Top

Gepubliceerd in:

2021 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Angststoornissen, obsessieve-compulsieve stoornis en posttraumatische stressstoornis bij patiënten binnen het domein EPA

Auteurs : Dr. M. Kampman, Prof. dr. G. J. Hendriks, Drs. P. Jacobs

Gepubliceerd in: Ernstige psychiatrische aandoeningen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Angststoornissen, obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) en posttraumatische stressstoornis (PTSS) kunnen een chronisch beloop hebben en dermate ernstig zijn dat zij binnen het bereik van het EPA-domein komen. Naast rehabilitatie en zelfmanagement zijn regelmatige evaluaties met betrekking tot nieuwe behandelmogelijkheden of een veranderde situatie van de patiënt belangrijk. Er bestaat een grote comorbiditeit tussen ernstige psychiatrische stoornissen als psychotische stoornissen en bipolaire stoornissen en angststoornissen, OCS en PTSS. Bij deze groep worden deze comorbide stoornissen vaak niet herkend en is er sprake van onderbehandeling. Een (semi)gestructureerd interview is noodzakelijk om (comorbide) angststoornissen, OCS en PTSS te herkennen en te evalueren. Enkele gecontroleerde en ongecontroleerde studies laten zien dat de behandeling van angststoornissen, OCS en PTSS bij mensen binnen het EPA-domein veilig is, klachtenvermindering geeft en de kwaliteit van leven verbetert.

vorige hoofdstuk Persisterende depressie

volgende hoofdstuk Suïcidaliteit bij EPA-patiënten

Achim, A. M., Maziade, M., Raymond, É., Olivier, D., Mérette, C., & Roy, M. A. (2011). How prevalent are anxiety disorders in schizophrenia? A meta-analysis and critical review on a significant association. Schizophrenia Bulletin, 37(4), 811–821. https://doi.org/10.1093/schbul/sbp148.CrossRefPubMed

Amerio, A., Maina, G., & Ghaemi, S. N. (2019). Updates in treating comorbid bipolar disorder and obsessive-compulsive disorder: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 256, 433–440. https://doi.org/10.1016/j.jad.2019.06.015.CrossRefPubMed

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5^e druk). Washington, DC: APA.

American Psychiatric Association. (2017). SCID-5-P Gestructureerd klinisch interview voor DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen. Nederlandse vertaling van Structured Clinical Interview for DSM-5^® Personality Disorders (SCID-5-PD), (1e druk) (©2016), en User’s Guide to Structured Clinical Interview for DSM-5^® Personality Disorders (SCID-5-PD) (1^e druk). Amsterdam: Boom Uitgevers.

Basco, M. R., Bostic, J. Q., Davies, D., Rush, A. J., Witte, B., Hendrickse, W., et al. (2000). Methods to improve diagnostic accuracy in a community mental health setting. American Journal of Psychiatry, 157(10), 1599–1605. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.157.10.1599.CrossRef

Boeschoten, M.A., Bakker, A., Jongedijk, R.A. & Olff, M. (2014). PTSD Checklist for DSM-5 – Nederlandstalige versie. Uitgave: Stichting Centrum ’45, Arq Psychotrauma Expert Groep, Diemen.

Boeschoten, M.A., Bakker, A., Jongedijk, R.A., van Minnen, A., Elzinga, B.M., Rademaker, A.R. & Olff, M. (2014). Clinician Administered PTSD Scale for DSM-5 – Nederlandstalige versie. Uitgave: Stichting Centrum ’45, Arq Psychotrauma Expert Groep, Diemen.

Braga, R. J., Reynolds, G. P., & Siris, S. G. (2013). Anxiety comorbidity in schizophrenia. Psychiatry Research, 210(1), 1–7. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2013.07.030.CrossRefPubMed

Breslau, N. (2009). The epidemiology of trauma, PTSD, and other posttrauma disorders. Trauma, Violence, & Abuse, 10(3), 198–210. https://doi.org/10.1177%2F1524838009334448.

