Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Inleiding: Een kennismaking met de inspannings- en sportfysiologie hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

21. Geslachtsverschillen bij sport en inspanning

Auteurs : Larry W. Kenney, Jack H. Wilmore, David L. Costill, Ramón Lindauer

Gepubliceerd in: Inspannings- en sportfysiologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Introductie

Amber Miller verrichtte twee verbazingwekkende kunststukjes tijdens één weekend in oktober 2011. De 27-jarige marathonloopster liep de marathon van Chicago terwijl ze bijna 39 weken zwanger was, waarna ze enkele uren later beviel van een meisje! Vanwege haar trainings- en wedstrijdgeschiedenis kreeg Miller van haar arts goedkeuring om deel te nemen aan de wedstrijd, mits ze afwisselend zou rennen en wandelen en veel zou drinken en eten tijdens de loop. Ze finishte net binnen de 6,5 uur. Miller had zich voorgenomen halverwege te stoppen, maar toen zij en haar man eenmaal begonnen te rennen zijn ze gewoon doorgegaan. Na afloop nam ze wat te eten en daarna ging ze naar het ziekenhuis.
In 2014 en 2015 liep Olympier Alysia Montaño een 800 m-race en voltooide Amy Keil de wedstijdvariant van de Boston Marathon, terwijl beiden bijna acht maanden zwanger waren. Hoewel dit nogal extreem lijkt en dit door de meeste zwangere vrouwen niet moet worden uitgeprobeerd, zijn artsen het er nu over het algemeen wel over eens dat als een vrouw gezond is en regelmatig hardloopt voordat ze zwanger is, dat hardlopen tijdens de zwangerschap prima is. De wereldrecordhoudster op de marathon Paula Radcliffe liep, terwijl ze zwanger was, zo’n 22,5 km per dag en ze begon enkele weken na de geboorte van haar eerste kind weer met trainen. Ze won de marathon van New York City in 2007 slechts tien maanden na de bevalling. Het is nu onbegrijpelijk dat meisjes en vrouwen vóór 1972 werd verboden om officieel deel te nemen aan de meeste bekende marathons!
vorige hoofdstuk Sport, inspanning en ouder worden
volgende hoofdstuk Lichamelijke activiteit en cardiovasculaire aandoeningen
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Woordenlijst
Lipoproteïnelipase
Het enzym dat triglyceriden afbreekt tot vrije vetzuren en glycerol, waardoor de vrije vetzuren de cellen kunnen binnengaan om opgeslagen te worden of energie te leveren.
Menstruatiecyclus
De cyclus van veranderingen in de uterus. Gemiddeld duurt die 28 dagen. Bestaat uit de menstruatie (vloedfase), de proliferatiefase en de secretiefase.
Menarche
De eerste menstruatie.
Oligomenorroe
Abnormaal onregelmatige of geringe menstruatie.
Menses
De menstruele vloedfase.
Amenorroe
Het ontbreken (primaire amenorroe) of afne-men (secundaire amenorroe) van normale menstruatie.
Primaire amenorroe
De afwezigheid van menstruatie boven de 18 jaar.
Secundaire amenorroe
Het stoppen van de menstruatie bij een vrouw die daarvoor normaal menstrueerde.
Eetstoornissen
Aandoeningen door abnormaal eetgedrag, uiteenlopend van excessieve beperking van voedselinname tot zelf opgewekt overgeven en het gebruik van laxeermiddelen. Een groep klinische aandoeningen met betrekking tot eten. Zie Anorexia nervosa en Boulimie.
Female athlete triad
Drie aandoeningen die met elkaar in verband staan: eetstoornissen, menstruatiestoornissen en botmineraalafwijkingen. Sommige vrouwelijke sporters kunnen dit probleem krijgen.
Menopauze
Het permanent stoppen van de menstruatie bij vrouwen, gewoonlijk tussen een leeftijd van 45 tot 55 jaar. Gedefinieerd als: begint 12 maanden na het stoppen van de laatste menstruatie.
Boulimia nervosa
Een klinische eetstoornis die wordt gekarakteriseerd door terugkerende perioden van vreetbuien, een gevoel van niets aan die vreetbuien te kunnen doen, en daarna boetedoening, wat kan bestaan uit zelfopgewekt overgeven en gebruik van laxeermiddelen en diuretica. Soms wordt er ook gevast of is er excessief trainingsgedrag.
Seksespecifieke verschillen
Werkelijke fysiologische verschillen tussen vrouwen en mannen.
Eumenorroe
Normale menstruatie.
Oestrogeen
Een vrouwelijk geslachtshormoon.
Zwangerschap
De periode van het dragen van een embryo of foetus in het lichaam.
Anorexia nervosa
Een klinische eetstoornis gekarakteriseerd door een verstoord lichaamsbeeld, intense angst voor gewichtstoename en lichaamsvet, amenorroe en ondergewicht.
Literatuur
1.
2.
