Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 5/2015

01-05-2015 | Wetenschappelijke artikelen

Wijkverpleegkundige zorg in de wijk: waar let je op?

De centrale randvoorwaarden in kaart gebracht

Auteurs: Michaela Schönenberger, M.A. Visser, M.J.G. Duijsters, B. de Dood

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 5/2015

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Doel van dit onderzoek is het achterhalen van de centrale randvoorwaarden voor het succesvol organiseren van wijkverpleegkundige zorg op wijkniveau. Aan dit participatieve onderzoek nam een brede en diverse groep professionals deel, waaronder wijkverpleegkundigen, bestuurders en adviseurs van vijf van de negen ‘Zichtbare schakel’-projecten uitgevoerd in Amsterdam, belangrijke samenwerkingspartners zoals huisartsen en maatschappelijk werkers, beleidsmedewerkers gemeente en de preferente zorgverzekeraar. In dit onderzoek wordt een combinatie van kwalitatieve interviews en concept mapping toegepast. Concept mapping is een methode om rond een complex onderwerp een conceptueel kader te ontwikkelen dat gebruikt kan worden voor evaluatie en planning. Uit interviews met 29 respondenten werden 73 randvoorwaarden geëxtraheerd, die als belangrijk werden benoemd voor het goed kunnen functioneren van wijkverpleegkundigen met een brede taakopvatting. 30 professionals rangschikten en sorteerden deze randvoorwaarden op relevantie en inhoudelijke samenhang. De resultaten werden statistisch geanalyseerd en grafisch gerepresenteerd in de vorm van een conceptuele kaart. De definitieve conceptuele kaart bestaat uit vijf domeinen, waarin de 73 randvoorwaarden zijn gegroepeerd: (1) multidisciplinaire samenwerking in een buurtgericht netwerk, (2) toegankelijke, zelf organiserende en deskundige wijkverpleegkundigen met voldoende bewegingsvrijheid, (3) autonomie, (4) wijkbelang boven organisatiebelang en (5) onpartijdig en onafhankelijk. De eerste drie domeinen en de daarin gegroepeerde randvoorwaarden worden als het meest belangrijk geacht door de groep respondenten. De uitkomsten van dit onderzoek leveren een bijdrage aan de toekomstige inrichting van wijkverpleegkundige zorg in Amsterdam.
Voetnoten
1
Bij de selectie van de vijf projecten werd ernaar gestreefd een zo breed mogelijk beeld te krijgen van organisatievormen van wijkverpleegkundige zorg in Amsterdam. Organisatievormen kunnen verschillen in het wel of niet combineren van reguliere wijkverpleegkundige taken met CIZ-indicatie en taken zonder indicatie, in de positionering van de wijkverpleegkundige in de eerste lijn of bij een thuiszorgorganisatie, in de samenwerkingsvormen tussen organisaties en in de positie van de wijkverpleegkundige in de wijk.
 
2
Een projectteam bestaande uit adviseurs 1ste Lijn Amsterdam (ROS), onderzoekers GGD Amsterdam, Cliëntenbelang Amsterdam.
 
3
Een brede en diverse groep professionals, bestuurders en adviseurs bestaand uit: wijkverpleegkundigen, projectleiders en bestuurders van thuiszorgorganisaties (Amstelring, Buurtzorg, Cordaan, Evean) en Geïntegreerde eerstelijnszorg (Gezondheidscentra Amsterdam Zuidoost GAZO en Stichting Amsterdamse Gezondheidscentra SAG), regioadviseurs en bestuurder 1ste Lijn Amsterdam (ROS), beleidsmedewerkers Dienst Wonen zorg en Samenleven Gemeente Amsterdam en programmamanager Grote Steden Achmea.
 
4
De groep bestaat uit onder [noot 5] genoemde partijen en HuisartsenKringAmsterdam, Coöperatie Zuid, Sigra.
 
5
Een projectteam bestaande uit adviseurs 1ste Lijn Amsterdam (ROS), onderzoekers GGD Amsterdam, Cliëntenbelang Amsterdam.
 