Carter, J. M., Arentsen, T. J., Cordova, M. J., Ruzek, J., Reiser, R., Suppes, T., et al. (2017). Increased suicidal ideation in patients with co-occurring bipolar disorder and post-traumatic stress disorder. Archives of suicide research, 21(4), 621–632. https://doi.org/10.1080/13811118.2016.1199986.CrossRefPubMed

De Bont, P., Van den Berg, D., Van der Vleugel, B., De Roos, C., De Jongh, A., Van der Gaag, M., et al. (2016). Prolonged exposure and EMDR for PTSD v. a PTSD waiting-list condition: effects on symptoms of psychosis, depression and social functioning in patients with chronic psychotic disorders. Psychological Medicine, 46(11), 2411–2421. https://doi.org/10.1017/s0033291716001094.

De Graaf, R., Ten Have, M., Van Gool, C., & Van Dorsselaer, S. (2012). Prevalence of mental disorders and trends from 1996 to 2009. Results from the Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study-2. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 47(2), 203–213. https://doi.org/10.1007/s00127-010-0334-8.

Delespaul, P. H. (2013). Consensus over de definitie van mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA) en hun aantal in Nederland. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55, 427–438.PubMed

Goodman, W. K., Price, L. H., Rasmussen, S. A., Mazure, C., Delgado, P., Heninger, G. R., et al. (1989). The Yale-Brown obsessive compulsive scale (Y-BOCS): Part II. Validity. Archives Of General Psychiatry, 46, 1012–1016. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1989.01810110054008.CrossRefPubMed

Grover, S., Sahoo, S., & Surendran, I. (2019). Obsessive–compulsive symptoms in schizophrenia: A review. Acta Neuropsychiatrica, 31, 63–73. https://doi.org/10.1017/neu.2018.27.CrossRef

Hendriks, S. M., Spijker, J., Licht, C. M., Hardeveld, F., De Graaf, R., Batelaan, N. M., et al. (2016). Long-term disability in anxiety disorders. BMC Psychiatry, 16(1), 248. https://doi.org/10.1186/s12888-016-0946-y.CrossRefPubMedPubMedCentral

Howells, F. M., Kingdon, D. G., & Baldwin, D. S. (2017). Current and potential pharmacological and psychosocial interventions for anxiety symptoms and disorders in patients with schizophrenia: Structured review. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental, 32(5), 11. https://doi.org/10.1002/hup.2628.

Keijsers, G. V., Van Minnen, A., Verbraak, M., Hoogduin, K., & Emmelkamp, P. (2017). Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten. Amsterdam: Boom Uitgevers.

Liebowitz, M. R. (1987). Liebowitz social anxiety scale. Nederlandse vertaling door Van Vliet, I.M. Leids Universiteit Medisch Centrum, Leiden. https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/meetinstrumenten/83.

Loerinc, A. G., Meuret, A. E., Twohig, M. P., Rosenfield, D., Bluett, E. J., & Craske, M. G. (2015). Response rates for CBT for anxiety disorders: Need for standardized criteria. Clinical Psychology Review, 42, 72–82. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2015.08.004.CrossRefPubMed

Michail, M., Birchwood, M., & Tait, L. (2017). Systematic review of cognitive-behavioural therapy for social anxiety disorder in psychosis. Brain Sciences, 7(5), 45. https://doi.org/10.3390/brainsci7050045.CrossRefPubMedCentral

Meyer, T., Miller, M., Metzger, R., & Borkovec, T. (1990). Penn state worry questionnaire. Nederlandse vertaling door Van Rijsoort, S., Vervaeke, G. & Emmelkamp, P.

Pallanti, S., Cantisani, A., & Grassi, G. (2013). Anxiety as a core aspect of schizophrenia. Current Psychiatry Reports, 15(5), 354. https://doi.org/10.1007/s11920-013-0354-7.CrossRefPubMed

Pavlova, B., Perlis, R. H., Mantere, O., Sellgren, C. M., Isometsä, E., Mitchell, P. B., et al. (2017). Prevalence of current anxiety disorders in people with bipolar disorder during euthymia: A meta-analysis. Psychological Medicine, 47(6), 1107. https://doi.org/10.1017/S0033291716003135.CrossRefPubMed

Provencher, M. D., Hawke, L. D., & Thienot, E. (2011). Psychotherapies for comorbid anxiety in bipolar spectrum disorders. Journal of Affective Disorders, 133(3), 371–380. https://doi.org/10.1016/j.jad.2010.10.040.CrossRefPubMed

