T. (2013). De invloed van het werkgeheugen op het leren. Handelingsgerichte adviezen voor het basisonderwijs. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Gathercole, S. E., & Alloway, T. (2013). De invloed van het werkgeheugen op het leren. Handelingsgerichte adviezen voor het basisonderwijs. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
go back to reference Hollingsworth, J., & Ybarra, S. (2020). Expliciete directe instructie 2.0. Huizen: Uitgeverij Pica. Hollingsworth, J., & Ybarra, S. (2020). Expliciete directe instructie 2.0. Huizen: Uitgeverij Pica.
go back to reference Kalthoff, H. (2011). Factsheet Ouderbetrokkenheid bij voor-en vroegschoolse educatie, peuterspeelzaal en onderwijs. Utrecht: ECO3, Kohnstamm instituut/Nederlands Jeugdinstituut/Sardes. Kalthoff, H. (2011). Factsheet Ouderbetrokkenheid bij voor-en vroegschoolse educatie, peuterspeelzaal en onderwijs. Utrecht: ECO3, Kohnstamm instituut/Nederlands Jeugdinstituut/Sardes.
go back to reference Klingberg, T., Fernell, E., Olesen, P. J., Johnson, M., Gustafsson, P., Dahlström, K. et al. (2005). Computerized training of working memory in children with ADHD: A randomized, controlled trial. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 44(2), 177–186. https://doi.org/10.1097/00004583-200502000-00010. Klingberg, T., Fernell, E., Olesen, P. J., Johnson, M., Gustafsson, P., Dahlström, K. et al. (2005). Computerized training of working memory in children with ADHD: A randomized, controlled trial. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 44(2), 177–186. https://​doi.​org/​10.​1097/​00004583-200502000-00010.
go back to reference Koegel, R. L., & Koegel, L. K. (2019). Pivotal response treamtment for Autism Spectrum Disorders. 2e druk. Baltimore, Maryland: Paul H. Brookes Publishing Co. Koegel, R. L., & Koegel, L. K. (2019). Pivotal response treamtment for Autism Spectrum Disorders.  2e druk. Baltimore, Maryland: Paul H. Brookes Publishing Co.
go back to reference Luteijn, E. F., Nieuwenstein, J. A., & Berckelaer-Onnes, I. A. (2016). Een passend aanbod bij autisme. Amsterdam: Boom uitgevers. Luteijn, E. F., Nieuwenstein, J. A., & Berckelaer-Onnes, I. A. (2016). Een passend aanbod bij autisme. Amsterdam: Boom uitgevers.
go back to reference Luteijn, E. F., Nieuwenstein, J. A., & Van Nielen, H. (2010). Mijn Plakboek. Huizen: Uitgeverij Pica. Luteijn, E. F., Nieuwenstein, J. A., & Van Nielen, H. (2010). Mijn Plakboek. Huizen: Uitgeverij Pica.
go back to reference Luteijn, E. F., & Van Nielen, H. (illustrator) (2011a). Autisme Sterke kanten [poster]. Huizen: Uitgeverij Pica. Luteijn, E. F., & Van Nielen, H. (illustrator) (2011a). Autisme Sterke kanten [poster]. Huizen: Uitgeverij Pica.
go back to reference Luteijn, E. F., & Van Nielen (illustrator) (2011b). Autisme Sterke kanten Leerkracht [poster]. Huizen: Uitgeverij Pica Luteijn, E. F., & Van Nielen (illustrator) (2011b). Autisme Sterke kanten Leerkracht [poster]. Huizen: Uitgeverij Pica
go back to reference Maurer, J., & Westerman, G. (2007). Beter communiceren in de hulpverlening. Het dialoogmodel als leidraad. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Maurer, J., & Westerman, G. (2007). Beter communiceren in de hulpverlening. Het dialoogmodel als leidraad. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Mesibov, G. B., Shea, V., & Schopler, E. (2004). The TEACCH approach to autism spectrum disorders. New York: Springer Science & Business Media.CrossRef Mesibov, G. B., Shea, V., & Schopler, E. (2004). The TEACCH approach to autism spectrum disorders. New York: Springer Science & Business Media.CrossRef
go back to reference Pameijer, N. (2012). Samen sterk: Ouders en school! Leuven: Acco. Pameijer, N. (2012). Samen sterk: Ouders en school! Leuven: Acco.
