Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-04-2012

Toegankelijke gezondheidsinformatie: een kwestie van leeftijd?

Auteur: Prof. dr. E.F. Loos

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 2/2012

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Vergrijzing en digitalisering zijn belangrijke trends die gevolgen hebben voor de toegang tot informatie. Om volwaardig in onze maatschappij te kunnen blijven functioneren is toegang tot informatie over diensten en producten voor alle burgers van kardinaal belang. Ouderen die problemen hebben met het gebruik van nieuwe media lopen gevaar te worden buiten gesloten. Toch hebben lang niet alle ouderen problemen met nieuwe media.
Er is eerder sprake van ‘aged heterogeneity’: individuele verschillen nemen toe naarmate mensen ouder worden. In twee explorerende kwalitatieve case studies die in Nederland zijn uitgevoerd naar de toegankelijkheid van gezondheidsinformatie – een voor ouderen relevant onderwerp – waren naast leeftijd daarom ook variabelen als geslacht, opleiding en frequentie van internetgebruik opgenomen in het onderzoeksdesign. In dit artikel worden de belangrijkste resultaten van die case studies besproken waarbij ook aandacht wordt besteed aan complementaire theorieën (socialisatie, levensfasen) die een alternatieve verklaring kunnen bieden voor eventuele verschillen met betrekking tot informatiezoekgedrag via oude en nieuwe media.
Dit artikel is gebaseerd op deel II van de oratie De oudere: een digitale immigrant in eigen land? Een terreinverkenning naar toegankelijke informatievoorziening, die de auteur op 25 juni 2010 aan de Universiteit van Amsterdam gehouden heeft: www.​oratiereeks.​nl/​upload/​pdf/​PDF-8309weboratie_​Loos_​def_​lichteversie.​PDF
Literatuur
1.
go back to reference Duimel M. Verbinding maken: Senioren en internet. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2007: 43–44. Duimel M. Verbinding maken: Senioren en internet. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2007: 43–44.
3.
go back to reference Prensky M. Digital Natives, Digital Immigrants. On the horizon 2001; 9 (5): 1–6.CrossRef Prensky M. Digital Natives, Digital Immigrants. On the horizon 2001; 9 (5): 1–6.CrossRef
4.
go back to reference Wagemakers A, Quispel Y. Verkenning van het gebruik van leeftijd in onderzoek. Utrecht: Landelijk Bureau Leeftijdsdiscriminatie, 2003. Wagemakers A, Quispel Y. Verkenning van het gebruik van leeftijd in onderzoek. Utrecht: Landelijk Bureau Leeftijdsdiscriminatie, 2003.
5.
go back to reference Dannefer, D. What’s in a name? An account of the neglect of variability in the study of ageing. In: Birren JE, Bengtson VL eds: Emergent theories of ageing. New York: Springer, 1988: 356–384. Dannefer, D. What’s in a name? An account of the neglect of variability in the study of ageing. In: Birren JE, Bengtson VL eds: Emergent theories of ageing. New York: Springer, 1988: 356–384.
6.
go back to reference Baltes PB. Life-span developmental psychology: Some converging observations on history and theory. In Baltes PB, O.G. Brim jr.OG eds. Lifespan development and behaviour, Vol. 2. New York, Academic Press, 1979. Baltes PB. Life-span developmental psychology: Some converging observations on history and theory. In Baltes PB, O.G. Brim jr.OG eds. Lifespan development and behaviour, Vol. 2. New York, Academic Press, 1979.
7.
go back to reference Kronjee G. Voorwoord. In:Wagemakers, A en Quispel, Y., Verkenning van het gebruik van leeftijd in onderzoek. Utrecht: Landelijk Bureau Leeftijdsdiscriminatie, 2003: 3–4. Kronjee G. Voorwoord. In:Wagemakers, A en Quispel, Y., Verkenning van het gebruik van leeftijd in onderzoek. Utrecht: Landelijk Bureau Leeftijdsdiscriminatie, 2003: 3–4.
8.
go back to reference Hill R., Dickinson A, Arnott J, Gregor P, McIver, L. Older users’ eye movements: Experience counts, CHI 2011, May 7–12 Vancouver, BC, Canada, 2011. Hill R., Dickinson A, Arnott J, Gregor P, McIver, L. Older users’ eye movements: Experience counts, CHI 2011, May 7–12 Vancouver, BC, Canada, 2011.