Roy, M. A., Demers, M. F., & Achim, A. M. (2018). Social anxiety disorder in schizophrenia: A neglected, yet potentially important comorbidity. Journal of Psychiatry & Neuroscience: JPN, 43(4), 287. https://doi.org/10.1503/jpn.180081.CrossRef

Seow, L. S. E., Ong, C., Mahesh, M. V., Sagayadevan, V., Shafie, S., Chong, S. A., et al. (2016). A systematic review on comorbid post-traumatic stress disorder in schizophrenia. Schizophrenia Research, 176(2–3), 441–451. https://doi.org/10.1016/j.schres.2016.05.004.CrossRefPubMed

Shear, K., Brown, T., Sholomskas, D, Barlow, D., Gorman, J., Woods, S., et al. (1992). The panic disorder severity scale (PDSS). Nederlandse vertaling door de Beurs, E (2002). https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/measuringinstruments/PDSS_2_.pdf.

Stratford, H. J., Cooper, M. J., Di Simplicio, M., Blackwell, S. E., & Holmes, E. A. (2015). Psychological therapy for anxiety in bipolar spectrum disorders: A systematic review. Clinical Psychology Review, 35, 19–34. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2014.11.002.CrossRefPubMed

Tundo, A., & Necci, R. (2016). Cognitive-behavioural therapy for obsessive-compulsive disorder co-occurring with psychosis: Systematic review of evidence. World Journal of Psychiatry, 6(4), 449. https://doi.org/10.5498/wjp.v6.i4.449.CrossRefPubMedPubMedCentral

Van den Berg, D., De Bont, P., Van der Vleugel, B., De Roos, C., De Jongh, A., Van Minnen, A., et al. (2015). Prolonged exposure vs eye movement desensitization and reprocessing vs waiting list for posttraumatic stress disorder in patients with a psychotic disorder: A randomized clinical trial. JAMA Psychiatry, 72(3), 259–267. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2014.2637.CrossRefPubMed

Van den Berg, D., De Bont, P., Van der Vleugel, B., De Roos, C., De Jongh, A., Van Minnen, A., et al. (2016). Trauma-focused treatment in PTSD patients with psychosis: Symptom exacerbation, adverse events, and revictimization. Schizophrenia Bulletin, 42(3), 693–702. https://doi.org/org/10.1093/schbul/sbv172.

Van den Berg, D., De Bont, P., Van der Vleugel, B., De Roos, C., De Jongh, A., Van Minnen, A., et al. (2018). Long-term outcomes of trauma-focused treatment in psychosis. The British Journal of Psychiatry, 212(3), 180–182. https://doi.org/10.1192/bjp.2017.30.CrossRefPubMed

Van der Gaag, M. (2002). Schizofrenie en posttraumatische stressstoornis. Dth, 22, 7–13. https://doi.org/10.1007/BF03060274.

Van der Veen, W. A. M., Renes, J. W., Kupka, R. W., & Regeer, E. J. (2018). The effects of pharmacological and psychotherapeutic treatment of comorbid anxiety disorders in patients with bipolar disorder. Tijdschrift voor Psychiatrie, 60(6), 388–396.PubMed

Vázquez, G. H., Baldessarini, R. J., & Tondo, L. (2014). Co-occurrence of anxiety and bipolar disorders: Clinical and therapeutic overview. Depression and Anxiety, 31(3), 196–206. https://doi.org/10.1016/j.jad.2014.07.013.CrossRefPubMed

Veldhuis, J., Dieleman, J. P., Wohlfarth, T., Storosum, J. G., Van den Brink, W., Sturkenboom, M. C., et al. (2012). Incidence and prevalence of ‘diagnosed OCD’ in a primary care, treatment seeking, population. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 16(2), 85–92. https://doi.org/10.3109/13651501.2011.617454.CrossRefPubMed

Titel: Angststoornissen, obsessieve-compulsieve stoornis en posttraumatische stressstoornis bij patiënten binnen het domein EPA
Auteurs: Dr. M. Kampman
Prof. dr. G. J. Hendriks
Drs. P. Jacobs
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Ernstige psychiatrische aandoeningen
Print ISBN: 978-90-368-2585-6

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2586-3

Copyright: 2021
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2586-3_9

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen