Het Nederlandse socialezekerheidsstelsel biedt bescherming tegen sociale risico’s, zoals inkomensverlies door werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid. In onze participatiesamenleving is ‘meedoen naar vermogen’ uitgangspunt van onze sociale zekerheid. Verzekeringsgeneeskunde speelt binnen de sociale zekerheid een belangrijke rol als medische discipline. In Nederland is er een scheiding tussen behandeling en begeleiding/controle bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Binnen de sociale zekerheid is er onderscheid tussen arbeidsongeschiktheid door een arbeidsongeval of beroepsziekte (risque professionel) en arbeidsongeschikt door een andere (buiten het werk gelegen) oorzaak (risque social). Het ICF-model biedt de verzekeringsarts een conceptueel kader om de uitingen van ziekte op de drie niveaus van mens-zijn te onderzoeken; de mens als organisme (stoornissen), menselijk handelen (beperkingen) en deelname aan de samenleving, in het bijzonder werk (participatieproblemen). Uitgangspunt van het huidige socialezekerheidsstelsel in Nederland is dat iedere burger in beginsel verantwoordelijk is voor en actief bijdraagt aan zijn eigen werk, inkomen en welzijn.