9.
go back to reference Loos EF, Mante-Meijer EA. De kiezende burger en het nieuwe zorgstelsel. De invloed van leeftijd, geslacht en opleiding op het gebruik van oude en nieuwe media als informatiebron. Houten: Springer, 2007. Loos EF, Mante-Meijer EA. De kiezende burger en het nieuwe zorgstelsel. De invloed van leeftijd, geslacht en opleiding op het gebruik van oude en nieuwe media als informatiebron. Houten: Springer, 2007.
10.
go back to reference Loos EF, Mante-Meijer EA. Navigatiegedrag van ouderen en jongeren in beeld. De rol van leeftijd voor het informatiezoekgedrag van websitegebruikers. Den Haag: Lemma, 2009. Loos EF, Mante-Meijer EA. Navigatiegedrag van ouderen en jongeren in beeld. De rol van leeftijd voor het informatiezoekgedrag van websitegebruikers. Den Haag: Lemma, 2009.
11.
go back to reference Becker H. Generaties en hun kansen. Amsterdam: Meulenhoff, 1992. Becker H. Generaties en hun kansen. Amsterdam: Meulenhoff, 1992.
12.
go back to reference Sackman R, Weymann A. Die Technisierung des Alltags. Generationen und technische Innovationen. Frankfurt, Campus Verlag, 1994. Sackman R, Weymann A. Die Technisierung des Alltags. Generationen und technische Innovationen. Frankfurt, Campus Verlag, 1994.
13.
go back to reference Goot M van der. Stand van de wetenschap. Televisiekijken in het leven van ouderen: een literatuuroverzicht. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap 2009; 37 (3): 254–267.CrossRef Goot M van der. Stand van de wetenschap. Televisiekijken in het leven van ouderen: een literatuuroverzicht. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap 2009; 37 (3): 254–267.CrossRef
14.
go back to reference Hofmann D, Schwender C. Biographical functions of cinema and film preferences among older German adults. A representative quantitative survey. Communications. The European Journal of Communication Research 2007; 32: 473–491. Hofmann D, Schwender C. Biographical functions of cinema and film preferences among older German adults. A representative quantitative survey. Communications. The European Journal of Communication Research 2007; 32: 473–491.
15.
go back to reference Mares ML, Woodard, E. In search of the older audience: Adult differences in television viewing. Journal of Broadcasting & Electronic Media 2006; 50: 595–614.CrossRef Mares ML, Woodard, E. In search of the older audience: Adult differences in television viewing. Journal of Broadcasting & Electronic Media 2006; 50: 595–614.CrossRef
16.
go back to reference Huysmans F, Haan J de, Broek A van den. Achter de schermen: Een kwart eeuw lezen, luisteren, kijken en internetten. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2004. Huysmans F, Haan J de, Broek A van den. Achter de schermen: Een kwart eeuw lezen, luisteren, kijken en internetten. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2004.
17.
go back to reference Hawthorn D. How Universal is good design for older users? Conference paper, ACMSIGCAPH Computers and the Physically Handicapped, Proceedings of the 2003 conference on universal usability issue: 73–74. Hawthorn D. How Universal is good design for older users? Conference paper, ACMSIGCAPH Computers and the Physically Handicapped, Proceedings of the 2003 conference on universal usability issue: 73–74.
18.
go back to reference Thijssen JGL. Tweede loopbaanhelft. Ontwikkelen en perspectieven in een vergrijzende samenleving. Rede in verkorte vorm uitgesproken bij het afscheid als gewoon hoogleraar Strategisch Human Resource Management aan de Universiteit Utrecht, departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap, op donderdag 16 november 2006. Utrecht: Universiteit Utrecht, Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap, 2006. Thijssen JGL. Tweede loopbaanhelft. Ontwikkelen en perspectieven in een vergrijzende samenleving. Rede in verkorte vorm uitgesproken bij het afscheid als gewoon hoogleraar Strategisch Human Resource Management aan de Universiteit Utrecht, departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap, op donderdag 16 november 2006. Utrecht: Universiteit Utrecht, Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap, 2006.
19.
go back to reference Loo J van. Training, labor market outcomes, and self-management. Maastricht: ROA, 2005. Loo J van. Training, labor market outcomes, and self-management. Maastricht: ROA, 2005.
20.
go back to reference Zajicek M, Morissey W. ‘Multimodality and interactional differences in older adults. In: Carbonell N ed. Multimodality: A step towards universal access, special issue of Universal access in the information society 2003; 2 (2): 125–133. Zajicek M, Morissey W. ‘Multimodality and interactional differences in older adults. In: Carbonell N ed. Multimodality: A step towards universal access, special issue of Universal access in the information society 2003; 2 (2): 125–133.
21.
go back to reference White K, Jerrams-Smith J, Heathcote D. Improving access for elderly and severely disabled persons: a hybrid adaptive and generic interface. In: Stephanidis C (ed.), Universal access in HCI: Towards an information society for all, Vol. III. Mahwah, New Jersey, Londen: Lawrence Erlbaum, 2001. White K, Jerrams-Smith J, Heathcote D. Improving access for elderly and severely disabled persons: a hybrid adaptive and generic interface. In: Stephanidis C (ed.), Universal access in HCI: Towards an information society for all, Vol. III. Mahwah, New Jersey, Londen: Lawrence Erlbaum, 2001.
22.
go back to reference Bouma H. Document and interface design for older citizens. In:Westendorp P, Jansen C, Punselie R. eds. Interface design & document design. Amsterdam: Rodopi, 2000. Bouma H. Document and interface design for older citizens. In:Westendorp P, Jansen C, Punselie R. eds. Interface design & document design. Amsterdam: Rodopi, 2000.
23.
go back to reference Johnson R, Kent S. Designing universal access: web application for the elderly and disabled. Cogn Tech Work 2007; 9: 209–218.CrossRef Johnson R, Kent S. Designing universal access: web application for the elderly and disabled. Cogn Tech Work 2007; 9: 209–218.CrossRef
24.
go back to reference Antonucci TC, Akiyama H. Social networks in adult life and a preliminary examination of the convoy model. Journal of Gerontology 1987; 42 (5): 519–527.PubMed Antonucci TC, Akiyama H. Social networks in adult life and a preliminary examination of the convoy model. Journal of Gerontology 1987; 42 (5): 519–527.PubMed
25.
go back to reference Plath DV. Long engagements. Stanford: Stanford University Press, 1980. Plath DV. Long engagements. Stanford: Stanford University Press, 1980.
26.
go back to reference Bakardjieva M. Internet society: The internet in everyday life. Londen: Sage, 2005. Bakardjieva M. Internet society: The internet in everyday life. Londen: Sage, 2005.
27.
go back to reference Lenhart A, Horrigan JB. Re-visualizing the Di gital Divide as a Digital Spectrum. IT & Society 2003: 5, 23–39 Lenhart A, Horrigan JB. Re-visualizing the Di gital Divide as a Digital Spectrum. IT & Society 2003: 5, 23–39
31.
go back to reference Houtepen L. Op zoek naar In Formatie. Onderzoek naar het vinden en beoordelen van informatie op de websites van de vijf grootste zorgverzekeraars [Afstudeerscriptie voor de Master Communicatie, Beleid en Management] Utrecht: Universiteit Utrecht, Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap, 2007. Houtepen L. Op zoek naar In Formatie. Onderzoek naar het vinden en beoordelen van informatie op de websites van de vijf grootste zorgverzekeraars [Afstudeerscriptie voor de Master Communicatie, Beleid en Management] Utrecht: Universiteit Utrecht, Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap, 2007.
32.
go back to reference Tullis TS. Older adults and the Web: Lessons learned from eye-tracking. In Stephanidis C ed. Universal access in human computer interaction. Coping with diversity. Reihe: Lecture Notes in Computer Science [LNCS] New York: Springer, 2007. Tullis TS. Older adults and the Web: Lessons learned from eye-tracking. In Stephanidis C ed. Universal access in human computer interaction. Coping with diversity. Reihe: Lecture Notes in Computer Science [LNCS] New York: Springer, 2007.
33.
34.
go back to reference Docampo Rama M, Ridder H, Bouma H. Technology generation and age in using layered user interfaces. Gerontechjournal, september 2001; 1 (1): 25–39. Docampo Rama M, Ridder H, Bouma H. Technology generation and age in using layered user interfaces. Gerontechjournal, september 2001; 1 (1): 25–39.
35.
go back to reference Gregor P, Newell AF, Zajicek M. Designing for dynamic diversity - interfaces for older people. ASSETS 2002: 151–156. Gregor P, Newell AF, Zajicek M. Designing for dynamic diversity - interfaces for older people. ASSETS 2002: 151–156.
Metagegevens
Titel
Toegankelijke gezondheidsinformatie: een kwestie van leeftijd?
Auteur
Prof. dr. E.F. Loos
Publicatiedatum
01-04-2012
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 2/2012
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-012-0011-3