Top

Gepubliceerd in:

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

20. Sport, inspanning en ouder worden

Auteurs : Larry W. Kenney, Jack H. Wilmore, David L. Costill, Ramón Lindauer

Gepubliceerd in: Inspannings- en sportfysiologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Introductie

Dara Torres is de eerste en enige Amerikaanse zwemster die aan vijf verschillende Olympische Spelen meedeed (in 1984, 1988, 1992, 2000 en 2008). Nog indrukwekkender is dat Torres de eerste zwemster was die op een leeftijd van boven de 40 jaar aan de Olympische Spelen meedeed! Op 17 augustus 2008, op een leeftijd van 41 jaar en 125 dagen, won zij de zilveren medaille op de 50 m vrije slag bij de vrouwen, in een nieuwe Amerikaanse recordtijd van 24,07 seconden (en net 0,01 s achter de winnares). Nog geen halfuur later won zij nog een zilveren medaille als lid van de Amerikaanse ploeg op 4 × 100-wisselslag. Daarbij zwom ze de snelste 100 m vrije slag (52,27 s) in de geschiedenis van de estafette tot dan toe. Daarna volgde nog een derde zilveren medaille, dit keer bij de 4 × 100 m-estafette vrije slag, waarbij ze als laatste zwemster voor de Verenigde Staten zwom.

De jaren van training op een dergelijk hoog niveau eisten echter hun tol, haar pijnlijke schouders en artrotische knieën ondergingen reconstructieve kniechirurgie en revalidatie. In 2010 begon Torres echter weer te trainen met als doel om mee te doen aan de Olympische Spelen van Londen in 2012. Bij de Amerikaanse olympische plaatsingswedstrijden in 2012 werd ze, op 45-jarige leeftijd, vierde op haar afstand, de 50 m vrije slag. Zij kwam slechts 0,09 seconden tekort om zich te kwalificeren voor haar zesde Olympische Spelen. Dat was het einde van de zeer bijzondere olympische carrière van Dara Torres.

vorige hoofdstuk Kinderen en tieners tijdens sport en inspanning

volgende hoofdstuk Geslachtsverschillen bij sport en inspanning

Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers

Primaire veroudering

Het effect van alléén chronologische veroudering (bijv. in afwezigheid van andere co-morbiditeiten die vaak samengaan met veroudering).

Osteopenie

Het verlies van botmassa met toenemende leeftijd.

Osteoporose

Afgenomen botmineraaldichtheid waardoor botten poreus worden.

Perifere doorbloeding

De bloedstroom naar de extremiteiten en naar de huid.

Cardiovasculaire onttraining

Een afname in de mogelijkheden van het cardiovasculaire systeem om voldoende zuurstof en brandstoffen aan te voeren.

Cardiovasculaire drift

Een toename in hartfrequentie tijdens inspanning om de daling van het slagvolume te compenseren. Deze compensatie zorgt dat het hartminuutvolume constant blijft.

Geforceerde expiratoire volume in 1 seconde (FEV1,0)

Wordt ook een-secondewaarde genoemd. Het volume uigeademde lucht in de eerste seconde na een maximale inademing.

Maximale expiratoire ventilatie ( \({{\dot{\text{V}}}_{\text{Emax}}}\) )

De hoogste ventilatie die kan worden bereikt (tijdens inspanning).

Levensduur

De lengte van het leven van een persoon.

Gezonde levensjaren

Het aantal jaren in goede gezondheid, vrij van serieuze ziekte en chronische beperkingen.

Buskirk, E.R., & Hodgson, J.L. (1987). Age and aerobic power: The rate of change in men and women. Federation Proceedings, 46, 1824-1829.

Carter, H.N., Chen, C.C.W., & Hood, D.A. (2014). Mitochondria, muscle health, and exercise with advancing age. Physiology, 30, 208-223.

Clarke, P.M., Walter, S.J., Hayen, A., Mallon, W.J., Heijmans, J., & Studdert, D.M. (2015). Survival of the fittest: Retrospective cohort study of the longevity of Olympic medalists in the modern era. British Journal of Sports Medicine, 49, 898-902.

Connelly, D.M., Rice, C.L., Roos, M.R., & Vandervoort, A.A. (1999). Motor unit firing rates and contractile properties in tibialis anterior of young and old men. Journal of Applied Physiology, 87, 843-852.

Deschenes, M.R., Roby, M.A., & Glass, E.K. (2011). Aging influences adaptations of the neuromuscularjunction to endurance training. Neuroscience, 190, 56-66.

Dill, D.B., Robinson, S., & Ross, J.C. (1967). A longitudinal study of 16 champion runners. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 7, 4-27.

DeGroot, D.W., Havenith, G., & Kenney, W.L. (2006). Responses to mild cold stress are predicted by different individual characteristics in young and older subjects. Journal of Applied Physiology, 101, 1607-1615.

Fitzgerald, M.D., Tanaka, H., Tran, Z.V., & Seals, D.R. (1997). Age-related declines in maximal aerobic capacity in regularly exercising vs. sedentary women: A meta-anaysis. Journal of Applied Physiology, 83, 160-165.

Frontera, W.R., Meredith, C.N., O’Reilly, K.P., Knuttgen, W.G., & Evans, W.J. (1988). Strength conditioning in older men: Skeletal muscle hypertrophy and improved function. Journal of Applied Physiology, 64, 1038-1044.

10.

Glenn, J.M., Gray, M., & Binns, A. (2015). The effects of loaded and unloaded high-velocity resistance training on functional fitness among community-dwelling older adults. Age and Ageing, 44, 926-931.

11.

Goodrick, C.L. (1980). Effects of long-term voluntary wheel exercise on male and female Wistar rats: 1. Longevity, body weight and metabolic rate. Gerontology, 26, 22-33.

12.

Hagerman, F.C., Walsh, S.J., Staron, R.S., Hikida, R.S., Gilders, R.M., Murray, T.F., Toma, K., & Ragg, K.E. (2000). Effects of high-intensity resistance training on untrained older men.II. Strength, cardiovascular, and metabolic responses. Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 55, B336-B346.

13.

Häkkinen, K., Pakarinen, A., Kraemer, W.J., Häkkinen, A., Valkeinen, H., & Alen, M. (2001). Selective muscle hypertrophy, changes in EMG and force, and serum hormones during strength training in older women. Journal of Applied Physiology, 91, 569-580.

14.

Hameed, M., Harridge, S.D.R., & Goldspink, G. (2002). Sarcopenia and hypertrophy: A role for insulin-like growth factor-1 and aged muscle? Exercise and Sport Sciences Reviews, 30, 15-19.

15.

Hawkins, S.A., Marcell, T.J., Jaque, S.V., & Wiswell, R.A. (2001). A longitudinal assessment of change in \({\dot{\text{V}}\text{O}}_\text{2max}\) and maximal heart rate in master athletes. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33, 1744-1750.

16.

Hikida, R.S., Staron, R.S., Hagerman, F.C., Walsh, S., Kaiser, E., Shell, S., & Hervey, S. (2000). Effects of high-intensity resistance training on untrained older men. II. Muscle fiber characteristics and nucleo-cytoplasmic relationships. Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 55, B347–B354.

17.

Ho, C.W., Beard, J.L., Farrell, P.A., Minson, C.T., & Kenney, L.W. (1997). Age, fitness, and regional blood flow during exercise in the heat. J Appl Physiol, 82(4): 1126-35.

18.

Holloszy, J.O. (1997). Mortality rate and longevity of food-restricted exercising male rats: A reevaluation. Journal of Applied Physiology, 82, 399-403.

19.

Hunter, S.K., Pereira, H.M., & Keenan, K.G. (2016). The aging neuromuscular system and motor performance. Journal of Applied Physiology, 121, 982-995.

20.

Jackson, A.S., Beard, E.F., Wier, L.T., Ross, R.M., Stuteville, J.E., & Blair, S.N. (1995). Changes in aerobic power of men, ages 25-70 yr. Medicine and Science in Sports and Exercise, 27, 113-120.

21.

Jackson, A.S., Wier, L.T., Ayers, G.W., Beard, E.F., Stute-ville, J.E., & Blair, S.N. (1996). Changes in aerobic power of women, ages 20-64 yr. Medicine and Science in Sports and Exercise, 28, 884-891.

22.

Janssen, I., Heymsfield, S.B., Wang, Z., & Ross, R. (2000). Skeletal muscle mass and distribution in 468 men and women aged 18-88 yr. Journal of Applied Physiology, 89, 81-88.

23.

Johnson, M.A., Polgar, J., Weihtmann, D., & Appleton, D. (1973). Data on the distribution of fiber types in thirty-six human muscles: An autopsy study. Journal of Neurological Science, 1, 111-129.

24.

Kenney, W.L. (1997). Thermoregulation at rest and during exercise in healthy older adults. Exercise and Sport Sciences Reviews, 25, 41-77.

25.

Kohrt, W.M., Malley, M.T., Coggan, A.R., Spina, R.J., Ogawa, T., Ehsani, A.A., Bourey, R.E., Martin, W.H., III, & Holloszy, J.O. (1991). Effects of gender, age, and fitness level on response of VO2max to training in 60-71 yr olds. Journal of Applied Physiology, 71, 2004-2011.

26.

Kohrt, W.M., Malley, M.T., Dalsky, G.P., & Holloszy, J.O. (1992). Body composition of healthy sedentary and trained, young and older men and women. Medicine and Science in Sports and Exercise, 24, 832-837.

27.

Lepers, R., Stapley, P.J., & Cattagni, T. (2016). Centenarian athletes: Examples of ultimate human performance? Age and Ageing, 45, 732-736.

28.

Lexell, J., Taylor, C.C., & Sjostrom, M. (1988). What is the cause of the aging atrophy? Total number, size, and proportion of different fiber types studied in whole vastus lateralis muscle from 15- to 83-year-old men. Journal of Neurological Science, 84, 275-294.

29.

Marcell, T.J., Hawkins, S.A., Tarpenning, K.M., Hyslop, D.M., & Wiswell, R.A. (2003). Longitudinal analysis of lactate threshold in male and female masters athletes. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35(5), 810-817.

30.

Meredith, C.N., Frontera, W.R., Fisher, E.C., Hughes, V.A., Herland, J.C., Edwards, J., & Evans, W.J. (1989). Peripheral effects of endurance training in young and old subjects. Journal of Applied Physiology, 66, 2844-2849.

31.

Pahor, M., Guralnik, J.M., Ambrosius, W.T., et al. (2014). Effect of structured physical activity on prevention of major mobility disability in older adults: The LIFE study randomized clinical trial. Journal of the American Medical Association, 311, 2387-2396.

32.

Proctor, D.N., Shen, P.H., Dietz, N.M., Eickhoff, T.J., Lawler, L.A., Ebersold, E.J., Loeffler, D.L., & Joyner, M.J. (1998). Reduced leg blood flow during dynamic exercise in older endurance-trained men. Journal of Applied Physiology, 85, 68-75.

33.

Robinson, S. (1938). Experimental studies of physical fitness in relation to age. Arbeitsphysiologie, 10, 251-323.

34.

Shibata, S., Hastings, J.L., Prasad, A., Fu, Q., Palmer, M.D., & Levine, B.D. (2008). “Dynamic” starling mechanisms: Effects of ageing and physical fitness on ventricular-arterial coupling. Journal of Physiology, 586(7), 1951-1962.

35.

Spirduso, W.W. (2005). Physical dimensions of aging (2nd ed.). Champaign, IL: Human Kinetics.

36.

Tanaka, H., Monahan, K.D., & Seals, D.R. (2001). Age-predicted maximal heart rate revisited. Journal of the American College of Cardiology, 37, 153-156.

37.

Trappe, S.W., Costill, D.L., Fink, W.J., & Pearson, D.R. (1995). Skeletal muscle characteristics among distance runners: A 20-yr follow-up study. Journal of Applied Physiology, 78, 823-829.

38.

Trappe, S.W., Costill, D.L., Goodpaster, B.H., & Pearson, D.R. (1996). Calf muscle strength in former elite distance runners. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 6, 205-210.

39.

Trappe, S.W., Costill, D.L., Vukovich, M.D., Jones, J., & Melham, T. (1996). Aging among elite distance runners: A 22-yr longitudinal study. Journal of Applied Physiology, 80, 285-290.

40.

Trappe, S., Hayes, E., Galpin, A., Kaminsky, L., Jemiolo, B., Fink, W., Trappe, T., Jansson, A., Gustafsson, T., & Tesch, P. (2013). New records in aerobic power among octogenarian lifelong endurance athletes. Journal of Applied Physiology, 114, 3-10.

41.

Wiswell, R.A., Jaque, S.V., Marcell, T.J., Hawkins, S.A., Tarpenning, K.M., Constantino, N., & Hyslop, D.M. (2000). Maximal aerobic power, lactate threshold, and running performance in master athletes. Medicine and Science in Sports and Exercise, 32, 1165-1170.

42.

Zhu, W., Wadley, V.G., Howard, V.J., Hutto, B., Blair, S.N., & Hooker, S.P. (2017). Objectively measured physical activity and cognitive function in older adults. Medicine and Science in Sports and Exercise, 49, 47-53.

Titel: Sport, inspanning en ouder worden
Auteurs: Larry W. Kenney
Jack H. Wilmore
David L. Costill
Ramón Lindauer
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Inspannings- en sportfysiologie
Print ISBN: 978-90-368-2920-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2921-2

Copyright: 2023
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2921-2_20

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Introductie

Log in om toegang te krijgen