American College of Sports Medicine. (2007). The female athlete triad. Medicine and Science in Sports and Exercise, 39, 1867-1882.
3.
Blaize, A.N., Pearson, K.J., & Newcomer, S.C. (2015). Impact of maternal exercise during pregnancy on offspring chronic disease susceptibility. Medicine and Science in Sports and Exercise, 43, 198-203.
4.
Costill, D.L., Fink, W.J., Flynn, M., & Kirwan, J. (1987). Muscle fiber composition and enzyme activities in elite female distance runners. International Journal of Sports Medicine, 8(Suppl 2), 103-106.
5.
Cureton, K., Bishop, P., Hutchinson, P., Newland, H., Vickery, S., & Zwiren, L. (1986). Sex differences in maximal oxygen uptake: Effect of equating haemoglobin concentration. European Journal of Applied Physiology, 54, 656-660.
6.
Cureton, K.J., & Sparling, P.B. (1980). Distance running performance and metabolic responses to running in men and women with excess weight experimentally equated. Medicine and Science in Sports and Exercise, 12, 288-294.
7.
Dipietro, L., Evenson, K., Bloodgood, B., Sprow, K., Troiano, R.P., Piercy, K.L., Vaux-Bjerke, A., & Powell, K.E. (for the 2018 Physical Activity Guidelines Advisory Committee). (2019). Benefits of physical activity during pregnancy and postpartum: An umbrella review. Medicine and Science in Sports and Exercise, 51, 1292-1302.
8.
Evenson, K.R., & Wen, F. (2010). National trends in self-reported physical activity and sedentary behaviors among pregnant women: NHANES 1999-2006. Preventive Medicine, 50, 123-128.
9.
Fink, W.J., Costill, D.L., & Pollock, M.L. (1977). Submaximal and maximal working capacity of elite distance runners: Part II. Muscle fiber composition and enzyme activities. Annals of the New York Academy of Sciences, 301, 323-327.
10.
Hermansen, L., & Andersen, K.L. (1965). Aerobic work capacity in young Norwegian men and women. Journal of Applied Physiology, 20, 425-431.
11.
Hunter, S.K., & Stevens, A.A. (2013). Sex differences in marathon running with advanced age: Physiology or participation? Medicine and Science in Sports and Exercise, 45, 148-156.
12.
Kardel, K.R. (2005). Effects of intense training during and after pregnancy in top-level athletes. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 15, 79-86.
13.
Karkazis, K., Jordan-Young, R., Davis, G., & Camporesi, S. (2012). Out of bounds? A critique of the new policies on hyperandrogenism in elite female athletes. American Journal of Bioethics, 12, 3-16.
14.
Parks, R.B., Hetzel, S.J., & Brooks, M.A. (2017). Iron deficiency and anemia among collegiate athletes: A retrospective chart review. Medicine and Science in Sports and Exercise, 49, 1711-1715.
15.
Peter, L., Rust, C.A., Knechtle, B., Rosemann, T., & Lepers, R. (2014). Sex differences in 24-hour ultra-marathon performance—A retrospective data analysis from 1977 to 2012. Clinics (sao Paulo), 69, 38-46.
16.
Redman, L.M., & Loucks, A.B. (2005). Menstrual disorders in athletes. Sports Medicine, 35, 747-755.
17.
Saltin, B., & Astrand, P.-O. (1967). Maximal oxygen uptake in athletes. Journal of Applied Physiology, 23, 353-358.
18.
Salvesen, K.A., Hem, E., & Sundgot-Borgen, J. (2012). Fetal wellbeing may be compromised during strenuous exercise among pregnant elite athletes. British Journal of Sports Medicine, 46, 279-283.
19.
Torgrimson, B.N., & Minson, C.T. (1985). Sex and gender: What is the difference? Journal of Applied Physiology, 99, 785-787.
20.
Williams, N.I., McConnell, H.J., Gardner, J.K., Frye, B.R., Richard, E.L., Snook, M.L., Dougherty, K.L., Parrott, T.S., Albert, A., & Schukert, M. (2004). Exercise-associated menstrual disturbances: Dependence on daily energy deficit, not body composition or body weight changes. Medicine and Science in Sports and Exercise, 36(5), S280.
21.
Wilmore, J.H., Stanforth, P.R., Gagnon, J., Rice, T., Mandel, S., Leon, A.S., Rao, D.C., Skinner, J.S., & Bouchard, C. (2001). Cardiac output and stroke volume changes with endurance training: The HERITAGE Family Study. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33, 99-106.
Metagegevens
Titel
Geslachtsverschillen bij sport en inspanning
Auteurs
Larry W. Kenney
Jack H. Wilmore
David L. Costill
Ramón Lindauer
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Inspannings- en sportfysiologie

Print ISBN: 978-90-368-2920-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2921-2

Copyright: 2023

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2921-2_21