Wetenschap ‘op basis van hersenstoornissen'

Zie in het bijzonder de Volkskrant van zaterdag 28 juni 2003 en de nasleep ervan tot en met de gele kaart van de inspecteurs Kingma en Lucieer in NRC Handelsblad van 11 juli 2003.

Popper wees erop dat niet alleen hypothesen, maar ook de waarnemingen die zulke hypothesen moeten bevestigen of ontkrachten door theorie worden gestuurd – waarmee het kritisch rationalisme zijn eigen graf dolf. Maar ook ‘The structure of scientific revolutions’ van Thomas Kuhn, voor het eerste verschenen in 1962, heeft natuurlijk een belangrijke bijdrage geleverd tot de teraardebestelling van het kritisch rationalisme, en zelfs van de gehele wetenschapsfilosofie: ‘Sedert Kuhn is de wetenschapsfilosofie getransformeerd in wetenschapsonderzoek. Men houdt zich niet langer bezig met het opstellen en rechtvaardigen van methodologische regels die de wetenschap richting moeten geven, maar men onderzoekt hoe wetenschapsbeoefenaars zelf hun activiteiten organiseren’ (Widdershoven, 1992, p. 35).

Onderscheid tussen oorzaken en bemiddelende processen wordt blijkbaar al niet meer gemaakt. Want hoewel we bij diabetes mogen aannemen dat die stoornis van de alvleesklier ook werkelijk de oorzaak van de ziekte is, gaat het bij schizofrenie en depressie waarschijnlijk gewoon om mediërende hersenprocessen of epifenomenen en niet om oorzaken.

Het verbaast me dat Verhaeghe zich beroept op Cosmenides en Tooby, voorvechters van de zogenaamde evolutionaire psychologie. Als er één stroming is in de psychologie die het menselijk subject heeft proberen op te sluiten in de kooi van het genetische determinisme is het de evolutionaire psychologie (erfgenaam van de nog meer omstreden sociobiologie).