6
Het aantal clusters is met zes respectievelijk vijf op 73 stellingen vrij laag. Een oplossing met meer dan zes clusters had inhoudelijk inconsistentie van een groot aantal clusters tot gevolg gehad. Door de keuze voor de zes-clusteroplossing was er alleen een cluster in zich niet consistent. De twee stellingen uit dit zesde cluster werden op basis van inhoudelijke argumenten in consensus met de professionals (betrokken bij de concept mapping) verdeeld over de twee dichtstbijzijnde van de vijf clusters. Hierin is het voorbeeld van eerder onderzoek gevolgd.18
 
Literatuur
1.
go back to reference Bont M de, Haaren E van, Rosendal H, Wigboldus M. Expertisegebied wijkverpleegkundige. Hilversum: V & VN, 2012. Bont M de, Haaren E van, Rosendal H, Wigboldus M. Expertisegebied wijkverpleegkundige. Hilversum: V & VN, 2012.
2.
go back to reference Kesteren J van, Hoeijmakers M, Conradi M, Bezemer C. Zichtbare schakel in beeld! De opmerkelijke revival van de wijkverpleegkundige in Nederland Inventarisatie, analyse en samenvatting van onderzoeken bij 96 Zichtbare schakel projecten. Tussenstand september 2012. Den Haag: ZonMw, 2013. Kesteren J van, Hoeijmakers M, Conradi M, Bezemer C. Zichtbare schakel in beeld! De opmerkelijke revival van de wijkverpleegkundige in Nederland Inventarisatie, analyse en samenvatting van onderzoeken bij 96 Zichtbare schakel projecten. Tussenstand september 2012. Den Haag: ZonMw, 2013.
3.
go back to reference Cramm JM, Nieboer AP. Het belang van zorg en ondersteuning door Zichtbare schakels voor de kwaliteit van leven van kwetsbare cliënten in Vlaardingen. Rotterdam: Sociaal-Medische Wetenschappen, 2013. Cramm JM, Nieboer AP. Het belang van zorg en ondersteuning door Zichtbare schakels voor de kwaliteit van leven van kwetsbare cliënten in Vlaardingen. Rotterdam: Sociaal-Medische Wetenschappen, 2013.
4.
go back to reference Meer EH van der, Postma JP. De ‘Zichtbare schakel’-wijkverpleegkundige: een hele zorg minder. Kosten-batenanalyse in opdracht van ZonMw. Amersfoort: BMC advies management 2012. Meer EH van der, Postma JP. De ‘Zichtbare schakel’-wijkverpleegkundige: een hele zorg minder. Kosten-batenanalyse in opdracht van ZonMw. Amersfoort: BMC advies management 2012.
5.
go back to reference Hoeijmakers M. Wat heeft de wijkverpleegkundige nodig van de wijk? Randvoorwaarden om integraal te kunnen werken. Maasbree: Gezondheid in beweging, 2012. Hoeijmakers M. Wat heeft de wijkverpleegkundige nodig van de wijk? Randvoorwaarden om integraal te kunnen werken. Maasbree: Gezondheid in beweging, 2012.
6.
go back to reference Nieboer, AP, Lötters, FJB, Cramm, JM (2013). De wijkverpleegkundige als Zichtbare schakel in de wijk in Rotterdam. Rotterdam: iBMG, 2013. Nieboer, AP, Lötters, FJB, Cramm, JM (2013). De wijkverpleegkundige als Zichtbare schakel in de wijk in Rotterdam. Rotterdam: iBMG, 2013.
7.
go back to reference Cramm JM, Hoeijmakers M, Nieboer AP. Relational coordination between community health nurses and other professionals in delivering care to community-dwelling frail people. J Nurs Manage 2014;22:170–6.CrossRef Cramm JM, Hoeijmakers M, Nieboer AP. Relational coordination between community health nurses and other professionals in delivering care to community-dwelling frail people. J Nurs Manage 2014;22:170–6.CrossRef
8.
go back to reference Rademaker M, Luijkx K, Vrijhoef B. De wijkverpleegkundige in ’s-Hertogenbosch. Vergelijkend onderzoek naar twee werkwijzen van de wijkverpleegkundige ‘Zichtbare Schakel’. Den Haag: ZonMw, 2013. Rademaker M, Luijkx K, Vrijhoef B. De wijkverpleegkundige in ’s-Hertogenbosch. Vergelijkend onderzoek naar twee werkwijzen van de wijkverpleegkundige ‘Zichtbare Schakel’. Den Haag: ZonMw, 2013.
9.
