Skip to main content
Top

2021 | OriginalPaper | Hoofdstuk

69. Verwardheid

Auteurs : Drs. E. de Lange, Drs. A. M. D. N. van Lammeren

Gepubliceerd in: Diagnostiek van alledaagse klachten

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Verwardheid is een toestandsbeeld, waarbij iemand een veranderd bewustzijn heeft en vaak niet adequaat is in het contact met anderen. Verwardheid is een indrukwekkend symptoom waarachter een groot aantal aandoeningen kan schuilgaan. Bij ouderen moet de arts denken aan gedragsproblemen bij dementie en is het van groot belang een delier uit te sluiten. Bij jongeren en volwassenen gaat het vooral om psychotische stoornissen, middelenintoxicaties en -onttrekking. Bij een delier is er sprake van verwardheid met een wisselend bewustzijn waar een somatische aandoening aan ten grondslag ligt. Kenmerkend voor een psychose is dat de realiteit anders beleefd wordt, wat kan leiden tot onder andere gedesorganiseerd gedrag. Een psychotisch toestandsbeeld kan kortdurend zijn, bijvoorbeeld geluxeerd door alcohol- en/of drugsgebruik. Risicofactoren voor een psychose zijn genetische aanleg, sociale omgevingsfactoren en de interactie van beide. In het beloop van stemmingsstoornissen of persoonlijkheidsstoornissen kunnen psychotische symptomen ontstaan. Bij alle patiënten met verwardheid is het erg belangrijk om anamnestisch en heteroanamnestisch goed uit te vragen wat er aan de verwardheid voorafging.
Literatuur
2.
go back to reference Lixouriotis C, Peritogiannis V. Delirium in the primary care setting. Psychiatry Clin Neurosci. 2011;65:102–4.CrossRefPubMed Lixouriotis C, Peritogiannis V. Delirium in the primary care setting. Psychiatry Clin Neurosci. 2011;65:102–4.CrossRefPubMed
3.
go back to reference de Lange E, Verhaak PF, van der Meer K. Prevalence, presentation and prognosis of delirium in older people in the population, at home and in long term care: a review. Int J Geriatr Psychiatry. 2013;28:127–34.CrossRefPubMed de Lange E, Verhaak PF, van der Meer K. Prevalence, presentation and prognosis of delirium in older people in the population, at home and in long term care: a review. Int J Geriatr Psychiatry. 2013;28:127–34.CrossRefPubMed
4.
go back to reference American Psychiatric Association. Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen DSM-5. Nederlandse vertaling van Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Amsterdam: American Psychiatric Association p/a Uitgeverij Boom; 2014. American Psychiatric Association. Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen DSM-5. Nederlandse vertaling van Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Amsterdam: American Psychiatric Association p/a Uitgeverij Boom; 2014.
6.
go back to reference Trimbos Instituut handboek dubbele diagnose 2013 .G. Dom, A. Dijkhuizen, B. van der Hoorn, H. Kroon, C. Muusse, S. van Rooijen, R. Schoevers, A. van Wamel (redactie) ISBN 9789058982186. Trimbos Instituut handboek dubbele diagnose 2013 .G. Dom, A. Dijkhuizen, B. van der Hoorn, H. Kroon, C. Muusse, S. van Rooijen, R. Schoevers, A. van Wamel (redactie) ISBN 9789058982186.
7.
go back to reference Cummings JL. The neuropsychiatric inventory: assessing psychopathology in dementia patients. Neurology 1997;48:(5 Suppl 6):S10–6. Cummings JL. The neuropsychiatric inventory: assessing psychopathology in dementia patients. Neurology 1997;48:(5 Suppl 6):S10–6.
8.
go back to reference Olde Rikkert MGM. Lisdonk EH van de. ABC voor analyse van acute verwardheid bij ouderen. Huisarts Wet 2001;44:291–6. Olde Rikkert MGM. Lisdonk EH van de. ABC voor analyse van acute verwardheid bij ouderen. Huisarts Wet 2001;44:291–6.
9.