go back to reference Piersma, A., & Van Overveld, K. (2005). Programma Alternatieve Denkstrategieën (4e herziene druk ed.). Utrecht: Seminarium voor orthopedagogiek. Piersma, A., & Van Overveld, K. (2005). Programma Alternatieve Denkstrategieën (4e herziene druk ed.). Utrecht: Seminarium voor orthopedagogiek.
go back to reference Smidts, D. (2018). Zelfsturing in de klas. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds. Smidts, D. (2018). Zelfsturing in de klas. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
go back to reference Smidts, D., & Huizinga, M. (2017). Gedrag in uitvoering. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds. Smidts, D., & Huizinga, M. (2017). Gedrag in uitvoering. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
go back to reference Snel, E. (2012). Stilzitten als een kikker. Mindfulness voor kinderen (5–12 jaar) en ouders. Utrecht: Uitgeverij Ten Have. Snel, E. (2012). Stilzitten als een kikker. Mindfulness voor kinderen (5–12 jaar) en ouders. Utrecht: Uitgeverij Ten Have.
go back to reference Ten Brink, E. L., Ponsioen, A. J. G. B., De Vries, M., Dovis, S., & Prins, P. (2020). Braingame Brian. Een executieve functietraining met game-elementen voor kinderen met een aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis. In C. Braet & S. Bögels (Red.), Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten met psychische klachten (Boek 2, deel III. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen). Amsterdam: Boom uitgevers. Ten Brink, E. L., Ponsioen, A. J. G. B., De Vries, M., Dovis, S., & Prins, P. (2020). Braingame Brian. Een executieve functietraining met game-elementen voor kinderen met een aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis. In C. Braet & S. Bögels (Red.), Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten met psychische klachten (Boek 2, deel III. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen). Amsterdam: Boom uitgevers.
go back to reference Ten Brink, E. L., Ponsioen, A. J. G. B., Van der Oord, S., & Prins, P. J. M., (2011). Braingame brian. Achtergrond, evaluatie en implementatie van een Executieve Functietraining met game-elementen voor kinderen met cognitieve controleproblemen. Kind en Adolescent Praktijk, 10(4), 166–174. Ten Brink, E. L., Ponsioen, A. J. G. B., Van der Oord, S., & Prins, P. J. M., (2011). Braingame brian. Achtergrond, evaluatie en implementatie van een Executieve Functietraining met game-elementen voor kinderen met cognitieve controleproblemen. Kind en Adolescent Praktijk, 10(4), 166–174.
go back to reference Van der Donk, M., Tjeenk-Kalff, A., & Hiemstra-Beernink, A. (2015). Beter bij de les. Amsterdam: Uitgeverij Lanoo Campus. Van der Donk, M., Tjeenk-Kalff, A., & Hiemstra-Beernink, A. (2015). Beter bij de les. Amsterdam: Uitgeverij Lanoo Campus.
go back to reference Vermeulen, P., Mertens, A., & Vanroy, K. (2010). Autisme en normale begaafdheid in het onderwijs. Berchem-Leuven: EPO/Acco. Vermeulen, P., Mertens, A., & Vanroy, K. (2010). Autisme en normale begaafdheid in het onderwijs. Berchem-Leuven: EPO/Acco.
go back to reference Vissers, C. T. W. M., Zijl, Honée-Van, & De Jong, M. (2018). ToM: Een kwestie van Bewust-Zijn- Een behandelmethode voor de ontwikkeling van reflexief vermogen bij autisme. Leuven: Acco Uitgeverij B.V. Vissers, C. T. W. M., Zijl, Honée-Van, & De Jong, M. (2018). ToM: Een kwestie van Bewust-Zijn- Een behandelmethode voor de ontwikkeling van reflexief vermogen bij autisme. Leuven: Acco Uitgeverij B.V.
go back to reference Vliek, L., Riet, B., & Weide, G. (2012). Verantwoording van de Kanjervragenlijst. Onderdeel van het KanVAS, Kanjer volg- en adviessysteem. Almere: Instituut voor Kanjertrainingen B.V. Vliek, L., Riet, B., & Weide, G. (2012). Verantwoording van de Kanjervragenlijst. Onderdeel van het KanVAS, Kanjer volg- en adviessysteem. Almere: Instituut voor Kanjertrainingen B.V.
go back to reference Ykema, F. (2002). Het Rots en Water Perspectief. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Ykema, F. (2002). Het Rots en Water Perspectief. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Metagegevens
Titel
Begeleiden in het onderwijs
Auteurs
Dr. Ellen Luteijn
Dr. Dorine Slaats-Willemse
Dorith Merkx
Copyright
2021
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2665-5_14