17. Angst, boosheid, agressie en claimend gedrag

Specifieke angst is angst voor een concrete situatie, een handeling of voorwerp. Angst voor de tandarts komt veel voor. Om de angst te ontlopen gaan mensen de situatie vermijden. Mensen komen daardoor soms jarenlang niet bij de tandarts. Bij een paniekstoornis treden in verschillende situaties paniekaanvallen op, waarbij angst gepaard gaat met lichamelijke verschijnselen. De assistent bespreekt de angst en zorgt ervoor dat de patiënt tijdens de behandeling veiligheid en controle ervaart. Boosheid is een emotie, agressie is gedrag. Boosheid vraagt om erkenning en de intentie het probleem op te lossen. Boosheid is soms te voorkomen door de praktijk efficiënt te organiseren, attent te zijn en duidelijk te communiceren. We onderscheiden frustratie-agressie, instrumentele agressie en explosieve (pathologische) agressie. Agressie door frustratie komt het meeste voor. Die kondigt zich vaak aan. Contact maken, ruimte bieden voor het verhaal van de patiënt en begrip tonen voor zijn situatie zijn vaak de beste remedies. Claimend gedrag komt voor bij mensen die behoefte hebben aan zekerheid en als onderdeel van hun persoonlijkheid, zoals bij een borderlinepersoonlijkheidsstoornis. De assistent erkent de vraag van de patiënt, verheldert die en vertelt daarna of zijn vraag gehonoreerd wordt. Zij toont begrip als zijn vraag niet gehonoreerd wordt. De assistent toont haar betrokkenheid door mee te denken over wat wel mogelijk is.