Top

Gepubliceerd in:

01-06-2008 | Artikelen

Activiteit in het brein als men gevraagd wordt niets te doen

Het functionele basisnetwerk van de hersenen

Auteur: Koene van Dijk

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 3/2008

Samenvatting

De ontwikkeling van beeldvormende technieken zoals positron emission tomography (pet) en magnetic resonance imaging (mri) heeft in de afgelopen decennia een grote impuls gegeven aan de vermeerdering van kennis over het functioneren van het brein. Talloze hersenfuncties zijn inmiddels onderzocht. In experimenten wordt vaak activiteit in het brein tijdens het uitvoeren van een bepaalde taak vergeleken met activiteit tijdens rust. De laatste jaren is er echter een groeiende belangstelling voor een netwerk van hersengebieden dat juist actief blijkt tijdens rust. Als een proefpersoon de opdracht krijgt om in de scanner te liggen en niets te doen, is een netwerk van gebieden actief dat default mode network of brain function wordt genoemd, het functionele basisnetwerk van de hersenen. Dit netwerk blijkt onder andere een rol te spelen bij het denken aan gebeurtenissen in het verleden, het zich voorstellen van de mentale staat van anderen en het zich inbeelden van toekomstige handelingen.

vorige artikel Neuroanatomie van de dwangstoornis

volgende artikel Cueing training in de thuissituatie verbetert de mobiliteit van mensen met de ziekte van Parkinson

BA = Brodman area (zie o.a.: H.C. Elliott (1963) Textbook of Neuroanatomy, Philadelphia: Lippincott)

Anand, A., Li, Y., Wang, Y., Wu, J., Gao, S., Bukhari, L., Mathews, V.P., Kalnin, A. & Lowe, M.J. (2005). Activity and connectivity of brain mood regulating circuit in depression: a functional magnetic resonance study. Biological Psychiatry, 57, 1079–1088.

Andrews-Hanna, J.R., Snyder, A.Z., Vincent, J.L., Lustig, C., Head, D., Raichle, M.E. & Buckner, R.L. (2007). Disruption of large-scale brain systems in advanced aging. Neuron, 56, 924–935.

Biswal, B., Yetkin, F.Z., Haughton, V.M. & Hyde, J.S. (1995). Functional connectivity in the motor cortex of resting human brain using echo-planar mri. Magnetic Resonance in Medical Sciences, 34, 537–541.

Buckner, R.L., Snyder, A.Z., Shannon, B.J., LaRossa, G., Sachs, R., Fotenos, A.F., Sheline, Y.I., Klunk, W.E., Mathis, C.A., Morris, J.C. & Mintun, M.A. (2005). Molecular, structural, and functional characterization of Alzheimer's disease: evidence for a relationship between default activity, amyloid, and memory. The Journal of Neuroscience, 25, 7709–7717.

Cavanna, A,E, (2007). The precuneuos and consciousness. CNS Spectr, 12, 545–552.

Cherkassky, V.L., Kana, R.K., Keller, T.A., Just, M.A. (2006). Functional connectivity in a baseline resting-state network in autism. Neuroreport, 17, 1687–1690.

Damoiseaux, J.S., Beckmann, C.F., Arigita, E.J., Barkhof, F., Scheltens, P., Stam, C.J., Smith, S.M., Rombouts, S.A. (2007) Reduced resting-state brain activity in the ‘default network’ in normal aging. Cerebal Cortex. E-publication, ahead of print.

Damoiseaux, J.S., Rombouts, S.A., Barkhof, F., Scheltens, P., Stam, C.J., Smith, S.M. & Beckmann, C.F. (2006). Consistent resting-state networks across healthy subjects. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 103, 13848–13853.

Fox, M.D., Snyder, A.Z., Vincent, J.L., Corbetta, M., Van Essen, D.C. & Raichle, M.E. (2005). The human brain is intrinsically organized into dynamic, anticorrelated functional networks. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 102, 9673–9678.

Greicius, M.D., Kiviniemi, V., Tervonen, O., Vainionpaa, V., Alahuhta, S., Reiss, A.L. & Menon, V. (2008). Persistent default-mode network connectivity during light sedation. Human Brain Mapping. E-publication, ahead of print.

Hahn, B., Ross, T.J. & Stein, E.A. (2007). Cingulate activation increases dynamically with response speed under stimulus unpredictability. Cerebral Cortex, 17, 1664–1671.

Haxby, J.V., Horwitz, B., Ungerleider, L.G., Maisog, J.M., Pietrini, P. & Grady, C.L. (1994). The functional organization of human extrastriate cortex: a pet-rcbf study of selective attention to faces and locations. The Journal of Neuroscience, 14, 6336–6353.