go back to reference Laurila JV, Laakkonen ML, Tilvis RS, Pitkala KH. Predisposing and precipitating factors for delirium in a frail geriatric population. J Psychosom Res. 2008;65:249–54.CrossRefPubMed Laurila JV, Laakkonen ML, Tilvis RS, Pitkala KH. Predisposing and precipitating factors for delirium in a frail geriatric population. J Psychosom Res. 2008;65:249–54.CrossRefPubMed
10.
go back to reference Hosie A, Davidson PM, Agar M, et al. Delirium prevalence, incidence, and implications for screening in specialist palliative care inpatient settings: a systematic review. Palliat Med. 2013;27:486–98.CrossRefPubMed Hosie A, Davidson PM, Agar M, et al. Delirium prevalence, incidence, and implications for screening in specialist palliative care inpatient settings: a systematic review. Palliat Med. 2013;27:486–98.CrossRefPubMed
11.
go back to reference Hölttä EH, Laurila JV, Laakkonen ML, et al. Precipitating factors of delirium: stress response to multiple triggers among patients with and without dementia. Exp Gerontol. 2014;59:42–6.CrossRefPubMed Hölttä EH, Laurila JV, Laakkonen ML, et al. Precipitating factors of delirium: stress response to multiple triggers among patients with and without dementia. Exp Gerontol. 2014;59:42–6.CrossRefPubMed
14.
go back to reference Volkow ND, Wang GJ, Fowler JS, Tomasi D, Telang F, Baler R. Addiction;decreased reward sensitivity and increased expectation sensitivity conspire to overwhelm the brain’s control circuit. Bioessay. 2010;32:748–55.CrossRef Volkow ND, Wang GJ, Fowler JS, Tomasi D, Telang F, Baler R. Addiction;decreased reward sensitivity and increased expectation sensitivity conspire to overwhelm the brain’s control circuit. Bioessay. 2010;32:748–55.CrossRef
16.
17.
18.
go back to reference Han JH, Zimmerman EE, Cutler N, et al. Delirium in older emergency department patients: recognition, risk factors, and psychomotor subtypes. Acad Emerg Med. 2009;16:193–200.CrossRefPubMedPubMedCentral Han JH, Zimmerman EE, Cutler N, et al. Delirium in older emergency department patients: recognition, risk factors, and psychomotor subtypes. Acad Emerg Med. 2009;16:193–200.CrossRefPubMedPubMedCentral
20.
go back to reference Malesevic T, Koster J. (2009) Spoedeisende situaties. Hoofdstuk 17.Handboek Verslaving. De Tijdstroom, 2009. Malesevic T, Koster J. (2009) Spoedeisende situaties. Hoofdstuk 17.Handboek Verslaving. De Tijdstroom, 2009.
21.
go back to reference Molenaar R, Ponten S. Diagnostiek en behandeling van epilepsie. Huisarts Wet 2015;646-50. Molenaar R, Ponten S. Diagnostiek en behandeling van epilepsie. Huisarts Wet 2015;646-50.
25.
go back to reference Rahkonen T, Luukkainen-Markkula R, Paanila S, et al. Delirium episode as a sign of undetected dementia among community dwelling elderly subjects: a 2 year follow up study. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2000;69:519–21.CrossRefPubMedPubMedCentral Rahkonen T, Luukkainen-Markkula R, Paanila S, et al. Delirium episode as a sign of undetected dementia among community dwelling elderly subjects: a 2 year follow up study. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2000;69:519–21.CrossRefPubMedPubMedCentral
27.
go back to reference Hsieh SJ, Madahar P, Hope AA, Zapata J, Gong MN. Clinical deterioration in older adults with delirium during early hospitalisation: a prospective cohort study. BMJ Open. 2015;5(9):CrossRefPubMedPubMedCentral Hsieh SJ, Madahar P, Hope AA, Zapata J, Gong MN. Clinical deterioration in older adults with delirium during early hospitalisation: a prospective cohort study. BMJ Open. 2015;5(9):CrossRefPubMedPubMedCentral
Metagegevens
Titel
Verwardheid
Auteurs
Drs. E. de Lange
Drs. A. M. D. N. van Lammeren
Copyright
2021
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2620-4_69