go back to reference Eitjes HBFM, Graaf-Ruizendaal WA de, Bakker DH de. De benodigde capaciteit voor niet-geïndiceerde wijkverpleegkundige taken? Wijkanalyse in Den Haag. Utrecht: ProZorg/NIVEL, 2013. Eitjes HBFM, Graaf-Ruizendaal WA de, Bakker DH de. De benodigde capaciteit voor niet-geïndiceerde wijkverpleegkundige taken? Wijkanalyse in Den Haag. Utrecht: ProZorg/NIVEL, 2013.
10.
go back to reference Lotterman L. De wijkzuster terug. Een kanteling in denken en doen. Rosendaal: Regionale Kruisvereniging West-Brabant, 2012. Lotterman L. De wijkzuster terug. Een kanteling in denken en doen. Rosendaal: Regionale Kruisvereniging West-Brabant, 2012.
12.
go back to reference Burke JG, O’Campo P, Peak GL, Gielen AC, McDonnell KA, Trochim WMK. An Introduction to Concept Mapping as a Participatory Public Health Research Method. Qual Health Res 2005;15:1392–1410.PubMedCrossRef Burke JG, O’Campo P, Peak GL, Gielen AC, McDonnell KA, Trochim WMK. An Introduction to Concept Mapping as a Participatory Public Health Research Method. Qual Health Res 2005;15:1392–1410.PubMedCrossRef
13.
go back to reference Severens P. Handboek Concept Mapping met Ariadne. Utrecht: Nederland centrum Geestelijke volksgezondheid /Talcott bv, 1995. Severens P. Handboek Concept Mapping met Ariadne. Utrecht: Nederland centrum Geestelijke volksgezondheid /Talcott bv, 1995.
14.
go back to reference Jackson K, Trochim W. Concept mapping as an alternative approach for the analysis of open-ended survey responses. Organ Res Meth 2002;5/4:307–36.CrossRef Jackson K, Trochim W. Concept mapping as an alternative approach for the analysis of open-ended survey responses. Organ Res Meth 2002;5/4:307–36.CrossRef
15.
go back to reference Bon-Martens MJH van, Achterberg PW, Goor IAM van de, Oers HAM van. Towards quality criteria for regional public health reporting: concept mapping with Dutch experts. Eur J Pub Health 2011:1–6. Bon-Martens MJH van, Achterberg PW, Goor IAM van de, Oers HAM van. Towards quality criteria for regional public health reporting: concept mapping with Dutch experts. Eur J Pub Health 2011:1–6.
16.
go back to reference Trochim W. An introduction to concept mapping for planning and evaluation. Eval Program Plann 1989;12(special issue):1–16.CrossRef Trochim W. An introduction to concept mapping for planning and evaluation. Eval Program Plann 1989;12(special issue):1–16.CrossRef
17.
go back to reference Anderson LA, Day KL, Vandenberg AE. Using a Concept Map as a Tool for Strategic Planning: The Healthy Brain Initiative. Prev Chronic Dis 2011;8/5:1–7. Anderson LA, Day KL, Vandenberg AE. Using a Concept Map as a Tool for Strategic Planning: The Healthy Brain Initiative. Prev Chronic Dis 2011;8/5:1–7.
18.
go back to reference Holsappel J, Fassaert T, Dorn T, Brake H ter. QPC Toolkit: Eindrapport. Amsterdam: Impact & GGD Amsterdam, 2013. Holsappel J, Fassaert T, Dorn T, Brake H ter. QPC Toolkit: Eindrapport. Amsterdam: Impact & GGD Amsterdam, 2013.
19.
go back to reference Visser MA, Schönenberger MI, Duijsters MJG, Dood B de. Wijkverpleegkundige zorg in Amsterdam. Eindrapport. Amsterdam: GGD Amsterdam 2014. Visser MA, Schönenberger MI, Duijsters MJG, Dood B de. Wijkverpleegkundige zorg in Amsterdam. Eindrapport. Amsterdam: GGD Amsterdam 2014.
20.
go back to reference VWS. Kamerbrief over samenhang hervormingen langdurige zorg. Den Haag: 4-3-2014. VWS. Kamerbrief over samenhang hervormingen langdurige zorg. Den Haag: 4-3-2014.
Metagegevens
Titel
Wijkverpleegkundige zorg in de wijk: waar let je op?
De centrale randvoorwaarden in kaart gebracht
Auteurs
Michaela Schönenberger
M.A. Visser
M.J.G. Duijsters
B. de Dood
Publicatiedatum
01-05-2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 5/2015
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-015-0075-x

Andere artikelen Uitgave 5/2015

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 5/2015 Naar de uitgave