Horovitz, S.G., Fukunaga, M., Zwart, J.A. de, Gelderen, P. van, Fulton, S.C., Balkin, T.J. & Duyn, J.H. (2007). Low frequency bold fluctuations during resting wakefulness and light sleep: A simultaneous eeg-fmri study. Human Brain Mapping. E-publication, ahead of print.

Mitchell, J.P., Macrae, C.N. & Banaji, M.R. (2006). Dissociable medial prefrontal contributions to judgments of similar and dissimilar others. Neuron, 50, 655–663.

O'sullivan, M., Jones, D.K., Summers, P.E., Morris, R.G., Williams, S.C. & Markus, H.S. (2001). Evidence for cortical ‘disconnection’ as a mechanism of age-related cognitive decline. Neurology, 57, 632–638.

Raichle, M.E., MacLeod, A.M., Snyder, A.Z., Powers, W.J., Gusnard, D.A. & Shulman, G.L. (2001). A default mode of brain function. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 98, 676–682.

Raz, N. & Rodrigue, K.M. (2006). Differential aging of the brain: patterns, cognitive correlates and modifiers. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 30, 730–748.

Rombouts, S.A. & Veltman, D.J. (2003). Functionele mri (fmri) – Inleiding en technische achtergrond. Neuropraxis, 6, 168–172.

Rombouts, S.A., Barkhof, F., Goekoop, R., Stam, C.J. & Scheltens, P. (2005). Altered resting state networks in mild cognitive impairment and mild Alzheimer's disease: an fmri study. Human Brain Mapping, 26, 231–239.

Rombouts, S.A., Damoiseaux, J.S., Goekoop, R., Barkhof, F., Scheltens, P., Smith, S.M. & Beckmann, C.F. (2007). Model-free group analysis shows altered bold Fmri networks in dementia. Human Brain Mapping. E-publication, ahead of print.

Schacter, D.L., Addis, D.R., Buckner, R.L. (2007) Remembering the past to imagine the future: the prospective brain. National Review of Neuroscience, 8, 657–661.

Shulman, G.L., Fiez, J.A., Corbetta, M., Buckner, R.L., Miezin, F.M., Raichle, M.E., Petersen, S.E. (1997) Common blood flow changes across visual tasks: II. Decreases in cerebral cortex. Journal of Cognitive Neuroscience, 9, 648–663.

Uddin, L.Q., Kelly, A.M., Biswal, B.B., Xavier Castellanos, F. & Milham, M.P. (2008a). Functional connectivity of default mode network components: Correlation, anticorrelation, and causality. Human Brain Mapping. E-publication, ahead of print.

Uddin, L.Q., Kelly, A.M., Biswal, B.B., Margulies, D.S., Shehzad, Z., Shaw, D., Ghaffari, M., Rotrosen, J., Adler, L.A., Castellanos, F.X. & Milham, M.P. (2008b). Network homogeneity reveals decreased integrity of default-mode network in adhd. The Journal of Neuroscience Methods, 169, 249–254.

Vincent, J.L., Snyder, A.Z., Fox, M.D., Shannon, B.J., Andrews, J.R., Raichle, M.E. & Buckner, R.L. (2006). Coherent spontaneous activity identifies a hippocampal-parietal memory network. Journal of Neurophysiology, 96, 3517–3531.

Vincent, J.L., Patel, G.H., Fox, M.D., Snyder, A.Z., Baker, J.T., Essen, D.C. van , Zempel, J.M., Snyder, L.H., Corbetta, M. & Raichle, M.E. (2007). Intrinsic functional architecture in the anaesthetized monkey brain. Nature, 447, 83–86.

Zhou, Y., Liang, M., Tian, L., Wang, K., Hao, Y., Liu, H., Liu, Z. & Jiang, T, (2007). Functional disintegration in paranoid schizophrenia using resting-state fmri. Schizophrenia Research, 97, 194–205.

Titel: Activiteit in het brein als men gevraagd wordt niets te doen
Het functionele basisnetwerk van de hersenen
Auteur: Koene van Dijk
Publicatiedatum: 01-06-2008
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 3/2008
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03077125

Andere artikelen Uitgave 3/2008

Artikelen

Signalement

Neuroanatomie van de dwangstoornis

Artikelen

Is onbewuste intuïtie superieur?

Gelezen

Oogbewegingen weerspiegelen motorische inbeelding

Artikelen

Woorden vooraf

Woorden vooraf

Cueing training in de thuissituatie verbetert de mobiliteit van mensen met de ziekte van Parkinson

Artikelen